Reisimine - Podróżowanie

Dialoogid - dialogi

	dialog estoński	dialog polski
a	Tere päevast! Millal väljub täna buss Kuressaarde?	Dzień dobry! O której odjeżdża dziś autobus do Kuressaare?
b	Kell kaheksa kakskümend ja kolm nelikümmend seitse.	O 8:20 i 15:47.
a	Üks pilet kella kaheksasele, palun!	Poproszę jeden bilet na ósmą.
b	Sada viisteist krooni.	115 koron.
a	Palun öelge, mis kell me saabume sihtkohta?	Proszę, o której dojedziemy na miejsce?
b	Kell üksteist viiskümend kuus.	11:56
a	Aitäh!	Dziękuję!

	dialog estoński	dialog polski
a	Tere päevast! Tahaksin broneerida piletit Varssavisse.	Dzień dobry! Chciałem zarezerwować bilet do Warszawy.
b	Millal te sooviksite sõita?	Kiedy życzy pan sobie wylecieć?
a	Kahekümne üheksandal jaanuaril.	29 stycznia
b	Esimeses, äri - või turistiklassis?	Klasa pierwsza, biznes czy turystyczna?
a	Türistiklassis, palun.	Poproszę w turystycznej.
b	Teie nimi ja passi number, palun.	Pańskie imię i nazwisko oraz numer paszportu.
a	Jaan Tamm, A, E, viis, kolm, kaks, seitse, seitse, kolm.	Jann Tamm, AE 532773
b	Kas ma pean ümber istuma?	Czy muszę się przesiadać?
a	Ei, see on vahemaandumisteta reis.	Nie, jest to lot bezpośredni (bez miedzylądowań).
b	Mis kell algab vormistamine?	O której zaczyna się odprawa?
a	Üks tund enne väljumist.	Godzinę przed startem.
b	Suur tänu. Nägemist!	Dziękuję bardzo, do widzenia.

Sõnavara: reisima - podróż

	Reisima (podróż)
	reisima, reisida	podróżować
	sõitma, sõita (sõidan)	jechać, jeździć
	matkama, matkata	wędrować
	jalutama, jalutada	spacerować
	käima, käia	iść (=pójść i wrócić)
	tulema, tulla	przyjść
	minema, minna (lähen)	iść, pójść
	auto	auto, samochód
	takso	taksówka
	jalgratas	rower
	mootorratas	motocykl
	rong	pociąg
	buss	autobus, autokar
	tramm	tramwaj
	troll	trolejbus
	lennuk	samolot
	laev	statek
	tekk	pokład
	autoga jalgrattaga lennukiga laevagaga (millega?)	samochodem rowerem samolotem statkiem (czym?)
	jalgsi	na piechotę
	raudteejaam	dworzec kolejowy
	platvorm	peron
	bussijaam	dworzec autobusowy
	peatus	przystanek
	sadam, praamidele	port, przystań promowa
	lennujaam	lotnisko
	pilet	bilet
	edasi-tagasi pilet	bilet powrotny
	broneerima, broneerida	rezerwować
	reserveerima, reserveerida	rezerwować np. miejsce w hotelu
	kinni panema, panna	rezerwować
	saabuma, saabuda	przyjeżdżać, przybywać, przylatywać
	saabumine	przyjazd, przylot
	väljuma, väljuda	odjeżdżać, odlatywać
	väljumine	odjazd, odlot
	ümber istuma, istuda	przesiadać się
	vahemaandumine	międzylądowanie
	lükatud	przełożony (np. lot)
	halva ilma tõttu	z powodu złej pogody
	vormistamine	rejestracja pasażerów, odprawa
	sõiduplaan	rozkład jazdy
	bensiinijaam	stacja benzynowa
	(matka)rada	szlak
	turistinformatsioon	informacja turystyczna

Grammatika. Tegusõna: lihtminevik - czas przeszły prosty (1)

Formy twierdzące czasu przeszłego czasowników regularnych tworzymy przez dodanie do tematu bezokolicznika -ma przyrostka -si i końcówek osobowych. Istnieje jedna forma przecząca dla wszystkich osób, konieczne jest więc używanie zaimków osobowych. Przeczenia mają konstrukcję ei imiesłów -nud.

jaatav
ma	ujusin, tahtsin, lugesin	pływałem, chciałem, czytałem
sa	ujusid, tahtsid, lugesid	pływałeś, chciałeś, czytałeś
ta	ujus, tahtis, luges	pływał/~a/~o, chciał/~a/~o, czytał/~a/~o
me	ujusime, tahtsime, lugesime	pływaliśmy, chcieliśmy, czytaliśmy
te	ujusite, tahtsite, lugesite	pływaliście, chcieliście, czytaliście
nad	ujusid, tahtsid, lugesid	pływali/~ły, chcieli/~ały, czytali/~ły
eitus
	ei ujunud, ei tahtnud, ei lugenud

Näited:
Eelmisel aastal luges statistiline Poolakas ainult ühe ramaatu. - W zeszłym roku statystyczny Polak przeczytał tylko jedną książkę.
Eile kohtusime Maarjaga ja Kristiga pubis. - Wczoraj spotkaliśmy się z Maarją i Kristi w pubie.
Hundid ja karud elasid meie metsades ammu. - Kiedyś wilki i niedźwiedzie żyły w naszych lasach.
Kas vaatasite üleeile Madonna kontserti telekas? - Czy oglądaliście przedwczorajszy koncert Madonny w telewizji?

Grammatika. Nimesõna: saav, rajav, olev

W języku estońskim występują, nieistniejące w języku polskim, przypadki opisujące zmianę stanu (saav), bycie kimś (olev) i określające granice czasowe i przestrzenne (rajav). Ich formy powstają przez dodanie do dopełniacza odpowiednich końcówek: -ks (saav), -na (olev) -ni (rajav).

Näited:
Väike Rein tahab saada tuletõrjujaks. - Mały Rein chce zostać strażakiem.
Tina läks välja ainult kümneks minutiks. - Tina wyszła tylko na dziesięć minut.
Nende enesetunne läks paremaks (Nad tundsid end paremini). - Poczuli się lepiej.
Ma töötan ramaatupidajana. - Pracuję jako księgowy.
!! Tallinna vanalinn on tuntud ilusa linnaosana. - Tallińska starówka znana jest jako piękna dzielnica.
Pood on avatud kuni kella üheksani. - Sklep jest otwarty do godziny dziewiątej.
!! Minge selle valge majani ja keerke vasakule. - Proszę iść (=dojść) do tego białego budynku i skręcić w lewo.

Harjutused - ćwiczenia

1. Ułóż zdania wykorzystując podane wyrazy tak, aby znaczenie pozostało.
Rein: tulevikus ma olen lendur. - .............. (saama, lendur, tahtma, Rein)
Töötame kaupluses. Müüme toitu. - ..............(töötama, müüja, me)
Kell on kümme läbi ja kino on juba kinni. - ............. (kino, avatud, kell, kümme)

2. Podaj czasowniki we właściwej formie.
Eile (kuulama, ma) raadios väga huvitavat kontserti.
Kas sa korraldad vana-aasta peo? Eelimisel aastal (korraldama, sa) superpärase peo.
Van Gogh (ta, maalima) ilusaid pilte.
Möödunud pühapäeval oli ilm ilus, siis (me, jalutama) metsas terve päeva.
Kas (te, sőitma) saartele bussiga vői oma autoga?
Uskumatu! (nad, elama) Tartus viiskümmend aastat!

Vastused - odpowiedzi

1. Rein tahab saada lendurks. Me töötame müüjatena. Kino on avatud kuni kella kümneni.
2. kuulasin, korraldasid, maalis, jalutasime, sõitsite, elasid

---