Wariancja - klasyczna miara zmienności. Intuicyjnie utożsamiana ze zróżnicowaniem zbiorowości; jest średnią arytmetyczną kwadratów odchyleń (różnic) poszczególnych wartości cechy od wartości oczekiwanej.

Oscyloskop — przyrząd elektroniczny służący do obserwowania, obrazowania i badania przebiegów zależności pomiędzy dwiema wielkościami elektrycznymi, bądź innymi wielkościami fizycznymi reprezentowanymi w postaci elektrycznej (sinusoida).

Klasa przyrządu pomiarowego określa wartość błędu maksymalnego, jaki może wystąpić podczas wykonywanego nim pomiaru. Klasę przyrządu można dodatkowo podzielić na klasę laboratoryjną (przyrządy o klasie 0,2 i 0,5) i klasę techniczną (przyrządy o klasach równych 1 i większych).

Prawo Ohma - kojarzone jest zazwyczaj z pierwszym prawem Ohma, czyli proporcjonalności napięcia U mierzonego na końcach przewodnika o oporze R do natężenia prądu płynącego przez ten przewodnik I, co wyraża się wzorem: U = R*I

- Prawo Ohma dla odcinka obwodu

Natężenie prądu płynącego przez dany przewodnik jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego na jego końcach.

- Prawo Ohma dla całego obwodu

Natężenie prądu płynącego przez obwód rzeczywisty jest wprost proporcjonalne do całkowitej siły elektromotorycznej przyłożonej do obwodu a odwrotnie proporcjonalne do sumy całkowitego oporu zewnętrznego i całkowitego oporu źródła w tym obwodzie.

Prawo Kirchhoffa (dla obwodu zamkniętego) - U1 = I*R1, U2 = I*R2, E = U1 + U2,

E = I(R1+ R2), E = I*Rw

I PRAWO KIRCHOFFA: suma natężeń prądów wpływających do węzła jest równa sumie natężeń prądów wypływających z węzła

II PRAWO KIRCHOFFA: 1)natężenia prądów płynących przez oporniki są odwrotnie proporcjonalne do wartości ich oporników.

2)Suma napięć na opornikach jest równa napięciu na źródle

Twierdzenie Thevenina - Dowolny aktywny obwód liniowy można od strony wybranych zacisków ab zastąpić obwodem równoważnym, złożonym z szeregowego połączonego jednego idealnego źródła napięcia, równego napięciu pomiędzy zaciskami ab w stanie jałowym oraz jednej impedancji równej impedancji zastępczej obwodu pasywnego, widzianego od strony zacisków ab.

Dualnym do twierdzenia Thevenina jest twierdzenie Nortona.

Do pełnego rozpatrywania tego twierdzenia używa się układów SLS rozpatrywanych w ujęciu symbolicznym:

Indukcyjność - określa zdolność obwodu do wytwarzania strumienia pola magnetycznego Φ powstającego w wyniku przepływu przez obwód prądu elektrycznego I. Oznaczana jest symbolem L. Jednostką indukcyjności jest henr (H). Ze strumieniem indukcji magnetycznej Φ i natężeniem prądu I związana jest wzorem

Rozkład normalny (Gaussa)- jest jednym z najważniejszych rozkładów prawdopodobieństwa. Odgrywa ważną rolę w statystycznym opisie zagadnień przyrodniczych, przemysłowych, medycznych, socjalnych itp.

Przyczyną jest jego częstość występowania w naturze. Jeśli jakaś wielkość jest sumą lub średnią bardzo wielu drobnych losowych czynników, to niezależnie od rozkładu każdego z tych czynników, jej rozkład będzie zbliżony do normalnego, stąd można go bardzo często zaobserwować w danych (proste obliczeniowo).

Amperomierz - jest włączany szeregowo w obwód elektryczny. Idealny amperomierz posiada nieskończenie małą rezystancję wewnętrzną. W amperomierzach rzeczywistych wartość rezystancji wewnętrznej jest różna od zera. W związku z tym występuje na nich spadek napięcia mający wpływ na dokładność wyniku dokonanego pomiaru. Rezystancję wewnętrzną amperomierza można pominąć w pomiarach technicznych, przy zachowaniu warunków znamionowych pomiaru.

Woltomierz - Jest włączany równolegle do obwodu elektrycznego. Idealny woltomierz posiada nieskończenie dużą rezystancję wewnętrzną. W związku z tym oczekuje się pomijalnie małego poboru prądu przez cewkę pomiarową.

Omomierz - przyrząd służący do pomiaru rezystancji. Do pomiaru rezystancji wykorzystuje się zależności występujące w prawie Ohma, czyli przez pomiar lub ustawienie natężenia prądu płynącego i napięcia na badanym elemencie.

Klasyczne układy omomierzy można podzielić na szeregowe i równoległe.

Wzorce miary:

Wzorzec podstawowy - wzorzec o największej dokładności

Wzorzec jednomiarowy - odtwarza tylko 1 miarę

Wzorzec wielomiarowy odtwarza wiele miar

Wzorzec grupowy - grupa kilku wzorców, na podstawie których określa się wartość jako średnia wartość miar wszystkich wzorców

Etalon - wzorzec służący wyłącznie do przekazywania miary innym wzorcom

Wzorce antropometryczne - wzorce pierwotne, pierwsze miary (antropometr, liberometr, stadiometr)

Cechy: dokładność, duża liczba warunków użytkowania, wielomiarowość, łatwość kopiowania, trwałość (w czasie)

Układ SI - międzynarodowy układ jednostek miar

Integrator - ogólnie, urządzenie do całkowania numerycznego lub graficznego, rodzaj całkującego układu elektronicznego (obwód prądu zmiennego, w którym napięcie wyjściowe jest proporcjonalne do całki oznaczonej z napięcia wejściowego).

Wzmacniacz elektryczny - to układ elektroniczny, którego zadaniem jest wytworzenie na wyjściu sygnału o wartości większej, proporcjonalnej do sygnału wejściowego. Dzieje się to kosztem energii pobieranej z zewnętrznego źródła zasilania.

Przesunięcie fazowe - jest to różnica pomiędzy wartościami fazy dwóch okresowych ruchów drgających (np. fali lub dowolnego innego okresowego przebiegu czasowego). Ponieważ faza fali zazwyczaj podawana jest w radianach lub w stopniach kątowych również i przesunięcie fazowe wyrażone jest w tych samych jednostkach. W niektórych przypadkach przesunięcie fazowe może być wyrażone również w jednostkach czasu lub częściach okresu.

Dwójnik (jednowrotnik) - element (układ) elektroniczny, który posiada dwa zaciski (końcówki), które przy pełnym włączeniu elementu do obwodu staną się dwoma węzłami.

Czwórnik (dwuwrotnik) - to obwód elektryczny lub element obwodu, który posiada cztery zaciski, uporządkowane w dwie pary (nazywane także wrotami). Jedna z par stanowi wejście czwórnika, a druga wyjście.

W stosunku do wejścia i wyjścia czwórnika musi być spełniony warunek równoważenia prądów:

Dzielnik napięcia - jest specjalnym szeregowym połączeniem dwóch lub więcej pasywnych elementów elektrycznych, np. oporników. Napięcie wyjściowe nieobciążonego dzielnika zasilanego jest zawsze mniejsze od napięcia zasilania i zależy tylko od stosunku wartości użytych oporników oraz wartości napięcia wejściowego:

(rezystancyjny)

Błędy:

Błąd Bezwzględny - nazywa się różnicę pomiędzy wartością zmierzoną x, a wartością dokładną x0

Błąd Względny - to iloraz błędu bezwzględnego i wartości dokładnej x0

Graniczny błąd pomiaru (niepewność pomiaru) jest to błąd bez znaku i określa przedział taki, że: X-deltaX <= X <= X+deltaX

Błąd systematyczny - błąd wynikający z zastosowanej metody pomiaru lub innych przyczyn (np. nie dających się wykluczyć, ale znanych zjawisk mających wpływ na pomiar), zwykle zmieniający wyniki pomiaru jednostronnie.

Błąd przypadkowy - rodzaj błędu pomiaru, nie wynikający z czynników systematycznych, powtarzalnych. Nie można z góry przewidzieć jego wartości w kolejnych pomiarach. Informację na temat skali występowania tego błędu można uzyskać po wykonaniu serii pomiarów i wyliczeniu wybranej miary zróżnicowania rozkładu, np. odchylenia standardowego.

Błąd gruby - pomyłka: ma miejsce, gdy któryś z wyników pomiaru odbiega znacznie od pozostałych, możemy przypuszczać, że zaszło jakieś zdarzenie, które spowodowało wypaczenia eksperymentu. Wyniki takie często są odrzucane podczas analizy statystycznej. Błędy grube wynikają najczęściej z jakiegoś poważnego przeoczenia, pomyłki - np. złego odczytania skali miernika, z pomylenia miejsca zapisu przecinka podczas przetwarzania pomiarów, zmierzenie nie tego obiektu itp.

Zapis wyników pomiarów

Ostateczny zapis wyników pomiarów musi mieć odpowiednią formę. W tym celu dokonuje się zaokrągleń w następujący sposób:

Błędy (Δi δ) zaokrąglamy zawsze w górę, do jednej cyfry znaczącej liczbę przybliżoną (x) zaokrąglamy do tylu miejsc po przecinku ,ile występuje w błędzie.

Przykłady: x=123375 i Δx=±678 zapisujemy 123400±700 lub (123,4 ±0,7) 10^3

x=237,465 i Δx=±0,127 zapisujemy 237,5±0,2

x=2,494 i Δx=±0,043 zapisujemy 2,49±0,05

---