BEZKRĘGOWCE

Zadanie (0 - 4 pkt.)

Schemat przedstawia przemianę pokoleń u chełbi.

Podpisz zaznaczone elementy oraz podaj, dla każdego z nich, do jakiego pokolenia (bezpłciowe, płciowe) on należy:

1 - ........................pokolenie: ...............................

2 - ..................... pokolenie: .......................................

3 - .........................pokolenie: ................................

4 -...................pokolenie.................................................

W którym miejscu zachodzi mejoza? Zaznacz na rysunku.

Jaki jest to rodzaj mejozy(pre - czy postgamiczna)

Odszukaj i podpisz stadia 1n i 2n

(6p.) U krążkopławów występują odmienne cykle przemiany pokoleń od roślinnych Korzystając z zamieszczonego obok schematu dotyczącego chełbi modrej

a) (1p.) wskaż haploidalne stadium życiowe w tym cyklu …………………..

b) (1p.) wskaż stadium życiowe rozmnażające się bezpłciowo ……………

c) (1p.) wskaż stadium larwalne pokolenia bezpłciowego …………………

d) (1p.) wskaż stadium larwalne pokolenia płciowego ……………………….

e) (2p.) podaj nazwę określającą szczególny typ rozmnażania bezpłciowego tu występujący: ……………………………… i określ własnymi słowami, na czym on polega ………………………………………………...........................

Zadanie Jaki proces przedstawiono na schemacie? Opisz ten proces.

Zadanie . (2 pkt)

Schemat przedstawia podział ciała ukwiała płaszczyznami symetrii.

Podaj nazwę tego rodzaju symetrii ciała i uzasadnij jednym argumentem, że jest ona bardzo korzystna dla tego zwierzęcia.

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

Zadanie Gąbki tworzą typowe tkanki. a)tak b)nie

Zadanie U kogo po raz pierwszy pojawiła się mezoderma? .................................

Zadanie Na czym polega istota działania szkieletu hydraulicznego?

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie W jaki sposób stułbia usuwa nie strawione resztki pokarmowe ze swojego organizmu?

.......................................................................................................................................................

Zadanie 34 Na podstawie rysunków opisz cykl życiowy motylicy wątrobowej.

ZADANIE 36 (3 p.)

Cykl życiowy motylicy wątrobowej jest bardzo złożony

i oprócz formy dojrzałej składającej jaja obejmuje pięć

stadiów larwalnych.

Przeanalizuj schemat cyklu rozwojowego motylicy

ze szczególnym uwzględnieniem trzech form larwalnych:

miracidium, cerkarii, metacerkarii. Wymień

i krótko scharakteryzuj po jednym przystosowaniu

w budowie wymienionych larw do

warunków, w których bytują

Zadanie 35 Na podstawie rysunków opisz cykl życiowy przywry krwi.

Zadanie Jakie przystosowania do pasożytnictwa posiada onkosfera, i cerkaria?

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Wyjaśnij, dlaczego podstawowym gatunkiem żywiciela dla włośnia krętego musi być gatunek kanibalistyczny, drapieżny lub padlinożerny

Uzupełnij schemat , podkreśl larwy rozmnażające się partenogenetycznie

Motylica wątrobowa -----jajo-------.............................------sporocysta------........................-------cerkaria------...................

Zadanie 13 (1 pkt) Na rysunkach przedstawiono rózne etapy cyklu rozwojowego motylicy watrobowej, która pasozytuje głównie w watrobie bydła i owiec, a jej zywicielem posrednim jest slimak- błotniarka.

Przedstaw w odpowiedniej kolejnosci etapy cyklu rozwojowego motylicy wątrobowej, wykorzystujac oznaczenia literowe rysunków.

1. ..… ®2. ….. ®3. ….. ®4. ….. ®5. ….. ®6. ….

Zadanie 14. (1 pkt)2008 Poniżej opisano fragment cyklu rozwojowego przywry motylicy wątrobowej. Urzęsiona larwa (miracidium) wnika aktywnie do ciała ślimaka błotniarki moczarowej, gdzie przekształca się w workowatą sporocystę. Wewnątrz każdej sporocysty rozwijają się liczne, również workowate larwy - redie, a wewnątrz każdej redii rozwijają się liczne ruchliwe larwy

- cerkarie. W każdym ślimaku z jednego miracidium może powstać kilkaset cerkarii. Cerkarie opuszczają ciało ślimaka i przekształcają się w otoczone osłonką, przymocowane do roślin nadwodnych stadia inwazyjne - metacerkarie, które razem z roślinami mogą zostać zjedzone przez bydło.

Wyjaśnij znaczenie, jakie ma dla tego pasożyta zwielokrotnienie liczby larw w trakcie cyklu rozwojowego.

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Zadanie (0 - 2 pkt.) Przyporządkuj każdemu rodzajowi pasożyta odpowiednie przykłady organizmów.

pasożyt wewnętrzny pasożyt zewnętrzny

wesz ludzka tasiemiec nieuzbrojony pijawka lekarska glista ludzka włosień spiralny pluskwa domowa

Zadanie (0 - 5 pkt.) Schemat przedstawia cykl rozwojowy jednego z pasożytów.

Podaj nazwę gatunkową organizmu, którego cykl rozwojowy obrazuje powyższy schemat. Napisz, do jakiej gromady i typu zwierząt on należy.

......................................................................

gromada - ..................................

typ - ....................................

Zadanie Napisz, na czym polega różnica między żywicielem pośrednim i ostatecznym dokonując między nimi odpowiedniego porównania:

.......................................................................................................................................................

Zadanie Wskaż żywiciela ostatecznego i pośredniego pasożyta, którego cykl rozwojowy przedstawiono na schemacie:

żywiciel ostateczny - .............................................................................................................

żywiciel pośredni - ................................................................................................................

Zadanie Przeanalizuj dane zamieszczone w tabeli i dobierz do poszczególnych cech środowiska odpowiadające im cechy budowy i fizjologii dotyczące tasiemca nieuzbrojonego.

Zadanie Na podstawie rysunków podaj dwie cechy podobne i trzy różniące przedstawionych cykli rozwojowych tasiemca Opisz rysunki podając nazwy pasożytów, ich żywicieli i ich larwy .

Zadanie 1. Połącz w pary typy larw z nazwami dorosłych organizmów. 2 pkt.

Zadanie 2. Wybierz prawidłową odpowiedź. Organizm, w którym rozwija się dorosła postać pasożyta nosi nazwę: 1 pkt
a) Żywiciel pośredni b) Żywiciel ostateczny c) Żywiciel dorosły

Zadanie 3. Na schematach A, B, C widoczne są zwierzęce pasożyty przewodu pokarmowego człowieka. 3 pkt.

Uzupełnij podaną niżej tabelkę.

Zadanie 4. Schemat przedstawia cykl rozwojowy tasiemca nieuzbrojonego z błędnymi podpisami stadiów rozwojowych. Popraw podpisy na schemacie cyklu rozwojowego tasiemca nieuzbrojonego. Błędne nazwy wykreśl, wpisz w te miejsca prawidłowe nazwy. 1 pkt

Zadanie (0 - 4 pkt.)Wyjaśnij znaczenie pojęć i podaj po jednym przykładzie zwierząt, u których występuje dany typ rozrodu.

Jajorodność .................................................................................................

........................................................................................... np. ..............................................

Żyworodność ................................................................

...........................

np. ..............................................

Zadanie 41 Porównaj dwa schematy rozmnażania tasiemca bąblowca i opisz jego cykl rozwojowy .

(6p.) w oparciu o analizę zamieszczonego obok rysunku tasiemca uzbrojonego oraz swoją wiedzę

1. 
   (1p.) określ, czy jest to gatunek obupłciowy, czy rozdzielnopłciowy ……………………………………………….

2. (2p.) określ, czy występuje tu zapłodnienie zewnętrzne, czy wewnętrzne, a swoją opinię poprzyj powołując się na odpowiedni element rysunku

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ( 1p.) określ rolę pełnioną przez szyjkę strobili tasiemca

............................................................................................................................................................................................................

4. (2p.) wyjaśnij, czy rola szyjki związana jest z procesem rozrodu bezpłciowego, czy regeneracji

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

Zadanie 42. Heterokseniczny cykl życiowy tasiemca z dwoma żywicielami pośrednimi - schematy Podaj przykład pasożytów, których cykl rozwojowy przebiega według załączonych schematów.

Zadanie

Wybrane larwy tasiemców o cyklu życiowym heteroksenicznym. Jakich tasiemców są larwy na załączonym schemacie

Zadanie Uzupełnij tabelę. Zestawienie wybranych cech rozwoju niektórych tasiemców.

Nazwa tasiemca/ cecha porównawcza	Tasiemiec uzbrojony	Tasiemiec nieuzbrojony	Tasiemiec kręćkowy	Tasiemiec bąblowcowy
Żywiciel pośredni
Miejsce bytowania larwy
Żywiciel ostateczny

Zadanie Heterokseniczny cykl życiowy tasiemca z jednym żywicielem pośrednim - schemat. Podaj przykłady trzech pasożytów, których cykl rozwojowy przebiega według załączonego schematu.

Zadanie Opisz cykl rozwojowy tasiemca nieuzbrojonego.

Zadanie Heterokseniczny cykl życiowy tasiemca z dwoma żywicielami pośrednimi - schemat. Podaj przykład pasożytów, których cykl rozwojowy przebiega według załączonego schematu.

(4p.) u wielu pasożytów zwierzęcych występują złożone cykle rozwojowe. Obok ukazano taki cykl u tasiemca - bruzdogłowca szerokiego. Na jego podstawie

1. (1 p.) określ, ile aktów rozmnażania się tasiemca tu ukazano ………………………………………….

2. (3 p.) nazwij stadia larwalne występujące w tym cyklu …………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………….

Zadnie Schemat cyklu życiowego glisty ludzkiej.

Zadanie Wuszereria, Filaria Bancrofta - cykl życiowy , schemat

Zadanie W jaki sposób można uniknąć zakażenia glistą ludzką oraz tasiemcem nieuzbrojonym? Uzasadnij odpowiedź.

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie W oparciu o tekst dotyczący włośnia krętego skonstruuj schemat cyklu rozwojowego tego pasożyta. Uwzględnij gatunki żywicielskie oraz nazwij stadium inwazyjne.

Włosień kręty (Trichinella spiralis) jest jednym z najgroźniejszych dla człowieka pasożytów. Samica osiąga 2-5 mm. dlugości, samiec około 1,5 mm. Zarażenie następuje po zjedzeniu nie zbadanego sanitarnie mięsa świni domowej lub dzika, w którym znajdują się otorbione larwy. W żołądku pod wpływem enzymów trawiennych otorbione larwy zostają uwolnione z otoczek. Wędrują do jelita cienkiego, wiercająłonę śluzową się w ciągu 2-3 dni osiągają dojrzałość płciową i kopulują. Po kopulacji samce giną, samice zaś przenikają do naczyń limfatycznych następnie do węzłów chłonnych, gdzie każda z samic rodzi !!!(jajożyworodność) około 1500 larw po upływie ok. 4 tyg.. Nowo narodzone larwy dostają się do krwi, a wraz z nią do mięśni poprzecznie prążkowanych (głównie do mięśni szyi, języka, przepony, mięśni międzyżebrowych - czerwonych, bo dobrze natlenione). Ich wędrówka wywołuje reakcję organizmu objawiającą się wysoką temp. , obrzękami, reakcją alergiczną, ma podwyższone eozynofile. Po wniknięciu do włókna mięśniowego zwijają się spiralnie i otorbiają. W tej formie mogą przetrwać nawet 50 lat! Zachowując zdolność dalszego rozwoju. Cykl ten przebiega tak samo u innych zarażonych zwierząt, np. szczurów, świń, dzików, ponieważ pasożyt jest polikseniczny i jednocześnie monokseniczny.

Zadanie (0 - 2 pkt.)

Pomimo olbrzymiej różnorodności sposobów rozmnażania się organizmów, zasadniczo można wyróżnić dwa podstawowe sposoby: rozmnażanie płciowe i bezpłciowe.

Napisz, który z nich ma większe znaczenie w procesie ewolucji. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.

.......................................................................................................................................................

Zadanie Sklasyfikuj organizmy przedstawione na ilustracjach ze względu na sposób pobierania pokarmu, wg wzoru: lew - drapieżnik, bakterie zielone - fotoautotrofy.

ZADANIE 47. (2 p.)

Samice owsika żyją około 4 tygodni. Po tym czasie wychodzą przez otwór odbytowy, kilkanaście minut pełzają

po skórze krocza i wysychając giną. Wędrujący pasożyt pozostawia około 11000 jaj przylepionych do skóry. Po

6 godzinach rozwijają się z nich larwy inwazyjne. Zdarza się, że larwy opuszczają otoczkę jajową na skórze odbytu

i wnikają czynnie z powrotem do przewodu pokarmowego (zjawisko retroinwazji). Częściej jaja trafiają do

tego samego lub nowego żywiciela przez usta lub nosogardziel. Larwy inwazyjne opuszczają wówczas otoczkę

jajową w jelicie cienkim i zagnieżdżają się początkowo w jelicie krętym. Postaci dojrzałe pasożyta bytują w jelicie

ślepym; dość często wnikają do wyrostka robaczkowego.

Mimo że owsik żyje około 1 miesiąca, owsica utrzymuje się często latami dzięki łatwo następującej autoinwazji

(w tym retroinwazji) lub stałemu napływowi nowych jaj z zewnątrz. Inwazyjne jaja owsika zachowują żywotność

co najmniej przez kilka tygodni, zwłaszcza w pomieszczeniach klimatyzowanych o stałej temperaturze

i odpowiedniej wilgotności; są tak lekkie, że mogą unosić się z kurzem.

[Na podstawie: Kassur B. (red.), Choroby zakaźne i inwazyjne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1974]

Zaproponuj dwie zasady, których należy przestrzegać, aby uniknąć zarażenia się owsikami.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 48 . Podaj cechy różniące dwa typy zwierząt pod względem budowy zewnętrznej i wewnętrznej;

Płazińce	Obleńce

W jaki sposób zarażamy się :

Glistą ludzką.............................................................................................

Bruzdogłowcem szerokim ......................................................................................

Tasiemcem bąblowcem ...............................................................................

Włośniem.....................................................................................................

Gdzie bytują larwy następujących pasożytów?

Glisty ludzkiej ..............................................................................................................

Motylicy wątrobowej.....................................................................................

U którego z wymienionych poniżej zwierząt jama ciała nie jest wypełniona parenchymą?

a. Wypławek biały a. Przywra krwi a. Glista ludzka a.Motylica wątrobowa a. Tasiemiec uzbrojony

(4 p.) zamieszczony schemat przedstawia sposób zarażania się włośniem krętym przez człowieka oraz larwę włośnia w tkance mięśniowej. W oparciu o rysunek oraz swoją wiedzę

a) (3p.) określ i wyjaśnij, czy świnia i człowiek to typowi żywiciele włośnia , między którymi zamyka się cykl życiowy tego pasożyta?

b) (1p.) określ czyją tkanką mięśniową z larwą włośnia może przedstawiać prawa część rysunku

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie Uzupełnij:

………………… zwane robakami płaskimi, są trójwarstwowymi zwierzętami o …………………………….. ciała, które jest spłaszczone ………………….. . U płazińców można wyróżnić wyspecjalizowane ……………… tworzące proste układy. Zwierzęta te żyją w wodach ……………. lub …………… .

Jak się nazywa choroba wywoływana przez tasiemce i jakie są jej objawy?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......................................................................................................

9

4

3

2

1

---