NAUKA ADMINISTRACJI

Wykład 1 - 06.10.2006r

• konsultacje: czwartek 14.00-15.30, p.311, p. E. Olejniczak-Szałowska

• egzamin pisemny (3 pytania otwarte) - treść wykładów

PODRĘCZNIKI - literatura dodatkowa, uzupełniająca:

• Ernest Knosala „Zarys nauki administracji” wyd. Zakamycze, 2005r

• Jan Łukasiewicz „Zarys nauki administracji” W-wa 2006r

• Zbigniew Leoński „Nauka administracji” 2004r

• Jan Szreniawski „Wstęp do nauki administracji” wyd. Morpol, Lublin, 2004r.

• Jan Supernat - dobre opracowania

• Jan Kowalewski „Nauka administracji” wyd. w latach 80-tych.

POJĘCIE, GENEZA, EWOLUCJA NAUKI ADMINISTRACJI

NAUKA ADMINISTRACJI - nauka o organizacji i funkcjonowaniu administracji publicznej; nauka społeczna opierająca się na metodach empirycznych, której przedmiot stanowi wszechstronna wiedza o istniejącej w danym ustroju administracji publicznej.

ADMINISTRACJA(etym. łac. - ministrare - służyć, posługiwać, pomagać, zarządzać, kierować; administrare - posługiwanie to ma charakter ciągły; działalność względnie trwała.

ADMINISTRACJA towarzyszy człowiekowi od momentu, kiedy ludzie zaczęli łączyć się w grupy. Wtedy powstały potrzeby zbiorowe, którymi trzeba było zarządzać.

ADMINISTRACJA SKARBOWA - urzędnicy zbierający podatki

• początków współczesnej administracji upatrujemy w starożytnym Rzymie. Jej aktywność oparto na zasadzie ciągłości i nakierowano na urzeczywistnienie dobra wspólnego.

• we współczesnym ujęciu administracja powstała na przełomie XVIII i XIXw:

- uregulowana prawnie

- działająca w sposób sformalizowany

- ukształtowana hierarchicznie

- oparta na kadrach zawodowych

• w nowoczesnym znaczeniu administracja pojawiła się wtedy, kiedy powstało nowoczesne prawo(pochodzi ono od przedstawicieli narodu, nie jest to prawo znane z czasów państwa absolutnego)

W XIX w powstało „państwo konstytucyjne”, w którym obowiązują koncepcje:

• podziału władzy,

• związania administracji prawem,

• koncepcja poddania działalności administracji reżimowi norm ustawowych

• koncepcja obywatel(dotychczasowy poddany w państwie konstytucyjnym zyskuje status obywatela - o jego prawach i obowiązkach decydują ustawy, a nie arbitralna wola władcy jak w państwie policyjnym).

Administracja może ingerować w sferę praw i obowiązków obywatela tylko na podstawie wyraźnego postanowienia ustawowego.

• środek ochrony praw obywatela to sądy administracyjne

• można złożyć skargę na bezprawne działanie administracji - jest to istotna gwarancja ochrony praw obywateli w ich stosunkach z państwem i administracją państwową.

• powiększył się zakres zadań administracji i kadry urzędnicze.

POJĘCIE ADMINISTRACJI

W teorii podejmowane są stałe próby zdefiniowania administracji. W zależności od kontekstu termin „administracja” może odnosić się albo do czynności, do działań albo do osób te czynności podejmujących.

ADMINISTRACJA

publiczna: prywatna

• wojewoda - organ administracji rządowej - podlega premierowi, jest przez niego mianowany

• na szczeblu gminnym organy administracji wybierane są przez mieszkańców.

ADMINISTRACJA NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE W TRZECH ZNACZENIACH:

1. administracja oznacza wydzielone w państwie struktury organizacyjne powołane do realizacji określonych celów i zadań publicznych.

2. administracja oznacza określoną i o specjalnych celach działalność podejmowaną w ramach realizacji celów publicznych.

3. administracja oznacza ludzi zatrudnionych(powołanych , mianowanych, wybieranych) czy tez przyjętych do pracy na zasadzie umowy cywilnej w strukturach wyodrębnionych w znaczeniu 1.

Definicje mogą być przedmiotowe, podmiotowe lub mieszane.

Definicje negatywne określają czym administracja nie jest. .(np.: działalność państwa jaka pozostaje po wyodrębnieniu działalności ustawodawczej i sądowniczej)

Definicje pozytywne określają czym administracja jest np.:

Administracja, to działalność, która cechuje się tym, że jest to:

1.działalność państwa i związków publiczno-prawnych

2.działalnośc podejmowana w ramach realizacji celów o charakterze publicznym(cele bezpieczeństwa, rozwoju, dobrobytu)

3.działalność celowa, oparta na prawie, trwała władcza, organizatorska i konkretna

4.działalność podejmowana nie w celu osiągania zysków

5. działalność oparta na władztwie państwowym(możność państwa narzucania i przeprowadzania swej woli przy pomocy przymusu, łącznie z przymusem bezpośrednim(fizycznym)).

ADMINISTRACJA to, podjęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy oraz organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach.

1

• państwowa(rządowa)

zorganizowana w sposób hierarchiczny. Podstawową więzią jest więź kierownicza

• samorządowa - jest zorganizowana wg innych reguł. Jest to tzw. A zdecentralizowana. Jej podmioty dysponują względną samodzielnością(np.: samorząd terytorialny, obok istnieją samorządy specjalne: zawodowe i gospodarcze)

---