BORY SOSNOWE

Bór sosnowy suchy- Cladonio -Pinetum

• Sosna, rzadko brzoza, w podszycie jałowiec, w runie brusznica ze szczotlichą lub kostrzewą owczą

• Warstwa mszysta bujna

• Gleby piaszczyste (piaski wydmowe), siedliska Bs

• Bory Tucholskie, puszcze: Notecka, Kozienicka, Solska, Zielona Kurpiowska bez terenów nadmorskich

Nadmorski bór bażynowy-Empetro nigri-Pinetum

• Głównie sosna, pojedynczo brzoza, nisko ugałęzione

• Krzewy: podrost So, Jrz, Wb piaskowa, woskownica europejska

• Zielne: tajęża jednostronna, zimoziół północny, gruszyczka jednokwiatowa,

• Warstwa porostowo mszysta dobrze rozwinięta

• Gleby: piaski mierzejowe, lodowcowe w pasie nadmorskim do 3 km, siedlisko Bs

Sóbatlantycki bór świeży- Leucobryo-Pinetum

• So z domieszką Brz; Sw i Jd w granicach zasięgu naturalnego

• Krzewy: Jrz, kruszyna, podrost dębu i buka

• Zielne: czernica, brusznica, wrzos, śmiałek podgięty, kostrzewa owcza

• Warstwa mszysta z gajnikiem, rokietnikiem, widłozębem, bielistką siwą

• Siedlisko Bśw, gleby ubogie, niziny i wyżyny zachodniej i środkowej Polski

Sosnowy bór wilgotny-Molinio coeruleae -Pinetum

• So z domieszka brzóz (om i br), gdzieniegdzie świerka

• W warstwie zielnej łanowo trzęślica, udział czernicy i b. bagiennej, wrzosu czasem orlicy

• Warstwa mszysta z mchami siedlisk wilgotnych

• Gleby ubogie, zmienny poziom wód gruntowych,

• Nie występuje w rejonach nadmorskich, wschodnia i północno wschodnia polska, puszcze Solska, Augustowska, Zielono Kurpiowska

Sosnowy bór bagienny- Vaccinio uliginosi-Pinetum

• Dominacja So, domieszka Brz omszonej, na płn-wsch także Sw

• Warstw zielna głównie bagno i b. bagienna, roślinność torfowiska wysokich

• Bezodpływowe zagłębienia terenu, torfy wysokie, cały kraj z wyjątkiem gór, Bb

Ols torfowcowy- Sphagno squarossi-Alnetum

• Gat. Panujący olsza czarna, stały udział brzozy omszonej, domieszka sosny

• Kępowa struktura runa

• Obfite występowanie Sphagnum squarrosum

• Występowanie z dala od cieków wodnych

• Płn wsch Polska

Ols porzeczkowy- Ribeso nigri-Alnetum

• Mezo i eutroficzne siedlisko

• Domieszka Alnus glutinosa, udział wierzb szerokolistnych i Frangula alnus, paprocie, turzyce i wąskolistne trawy w runie

• Gleba torfowa i torfiasta

• Z dala od ciekó w odnych, w kompleksach z borami i torfowiskami

• Występowanie w całej Polsce niżowej

Subborealna brzezina bagienna Betula pubescens-Thelypteris palustris

• Las sosnowo- brzozowy

• Na torfach przejściowych

• Dużą stałość wykazują: Thelypteris palustris, trzcinnik lancetowaty, Salix cinerea, ponadto występuja: turzyca długowłosa, Dryopteris cristata, Lycopus europaeus, Solanum dulcamara, Sphagnum squarossum, Trichocolea tomentella

• Peryferia dolin rzecznych, obszerne misy wytopiskowe

• Puszcza Białowieska, Knyszyńska, Augustowska, Równina Kurpiowska

Wikliny rzeczne- Salicetum triandro-viminalis

• Salix viminalis, S. purpura, S. triandra

• Piaszczyste brzegi rzek, zwłaszcza Wisły

Nadrzeczny łęg wierzbowy Salicetum albo-fragilis

• Wierzby: S. alba, S. fragilis, topoli mało lub brak

• Runo luźne, brak mszaków

• Siedlisko- niskie tarasy zalewowe, zalewane corocznie lub kilka razy w roku

• Brzegi rzek, na skutek ich regulacji obszar pomniejszy się

Nadrzeczny łęg topolowy Populetum albae

• Panują P. alba i nigra

• Oprócz nich: P. x-canescens, S. alba i fragilis. U. laevis i minor

• Domieszki: Q. rober, A. glutinosa

Quercetum pubescenti petraeae

• Kserotermiczne, izolowane zbiorowisk zaroślowo-leśne

• Pd zbocza doliny Odry (Bielinek)

• Gleby zasobne w CaCO₃

• Wyróżnia się obecnością Q. pubescens, nawrot czerwonobłękitny, szyplin zielony

Świetlista dąbrowa Potentillo albae- Qercion

• Dominacja Q. petraea, domieszka sosny;

• Siedlisko lasu mieszanego

• Brak gatunków charakterystycznych

• Polska płn- wsch siedlisko przekształcone, wtórne

ZBIOROWISKA ŁĘGÓW NIŻOWYCH

Łęg jesionowo- olszowy Fraxino- Alnetum

• Najpospolitsze siedlisko lasu łęgowego niżowego

• Panująca A. glutinosa i domieszka F. Excelsior i świerka

• Stała domieszka gatunków olsowych i szuwarowych

• Siedliska lekko zabagnione, doliny wolno płynących cieków

• Polska na zachód od środkowej i dolnej Odry

Łęg olszowo- gwiazdniowy Stellaria nemorum- Alnetum glutinosae

• Lasy olszowe z domieszką jesionu

• Słaba warstwa krzewów

• Bujne runo

• Wzdłuż małych, szybko płynących cieków, na glebach piaszczysto-gliniastych,

ZBIOROWISKA ŁĘGÓW PODGÓRSKICH I GÓRSKICH

Carici remotae- Fraxinetum

• Dominujący jesion, występuje również A. incana i glutinosa, brak Padus avium

• Doliny szybkich potoków, żyzne obojętne mady rzeczne

• Podgórze Sudeckie, niższa część regla dolnego w Sudetach i Karpatach, Pd Podkarpacie, wyż. Śląsko-Krakowska i Środkowomałopolska

Nadrzeczna olszyna górska Alnetum incanae

• Panuje A. incana, domieszka świerka, S. fragilis, jesionu i jawora

• Runo o charakterze ziołoroślowym

• Kamienisto- żwirowe mady grskie, rzeki w odcinkach górskich

• Częsty, coroczny zalew

• Karpaty ok. 400-600 m. n. p. m, w Sudetach rzadszy

Bagienna olszyna górska Caltho laetae- Alnetum

• Panuje A. incana lub A. glutinosa

• Runo ubogie z dobrze rozwiniętą warstwą mszystą, knieć błotna, S. squarrosum, gat. Przechodzące z wilgotnych łąk

• Gleby mułowo-glejowe (-torfowe), zagłębienia terenu z powolnym przepływem wody

• Regiel dolny i pogórze w Karpatach, B. Żywiecki, Pieniny, Bieszczady zachodnie

Astrantio- Fraxinetum

• Panujący jesion, występują: A. incana, jarzmianka większa, brak U. campestris

• Żyzne, iłowo- gliniaste mady dolin rzecznych, sporadycznie zalewane

• Pogranicze Niziny Śląskiej i Podgórza Sudeckiego

Łęg wiązowo jesionowy Filario- ulmetum minoris

• Wielogatunkowy, U. minor, Q. rober, domieszki: A. glutinosa, U. minor, laevis, w postaci typowej A. campestre, Malus sylvestris, pojedyncze okazy P. alba; krzewy: Ribes caesius, Cornus sanguinea

• Runo: eutroficzne byliny, geofity

• Dwa podzespoły

• Zbiorowisko eutroficzne, występuje w całym kraju z wyjątkiem gór

Łęg wiązowy z fiołkiem wonnym Violo odoratae- Ulmetum minoris

• Panujący U. minor i U. gabra, gat wapniolubne, nitrofilne, kserotermiczne

• Obecne gat synantropijne i segetalne, charakterystyczny V. odorata

• Strome zbocza z niskim poziomem wód gruntowych, mady właściwe, zasobne w CaCO₃, odczyn obojętny lub lekko kwaśny

• Klif na Wolinie, okolice Bielinka

LASY DĘBOWO GRABOWE

Subatlantycki nizinny las dębowo- grabowy Stellario holosteae- Carpinetum betuli

• Grab, leszczyna, , w Polsce pł-zach- Q. rober, grab, udział buka, w podszycie leszczyna, w runie Stellaria holostea, sporadycznie groszek skrzydlasty i kokorycz wątła

• Pojezierze zachodnio i wschodniopomorskie

Grąd środkowoeuropejski Galio silvatici- Carpinetum betuli

• Dębowo- grabowe lasy z domieszka buka

• Obfite ukrzewienie, w runie turzyca cienista, kostrzewa różnolistna, zawilec gajowy, marzanka, w wyższych warstwach róża polna, klon polny,brekinia

Tilio cordatae- Carpinion betuli

• Lipowo-dębowo-grabowy bez buka, domieszki świerka, jodły, sosny

• Diagnostyczna cecha: przytula Schultesa, Galium sylvaticum, polonicum, turzyca orzęsiona, zdrojówka rutewkowata, Ranunculus cassubicus, Euonymus verrucosus, Melampyrum polonicom

• 5 odmian: środkowopolska, małopolska, nidziańska, wołyńska i Subborealna

• Pd krance pojezierzy południowobałtyckich, mazowieckie i podlaskie regiony nizin, wyż Małopolska, pogórze w Karpatach

Niżowe lasy zboczowe klonowo lipowe Acer platanoides- Tilia cordata

• C. Betulus, T. cordata, Q. rober, domieszki A. platanoides, U. laevis, B. pendula, regionalnie F. sylvatica, Picea bies

• Gat wyróżniające: A. platanoides, dzwonek pokrzywolistny, Myosotis sylvatica

• Bogate ziołoroślowe runo

• Próchnica typu mull, stoki zboczy

• Pojezierza

Żyzne jedliny zachodniokarpackie Abies alba- Oxalis acetosella

• Panująca jodłą,

• Regiel dolny Karpat zachodnich

Żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae- Fagetum

• 3 gat charakterystyczneDentaria glandulosa, Symphytumcordatum, Polystichum braunii

• 2 odmiany: zachodnio i wschodniokarpacka

• Gleby brunatne, wapniowcowi

Żyzna buczyna sudecka Galio odorati- Fagetum

• od ośrodka karpackiego różni się występowaniem: żywca dziewięciolistnego, kostrzewy leśnej, wydmuszycy zwyczajnej

• udział gat niżowych, nieznaczny udział jodły, brak gat. wyróżniających zespół karpacki

• Sudety do 1000 m, także pogórze i kotliny śródgórskie

• Forma reglowa gleby brunatne; forma podgórska gleby wapniowcowe

Żyzna buczyna niżowa Galio odorati- Fagetum

• Dominacja buka, domieszka jaworu, graba i dębu bezszypułkowego

• W warstwie runa gat char. Perłówka jednokwiatowa, żywiec cebulkowy, kostrzewa leśna oprócz tego: zawilec gajowy, gajowiec żółty, konwalijka dwulistna, szczawik zajęczy

• Na Pobrzeżach i pojezierzach zachodnio i wschodniopomorskie

Fagus sylvatica- Mercurialis perennis

• Wapniolubna, b. wilgotna postać żyznej buczyny

• W runie szczyr trwały, pare gat. Storczykowych

• Gleby żyzne, gliniaste, z CaCO₃

• Pobrzeże Szczecińskie, pojezierze Krajeńskie

Nadmorska ciepłolubna buczyna storczykowa Cephalanthero rubra- Fagetum

• Tylko na Wolinie

• Gat. Charakterystyczne: buławnik czerwony, kruszczyk rdzawoczerwony, brak gat. Typowych dla rzędu Fagatalia sylvaticae: czerniec gronkowy, wawrzynek wilczełyko, marzanka wonna, podagrycznik, leszczyna i klon

• Unikalne gleby nasypowe z CaCo₃

Ciepłolubna buczyna małopolska Fagus sylvatica_- Cruciata gabra

• Typ ciepłolubnej buczyny storczykowej

• Gat. Wyróżniające: przytulia wiosenna, Cruciata gabra, Lathyrus Niger, Euonymus verrucosus, Viola mirabilit

• Wyżyna Śląsko- Krakowska, część Środkowomałopolskiej

GRUPA NIŻOWA- ZBIOROWISKA WILGOTNE I MOKRE NA OGLEJONYCH GLEBACH WODOGRUNTOWYCH

Betulo pendula -Qercetum roboris

• Las dębowo brzozowy, ubogi florystycznie ( dąb szypułkowy, domieszka brzozy)

• Krzewy: Frangula alnus, podrost: dąb i jarzębina

• Runo: orlica, czernica, Lonicera periclimenum

• Pas nadmorski, w zagłębieniach na glebach piaszczystych

Środkowoeuropejska mokra dąbrowa trzęślicowa Moliniocaerulae_-Quercion roboris

• Przewaga Q. rober

• W runie dominuje trzęślica modra

• Pas przymorski, Pomorze, Ziemia Lubuska i Wielkopolska

GRUPA NIŻOWA- ZBIOROWISKA NA GLEBACH ŚWIEŻYCH, BEZ PROCESÓW GLEJOWYCH

Subatlantycka mezotroficzna kwaśna dąbrowa typu pomorskiego Fago- Quercetum petraeae

• Siedlisko BM

• Qercus petraea i buk (siedlisko Bmw), w Polsce stała domieszka sosny

• W runie panuje czernica i gat. Acydofilne: Lathyrus mntanus, Carem pilulifera, Holcu mollis, orlica, jastrzębce

• Pojezierza południowobałtyckie, gleby gliniaste, drobnopiaszczyste, bielice z próchnicą mor

Środkowoeuropejski acydofilny las dębowy Calamagnostio arundinaceae- Qercetum petraeae

• Acydofilne dąbrowy z przewaga Q. petraea

• Runo: trzcinnik leśny, śmiałek podgięty, orlica, nawłoć, konwalijka, mchy;

GRUPA PODGÓRSKA - ZBIOROWISKA ZMIENNOWILGOTNE NA GLEBACH OGLEJONYCH

Podgórska wilgotna dąbrowa acydofilna Molinio arundinaceae- Quercetum roboris

• Oba dęby z domieszką świerka, w podszycie Frangula alnus

• Stały udział Luzula luzuloides, obficie Molinia arundinacea

• Zagłębienia w glebie piaszczystej, różny poziom wody

• Wschodnie Pogórze Sudeckie, pogórze Gór Złotych i Opawskich

GRUPA PODGÓRSKA - NA GLEBACH ŚWIEŻYCH BEZ PROCESÓW GLEJWYCH

Podgórska dąbrowa acydofilna Luzulo luzuloidis- Qercetum pertaeae

• Panuje Q. petraea, domieszka buka i Q. rober

• Runo trawiasto zielne, gat. Charakterystyczne: Luzula luzuloides, jastrzębiec

• Gleby żyzne, kwaśne

• Pogórze i przedgórze sudeckie, pogórze karpackie

1

---