Pojęcie prawa administracyjnego gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem zakresu regulacji prawnej i stosunku do prawa administracyjnego i gospodarczego. Termin prawo gospodarcze jest wieloznaczny. Określa się nim jedną z gałęzi prawa lub jedna z dyscyplin naukowych, obejmuje swym zakresem normy będące wynikiem zastosowania różnych metod regulacji, przede wszystkim cywilnej i administracyjnej. W prawie gospodarczym występują główne normy cywilnoprawne, odznaczające się równorzędnym traktowaniem stron (cywilna metoda regulacji), a oprócz nich normy administracyjne odnoszące się do stosunków, w których organy administracji gospodarczych występują obok podmiotów prowadzących działalność operatywno - gospodarczą z pozycji władczych (administracyjna metoda regulacji). Termin prawo gospodarcze oznacza również pewną dyscyplinę dydaktyczną zwłaszcza na studiach ekonomicznych. Uważa się, że przedmiotem normowania prawa gospodarczego - zarówno publicznego, jak i prywatnego -jest życie gospodarcze. Dział prawa publicznego obejmuje ustrój społeczno-gospodarczy, działalność interwencyjną państw dziedzinie gospodarki (kompetencje i formy działań swobodnej działalności gospodarczej), ochronę administracyjno -prawną przedsiębiorców, ich prawo zrzeszania się obligatoryjnego lub dobrowolnego, a także prawo zrzesz nią się konsumentów, pracowników, pracodawców. Gospodarka jest poddana regulacji różnych dziedzin prawa - prywatnego, handlowego, cywilnego, czy finansowego. Normy prawa administracyjnego gospodarczego ograniczają wolność gospodarczą. Publiczne prawo gospodarcze jest prawo interwencji państwa i jego organów oraz aparatu w sferze gospodarczej. Publiczne prawo gospodarcze ma zapewniać funkcjonowanie gospodarki, lecz jednocześnie prawo to określa granice polityki gospodarczej państwa wywodzące się z podstawowych zasad konstytucyjnych. Prawo gospodarcze publiczne jest to zbiór norm prawnych należących do różnych gałęzi prawa, głównie prawa cywilnego, administracyjnego i finansowego, regulujących stosunki _Społeczne powstające w toku szeroko rozumianej działalności gospodarczej. Jest to nie tylko bezpośrednia działalność gospodarcza wykonywana przez przedsiębior­ców polegająca na produkcji oraz wymianie dóbr i usług, lecz także działalność organów państwowych, wykonują­cych funkcje reglamentacyjne w gospodarce narodowej. Normy prawa gospodarczego publicznego graniczą z normami innych działów prawa publicznego, a więc prawa konstytucyjnego, administracyjnego, finansowego, międzynarodowego publicznego, pracy itp. Gospodarka w ujęciu ekonomicznym i prawnym Pojęcie działalności gospodarczej występuje w znaczeniu ekonomi­cznym i prawnym. Nie są to znaczenia tożsame, ponieważ służą różnym celom. Z ekonomicznego punktu widzenia działalność gospo­darcza polega na wytwarzaniu produktów oraz świadczeniu usług ma­terialnych na użytek własny oraz w celu zaspokojenia potrzeb cu­dzych (indywidualnych, grupowych), zwłaszcza potrzeb społecznych (publicznych). Ekonomiczna istota działalności gospodarczej opiera się, zatem na wskazaniu rodzaju aktywności i jego celu. Natomiast prawodawca może, lecz nie musi, podzielać ten punkt widzenia dla potrzeb prawa. Dlatego też najczęściej działalność gospodarczą w znaczeniu prawnym pojmuje się inaczej — tak wynika z definicji działalności gospodarczej podawanych w nauce prawa w prawie oraz w orzecznictwie sądowym. Zwięzła charakterystyka systemów gospodarczych. Typy gospodarki, jakie można wyróżnić są kategorią historyczną. Mówimy o szkołach ekonomicznych. Były przedstawiane różne koncepcje (okresy rozwoju gospodarki) / Okres merkantylizmu / Okres liberalizmu - powstał około II wieków temu w Anglii, jako wyraz sprzeciwu przeciw państwu „nadrzędnemu” zakładano, że rozwój ekonomiczny polega na wolnej grze sił rynkowych. Wolny rynek jest jedynym regulatorem życia społecznego. Na podstawie tych poglądów konstytuowała się gospodarka ich realizacja doprowadziła do kryzysów ekonomicznych 20/30 w Europie i St. Zjednoczonych. / Okres interwencjonalizmu - celem jest planowanie oraz kierowanie procesami gospodarczymi. Oddziaływanie państwa na gospodarkę powinno przybierać postać systematycznego a nie okazjonalnego sterowania, obejmując całokształt procesów gospodarczych. Jeśli w inny sposób nie można rozwiązać problemów społecznych i gospodarczych. Nie neguje wolnego rynku, ma zastosowanie w określonych sytuacjach. Państwo wkracza wtedy, gdy wymaga tego sytuacja, gdy wolny rynek nie jest w stanie sam sobie poradzić z przerastającymi go problemami. / Wywodzący się z liberalnego systemu gospodarki rynkowej oraz z merkantylizmu system centralnej administracji gospodarczej. / Monetaryści - odrzucili wszelką interwencję państwową, zakładali: zmniejszenie inflacji, preferowanie wolnego rynku, obniżanie podatków, szybka prywatyzacja - zastosowanie ma w W.B i U.S.A Społeczna gospodarka rynkowa w ujęciu prawnym i ekonomicznym. Koncepcja ta powstała w Niemczech, które po zakończeniu drugiej wojny świato­wej zaczęły poszukiwać modelu systemu gospodarczego umożliwiającego odbudowa­nie państwowości niemieckiej w nowych warunkach politycznych i ekonomicznych.w tzw. programie ahleńskim CDU pojawiła się koncepcja społecznej gospodarki rynkowej. Autorem pojęcia socjalnej gospodarki rynkowej jest A. Muller-Armack, pro­fesor ekonomii politycznej.. Równolegle z nim koncepcję tę tworzył L. Erhard, Cele społecznej gospodarki rynkowej były następujące: Osiągnięcie możliwie wysokiego dobrobytu gospodarczego przez: [Ustanowienie porządku konkurencji, Świadomą politykę wzrostu, Zabezpieczenie pełnego zatrudnienia, Zagwarantowanie wolności handlu zagranicznego, wolnej wymiany walut i przez rozbudowę podziału pracy w ramach gospodarki światowej; zabezpieczenie sprawnego gospodarczo i sprawiedliwego społecznie porządku pieniężnego przez: Niezależny centralny bank emisyjny, Stabilność budżetu państwa, Zabezpieczenie równowagi bilansu płatniczego i równowagi stosunków gospodarczych z zagranicą; bezpieczeństwo społeczne, sprawiedliwość społeczną i postęp społeczny przez: Maksymalizację produktu społecznego, Ustanowienie porządku konkurencji; państwową korektę pierwotnego podziału dochodu i majątku w formie: świadczeń pomocy socjalnej, rent, płatności wyrównawczych, zasiłków na budowę mieszkania, subwencji i środków na podjęcie działalności gospodarczej (H. Lam-pert). Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej zakłada, że państwo ma spełniać na­stępujące funkcje gospodarcze wpływać hamująco w okresie koniunktury lub pobudzająco w okresie recesji po to, aby zmniejszyć wahania w poziomie podstawowych wielkości ekonomicznych Wspomagać mechanizm rynkowy w kierunku zbliżenia się do trwałej równo wagi i optimum w skali makroekonomicznej (moderacja mechanizmów rynkowych)Programować i prognozować w skali makroekonomicznej proces rozwoju gos­podarczego (indykatywne programowanie gospodarcze),Tworzyć warunki sprawiające, że uczestnicy rynku będą podejmować działania zgodne nie tylko z interesami własnymi, lecz także z interesem państwowym tworzyć warunki kreujące autentyczny zrównoważony rynek pełnić rolę inspirującą w przekształceniach własnościowych, Pełnić funkcje ogólnospołeczne. W świetle teorii społecznej gospodarki rynkowej cele polityki gospodarczej pań­stwa obejmują: równowagę wewnętrzną (stabilizację), optymalną strukturę gospodarczą, zrównoważony wzrost gospodarczy, równowagę zewnętrzną, równowagę społeczną (cele państwa socjalnego). Naczelnym założeniem polityki socjalnej jest równość szans i sprawiedliwość. Polityka socjalna jest realizowana w celu korekty podziału dochodu narodowego (po­datki, subwencje), a także za pomocą klasycznych świadczeń socjalnych i tzw. bez­pieczeństwa socjalnego. Bezpośrednie narzędzia kierowania. Normy ochrony, w tym polityka antymonopolowa, Redystrybucja zysków, Dotacje, Bezpośrednie transfery majątku, Urzędy nadzoru gospodarczego, Bezpośrednie zarządzanie sferą dóbr publicznych, Własna działalność gospodarcza państwa, Zamówienia rządowe. Pośrednie narzędzia kierowania oddziaływanie na układ rachunku ekonomicznego w dziedzinie: Nadzoru i kontroli cen, Kształtowania systemu podatkowego, Parametrycznego oddziaływania polityki pieniężnej i kredytowej, Parametrycznego oddziaływania polityki walutowej i celnej; oddziaływanie na układ zasilania finansowego przez: System fiskalny, System pieniężno-kredytowy; oddziaływanie na układ motywacyjny przez: Kształtowanie systemu prawnego, Politykę akcjonariatu pracowniczego, Politykę socjalną i ochronę środowiska gospodarczego. Istota bezpośredniej działalności gospodarczej "publicznej ręki". Państwo może prowadzić na takich samych zasadach jak inny przedsiębiorca działalność zarobkową. Działalność publicznej ręki nie jest adm. gospodarczą. Publiczna ręka prowadząc działalność gosp. (fiskalną) występuje wobec innych przedsiębiorców na równych prawach nie może korzystać ze swych władczych kompetencji. Jest oceniana w zakresie norm prawa publicznego. Źródła prawa administracyjnego gospodarczego /pojęcie i klasyfikacja. Źródła prawa administracyjnego gospodarczego w znaczeniu: 1.Formalnym - każdy akt, dokument decyzje w danym systemie prawa uznawana jest za źródło prawa np. konstytucja, ustawy, rozporządzenia w innych krajach np. precedens zwyczaj. Konstytucja w III rozdziale „uporządkowała” źródła prawa. Dzieli akty normatywne na Powszechnie obowiązujące - mają moc wiążącą do wszystkich podmiotów. Istnieje wymóg publikacji Wewnętrzne - wiąże podmioty, które są wewnętrznie podporządkowane. Konstytucja - zmiana następuje w trybie szczególnym. Przepisy konstytucji stosuje się bezpośrednio, jest to problem złożony istnieje TK - dorobek doktryny wciąż się rozrasta. Ustawy - szczególne materie są uregulowane w ustawie np. podatki, wprowadzanie stanów nadzwyczajnych itd. Rozporządzenia - istnieje tylko pięć podmiotów, które mogą wydawać rozporządzenia są to: Prezydent, P R.M, R.M, ministrowie, KRRiTv. Rozporządzanie jest to akt wykonawczy do ustawy. Wiele z rozporządzeń nie jest wydawanych terminowo. Premier ma władzę bardzo mocną. Akty prawa miejscowego - obejmują przede wszystkim organy samorządu terytorialnego = Rady Gminy Akty normatywne wewnętrzne - akty kierownicze, podlegają kontroli, co do ich zgodności kompetentny w tym zakresie jest TK. W prawie gospodarczym maja szerokie zastosowanie, nie mogą ustanawiać obowiązków w stosunku do obywateli wiążą podmioty kierowniczo podporządkowane. 2. Poznawczym - dokumenty, obiekty rozróżniamy Oficjalne - urzędowe dzienniki publikacyjne - mają one moc wiążącą Nieoficjalne - dokumenty i obiekty np. książki zbiory aktów normatywnych np. gazeta Rzeczpospolita i wkładka prawna do tej gazety 3. Materialnym - odnosi się do czynów społecznych, moralnych, religijnych, które mają wpływ na proces tworzenia prawa. Przez źródła prawa administracyjnego należy rozumieć formy, w jakich się przejawia i w jakich jest podawany przedsiębiorstwom do przestrzegania, wola państwa w zakresie spraw dotyczących gospodarowania. Źródła prawa gospodarczego administracyjnego - są one liczne cechuje je znaczna obszerność mała stabilność. Wiele częstych zmian - nie jest to zbyt pozytywne zjawisko. Kodeks cywilny ustawa z 1964r - wielokrotnie nowelizowana. Największa nowelizacja w 1990 r. Tylko te przepisy, które dotyczą prawa gospodarczego Ustawy - np. o przedsiębiorstwach państwowych - o samorządach załogi w przedsiębiorstwach państwowych z roku 1981. Ustawa z 1989 z maja o rozpoznawaniu przez sądy gospodarcze spraw gospodarczych 1993 o zwalczaniu nierównej konkurencji NEF komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. KRS z 1997 Prawo bankowe Ustawa o finansach publicznych Prawo dewizowe Prawo o działalności gospodarczej Kodeks spółek handlowych ochronie konkurencji i konsumentów. Pojęcie i typy administracji gospodarczej. Typ zasadniczy — państwo chroni typ państwa i rodzaj modelu gospodarczego Zasadniczy typ zachowań państwa względem gospodarki polega na ochronie przez państwo istniejącego typu gospodarki i związanego z nim modelu gospodarki, zakładając, że istniejący model gospodarki służy panowaniu klasowemu i umożliwia realizację ogólnospołecznych funkcji państwa. W założeniu tym tkwi również zgodność między typem, rodzajem, formami i metodami zachowań państwa. Oznacza to, że typ gospodarki opiera się ideologii klasy rządzącej, co uruchamia zgodne z tą ideologią formy i metody zachowań państwa. Typ drugi — państwo zmienia model gospodarki, zachowując jej typ Drugi typ zachowań państwa wobec gospodarki polega na ochronie istniejącego typu gospodarki i jednoczesnej zmianie modelu gospodarki. Przyczyny zmian modelo­wych mogą być różne. Mogą one tworzyć nawet konieczność podjęcia przez państwo inicjatyw zmierzających do zmiany modelu gospodarki, ponieważ brak takiej zmiany może zagrażać upadkiem danego typu gospodarki. Państwo może, więc inicjować, prze­prowadzać, kontrolować lub, co najmniej sprzyjać dokonaniu reform gospodarczych. Często są one zresztą niemożliwe do przeprowadzenia bez czynnego udziału państwa. Przeprowadzeniu reform nie zawsze musi towarzyszyć zmiana ideologii ekonomicznej, chociaż radykalizm niektórych reform gospodarczych wyraża się nierzadko właśnie w tym punkcie. Zmiana modelu gospodarki wymaga natomiast z reguły zastosowania innych niż dotychczas form i metod zachowań państwa wobec gospodarki. Typ trzeci — państwo zmienia typ gospodarki i rodzaj modelu gospodarczego Najwięcej kontrowersji wywoływać może wyróżnienie trzeciego typu zacho­wań państwa wobec gospodarki. Wątpliwość może dotyczyć kwestii, czy tego rodza­ju zmiany dokonać może państwo, skoro zmiana typu gospodarki oznacza zmianę ustroju gospodarczego i związanego z nim ustroju politycznego państwa. W szcze­gólności zaś chodzi o to, że zmiana ustroju politycznego oznacza praktycznie utratę władzy państwowej przez dotychczasowy układ sił politycznych. Funkcje administracji gospodarczej. Kierowanie jest uprzednim sposobem wyznaczania działania podmiotu kierującego. Nadzór jest weryfikacją prawidłowego działania i jest pełną formą kontroli w stosunku do już dokonanej czynności w powiązaniu z możliwością stosowania represji a więc środków nadzoru. Przez nadzór w doktrynie rozumie się prawo do sprawdzania prawidłowości i ingerowanie w działalność nadzorczą za pomocą określonych środków i to tylko w przypadku ujawnienia nieprawidłowości zgodnej z ustalonymi wzorcami postępowania. Nadzór nie jest główną funkcją adm. gosp. stanowi funkcję rezerwową aby adm. gosp. mogła wkroczyć dla skorygowania lub osiągnięcia innego niż istniejący bądź przyszły stan rzeczy. Kontrola obejmuje prawo do bezpośredniej ingerencji w działalność kontrolowanej jednostki. Kontrola gosp. jest kontrolą wykonywaną wobec podmiotów prawa gosp. publicznego której przedmiotem jest wykonanie przez te podmioty zadań gospodarczych. Kontrola gosp. jest realizowana w dość ograniczonym zakresie w stosunku do przedsiębiorstw państwowych państwo kontroluje ( wydatkowanie, subwencje) efektywność gospodarowania. Nadzór gospodarczy jest nadzorem państwa wobec określonych działalności gosp. przedsiębiorców sprawowanym z punktu widzenia ich zgodności z przepisami prawa gospodarczego. Istnieją inne typy nadzoru gosp. np. nadzór w układzie wew. adm. Funkcja reglamentacyjna reglamentacja należy do funkcji adm. gosp. w szerokim rozumieniu oznacza objęcie regulacją prawną pewnych dziedzin życia społ. Które poprzednio pozostawały nieuregulowane przez przepisy prawne. W większym znaczeniu reglamentacja jest ujmowana jako wprowadzenie regulacji administracyjno - prawnej w miejsce lub obok regulacji cywilno - prawnej. Sam zakres reglamentacji wyznacza zasada wolności działalności gosp. Zasady działania administracji gospodarczej Zasada demokratyzmu - oparta jest na wolnych wyborach i systemie wielopartyjnym, gwarantuje, że organy władzy nie doprowadzą do interwencji porządku prawnego, który regulowałby podstawowe prawa i wolności obywatela w sferze gospodarczej. Zasada daje gwarancje - nie może poprzez mechanizmy prawne ingerować w (?) Zasada państwa prawnego - art. 2 konstytucji R.P. jest demokratycznym państwem prawnym. W sferze gospodarczej pierwszeństwo ma ustawa. W drodze ustawy jest możliwa ingerencja w życie gospodarcze nie wyklucza wprowadzenia polityki gospodarczej w taki sposób. Mogą być stosowane ustawy jednostkowe (jednorazowy skutej np. 1990 r o zmianie ustawy uwłaszczeniowej przedsiębiorstw państwowych), epizodyczne obowiązują przez określony czas, np. ustawa o świadku koronnym. Zasada sprawiedliwości społecznej - ma charakter klauzuli generalnej. Zasada wolności gospodarczej - art. 20 konstytucji R.P. składa się z trzech elementów; własności prywatnej, wolności gospodarczej i solidarności wspólników, partnerów, społeczeństwa. Zasada ta jest podstawową cechą gospodarki rynkowej, znajduje miejsce w innych przepisach prawa np. prawo działalności gospodarczej art. 5 (podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne...). Zasada ta związana jest z poglądami liberalizmu. Jest jedynym mechanizmem rozwoju. Nie jest to zasada absolutna, istnieją przepisy ją ograniczające uchwalane tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Charakterystyka organów administracji gospodarczej. Są to urzędy naczelne, czyli rząd, centralne, i terytorialne. Do urzędów centralnych zaliczamy RM (kieruje całą administracja rządową jej kompetencje określa konstytucja art. 146, a także ustawa o RM - jest głównym autorem projektów ustaw, wydaje rozporządzenia koordynuje prace administracji rządowej) PRM ( kieruje pracami rządu i go reprezentuje, zakres kompetencji reguluje konstytucja i ustawa powołuje odwołuje ministrów) ministrowie (są odpowiedzialni za swoje gabinety i sprawy z nimi związane) urzędy centralne ich kierownicy nie maja statusu ministra istnieje szereg urzędów centralnych np. główny urząd statystyki, terytorialne czyli samorządy gospodarcze i zawodowe. Charakterystyka rządowej administracji gospodarczej. (brak)

Agencje państwowe. Rozumienie agencji odnosi się do podmiotów stanowiących jednost­ki organizacyjne wyłączone z tradycyjnych struktur ministerialnych, chociaż na ogół poddane nadzorowi ministrów, o zróżnicowanych podstawach prawnych i formach działania, tworzone jako szczególnego rodzaju rządowe przedstawicielstwa, w celu spełnienia wyznaczonych przez rząd zadań z zakresu administracji gospodarczej. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, nie istnieje uniwersalny wzorzec agencji rządowej. Nie ma zresztą przepisów prawnych, które określałyby zasady ich tworzenia, organizacji, finansowania, nadzoru i kontroli itd. To, czym jest agencja, określa w każdym przypadku konkretna ustawa bądź inny akt prawny pochodzący od organu założycielskiego. W związku z tym agencje rządowe różnią się sposobem po­wstawania, organizacji, finansowania, nadzoru i kontroli, a także zadaniami i sposo­bem ich wypełniania. Z punktu widzenia sposobów powstania wyróżnić można agencje rządowe po­wstałe na mocy ustawy oraz powstałe na mocy aktu notarialnego tworzącego spółkę akcyjną. Spośród 21 agencji rządowych 15 agencji powstało na mocy ustawy, a pozo­stałe są spółkami akcyjnymi (Państwowa Agencja Węgla Kamiennego, Państwowa Agencja Informacyjna, Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych, Polski Fundusz Gwarancyjny, Krajowa Agencja Poszanowania Energii, Agencja Rozwoju Przemysłu). Wśród agencji powstałych na mocy ustawy wyróżnić można agencje określane pod względem formy organizacyjno-prawnej jako: państwowe osoby prawne (Agencja -Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad, Agencja Rezerw Materiało­wych, Agencja Rezerw Artykułów Sanitarnych, Agencja Prywatyzacji, Agencja Techniki i Technologii, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholo­wych), państwowe jednostki organizacyjne (Państwowa Agencja Atomistyki, Państwowa Agencja Prasowa, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa), zakłady budżetowe (Agencja Rynku Rolnego, Państwowa Agencja Radiokomunikacji). Zadania, jakie stawia się agencjom rządowym, są rozległe. Wśród niewątpliwych zadań agencji rządowych wymienić należy; 1) interwencyjny skup i sprzedaż produktów rolnych (Agencja Rynku Rolnego), 2) wykup gruntów pod autostrady i przygotowanie ich budowy (Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad), 3) czynności prywatyzacyjne (Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agen­cja Prywatyzacji), 4) czynności restrukturyzacyjne (Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rol­nictwa, Agencja Rozwoju Przemysłu, Państwowa Agencja Węgla Kamiennego), 5) zarządzanie (administrowanie) określoną substancją materialną oraz obrót nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa (Agencja Wła­sności Rolnej Skarbu Państwa, Agencja Rynku Rolnego, Wojskowa Agencja Miesz­kaniowa), 6) funkcje doradcze i promocyjne (prawie wszystkie agencje). Wątpliwości budzi natomiast powierzanie agencjom rządowym takich funkcji, jak: 1) instytucji finansowej (Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencja Rozwoju Przemysłu, Państwo­wa Agencja Węgla Kamiennego, Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych), 2) wykonywanie poręczeń i czynności powierniczych (Agencja Rozwoju Prze­mysłu, Państwowa Agencja Węgla Kamiennego, Krajowa Agencja Poszanowania Energii), 3) likwidatora przedsiębiorstw i zarządzanie mieniem polikwidacyjnym (Agen­cja Rozwoju Przemysłu w sytuacji powołania Agencji Prywatyzacji), 4) sprawowanie państwowej kontroli i nadzoru (Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad, Państwowa Agencja Radiokomunikacji, Państwowa Agencja Atomistyki). Agencje działające w formie spółek akcyjnych w zasadzie nie korzystają z do­tacji budżetowych (z wyjątkiem Państwowej Agencji Inwestycji Zagranicznych). Inaczej jest z pozostałymi agencjami, które funkcjonują głównie w oparciu o środ­ki budżetowe, chociaż osiągają też własne dochody. Wiele z nich korzysta również ze zwolnień podatkowych, co stanowi przecież formę pomocy państwa. Kwestia kontroli i nadzoru nad działalnością agencji rządowych nie została rozwią­zana jednolicie. Agencje podlegają na ogół kontroli finansowej ze strony Ministra Fi­nansów, natomiast są nadzorowane przez innego ministra. Oderwanie tych dwóch funkcji nie zapewnia właściwego nadzoru. Samorząd gospodarczy - pojęcie, zakres działania, organizacja. Cechy samorządu l ) samorząd jest organizacją grupy społecznej dającej się wyodrębnić ze wzglę­du na różne więzi, np. miejsce zamieszkania, zawód, 2) samorząd charakteryzuje powszechność członkostwa, 3) samorząd ma strukturę wewnętrzną opartą na demokracji, 4) samorząd jest samodzielny i odpowiada za swoją działalność Przyjmuje się, że dzięki istnieniu samorządu gospodarczego można osiągnąć wiele korzyści w działalności gospodarczej. Dlatego też samorządy gospodarcze i za­wodowe powinny przejmować niektóre funkcje administracji gospodarczej. Uważa się, że dzięki samorządowi gospodarczemu można obniżyć ryzyko wchodzenia w sto­sunki umowne z niesolidnymi partnerami, gdy prowadzenie ewidencji lub rejestracji przedsiębiorców powierzy się samorządom gospodarczym. Ponadto samorządy go­spodarcze powinny kształtować i kultywować zachowanie zasad etyki zawodowej i obyczajów kupieckich. W związku z tym można im powierzyć rozstrzyganie spraw spornych między członkami samorządu (sądownictwo polubowne i odpowiedzial­ność dyscyplinarna). Uważa się, że samorząd gospodarczy może być efektywnym źródłem informacji o działalności gospodarczej wykonywanej przez członków samo­rządu, a przez to służyć wykorzystaniu tych informacji w procesie oddziaływania państwa na gospodarkę. Samorząd gospodarczy może przyczynić się też do zmniej­szenia skali oportunistycznych zachowań przedsiębiorców, co może z kolei ułatwiać rozwój gospodarczy, stabilizację i prowadzenie polityki gospodarczej o charakterze długofalowym. Dzięki działalności doradczej, promocyjnej, szkoleniowej samorządu gospodarczego jest możliwe zwalczanie bezrobocia. Istnienie samorządu gospodar­czego może ułatwiać podejmowanie wielu czynności faktycznych (zbieranie opinii, konsultacje społeczne, opiniowanie projektów aktów prawnych), niezbędnych dla po­dejmowania działań państwa wobec gospodarki. Samorząd gospodarczy może wresz­cie przejmować wykonawstwo części zadań państwa wobec gospodarki, np. wydawanie certyfikatów, znaków jakości, dopuszczanie i weryfikacja wykonywania niektórych zawodów. Są to potencjalne obszary działalności samorządu gospodarczego i zawodowego. Oznaczają one jednocześnie możliwość przejęcia od administracji gospodarczej części ich zadań. Jeśli jednak założymy, że samorząd gospodarczy ma realizować politykę gospodarczą państwa i przejąć część funkcji administracji publicznej, to powinien być obowiązkowy i wyposażony w odpowiednie władztwo administracyjne i środki finanso­we umożliwiające realizację zleconych mu zadań. Konstytucja RP zapewnia wolność zrzeszania się (art. 58 ust. 1) w każdej formie zrzeszenia, o ile jego cel lub działalność nie są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. Samorząd gospodarczy w Polsce nie jest instytucją prawa publicznego. Nie zakłada się, bowiem, aby samorząd gospodarczy realizował zadania zlecone administracji gospodarczej, gdyż wtedy samorząd gospodarczy musiałby posiadać uprawnienia do podejmowania działań, o których mowa w tym przepisie. Jest to rozwiązanie, które występuje też w niektórych państwach (W.B, Dania), lecz należy raczej do mniejszości. W przewadze występują, bowiem rozwiązania, które traktują samorząd gospodarczy jako instytucję prawa publicznego (np. w Austrii, we Francji, w Niemczech w Holandii, na Węgrzech). Polska ma również tradycje w zakresie traktowania samorządy gospodarczego jako instytucji prawa publicznego. W okresie miedz wojennym stworzono równolegle podstawy prawne działania same rządu gospodarczego jako instytucji prawa prywatnego oraz jak instytucji prawa publicznego. Samorząd gospodarczy działa poprzez organizacje przedsiębiorców Nie mogą one odmówić członkostwa przedsiębiorcy, który spełnia warunki określone w statucie tej organizacji. W Polsce istnieje kilka takich organizacji. Należą do nich: samorząd rzemieślniczy, izby gospodarcze, izby rolnicze, samorządy zawodowe innych przedsiębiorców (np. transportowców, handlu i usług) organizowane na odrębnej podstawie prawnej. Trzeba też wspomnieć, że wiele za­wodów ma odrębne samorządy zawodowe (adwokaci, radcowie praw­ni, notariusze, rzecznicy patentowi, lekarze, lekarze weterynarii, pielęgniarki i położne, farmaceuci, maklerzy, brokerzy, doradcy po­datkowi, biegli rewidenci itd.). Są to organizacje o charakterze przy­musowym. Każdy, kto wykonuje wymieniony zawód, należy do sa­morządu zawodowego. Samorząd zawodowy -pojęcie, zakres działania, organizacja. Samorząd zawodowy rzemiosła jest związkiem pracodawców. Or­ganizacjami samorządu rzemiosła są: 1) cechy, 2) spółdzielnie rzemieślnicze, 3) izby rzemieślnicze, 4) Związek Rzemiosła Polskiego. Organizacje samorządu rzemiosła są tworzone z inicjatywy człon­ków na zasadzie dobrowolnej przynależności. Do zadań samorządu rzemiosła należy w szczególności rozwijanie działalności społeczno--gospodarczej rzemiosła, udzielanie pomocy zrzeszonym w organiza­cjach samorządowych rzemieślnikom, zwłaszcza wykonującym trady­cyjne rzemiosła wymagające manualnych umiejętności, reprezen­towanie ich interesów wobec organów administracji publicznej oraz organizacji społecznych i gospodarczych, a także uczestniczenie w re­alizacji zadań systemu oświaty i wychowania w celu zapewnienia wykwalifikowanych kadr dla rzemiosła. Samorząd zawodowy przedsiębiorców wykonujących działalność gos­podarczą w zakresie handlu, gastronomii i usług, transportu oraz in­nych rodzajów działalności, z wyłączeniem rzemieślników, może dzia­łać w formie zrzeszeń zawodowych. Zrzeszenie może być utworzone, jeżeli z inicjatywą jego utworzenia wystąpi: Co najmniej 50 przedsiębiorców działających w zakresie handlu, gastronomii i usług oraz innych rodzajów działalności Co najmniej 200 przedsiębiorców wykonujących działalność gos­podarczą w zakresie transportu Zadaniem zrzeszenia jest w szczególności utrwalanie więzi środo­wiskowych, postaw zgodnych z zasadami etyki i godności zawodu, a także prowadzenie na rzecz członków działalności kulturalnej, oświatowej i socjalnej, zakładanie i prowadzenie kas oraz funduszów zapomogowo-pożyczkowych oraz reprezentowanie interesów człon­ków wobec organów administracji publicznej. Zrzeszenia mogą powoływać ogólnokrajowe reprezentacje, których nazwy określają statuty. Charakterystyka prawnych form działania administracji gospodarczej Podstawy prawne działania administracji gospodarczej w Polsce tworzą przepisy konstytucyjne oraz ustawy. Pierwsze wskazują na usytuowanie poszczególnych orga­nów w całym systemie ustrojowym. Drugie natomiast określają zadania i kompeten­cje organów administracji gospodarczej, a często także formy i metody ich działania. Nie zawsze ma to miejsce w ustawach powołujących dany urząd. Rozwinięcie nastę­puje bowiem w innych ustawach (prawa materialnego i proceduralnego) lub w tzw. aktach organizacji (np. w statutach organizacyjnych tych urzędów). Problematyka ta należy do nauki prawa konstytucyjnego i prawa administracyjnego. Dlatego też w na­szych rozważaniach zostanie ujęta tylko w zakresie wymagającym komentarza z punktu widzenia publicznego prawa gospodarczego. Opis, jaki zamieszczamy poni­żej, opiera się na stanie prawnym obowiązującym w dniu l stycznia 2000 roku. Warunki podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej w PDG konstytucją działalno­ści gospodarczej w Polsce nazywana jest ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności go­spodarczej Ustawa ta reguluje zasa­dy i warunki podejmowa­nia i wykonywania dzia­łalności gospodarczej rozumianej jako zarob­kowa działalność wy­twórcza, handlowa, usługowa, budowlana oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eks­ploatacja zasobów naturalnych, prowa­dzona w sposób zor­ganizowany i ciągły. Przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, osoba prawna oraz spółka prawa han­dlowego nie posia­dająca osobowości prawnej (spółka jawna, komandyto­wa, komandytowo-akcyjna, partner­ska). Za przedsię­biorców uważa się też wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działal­ności gospodarczej. Podjęcie działalności gospodarczej od l stycznia 2001 r. wyma­ga uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu do rejestru przedsiębior­ców. W roku 2001 obowiązywać będą dotychczasowe zasady ewi­dencjonowania działalności gospodarczej. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego, a także sprzedaży posiłków domowych oraz świadczenia przez rol­ników usług związanych z pobytem turystów. W celu uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej należy złożyć w urzędzie gminy zgłoszenie zawierające 1) imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz jego miejsca zamieszka ma a w razie ustanowienia pełnomocników - również ich imiona i nazwiska 2) określenie przedmiotu działalności 3) wskazanie miejsca, w którym działalność będzie prowadzona 4) wskazanie daty rozpoczęcia działalności Zgłoszeniu w terminie 14 dni podlegają także wszelkie zmiany, jakie nastąpiły w stanie faktycznym lub prawnym określonym przez wymienione wyżej dane Organ ewidencyjny dokonuje wpisu do ewidencji danych zgłoszonych przez przedsiębiorcę i w terminie nie dłuższym niż 14 dni (a często od ręki) doręcza przedsiębiorcy stosowne zaświadczę me Kopia zaświadczenia jest przesyłana przez organ ewidencyjny do właściwego urzędu skarbowego Po uzyskaniu wpisu do ewidencji przedsiębiorca jeszcze przed podjęciem działalności powinien dopełnić szeregu formalności Miejsce wykonywania działalności powinno być oznaczone na zewnątrz Przedsiębiorca zobowiązany jest spełniać przewidziane prawem warunki prowadzenia działalności gospodarczej dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia i zdrowia mo­ralności publicznej oraz w zakresie ochrony śro­dowiska Przed rozpoczęciem działalności, na­leży zatem szczegółowo zapoznać się z regula­cjami prawnymi, jakie mogą ewentualnie zna­leźć doń zastosowanie Przedsiębiorca powi­nien także zapewnić by jego pracownicy legi­tymowali się wymaganymi przepisami prawa kwalifikacjami (np uprawnieniami do wykony­wania prac przy urządzeniach elektrycznych) Obowiązkiem przedsiębiorcy jest tez posia­danie rachunku bankowego oraz przeprowa­dzanie za jego pośrednictwem większych rozliczeń Odrębną sprawą są ciążące na przed­siębiorcy obowiązki podatkowe i w zakresie ubezpieczeń społecznych Przed rozpo­częciem działalności (wystawieniem pierw­szej faktury) przedsiębiorca zobowiązany jest dokonać zgłoszenia obowiązku podat­kowego we właściwym urzędzie skarbo­wym oraz zgłoszenia do ubezpieczenia we właściwej jednostce Zakładu Ubez­pieczeń Społecznych Koncesje oraz koncesjonowanie w ujęciu prawa działalności gospodarczej. Podejmowanie działalności gospodarczej może być ograniczane przez państwo; stanowi to wyjątek od zasady wolności gospodarczej. Ograniczenia mogą wynikać z na­stępujących powodów: ważny interes państwa, zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, niebezpieczeństwo pojawie­nia się zjawisk patologicznych zagrażających ładowi publicznemu, konieczność aktywnej kontroli działalności ze względu na różnego rodzaju niebezpieczeństwa^0. Ogra­niczenia związane z podejmowaniem niektórych rodzajów działalności nie mają charakteru bezwzględnego, podlegają uchyleniu w ramach funkcjonowania systemu koncesji i zezwoleń. Termin reglamentacja oznacza ograniczenie lub podporządkowanie jakiejś działalności zasadom ustalonym Przez przepisy prawa. Koncesja jest formą reglamentacji działalności gospodarczej przez państwo, wyraża akt zgody władzy publicznej na podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej przez danego przedsiębiorcę. Ma ona też cechy pozwolenia, jednocześnie różni się od zezwolenia tym, że jest udzielana w pewnym tylko zakresie działalności gospodarczej z odrębnych powodów i dla szczególnych celów, co uzasadnia także zastosowanie specjalnego trybu postępowania przy udzielaniu koncesji. P.d.g. nie definiuje pojęcia koncesja. Pojęcie koncesji dotyczy aktu administracyjnego: 1) wyrażania przez państwo (właściwy jego organ zgody na podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej zastrzeżonej prawnie na rzecz państwa lub mającej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli. 2) wydawanego na podstawie ustawowych przepisów określających warunki i tryb koncesjonowania, 3) ustalającego prawo do podjęcia i wykonywania tej działalności nie tylko według zasad określonych w prawie obowiązującym, lecz także na warunkach ustalonych w koncesji;4) wydanego wyłącznie na wniosek zainteresowanej przedsiębiorcy;5) mającego zapewnioną ochronę prawną trwa. Zasady koncesjonowania działalności gospodarczej zostały określone w rozdziale 3 (art. 14-26) p.d.g. w przepisach innych ustaw, które szczegółowa określają przedmiot dziedzin działalności gospodarczej objętej koncesjonowaniem. Z punktu widzenia przepisów określających konstrukcję koncesji i tryb jej udzielania, odmowy cofania, ograniczania itd. podstawowe znaczenie mają przepisy zawarte w p.d.g. z wyjątkiem budowy i eksploatacji autostrad płatnych i rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych. Uzyskania koncesji (art. 14) wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: Poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydoby­wania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych; Wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bro­nią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przezna­czeniu wojskowym lub policyjnym; Wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyła­nia, dystrybucji i obrotu paliwami i energią; Ochrony osób i mienia; Transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych; Budowy i eksploatacji autostrad płatnych; Zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania prze­wozów kolejowych; Rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych. Zakres i warunki wykonywania działalności gospodar­czej podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw. Przepisy rozdziału 3 stosuje się, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Koncesja jest udzielana przedsiębiorcy, który spełnił wszystkie wymagania prawne, jeśli nie zachodzi jedna z przesłanek odmówienia lub ograniczenia zakresu koncesji, określonych w art. 20 ust. l p.d.g., tj. zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa Państwa lub naruszenia innego ważnego interesu publicznego. Koncesja stanowi akt administracyjny konstytutywny, udziela się go na zasadzie uznania administracyjnego^, ale swoboda organu koncesyjnego nie ma charakteru absolut­nego, musi być zgodna z konstytucyjną zasadą legalizmu. O koncesję może ubiegać się każdy przedsiębiorca, p.d.g. nie zabrania, aby o koncesję ubiegał się przedsiębiorca, który wykonuje już działalność gospodarczą w dziedzinie nie wymagającej uzyskania koncesji lub przedsiębiorca, który posiada koncesję na wykonywanie innego rodzaju działal­ności gospodarczej76. O udzielenie koncesji może się rów­nież ubiegać przedsiębiorca, któremu wcześniej odmówiono jej udzielenia. P.d.g. nie czyni zróżnicowania wśród przedsiębiorców ubiegających się o udzielenie koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej (nie uzależnia jej udzielenia od statusu i właściwości przedsiębiorcy). Powyższe wynika z za­sady równości gospodarczej. Warto jednak zwrócić uwagę, iż według art. 5 p.d.g. z wolności działalności gospodarczej można korzystać z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Ustawodawca może określić warunki podmiotowe ubiegania się o koncesję

18. Zezwolenie oraz postępowanie w sprawie zezwoleń.

Zezwolenie oznacza stosunek prawny, jaki zachodzi między organami państwowymi lub samorządowymi a przedsiębiorcami, którego treścią jest przyznanie im uprawnienia do działalności gospodarczej w formie, kierunku i rozmiarach ustalonych w sposób możliwy do przyjęcia ze względu na interes publiczny. Zezwolenie stanowi więc uchylenie ogólnego zakazu wykonywania danego rodzaju działalności gospodarczej w stosunku do przedsiębiorcy, który je uzyskał.

Wymóg uzyskiwania zezwoleń może być ustanowień tylko w ustawie- Z punktu widzenia przyczyn, dla których ustanowiono obowiązek uzyskiwania zezwoleń, wyróżnia się dwie sytuacje. Jedna odnosi się do chęci zapewnienia bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego w toku wykonywań działalności gospodarczej lub w związku z nią, druga natomiast dotyczy potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego przez postawienie wymogów dotyczących kwalifikacji zawodowych, urządzeń technicznych, lokalowych kapitałowych itp. Przyczyny te mogą występować łączna. Niekiedy wchodzą w grę także przyczyny natury fiskalne a w niektórych wypadkach mamy do czynienia z rezygnacja państwa z wykonywania monopolu.

Wymóg uzyskiwania zezwoleń wprowadzono przede wszystkim ze względów przedmiotowych. Ustawy, w których ustanowiono zezwolenia, przestrzegają zasadę dostępności działalności gospodarczej dla każdego na równych prawach, chociaż czynią od niej wyjątki. Wyjątki są określone w sposób zarówno bezpośredni poprzez wskazanie podmiotów, które mogą lub nie ubiegać się o wydanie zezwolenia, jak i pośredni poprzez takie określenie warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, które czyni ją dostępną dla jednych, a niedostępną dla drugich bądź też utrudnioną dla trzecich. Wymogi stawiane przez prawo niektórym rodzajom działalności gospodarczej są formułowane ze względu na wartości i interesy szersze niż dobro przedsiębiorców zamierzających wykonywać tę działalność.

O wydanie zezwolenia na podjęcie działalności gospodarczej w danej dziedzinie może ubiegać się przedsiębiorca dopiero po uzyskaniu wpisu do ewidencji lub rejestru przedsiębiorców. Przepisy ustaw nie zabraniają ubiegania się o wydanie zezwolenia na podjęcie działalności gospodarczej przedsiębiorcy, któremu wcześniej odmówiono zezwolenia.

W stosunku do zezwolenia ustawa używa określenia wydaje lub jego odpowiedników wydawanie, wydanie, natomiast w odniesieniu do koncesji posługuje się pojęciem udziela. Wydanie zezwolenia jest obowiązkiem organu ' następuje po stwierdzeniu, że przedsiębiorca spełnia warunki wymagane prawem.

Według art. 88 p.d.g, ilekroć w dotychczasowych Przepisach używa się terminów pozwolenie, upoważnienie, zgoda, licencja, oznaczających formy reglamentacji działalności gospodarczej, należy przez to rozumieć zezwolenie w rozumieniu ustawy.

Prawo działalności gospodarczej w stosunku do zezwoleń wprowadza przepisy, które stanowią lex generalis. w stosunku do przepisów odrębnych ustaw regulujących problematykę zezwoleń.

W terminie trzech lat od dnia wejścia w życic p.d.g utrzymuje się w mocy przepisy ustaw odrębnych, na podstawie których są wydawane zezwolenia, o ile okres ten nie zostanie przedłużony w odrębnej ustawie.

W odniesieniu do dwóch rodzajów działalności gospodarczej p.d.g. zniosło wymóg uzyskiwania zezwoleń (produkcja, opracowywanie, dystrybucja i rozpowszechnia nie filmów, prowadzenie targowisk) i poszerzył dotychczasowy katalog zezwoleń o 20 pozycji w dziedzinach, które były dotąd przedmiotem koncesjonowania, jeżeli dotyczyły:

1.wyrobu i rozlewu wódek;

2.wytwarzania wyrobów tytoniowych;

3.usług detektywistycznych;

4.produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdów

5.zarządzania lotniskami;

6.usług kurierskich;

7.usług pocztowych o charakterze powszechnym, polegających na przewozie i doręczaniu w obrocie krajowy] i zagranicznym przesyłek listowych i listów wartościowych o masie powyżej 2000 g i inne.

Koncesje i zezwolenia wydane wcześniej na podstawie odrębnych ustaw, w dziedzinach, w których utrzymuje się udzielanie koncesji lub wydawanie zezwoleń, zachowują ważność lub stają się zezwoleniami na czas, na który zostały wydane. Ilekroć w ustawach i zakresach działalności gospodarczej objętej obecnie zezwoleniami jest mowa o koncesji, należy przez to rozumieć zezwolenie w rozumieniu p.d.g. (art. 97).

Jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia p.d.g. w życie, nie zostaną ustawowo określone zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej oraz wydawania zezwoleń, o których mowa w art 96 ust. 2 oraz w ustawach odrębnych, jak też nie zostaną wskazane informacje i dokumenty wymagane do złożenia wniosków o wydanie zezwolenia, z mocy prawa wygasa obowiązek uzyskania zezwolenia.

W przypadku łączenia się spółek akcyjnych na spółkę przejmującą albo na spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, które zostały wydane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o wydaniu zezwolenia stanowi inaczej (art. 494 §2 k.s.h.).

Przepisu tego nie stosuje się do zezwoleń wydanych spółce będącej instytucja finansową, jeżeli organ, który wydał zezwolenie, złożył sprzeciw w terminie trzech tygodni od zawiadomienia go o planie połączenia.

Natomiast na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia powstające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o przyznaniu zezwolenia stanowi inaczej (art. 531 §2 k.s.h.).

Przepisy art. 494 § 2 i art. 531 § 2 k.s.h. stosuje się do zezwoleń przyznanych po l stycznia 2001 r., chyba że przepisy dotychczasowe przewidywały przejście takich uprawnień na spółkę przejmującą lub na spółkę nowo zawiązaną. (art. 618 k.s.h.).

Postępowanie w sprawie zezwoleń.

Postępowanie w sprawie wydania zezwolenia jest postępowaniem administracyjnym. Wydawanie, odmowa wydania i cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji admistracyjnej.

Organem zezwalającym jest organ administracji rządowej lub organ jednostki samorządu terytorialnego upoważniony na podstawie ustawy do wydawania, odmowy wydania i cofania zezwolenia.

Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach odrębnych ustaw. Organy zezwalające oraz wszelkie warunki wykonywania działalności objętej zezwoleniami, a taka tryb wydawania, odmowy wydania i cofania zezwoleń określają przepisy odrębnych ustaw, o ile p.d.g. nie stanowi inaczej.

Zezwolenie wydaje się na wniosek przedsiębiorcy, który powinien zawierać:

- oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres,

- numer w rejestrze przedsiębiorców,

- określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalność gospodarczej,

- informacje określone w przepisach odrębnych ustaw.

Organ zezwalający wydaje zezwolenie po stwierdzeniu że zostały spełnione wymagane prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie objętej obowiązkiem uzyskania zezwolenia.

Przed podjęciem decyzji w sprawie wydania zezwolenia organ zezwalający wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia on warunki określone przepisani prawa, wymagane do wykonywania działalności gospodarczej; może dokonać kontrolnego sprawdzenia faktów podanych we wniosku o wydanie zezwolenia w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.

W przypadku, gdy wydanie zezwolenia na wykonywa nie działalności gospodarczej wszystkim wnioskodawcom spełniającym warunki nie jest możliwe zgodnie z obowiązującymi przepisami regulującymi wykonywanie danego rodzaju działalności gospodarczej, organ zezwalający przeprowadza rozprawę administracyjną, stosując podobne zasady jak przy postępowaniu w sprawie o udzielenie koncesji.

Przedsiębiorca może ubiegać się o wydanie promesy zezwolenia. Zezwolenie jest wydawane na czas nieoznaczony, może być jednak wydane na czas oznaczony, jeżeli wnosi o to przedsiębiorca lub lak stanowią przepisy odrębne oraz w przypadku, gdy o wydaniu zezwolenia rozstrzyga organ w trybie rozprawy administracyjnej. W p.d.g. brakuje przepisu określającego przesłanki odmowy wydania zezwolenia, co niektórzy nazywają „luką". Wycofanie zezwolenia może nastąpić w trybie obligatoryjnym lub fakultatywnym.

Organ zezwalający cofa zezwolenie w przypadku, gdy:

- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem;

- przedsiębiorca przestał spełniać warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania działalności gospodarczej, określonej w zezwoleniu;

- przedsiębiorca nie usunął w wyznaczonym przez organ wydający zezwolenie terminie stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z przepisami prawa regulującymi działalność gospodarczą objętą zezwoleniem. Zezwolenie można cofnąć, gdy:

- przepisy odrębne tak stanowią,

- przedsiębiorca nie podjął, mimo wezwania organu zezwalającego lub zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej, na którą uzyskał zezwolenie, a zezwolenie uzyskał w trybie rozprawy administracyjnej.

Podkreśla się, iż p.d.g. w zakresie przesłanek cofania zezwoleń nie wymienia żadnych powodów określonych w sposób nieostry i stanowiących klauzule generalne (np. względy obronności i bezpieczeństwa Państwa lub obywateli, ważny interes publiczny itp.), co jest postępem w prawnej regulacji zezwoleń.

Organ zezwalający jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie przestrzegania warunków działalności gospodarczej objętej zezwoleniem, na zasadach identycznych jak przy koncesjach. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi zezwalającemu wszelkie zmiany danych określone w zezwoleniu.

Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, z przyczyn o których mowa w art. 32 ust. l, może ponownie wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia.

Za wydanie zezwolenia oraz za wydanie promesy pobiera się opłatę skarbową.

19. Różnice między koncesją a zezwoleniem.

Różnice między koncesją a zezwoleniem polegają na tym, że:

1) zezwolenia nie dotyczą działalności gospodarczej objętej monopolem;

2) zezwolenia są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania działalności gospodarczej, który został ustanowiony ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku publicznego, tajemnicy państwowej, zobowiązań międzynarodowych itp.;

3) obowiązek uzyskiwania zezwoleń na poszczególne rodzaje działalności określają odrębne ustawy;

4) warunki uzyskania zezwoleń określają odrębne ustawy w sposób zróżnicowany, odpowiednio do specyfiki gospodarczej, której dotyczą; i

5) wydawanie zezwoleń następuje w trybie przepisów k.p.a zmodyfikowanych niekiedy przepisami szczególnymi;

6) zezwolenia (niezależnie od przyjętej nazwy) są decyzjami administracyjnymi i podlegają ochronie oraz wzruszeniu według zasad przyjętych w przepisach k.p.a.;

7) zezwolenia mają charakter decyzji związanej;

8) wydanie zezwolenia na wykonywanie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wiąże się przede wszystkim z wyrażeniem zgody na utworzenie w sensie prawnym pewnej organizacji (jednostki gospodarczej), za pomoc której można prowadzić działalność objętą zezwoleniem (np. banku, zakładu ubezpieczeń).

20. Podstawowe kierunki polityki przekształceń własnościowych.
Ustawa o pp z 1981
Ustawa o samorządzie załogi przeds. państw. z 1981
Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji pp z 1996
Przeds państwowe jest to jeden z przedsiębiorców. Ustawa definiuje to pojęcie. Przedsiębiorstwo – jest samodzielnym, samorządnym i samo finansującym się przedsiębiorcom posiadającym osobowość prawną. Przepisów tej ustawy nie stosuje się do takich przeds. jak:
Porty lotnicze, Poczta Polska, PKP, Banki.
Pp mogą być tworzone jako przeds. działające na zasadach ogólnych lub przeds. użyteczności publicznej ( są to przeds. które mają za zadanie bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. Ustawa wymienia dziedziny usług w tym zakresie:  komunikacja miejska, zaopatrzenie ludności w energię elektryczną, cieplną i gazową. Działania tych przeds. z reguły są nierentowne i są one dotowane przez państwo). Pp stworzone są przez naczelne lub centralne organy adm. Rządowej. Przeds. może tworzyć Prezes NBP i inne upoważnione do tego organy ( wojewoda).
Procedura tworzenia przedsiębiorstw państwowych:
Organ założycielski wydaje akt o utworzeniu pp ( akt erekcyjny). W akcie określa się nazwę przeds. , rodzaj, siedzibę, przedmiot działania. Akt jest podpisywany przez Ministra, sekretarza stanu.
Organ założycielski wyposaża przeds. w określone mienie i powołuje na okres 1 roku dyrektora
Dyrektor przygotowuje statut przeds. państw. status ten jest zatwierdzony przez ogólne zebranie pracowników. W przeds. użyteczności publicznej statut zatwierdza organ założycielski.
Po upływie 1 roku ponowny dyrektor wybierany jest w drodze konkursu. W przeds. użyteczności publicznej dyrektora powołuje i odwołuje organ założycielski.
Organami pp są:
- ogólne zebranie pracowników ale może też być zebranie delegatów
- Rada Pracownicza
- Dyrektor przeds. państwowych.
Przeds. państw. podlega wpisowi do rejestru rządowego z chwilą wpisu uzyskuje osobowość prawną.
Można powierzyć kierowanie pp na podstawie umowy o kierowanie pp osobie fizycznej lub osobie prawnej ( musi być wniosek rady pracowniczej za zgodą ogólnego zebrania pracowników który jest kierowany do organu założycielskiego. Organ założycielski może też sam podjąć taką decyzję) na podstawie umowy cywilno; prawnej. Umowa taka jest zawierana na czas oznaczony ale nie krótszy niż 3 lata. Z chwilą powołania zarządu z mocy prawa ulegają rozwiązaniu dotychczasowe organy przeds. ( odwołany jest dyrektor, rozwiązana jest Rada Pracownicza). W zamian powołana jest rada nadzorcza ( 1/3 rady powołuje załoga przeds.).
Jeżeli pp wykonuje swoje działania ze stratą bądź zysk po opodatkowaniu nie wystarcza na zapłacenie obowiązkowej dywidendy ( opłata dla SP za użytkowanie mienia SP) to organ założycielski w porozumieniu z ministrem finansów może wszcząć postępowanie naprawcze ustanawiając zarząd komisaryczny. Zarządca komisaryczny przygotowuje plan naprawy przeds. który jest zatwierdzany przez zarząd założycielski. Przeds może być postawione w stan upadłości i likwidacji. Spory między organami pp oraz między organami pp a organem założycielskim są rozstrzygane przez sądy gospodarcze.
Proces prywatyzacji przeds państw.
W końcu lat 40 dokonano nacjonalizacji środków produkcji co stało się podstawą  wprowadzenia gosp. nakazowo; rozdzielczej. Trwało to kiedy to podjęto decyzją o prywatyzacji pp. W 07. 90 uchwalono ustawę o prywatyzacji pp. Ustawa dawała możliwość rozwoju konkurencji była aktem niezbyt spójnym i w 1996 sejm uchwalił ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji pp. Ustawa ta jest aktem obowiązującym była wielokrotnie nowelizowana. Określa ona zasady i tryb prywatyzacji pp.
Ustawa przewiduje 2 tryby prywatyzacji:
1. przekształcenie przeds. państw. w spółkę kapitałową z wyłącznym udziałem SP a następnie sprzedaż akcji udziałów prywatnym nabywcom a także inne działanie prywatyzacyjne jest to prywatyzacja pośrednia.
2. Likwidacja przeds. państw. jest to prywatyzacja bezpośrednia

21. Prywatyzacja pośrednia.

Przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę kapitałową z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, a następnie sprzedaż akcji (udziałów) prywatnym nabywcom, a także inne działania prywatyzacyjne (prywatyzacja pośrednia).

Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością) ustawa nazywa komercjalizacją przedsiębiorstwa. Komercjalizacja oznacza zmianę prawnej formy, w jakiej przedsiębiorstwo działa, nie zaś zmianę właściciela. Przedsiębiorstwo państwowe przekształcone w spółkę z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa pozozostaje nadal własnością państwa. Komercjalizacja stanowi tylko pierwszy krok, następnym krokiem, a zarazem istotą prywatyzacji pośredniej jest nabywanie akcji lub udziałów Skarbu Państwa w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji przez osoby inne niż Skarb Państwa. Nabycie następuje w zasadzie odpłatnie poprzez sprzedaż akcji lub udziałów. W sytuacjach określonych przez ustawę akcje mogą być również przekazane nieodpłatnie. Przejście w ręce prywatne takiej liczby akcji, że Skarb Państwa traci kontrolę nad spółką, oznacza w istocie zakończenie procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa.

Komercjalizacji nic podlegają przedsiębiorstwa postawione w stan upadłości lub likwidacji, przedsiębiorstwa będące przedmiotem postępowania układowego lub bankowego postępowania ugodowego, przedsiębiorstwa będące w trakcie łączenia się lub dzielenia na podstawie aktu administracyjnego, przedsiębiorstwa zarządzane na podstawie umowy o zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym, chyba że zarządca wystąpi z wnioskiem o komercjalizację, a także przedsiębiorstwa, w stosunku do których zostało wydane zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej bądź też które złożyły w lej sprawie wniosek. Komercjalizacji (ustawa z 30 sierpnia 1996 r.) nie podlegają również przedsiębiorstwa działające na podstawie odrębnych przepisów prawnych, np. PPL „Porty Lotnicze" oraz przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Polska", np. ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji PKP (Dz.U. Nr 84, póz. 948) określa zasady komercjalizacji PKP.

Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa następuje na podstawie decyzji Ministra Skarbu Państwa. Jeżeli przekształcenie nie ma na celu prywatyzacji, czyli spółka ma posiadać stały byt prawny, decyzja wymaga zgody Rady Ministrów. Minister Skarbu Państwa podejmuje decyzję o przekształceniu przedsiębiorstwa na wniosek organu założycielskiego lub obopólny wniosek dyrektora i rady pracowniczej bądź też Własnej inicjatywy. W celu przekształcenia przedsiębiorstwa w spółkę Minister Skarbu Państwa sporządza akt komercjalizacji, w którym ustala statut spółki, wysokość kapitału zakładowego oraz skład władz spółki pierwszej kadencji (zarządu rady nadzorczej). Funkcję prezesa zarządu spółki obejmuje dyrektor przedsiębiorstwa przekształconego w spółkę.

Akt komercjalizacji zastępuje wszystkie czynności, które świetle przepisów k.s.h. są niezbędne do złożenia wniosku o wpisanie spółki do rejestru przedsiębiorców. Zarząd spółki występuje z wnioskiem o zarejestrowanie spółki. Wopisanie spółki do rejestru przedsiębiorców z mocy prawa powoduje wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorców. Spółka powstała w wyniku komercjalizacji wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego. Pracownicy przedsiębiorstwa z mocy prawa stają się pracownikami spółki. Spółka przejmuje wszystkie długi, wierzytelności przedsiębiorstwa, zajmuje też jego miejsce w stosunkach administracyjnych. Bilans zamknięcia przedsiębiorstwa państwowego jest bilansem otwarcia spółki. Do spółki powstałej w wyniku komercjalizacji stosuje się przepisy k.s.h. ze zmianami wynikającymi z ustawy-

Zakończenie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego stanowi jednocześnie wstęp do jego rzeczywistej prywatyzacji, Skarb Państwa przystępuje bowiem do zbycia akcji (udziałów) powstałej spółki. Poprzedza je przeprowadzenie analizy mającej na celu ustalenie sytuacji prawnej majątku spółki, stanu i perspektyw rozwoju spółki, oszacowanie majątku spółki, stanu i perspektyw rozwoju spółki, oszacowanie majątku spółki oraz ocenę realizacji obowiązków w zakresie ochrony środowiska. Na podstawie sporządzone] analizy Minister Skarbu Państwa może zobowiązać spółkę do wprowadzenia określonych zmian.

W wyniku zmian wprowadzonych 29 marca 2000 r. (Dz.U. Nr 31, póz. 383) część akcji (udziałów) spółek powstałych w wyniku komercjalizacji oraz mienie wybranych przedsiębiorstw państwowych jest przeznaczone na cele:

•związane z reformą ubezpieczeń społecznych (10% przychodów z prywatyzacji każdej ze spółek powstałych w wyniku komercjalizacji),

• reprywatyzacyjne (5% akcji lub udziałów Skarbu Państwa w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji lub wpływów uzyskanych przez budżet państwa ze sprzedaży tych akcji lub udziałów),

• rozwoju nauki (wkład do Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej - 2% akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa),

•restrukturyzacji spółek Skarbu Państwa przez Agencję Rozwoju Przemysłu (2% akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa),

•powszechnego uwłaszczenia (7% akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz wszystkie akcje wcześniej powstałych spółek w których Skarb Państwa ma do 10% kapitału zakładowego.

Szczególnym rodzajem komercjalizacji jest tzw. komercjalizacja z konwersją wierzytelności (dział III ustawy). Polega ona na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z udziałem Skarbu Państwa i wierzycielami przedsiębiorstwa, którzy w zamian za swoje wierzytelności otrzymują udziały spółki. Na podstawie ustawy z dnia 11 maja 2001 r., nowelizującej m. in. ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw (Dz.LJ. Nr 63, póz- 637), z dniem uzyskania przez RP członkostwa w UE wymieniony rodzaj komercjalizacji zostanie uchylony.

Zakończenie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego stanowi jednocześnie wstęp do jego rzeczywiste) prywatyzacji, Skarb Państwa przystępuje bowiem do zbycia akcji (udziałów) powstałej spółki. Poprzedza je przeprowadzenie analizy mającej na celu ustalenie sytuacji prawnej majątku spółki, stanu i perspektyw rozwoju spółki, oszacowanie majątku spółki oraz ocenę realizacji obowiązków i zakresie ochrony środowiska. Na podstawie sporządzonej analizy Minister Skarbu Państwa może zobowiązać spółkę do wprowadzenia określonych zmian. Akcje (udziały) są zbywane w trybie:

1)oferty ogłoszonej publicznie,

2)przetargu publicznego,

3) rokowań podjętych na podstawie publicznego ogłoszenia.

Rada Ministrów może zezwolić na zastosowanie innego trybu zbywania akcji. Zbycie akcji (udziałów) z pominięciem obowiązujących trybów nie rodzi skutków prawnych. Pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego (aktualni i emerytowani) oraz rolnicy i rybacy dostarczający mu surowce mają prawo do nieodpłatnego nabycia - na zasadach przewidzianych w ustawie - po 15% akcji (udziałów) spółki. Akcje te (udziały) przez okres dwóch lat, a w przypadku członków zarządu spółki - trzech lat, nie mogą być przedmiotem obrotu. Do końca 2000 r. w ramach prywatyzacji pośredniej skomercjalizowano 1506 przedsiębiorstw to stanowi około 30% wszystkich przekształconych w Polsce przedsiębiorstw państwowych (5216). Jednocześnie udostępniono akcje lub udziały w 938 spółkach Skarbu Państwa, a w drodze pośredniej sprywatyzowano 283 przedsiębiorstwa. W 2000 r. funkcjonowało około 1800 spółek Skarbu Państwa, wśród nich 520 jednoosobowych spółek 170 spółek z kapitałem większościowym Skarbu Państwa i 900 spółek z kapitałem mniejszościowym.

22. Komercjalizacja i komercjalizacja z konwersją wierzytelności.
Przekształcenie przeds. państw. w spółkę kapitałową ( spółka akcyjna lub z ograniczoną odpowiedzialnością) ustawa nazywa komercjalizacją. Komercjalizacja oznacza zmianę formy prawnej w jakiej działa przeds. nie zaś zmianę właściciela. Przeds. państw. przekształcone w tą spółkę kapitałową z włącznym udziałem SP nadal pozostaje własnością SP.
Komercjalizacja stanowi pierwszy krok w kierunku prywatyzacji pośredniej następnym działaniem będzie nabywanie akcji czy udziałów SP w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji przez osoby inne niż SP. Przejście w ręce prywatne takiej ilości udziałów która powoduje utratę władzy SP nad spółką akcyjną oznacza w istocie zakończenie prywatyzacji.
Ustawa wyłącza pewne przeds. z możliwości ich skomercjalizowania min. Przeds. postawione w stan upadłości, likwidacji przeds. będące przedmiotem post. Układowego lub bankowego post. układowego, przeds. będące w trakcie łączenia się lub dzielenia przeds. zarządzane na podstawie umowy o zarządzaniu przeds. państw. chyba że z wnioskiem wystąpi zarządca, przeds. w stosunku do których wydano decyzję o prywatyzacji bezpośredniej lub złożono taki wniosek, przeds. które działają na podstawie odrębnych ustaw ( poczta polska, PKP).
Przekształcenie pp następuje na podstawie ministra SP. Jeśli komercjalizacja nie ma na celu prywatyzacji pośredniej to decyzja ministra SP musi być zatwierdzona przez RM. Minister SP działa na wniosek organu założycielskiego lub na wniosek rady pracowniczej i dyrektora lub z własnej inicjatywy.
W celu przekształcenia pp minister SP wydaje akt komercjalizacji w którym określa statut wielkość kapitału zakładowego oraz skład władz spółki pierwszej kadencji, zarządu i rady. Funkcję prezesa zarządu obejmuje dyrektor przeds. Do przekształconej spółki ma zastosowanie. Akt komercjalizacji zastępuje wszystkie czynności które są wymagane do zarejestrowania spółki w rejestrze sądowym. Z chwilą zarejestrowania spółka nabywa osobowość prawną.
Zarząd spółki ma obowiązek dokonania rejestru spółki w rejestrze przedsiębiorców. Spółka przejmuje wszystkie wierzytelności i długi przeds. państw.
Ustawa przewiduje komercjalizację z konwencją wierzytelności ( jest to szczególny rodzaj komercjalizacji) ; polega ona na przekształceniu przeds. państw. w spółkę z.o.o z udziałem SP i wierzycielami przedsiębiorstwa którzy w zamian za swoje wierzytelności otrzymują udziały spółki. Ten rodzaj komercjalizacji ma funkcjonować do czasu wstąpienia Polski do UE.

23. Prywatyzacja bezpośrednia.  

Prywatyzacja bezpośrednia może być wykorzystana jedynie w odniesieniu do mniejszych przedsiębiorstw państwowych, w których zatrudnienie w ostatnim dniu poprzedniego roku nie przekraczało 500 osób, wartość sprzedaży w poprzednim roku nie była wyższa od równowartości 6 min EURO, wysokość funduszy własnych nie była wyższa od równowartości 2 min EURO. Rada Ministrów może wyrazić zgodę na prywatyzację bezpośrednią przedsiębiorstwa nie spełniającego tych wymagań.

Prywatyzacja bezpośrednia odbywa się poprzez:

1) sprzedaż przedsiębiorstwa,

2) wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,

3) oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania (leasing pracowniczy).

Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego. Decyzję o prywatyzacji bezpośredniej poprzedza sporządzenie analizy stanu przedsiębiorstwa, a z dniem wydania decyzji ustaje działalność organów przedsiębiorstwa państwowego, ich funkcje wykonuje pełnomocnik do spraw prywatyzacji. Po sprzedaży przedsiębiorstwa, wniesieniu go do spółki lub oddaniu do odpłatnego korzystania, pełnomocnik sporządza bilans zamknięcia i występuje z wnioskiem o wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorców.

Sprzedaż przedsiębiorstwa następuje w trybie przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Zapłata może nastąpić w oprocentowanych ratach pod warunkiem zabezpieczenia reszty ceny kupna.

'Wniesienie przedsiębiorstwa do spółki następuje w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Wspólnicy inni niż Skarb Państwa powinni wnieść do spółki co najmniej 25% kapitału zakładowego, jeżeli tymi wspólnikami oprócz Skarbu Państwa są wyłącznie pracownicy przedsiębiorstwa, rolnicy i rybacy (o których była mowa) - co najmniej 10%.

Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania na podstawie umowy dzierżawy lub innej może nastąpić, jeżeli są spełnione następujące warunki:

1) do spółki przystąpiła ponad połowa ogólnej liczby pracowników;

2) akcjonariuszami (udziałowcami) spółki są wyłącznie osoby Fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju, chyba że Minister Skarbu Państwa zezwoli na udział w spółce również innym osobom;

3)opłacony kapitał spółki nie jest niższy niż 20% wysokości funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa na poprzedni rok;

4) co najmniej 20% akcji (udziałów) zostało objętych przez osoby nie zatrudnione w przedsiębiorstwie.

Leasing pracowniczy jest najpopularniejszym sposobem prywatyzacji bezpośredniej w Polsce. Objęto nim do 2000 r. około 65% przedsiębiorstw sprywatyzowanych bezpośrednio (2012).

Prywatyzacja bezpośrednia, choć najliczniejsza, przynosi bardzo niskie dochody budżetowi państwa; dochody z prywatyzacji w 2000 r- wyniosły 26,6 mld złotych, z czego ; z prywatyzacji bezpośredniej pochodziło około 500 mln złotych.

  
24. Charakterystyka ochrony konkurencji / pojęcie konkurencji, praktyki monopolistyczne, sankcje prawne /.

Artykuł 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich życiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony okręca ustawa. Konkurencja jest koniecznym i niezbędnym elementem każdej gospodarki wolnorynkowej, ale niekontrolowany wolny rynek może spowodować wzrost siły ekonomicznej części przedsiębiorców, a w dalszej konsekwencji wzmożenie koncentracji produkcji i własności. W wyniku takich działań niektórzy przedsiębiorcy uzyskują pozycję umożliwiającą im kontrolę na rynku towarów i usług.

Ustawa z dnia I5 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów reguluje (art. l ust. 2) zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium RP. Praktykami ograniczającymi konkurencję są porozumienia ograniczające konkurencję oraz nadużywanie pozycji dominującej. Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:

1) ustalaniu bezpośrednio lub pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;

2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;

3) podziale rynków zbytu lub zakupu;

4) stosowaniu w podobnych umowach Z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;

5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem

umowy;

6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nie objętych porozumieniem;

7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu warunków składanych ofert, w szczególności dotyczących zakresu prac lub ceny.

Natomiast nadużywanie pozycji dominującej na rynku \ polega w szczególności na;

1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych ocen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;

2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;

3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;

4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem

umowy;

5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji;

6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści;

7)stwarzaniu konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw.

Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.

Ustawa dotyczy także osób fizycznych, które uczestniczą w koncentracji dużego kapitału. Chodzi o osoby, które posiadają już akcje lub udziały zapewniające im co najmniej 25% głosów w organach co najmniej jednego przedsiębiorcy lub mających kontrolę nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, nawet jeśli same nie wykonują działalności gospodarczej, lecz zmierzają do koncentracji dużego kapitału (przekraczającego równowartość 50 000 000 EURO).

Przedsiębiorcy, którzy planują koncentrację, muszą go zgłosić Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który zezwoli na koncentrację, gdy nie będzie zagrażać konkurencji; może ją jednak uzależnić od spełnienia określonych warunków. Za nie zgłoszenie zamiaru koncentracji, choćby nieumyślnie, grozi kara pieniężna od 1000 do 50 000 EURO, za nadużycie pozycji dominującej - od 1000 do 5 000 000 EURO, za podanie nieprawdziwych danych w zgłoszeniu - od 200 do 5000 EURO.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów chroni także interesy konsumentów, współpracując w tym zakresie z samorządem terytorialnym i organizacjami konsumenckimi.

25. Zadania i kompetencje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i konsumentów oraz Sądu Antymonopolowego.

Urząd Komitetu ma strukturę organizacyjną przystosowaną do wypełniania zadań Komitetu (rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 2 października 1996 r. w sprawie nadania statutu urzędowi Komitetu Integracji Europejskiej, Dz.U. nr 116, póz. 555 z późn. zm.). Obejmuje ona m.in. departamenty: Harmonizacji Prawa, Spraw Traktatowych, Ekonomiczny, Koordynacji, Instytucji Europejskich i Planowania, Kształcenia Europejskiego i Informacji, Pomocy Zagranicznej, Funduszy i Programów Wspólnotowych, Dokumentacji Europejskiej.

W 1990 r. zmieniono przepisy prawne dotyczące zwalczania monopoli i ich praktyk. Funkcję organu antymonopolowego powierzono Prezesowi Urzędowi Antymonopolowemu (ustawa z 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, tekst jedn. Dz.U. z 1999 r. nr 52, póz. 547). W 1996 r. zmieniono jego nazwę na: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest centralnym organem administracji rządowej, podległym Radzie Ministrów. Nie jest to więc organ w pełni samodzielny i niezależny, co utrudnia zwalczanie monopoli państwowych. Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:

1) sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym,

2) badanie kształtowania się cen w warunkach ograniczenia konkurencji,

3) wydawanie decyzji w sprawach przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców oraz decyzji określających odpowiedzialność podmiotów za stosowanie tych praktyk,

4) prowadzenie rejestru przedsiębiorców, których udział w rynku krajowym przekracza 80%,

5) prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz przedstawianie zainteresowanym podmiotom wniosków w sprawie działań zmierzających do zrównoważenia rynku,

6) opracowywanie lub opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących praktyk monopolistycznych, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstawania, a także ochrony interesów konsumentów,

7) przygotowywanie rządowych projektów polityki rozwoju konkurencji i projektów polityki konsumenckiej,

8) składanie wniosków w sprawie zmian przepisów w zakresie ochrony praw konsumentów,

9) zlecanie wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów,

10) współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz z krajowymi i zagranicznymi organizacjami społecznymi i innymi instytucjami, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,

11) występowanie do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,

12) podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,

13) udzielanie pomocy organom samorządu województwa i powiatu oraz organizacjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów w zakresie wynikającym z rządowej polityki konsumenckiej,

14) inicjowanie konsumenckich badań towarów i usług,

15) opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących prawa konsumentów.

Wewnętrzna struktura organizacyjna Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest oparta na przedmiotowym podziale pracy (rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 5 lutego 1997 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Dz.U. nr 12, póz. 66 z późn. zm.). Urząd ma również swoje delegatury terenowe, a ponadto Prezesowi Urzędu podlega Inspekcja Handlowa. Rozwiązanie to umożliwia podjęcie zorganizowanej ochrony interesów konsumentów.

26. Zasady działania, organizacja i nadzór Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

Ustawa z 1997r. rozszerza kompetencje, działającej dotąd jako organ nadzorczy nad rynkiem kapitałowym KPW, obejmując zakresem jej zainteresowania także działalność giełd towarowych, giełdowych izb rozrachunkowych itd. Spowodowało to zmianę nazwy organu- Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.

W szczególności do kompetencji Komisji należą:

-nadzór nad przestrzeganiem uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku

-inspirowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych oraz ochronę interesów

-współdziałanie z organami administracji rządowej, NBP oraz instytucjami i uczestnikami publicznego obrotu w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych

-przygotowanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem tego rynku.

Skład Komisji: przewodniczący, dwóch zastępców przewodniczącego i sześciu członków(są nimi przedstawiciele ministra finansów, ministra SP, prezesa NBP, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ministra Gospodarki oraz ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi).

Przedmiotem nadzoru jest przestrzeganie reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz zapewnienia powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych. Nadzorowi podlegają maklerzy, emitenci i giełda pieniężna.

Nadzór Komisji nad prowadzeniem działalności maklerskiej obejmuje różne działania. Komisja wydaje zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej i w ten sposób ma już możliwość wstępnego eliminowania tych, którzy nie spełniają wymaganych warunków. Działania te mają więc charakter nadzoru prewencyjnego. Natomiast późniejsze działania Komisji mają na celu sprawdzenie, czy maklerzy i domy maklerskie przestrzegają obowiązującego prawa i warunków określonych w zezwoleniu. Podejmując środki nadzorcze,

Komisja może podjąć decyzję o cofnięciu zezwolenia lub ograniczeniu zakresu dozwolonych czynności albo nałożeniu kary pieniężnej do wysokości 500 tyś. zł bądź też o łącznym zastosowaniu tych kar. Wydanie decyzji następuje po przeprowadzeniu rozprawy. Decyzja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Komisji, a ponadto może być ogłoszona w dwóch dziennikach ogólnopolskich. Komisja może nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. W odniesieniu do emitentów mechanizm sprawowania nadzoru jest podobny.

Kolejną i odrębną konstrukcję nadzoru tworzą rozwiązania prawne dotyczące tworzenia i funkcjonowania giełdy pieniężnej. Prowadzenie giełdy wymaga zezwolenia, które wydaje Prezes Rady Ministrów na wniosek zainteresowanego, zaopiniowany przez Komisję. Ta zaś weryfikuje wstępnie wniosek i nie przekazuje go Prezesowi Rady Ministrów, gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych. Po wydaniu zgody na prowadzenie giełdy Komisja ma prawo kontrolowania ksiąg i dokumentów giełdy oraz uczestniczenia przedstawiciela Komisji w posiedzeniach rady giełdy oraz w walnych zgromadzeniach. Komisja może żądać umieszczenia danej sprawy w porządku obrad walnego zgromadzenia spółki prowadzącej giełdę. Może też nakazać radzie giełdy niezwłoczne podjęcie uchwały w danej sprawie. Może wreszcie zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zgromadzenia lub rady giełdy, jeżeli narusza ona prawo lub postanowienia statutu i regulaminu. Ponadto Komisja może wystąpić do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o uchylenie zezwolenia na prowadzenie giełdy, gdy spółka prowadzi giełdę z naruszeniem prawa.

Zastosowane przez Komisję środki nadzorcze nie wykluczają odpowiedzialności cywilnej i karnej uczestników publicznego obrotu papierami wartościowymi.

Nadzór nad Komisją sprawuje Prezes Rady Ministrów. Jego kompetencje polegają na :

-powoływaniu i odwoływaniu przewodniczącego Komisji na wspólny wniosek Ministra Finansów i prezesa NBP oraz zastępców przewodniczącego na jego wniosek

-zatwierdzeniu statutu komisji.

W sprawach dotyczących regulacji rynku papierów wartościowych w posiedzeniach Komisji mogą uczestniczyć jednak bez prawa udziału w głosowaniu, przedstawiciele spółek prowadzących giełdy i rynek pozagiełdowy, KDPW, stowarzyszeń zrzeszających maklerów papierów wartościowych lub doradców inwestycyjnych, izby gospodarczej domów maklerskich oraz organizacji zrzeszającej emitentów papierów wartościowych.

Formy działania Komisji Papierów wartościowych obejmują:

-wydawanie aktów generalnych (normatywnych)

-akty indywidualne (administracyjne)

-czynności rejestracyjne

-czynności kontrolne

Przewodniczący Komisji może wydawać postanowienia o wszczęciu postępowania administracyjnego oraz decyzje w sprawach dotyczących udostępniania przez emitentów papierów wartościowych określonych informacji z tym że decyzje te zatwierdza -na najbliższym posiedzeniu -Komisja. Przewodniczący nie jest odrębnym obok Komisji organem administracji . Przeciwnie reprezentuje komisję przewodniczący i kieruje jej pracami, podpisuje jej uchwały i decyzje. Komisja i Przewodniczący Komisji wykonują swoje zadania za pomocą Urzędu Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

27. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych jest zorganizowany w formie spółki akcyjnej. Akcje Krajowego Depozytu mogą być wyłączone imiennie. Akcje te nie dają prawa do dywidendy. Akcjonariuszami Krajowego Depozytu mogą być wyłącznie spółki prowadzące giełdę, domy maklerskie, spółki prowadzące rynek pozagiełdowy, SP, NBP oraz banki.

Zadaniem KDPW jest prowadzenie depozytu papierów wartościowych, a w szczególności:

-rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, polegające na prowadzeniu kont depozytowych oraz rachunków papierów wartościowych

-nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie

-obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych

-rozliczanie transakcji zawieranych w publicznym obrocie papierami wartościowymi.

KD może obsługiwać obrót papierami wartościowymi nie dopuszczonymi do publicznego obrotu.

W zakresie niezbędnym do realizacji swych zadań KD może prowadzić rachunki pieniężne, dokonywać rozliczeń pieniężnych, udzielać pożyczek oraz uczestniczyć w rozrachunkach dokonywanych przez NBP na zasadach stosowanych w przypadku rozrachunków międzybankowych.

Swoje zadania KDPW wykonuje współdziałając z uczestnikami.

Uczestnikami KD mogą być wyłącznie podmioty których przedmiot przedsiębiorstwa obejmuje prowadzenie rachunków papierów wartościowych, emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego, jak i krajowe instytucje finansowe, jeśli ich uczestnictwo ma na celu współdziałanie z KD w zakresie wykonywania jego zadań.

Wyróżnia się uczestników bezpośrednich i pośrednich.

Uczestnikiem bezpośrednim KDPW- może być instytucja, spełniająca warunki finansowe, organizacyjne oraz materialno- techniczne, zapewniające sprawne i bezpieczne współdziałanie z Depozytem i innymi uczestnikami. Wysokość środków własnych uczestnika bezpośredniego nie może być niższa niż 1,2 mln zł, a gdy uczestnik działa na własny rachunek 2,5 mln zł.

Uczestnikiem pośrednim KDPW- jest instytucja finansowa, która zleca uczestnikowi bezpośredniemu reprezentowanie jej interesów wobec KDPW oraz innych uczestników w zakresie czynności związanych z publicznym obrotem papierami wartościowymi. Uczestnik działa w imieniu własnym lecz na rachunek dającego zlecenie uczestnika pośredniego.

Podstawą działania uczestników jest KDPW jest umowa o uczestnictwo w KD, zawierana na wniosek zainteresowanego podmiotu. Zawarcie umowy następuje z chwilą wpisu danego podmiotu do rejestru uczestników prowadzonego przez KD.

KD może żądać od każdego z uczestników informacji niezbędnych do oceny zdolności do dalszego zachowania statusu uczestnika Depozytu.

KD w drodze zawieszenia wykonywania umowy o uczestnictwo lub w drodze rozwiązania tej umowy bez wypowiedzenia zawiesić uczestnictwo lub pozbawić uczestnictwa bezpośredniego podmiot naruszający swoje obowiązki wobec KD i innych uczestników albo stwarzający w inny sposób zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu.

Rada nadzorcza KD na wniosek z urzędu uchwala regulamin KDPW. Regulamin i jego zmiany są zatwierdzane przez Komisję Papierów Wartościowych i giełd. Regulamin określa w szczególności np. sposób naliczania i wysokość opłat, sposób funkcjonowania systemu rozliczeń, tryb i szczegółowe zasady postępowania w związku z nabywaniem lub utratą statusu uczestnika KD.

Z wpłat uczestników tworzy się w KD fundusz zabezpieczające prawidłowe rozliczenie zawartych transakcji zwany jest „funduszem Rozliczeniowym”. Fundusz ten zapewnia rozliczenie transakcji zawieranych przez domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską na rynku regulowany. Wysokość opłat na fundusz określa się w zależności od poziomu zobowiązań oraz od sytuacji finansowej uczestnika.

28. Obligacje Skarbu Państwa, obligacje komunalne i bony skarbowe.

Obligacje SP ich emitentem jest SP. Są one na ogół długoterminowe (15-30 lat), ale również mogą być emitowane na okresy krótsze np. od 1 roku do 10 lat. Ich emisja służy pokryciu deficytu budżetowego co jest lepszym rozwiązaniem niż obcinanie wydatków lub ponoszenie wpływów do budżetu poprzez wzrost podatków. Przychody z emisji przeznaczane za przeważnie na sfinansowanie rządowych wydatków inwestycyjnych. Są to papiery bez żadnego ryzyka, gdyż rząd gwarantuje ich spłatę wraz z odsetkami. Z tego powodu są instrumentem przynoszącym najmniejszą stopę zwrotu w porównaniu do innych instrumentów rynku finansowego. Mimo to cieszą się dość dużym zainteresowaniem głównie inwestorów instytucjonalnych.

Obligacje komunalne z reguły są to papiery długoterminowe ale bywają emitowane na okresy krótsze np. na 1 rok a nawet później. Ich emitentami są władze lokalne lub ich agencje. Emitentami mogą być także przedsiębiorstwa lokalne działające w sektorze publicznym. Środki ze sprzedaży tych obligacji przeznaczane są na finansowanie infrastruktury drogowej, budownictwa mieszkaniowego, budowę szkół, szpitali, bazy transportowej itp. Atrakcyjność obligacji jest tym większa iż ich zakup daje możliwość uzyskania odpisów podatkowych przez inwestorów. Wadą obligacji komunalnych jest fakt iż ich płatność finansowa jest dużo niższa w porównaniu z obligacjami skarbowymi i istnieje możliwość ich wcześniejszego wykupu przez inwestora.

Bony skarbowe to obok obligacji drugi rodzaj papieru wartościowego, którego emisja służy finansowaniu deficytu budżetowego. Pierwsza emisja bonów skarbowych miała miejsce w Polsce w 1991 roku. W odróżnieniu od obligacji bony skarbowe są instrumentem krótkotrwałym ich maksymalny czas „życia” nie przekracza 52 tygodni (1 rok), bony są sprzedawane na przetargach, w których biorą udział inwestorzy instytucjonalni (banki i biura maklerskie). Jest krótkoterminowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym według wartości nominalnej po upływie okresu na jaki został wyemitowany. Emitentem bonów skarbowych jest Skarb Państwa, są emitowane na okaziciela, agentem emisji bonów skarbowych jest NBP który działa na podstawie umowy zawartej z emitentem, emisja bonów skarbowych służy regulacji rynku pieniężnego. Bony skarbowe mogą nabywać na rynku pierwotnym krajowe i zagraniczne osoby prawne i fizyczne jak i spółki nie posiadające osobowości prawnej, natomiast bony emitowane na 2 lub 3 dni oraz na 1 tydzień mogą być nabywane wyłącznie przez NBP. Bony s. są emitowane w postaci zdematerializowanej co w istotny sposób wpływa na mechanizm obrotu tymi papierami. NBP jako agent emisji przechowuje wystawione przez emitenta (SP) odcinki zbiorcze bonów skarbowych- prowadzi Centralny Rejestr Bonów Skarbowych.

Bony skarbowe są sprzedawane i odkupywane prze emitenta z dyskontem w drodze przetargów ograniczonych przez Agenta emisji. NBP może nabywać bony skarbowe bezpośrednio do emitenta poza przetargiem na warunkach określonych w ustawie.

Uczestnikami przetargów mogą być jedynie te podmioty które na przetargach w roku 1994 zakupiły bony o łącznej wartości nominalnej co najmniej 25 mln. Od 1 października 1995 o uzyskanie statusu uczestnika może ubiegać się również podmiot który nabędzie na rynku pierwotnym w ciągu ostatnich 3 mies. Poprzedzających miesiąc, nastąpiło złożenie wniosku, bony s. o wartości nominalnej przynajmniej 0,2% wartości wszystkich bonów sprzedanych w tym okresie.

Podmioty które uzyskały status zachowują go pod warunkiem uczestniczenia przynajmniej raz w miesiącu w przetargach b.s. oraz nabycia w danym kwartale w imieniu własnym lub na rachunek klienta, bonów skarbowych o wartości nominalnej przynajmniej 0,2% wartości wszystkich bonów s. sprzedanych na przetargach w poprzednim kwartale. Uczestnik przetargu który nie uiścił w odpowiednim terminie ceny zakupu zostaje wykluczony na okres jednego roku z udziału w przetargach. Agent emisji dokonuje na koniec każdego kwartały weryfikacji podmiotów posiadających status uczestnika przetargu. Inne podmioty mogą uczestniczyć w przetargu tylko za pośrednictwem uczestnika przetargu. Przetargi są ograniczane przez Agenta emisji.

Informację o przetargu ogłasza agent emisji co najmniej w dziennikach. Oferty nabycia b.s. w drodze przetargu składają uczestnicy przetargu w imieniu własnym lub innych podmiotów. Liczba ofert nie podlega ograniczeniu. Po upływie terminu składania ofert zakupu Minister Finansów określa dla danego przetargu najniższą przyjętą cenę przetargową. Umowa sprzedaży bonów skarbowych zostaje zawarta z chwilą przyjęcia oferty przez Ministra Finansów. Agent emisji wystawia w ciągu dwóch dni od dnia przetargu pisemne potwierdzenie przyjęcia lub odrzucenia oferty. Bony s. Mogą być przedmiotem swobodnego obrotu na rynku wtórnym. We wtórnym rynku bonów skarbowych uczestniczą głównie inwestorzy instytucjonalni np. banki i towarzystwa ubezpieczeniowe.

Odrębnie zorganizowany jest wtórny rynek bankowy na którym NBP dokonuje sprzedaży bonów nabytych bezpośrednio od SP jak i skupuje bony skarbowe od banków. SP może odkupować bony skarbowe przed upływem okresu na jaki zostały wyemitowane. Instytucja odkupu bonów s.ma na celu regulację przebiegu pieniądza w systemie finansowym państwa. Umowa odkupu bonów s. zostaje zawarta z chwilą przyjęcia oferty przez MF. Odkupione bony skarbowe podlegają umorzeniu. Bony skarbowe podlegają wykupowi według wartości nominalnej po upływie okresu na jaki zostały wyemitowane. Bieg terminów bonów rozpoczyna się od następnego dnia po przetargu w wyniku którego nastąpiła ich sprzedaż. BS nie podlegają oprocentowaniu po upływie okresu na jaki zostały wyemitowane. Roszczenia przedawniają się z upływem 10 lat od dnia w którym przypadł termin wykupu.

29. Zasady i funkcje zamówień publicznych.

Zamówienie publiczne może być udzielone wyłącznie dostawcy lub wykonawcy, który został wybrany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Zamówienia publicznego udziela się w trybie:

1) przetargu nieograniczonego,

2) przetargu ograniczonego,

3) przetargu dwustopniowego,

4) negocjacji z zachowaniem konkurencji,

5) zapytania o cenę,

6) zamówienia z wolnej ręki.

Podstawowym trybem udzielania zamówienia publicznego jest przetarg nieograniczony.

Zamawiający może udzielić zamówienia publicznego w innym trybie niż przetarg nieograniczony wyłącznie w okolicznościach określonych w niniejszej ustawie.

Zastosowanie trybu innego niż przetarg nieograniczony przy zamówieniach publicznych, których wartość przekracza kwotę 200.000 EURO (1) , wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Urzędu, z zastrzeżeniem art. 71 ust. 1a.

Ogłoszenia o zamówieniach publicznych przewidziane w ustawie ogłasza się w Biuletynie Zamówień Publicznych wydawanym przez Prezesa Urzędu.

Przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony

Przetarg jest organizowany przez zamawiającego w celu wyboru najkorzystniejszej oferty na wykonanie zamówienia publicznego.

W przetargu nieograniczonym oferty mogą złożyć wszyscy dostawcy lub wykonawcy, którzy chcą wziąć udział w przetargu, z zastrzeżeniem art. 23.

Oferty w przetargu ograniczonym mogą złożyć jedynie dostawcy lub wykonawcy zaproszeni przez zamawiającego do składania ofert.

Zamawiający zaprasza do udziału w przetargu nieograniczonym zamieszczając ogłoszenie w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz, za pośrednictwem Prezesa Urzędu, w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Zamawiający może także ogłosić organizację przetargu nieograniczonego w prasie. Ogłoszenie to nie może być jednak skierowane do prasy przed publikacją w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Ogłoszenie o przetargu nieograniczonym zawiera co najmniej:

1) nazwę i adres zamawiającego,

2) ilość, liczbę i rodzaj zamawianych dostaw lub usług, a w odniesieniu do robót budowlanych - rodzaj, zakres i lokalizację budowy,

3) pożądany lub wymagany termin realizacji zamówienia publicznego,

4) informację o warunkach wymaganych od dostawców i wykonawców,

5) oświadczenie o stosowaniu preferencji krajowych,

6) określenie sposobu uzyskania formularza zawierającego specyfikację istotnych warunków zamówienia, a także cenę formularza, jeżeli jego udostępnienie jest odpłatne,

7) miejsce i termin składania ofert,

8) miejsce i termin otwarcia ofert.

Zamawiający może zorganizować przetarg ograniczony w przypadku, gdy:

1) ze względu na specjalistyczny charakter zamówienia istnieje ograniczona liczba dostawców lub wykonawców mogących wykonać dane zamówienie,

2) koszty przeprowadzenia przetargu nieograniczonego byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do wartości zamówienia.

Zamawiający przesyła dostawcy lub wykonawcy formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia, nie później niż w ciągu tygodnia od dnia zgłoszenia wniosku o przesłanie formularza.

W razie organizacji przetargu ograniczonego, formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia przesyła się łącznie z zaproszeniem do udziału w przetargu.

W przypadkach, w których przeprowadzono wstępną kwalifikację, formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia przesyła się wszystkim zakwalifikowanym dostawcom lub wykonawcom.

Cena, jakiej wolno żądać za formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia, może pokrywać jedynie koszty jego druku oraz przesłania.

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera:

1) opis sposobu przygotowywania ofert,

2) opis kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełniania warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,

3) informację o dokumentach, jakie mają dostarczyć dostawcy i wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania wymaganych warunków,

4) określenie przedmiotu zamówienia (w razie potrzeby również za pomocą planów, rysunków lub projektów), łącznie z wyszczególnieniem wszelkich dodatkowych usług, które mają być wykonane w ramach umowy,

5) pożądany lub wymagany termin wykonania umowy,

6) opis wszelkich innych niż cena kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów,

7) istotne dla zamawiającego postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy,

8) opis odpowiednich części zamówienia, jeżeli dopuszczalne jest składanie ofert częściowych,

9) opis sposobu obliczenia ceny oferty,

10) w przetargach o charakterze międzynarodowym informacje dotyczące walut obcych, w jakich mogą być prowadzone rozliczenia między zamawiającym a dostawcą lub wykonawcą,

11) wszelkie wymagania, a w szczególności kwotę, dotyczące wadium oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy,

12) wskazanie miejsca i terminu składania ofert,

30. Tryby zamówień publicznych i charakterystyka przebiegu postępowania o udzielania zamówienia publicznego.

Art. 15. 1. W postępowaniu o zamówienie publiczne, którego wartość nie przekracza równowartości kwoty 30.000 EURO (2) lub w którego finansowaniu udział środków publicznych nie przekracza równowartości kwoty 30.000 EURO (3) , nie jest obowiązkowy tryb przetargu nieograniczonego i nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących publikacji ogłoszeń w Biuletynie Zamówień Publicznych, pisemności postępowania, protokołu postępowania, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, terminów, wadium, protestów i odwołań.

2. W postępowaniu o zamówienie publiczne, w którego finansowaniu udział środków publicznych nie przekracza równowartości 3.000 EURO (4) , nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 5, preferencji krajowych oraz przepisów art. 19 i art. 22-24.

3. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, do dnia 30 września określić obowiązującą od dnia 1 stycznia roku następnego wysokość kwot, z którymi ustawa wiąże stosowanie odpowiednich przepisów.

Art. 16. Zamawiający obowiązany jest do traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne i do prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej konkurencji.

Art. 17. 1. Przedmiot zamówienia określa się za pomocą obiektywnych cech technicznych i jakościowych przy przestrzeganiu Polskich Norm lub klasyfikacji wydanych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z 1996 r. Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 769 oraz z 1998 r. Nr 99, poz. 632 i Nr 106, poz. 668), a w odniesieniu do robót budowlanych dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót.

2. Przedmiotu i warunków zamówienia nie wolno określać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.

3. Nie stanowi utrudnienia uczciwej konkurencji określenie przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia:

1) jeżeli ze względów technologicznych, ekonomicznych lub organizacyjnych zachodzi konieczność zachowania norm, parametrów lub standardów, jakimi charakteryzują się posiadane przez zamawiającego maszyny lub urządzenia, a zamawiający dopuszcza składanie ofert równoważnych,

2) jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnych przepisów.

Art. 18. 1. Dostawcy i wykonawcy krajowi oraz zagraniczni uczestniczą w postępowaniu o zamówienie publiczne na równych zasadach, stosownie do przepisów ustawy.

2. Zamawiający może ograniczyć udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia wyłącznie do dostawców lub wykonawców krajowych oraz zagranicznych mających oddział lub przedstawicielstwo w Polsce, jeżeli wartość zamówienia nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 15 ust. 1.

3. Jeżeli przedmiotem zamówienia są usługi lub roboty budowlane na obszarze Polski, zamawiający może wymagać, aby całość prac objętych zamówieniem była wykonana przy wykorzystaniu podmiotów, surowców i produktów krajowych.

4. O stosowaniu preferencji krajowych zamawiający informuje dostawców i wykonawców rozpoczynając postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. Oświadczenie w sprawie preferencji nie może zostać później zmienione.

5. Zastosowanie preferencji krajowych następuje z uwzględnieniem zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych zawartych przez Rzeczpospolitą Polską.

6. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia:

1) zakres i sposób stosowania preferencji krajowych przy udzielaniu zamówień publicznych, w tym preferencji, o których mowa w ust. 2 i 3,

2) rodzaje dostaw, usług oraz robót budowlanych, przy których zamawianiu stosowanie preferencji krajowych jest obowiązkowe,

3) szczegółowe zasady udzielania przez Prezesa Urzędu zgody na stosowanie lub odstąpienie od stosowania preferencji krajowych.

Art. 19. 1. Z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się:

1) dostawców lub wykonawców, którzy w ciągu ostatnich trzech lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie wykonując zamówienia lub wykonując je z nienależytą starannością,

2) dostawców i wykonawców, w odniesieniu do których wszczęto postępowanie upadłościowe lub których upadłość ogłoszono,

3) dostawców lub wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne, z wyjątkiem przypadków, kiedy uzyskali oni przewidzianą prawem zgodę na zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności,

4) osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych,

5) osoby prawne, których urzędujących członków władz prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

2. Wszczęcie postępowania o popełnienie przestępstw, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, może stanowić podstawę wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Art. 20. W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie mogą występować w imieniu zamawiających ani też wykonywać czynności związanych z postępowaniem o zamówienie publiczne, a także być biegłymi osoby, które:

1) pozostają w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z oferentem, jego zastępcą prawnym lub członkami władz osób prawnych ubiegających się o udzielenie zamówienia,

2) przed upływem trzech lat od daty wszczęcia postępowania pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z oferentem albo były członkami władz osób prawnych ubiegających się o udzielenie zamówienia,

3) pozostają z dostawcą lub wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności.

Art. 21. 1. Wszelkie oświadczenia i zawiadomienia składane przez zamawiających i dostawców lub wykonawców wymagają formy pisemnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

2. Jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia strony porozumieją się w formie innej niż pisemna, treść przekazanej informacji musi zostać niezwłocznie potwierdzona na piśmie.

Art. 22. 1. Z zastrzeżeniem ochrony praw własności intelektualnej oraz tajemnicy handlowej, zamawiający może żądać od dostawców i wykonawców wyłącznie dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania.

2. Przystępując do udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne każdy dostawca lub wykonawca składa oświadczenie, że:

1) jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym, zgodnie z wymaganiami ustawowymi,

2) posiada uprawnienia niezbędne do wykonania określonych prac lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień,

3) posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie, potencjał ekonomiczny i techniczny, a także pracowników zdolnych do wykonania zamówienia,

4) znajduje się w sytuacji finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia,

5) nie podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 19.

3. W postępowaniu o zamówienie, którego wartość nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający może żądać od dostawców lub wykonawców potwierdzenia spełniania warunków, o których mowa w ust. 2.

4. W postępowaniu o zamówienie publiczne, którego wartość przekracza kwotę, o której mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający żąda od dostawców lub wykonawców potwierdzenia spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2.

5. W postępowaniu o zamówienie, którego wartość przekracza kwotę, o której mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający wzywa dostawców lub wykonawców do złożenia oświadczenia, czy pozostają w stosunku zależności lub dominacji w rozumieniu ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych (Dz. U. z 1994 r. Nr 58, poz. 239, Nr 71, poz. 313 i Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 45, poz. 199, Nr 75, poz. 357, Nr 106, poz. 496 i Nr 149, poz. 703 oraz z 1997 r. Nr 30, poz. 16, i Nr 88, poz. 554)(5) z innymi uczestnikami postępowania lub zamawiającym albo osobami po stronie zamawiającego biorącymi udział w postępowaniu.

6. Dostawcy i wykonawcy są zobowiązani do dostarczenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 5, w terminie określonym przez zamawiającego. Wezwanie powinno zawierać wykaz uczestników postępowania oraz osób po stronie zamawiającego biorących udział w postępowaniu.

7. Zamawiający wyklucza z postępowania uczestników postępowania, którzy nie złożyli oświadczenia w wymaganym terminie lub pozostają w stosunku zależności z innymi uczestnikami postępowania.

8. Wymagania dotyczące dokumentów oraz oświadczeń, o których mowa w ust. 2-5, określa się jednakowo dla wszystkich dostawców lub wykonawców.

9. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, jakich dokumentów zamawiający może żądać od dostawcy lub wykonawcy w celu potwierdzenia spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2.

Art. 23. 1. Zamawiający może, przed ogłoszeniem przetargu lub zaproszeniem do udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne, przeprowadzić wstępną kwalifikację dostawców lub wykonawców, zgodnie z warunkami wskazanymi w art. 22 ust. 2.

2. Informację o wstępnej kwalifikacji ogłasza się w Biuletynie Zamówień Publicznych albo wysyła do dostawców lub wykonawców stosownie do przepisów określających tryb zaproszenia do udziału w postępowaniu o zamówienie, nie później niż miesiąc przed publikacją ogłoszenia o przetargu lub wysłaniem zaproszeń do wzięcia udziału w postępowaniu o zamówienie.

3. Informacja o wstępnej kwalifikacji zawiera:

1) nazwę i adres zamawiającego,

2) ilość, liczbę i rodzaj zamawianych dostaw, a w odniesieniu do robót budowlanych rodzaj, zakres i lokalizację budowy,

3) pożądany lub wymagany termin realizacji zamówienia publicznego,

4) określenie warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,

5) określenie sposobu uzyskania formularza wstępnej kwalifikacji, o którym mowa w ust. 4,

6) miejsce i termin składania wniosków o wstępną kwalifikację.

4. Zamawiający przekazuje niezwłocznie, jednak nie później niż na 14 dni przed terminem składania wniosków o wstępną kwalifikację, wszystkim zainteresowanym formularz wstępnej kwalifikacji zawierający dane określone w ust. 3 oraz:

1) opis sposobu przygotowywania wniosków o wstępną kwalifikację,

2) opis kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełniania warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,

3) informację o dokumentach, jakich mają dostarczyć dostawcy i wykonawcy w celu wykazania, że spełniają wymagane warunki,

4) nazwiska, stanowiska służbowe oraz sposób porozumiewania się z pracownikami zamawiającego uprawnionymi do bezpośredniego kontaktowania się z dostawcami i wykonawcami.

5. Zamawiający kwalifikuje do dalszego udziału w postępowaniu dostawców lub wykonawców wyłącznie na podstawie warunków określonych w formularzu wstępnej kwalifikacji.

6. Do dalszego udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne dopuszczeni są wyłącznie dostawcy lub wykonawcy, którzy zostali zakwalifikowani we wstępnej kwalifikacji.

7. Zamawiający zawiadamia niezwłocznie każdego dostawcę lub wykonawcę o wynikach wstępnej kwalifikacji. Lista dostawców lub wykonawców dopuszczonych do dalszego postępowania jest jawna.

Art. 24. 1. Kryteria oceny spełniania warunków wymaganych od dostawców i wykonawców nie podlegają zmianie w toku danego postępowania. Dotyczy to także przypadków, w których zamawiający przeprowadza wstępną kwalifikację.

2. Dostawcy lub wykonawcy zobowiązani są wykazać, że spełniają wymagane warunki, w terminie określonym przez zamawiającego.

3. Z postępowania prowadzonego bez wstępnej kwalifikacji nie można wykluczyć oferenta, który zobowiązał się przedstawić wymagane dokumenty przed upływem terminu do składania ofert.

4. Zamawiający wyklucza z postępowania dostawcę lub wykonawcę, jeżeli stwierdzi, że dostarczone przez niego informacje istotne dla prowadzonego postępowania są nieprawdziwe.

Art. 25. 1. Podczas prowadzenia postępowania o zamówienie zamawiający sporządza protokół postępowania o zamówienie publiczne, zawierający:

1) opis przedmiotu zamówienia,

2) nazwisko lub firmę (nazwę) oraz adresy dostawców i wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia,

3) informacje o spełnianiu warunków wymaganych od dostawców lub wykonawców,

4) cenę oraz inne istotne elementy każdej z ofert,

5) streszczenie oceny i porównania złożonych ofert,

6) uzasadnienie odrzucenia wszystkich ofert, jeżeli takie nastąpiło,

7) ewentualne wskazanie przyczyn niezawarcia umowy w postępowaniu o zamówienie przeprowadzonym w trybie innym niż przetarg nieograniczony,

8) powody ograniczenia przetargu do niektórych dostawców lub wykonawców, jeżeli takie nastąpiło,

9) powody zastosowania przez zamawiającego trybu dokonywania zamówienia innego niż przetarg nieograniczony,

10) powody przeprowadzenia wstępnej kwalifikacji dostawców i wykonawców,

11) uzasadnienie stosowania preferencji krajowych,

12) informacje o wniesionych protestach i odwołaniach oraz ich rozstrzygnięciach,

13) informacje dotyczące zawieszenia postępowania,

14) informacje o powołaniu biegłych rzeczoznawców,

15) wskazanie wybranej oferty, wraz z uzasadnieniem wyboru.

2. Z zastrzeżeniem art. 27 pkt 1, protokół jest jawny, z tym że części protokołu określone w ust. 1 pkt 3-7 i pkt 14 mogą być udostępnione po dokonaniu wyboru oferty lub po zakończeniu postępowania, jeżeli nie doszło do wyboru oferty, dostawcom lub wykonawcom, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia.

3. Prezes Rady Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia:

1) wzór protokołu postępowania o zamówienie publiczne,

2) dodatkowe wymagania, którym musi odpowiadać protokół postępowania o zamówienie publiczne.

4. Zamawiający, udzielając zamówienia na roboty budowlane, przekazuje Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji informacje cenowe z postępowania oraz kopię oferty najkorzystniejszej.

5. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres i tryb przekazania informacji, o których mowa w ust. 4.

Art. 26. 1. W postępowaniu o zamówienie publiczne, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający obowiązany jest prowadzić dokumentację podstawowych czynności związanych z postępowaniem, zawierającą informacje określone w art. 25 ust. 1 pkt 1, 2, 4, 5, 9 i 15.

2. Po zakończeniu postępowania dokumentacja podstawowych czynności, o której mowa w ust. 1, jest jawna dla dostawców i wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia.

Art. 26a. Zamawiający zobowiązany jest, przez okres 3 lat od zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, do przechowywania ofert w sposób gwarantujący ich nienaruszalność.

Art. 27. Zamawiający nie może ujawnić:

1) informacji, których ujawnienie narusza ważny interes państwa, ważne interesy handlowe stron oraz zasady uczciwej konkurencji,

2) informacji związanych z przebiegiem badania, oceny i porównywania treści złożonych ofert, z wyjątkiem informacji zamieszczonych w protokole.

Art. 27a. Zamawiający zobowiązany jest odrzucić ofertę, jeżeli:

1) jest sprzeczna z ustawą lub specyfikacją istotnych warunków zamówienia,

2) oferent nie złożył wymaganych oświadczeń lub nie spełnił innych wymagań określonych w ustawie lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia albo zaproszeniu do składania ofert, w szczególności nie wniósł wadium,

3) jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,

4) jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 27b. 1. Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego unieważnia się w przypadkach, gdy:

1) w postępowaniu prowadzonym w trybie innym niż tryb zamówienia z wolnej ręki wpłynęły mniej niż dwie oferty nie podlegające odrzuceniu,

2) cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą zamawiający przeznaczył na finansowanie zamówienia,

3) wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub realizacja zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć,

4) zamawiający nie dopełnił obowiązku zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub określił przedmiot zamówienia w sposób niezgodny z zasadami określonymi w ustawie albo postępowanie obarczone jest wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy.

2. O unieważnieniu postępowania zamawiający informuje dostawców lub wykonawców biorących udział w postępowaniu. Informacja powinna zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne.

Art. 27c. Jeżeli oferent, którego oferta została wybrana, przedstawił nieprawdziwe dane, uchyla się od zawarcia umowy lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający wybiera tę spośród pozostałych ofert, która uzyskała najwyższą liczbę punktów, chyba że złożono tylko dwie ważne oferty lub upłynął termin, o którym mowa w art. 40 ust. 1.

31. Organizacja i zadania Urzędu Zamówień Publicznych.

Urząd Zamówień Publicznych został utworzony na podstawie art. 7 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (tekst jednolity w Dz.U. z dnia 14 września 1998r. Nr 119,poz. 773).

Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji państwowej. Organem doradczym i opiniodawczym Prezesa UZP jest kolegium, którego członków powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek Prezesa Urzędu.

Prezes Urzędu kieruje i nadzoruje pracę UZP przy pomocy Zastępcy Prezesa, Dyrektora Generalnego, Dyrektorów departamentów i Dyrektorów równorzędnych komórek organizacyjnych.

System zamówień publicznych jest zdecentralizowany, zatem Prezes UZP nie dokonuje zamówień w imieniu innych podmiotów, nie zatwierdza ani nie unieważnia przeprowadzonych przetargów oraz zawartych umów.

Do zadań realizowanych przez właściwe komórki Urzędu Zamówień Publicznych należy w szczególności:

* zatwierdzanie wyboru trybu udzielania zamówienia publicznego innego niż przetarg nieograniczony, przy wydatkowaniu środków publicznych o kwocie wyższej niż 200 000 ECU (za wyjątkiem trybu zamówienia z wolnej ręki, gdzie uzyskanie zgody prezesa na zastosowanie w/w trybu wymagane jest już przy przekroczeniu kwoty 20 000 ECU),

* wydawania zgody na zastosowanie bądź odstąpienie od zastosowania preferencji krajowych,

* wydawania innych decyzji w trybie administracyjnym wynikających z ustawy o zamówieniach publicznych,

* ustalanie i prowadzenie listy arbitrów rozpatrujących odwołania wniesione w postępowaniu o zamówienie publiczne oraz organizacja i obsługa rozpraw arbitrażowych,

* wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych, w którym publikowane są ogłoszenia o przetargach i ich wyniku o wartości powyżej 30 000 ECU, informacje o udzielaniu zamówienia w trybie negocjacji z zachowaniem konkurencji oraz zapytania o cenę przy zamówieniach o wartości powyżej 200 000 ECU,

* opracowywanie programów szkoleń oraz organizowanie i inspirowanie szkoleń, których celem jest upowszechnianie prawidłowych wzorców postępowania w procesie udzielania zamówień publicznych.

Realizacja przedstawionych zadań ma na celu racjonalizację i podniesienie efektywności wydatkowania środków publicznych.

W skład Urzędu wchodzą następujące komórki organizacyjne:

1.Departament Prawny

2.Departament Biuletynu Zamówień Publicznych

3.Departament Kontroli, Analiz i Szkoleń

4.Biuro Organizacyjno - Finansowe

5.Departament Integracji Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej.

Art. 9. 1. Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:

1)zatwierdzanie wyboru trybu udzielania zamówienia publicznego innego niż przetarg nieograniczony, zgodnie z art. 14 ust. 3,

2)ustalanie i prowadzenie listy arbitrów rozpatrujących odwołania wniesione w postępowaniu o zamówienie publiczne, a także ogłaszanie listy arbitrów w Biuletynie Zamówień Publicznych,

3)składanie Radzie Ministrów rocznego sprawozdania o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych,

4)opracowywanie projektów przepisów prawnych dotyczących zamówień publicznych,

5)upowszechnianie ogólnych warunków umów w sprawach o zamówienia publiczne, wzorów umów, regulaminów oraz wzorców postępowania przy udzielaniu zamówienia, na wniosek i w porozumieniu z właściwymi ministrami,

6)gromadzenie informacji o planach zamówień publicznych, zawartych umowach oraz o realizacji zamówień publicznych,

7)opracowywanie programów szkoleń dotyczących zamówień publicznych oraz organizowanie i inspirowanie szkoleń,

8)współpraca międzynarodowa w sprawach związanych z zamówieniami publicznymi,

9)wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych.

2. Prezes Urzędu może również:

1)wnioskować do Rady Ministrów w sprawach wspólnych zamówień publicznych, przewidzianych w art. 5 ust. 1,

2)żądać od zamawiających informacji o przebiegu procesu udzielania zamówień publicznych i ich realizacji oraz udostępniania dokumentacji dotyczącej zamówienia publicznego,

3)w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy zawiadomić właściwy organ orzekający o naruszeniu dyscypliny budżetowej.

32. Charakterystyka ustawy- Prawo własności przemysłowej.

Ustawa normuje:

1) stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych,

2) zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty, racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców,

3) zadania i organizację Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „Urzędem Patentowym”

Przepisy ustawy nie naruszają postanowień zawartych w umowach międzynarodowych.

Jeżeli umowa międzynarodowa normuje szczególny tryb udzielania ochrony na wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne lub topografie układów scalonych, w sprawach nieuregulowanych w tej umowie lub pozostawionych w kompetencji organów krajowych, przepisy

ustawy stosuje się odpowiednio.

Osoby zagraniczne mogą, jeżeli nie narusza to postanowień umów międzynarodowych, korzystać z uprawnień wynikających z ustawy na zasadzie wzajemności. Przesłanki wzajemności, dla celów postępowania przed Urzędem Patentowym, stwierdza - po zasięgnięciu opinii właściwego ministra - Prezes

Urzędu Patentowego.

Na warunkach określonych w ustawie udzielane są patenty na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe i znaki towarowe, a także prawa z rejestracji na wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne.

W sprawach, o których mowa jest wyżej właściwy jest Urząd Patentowy.

Przedsiębiorcy mogą przewidzieć przyjmowanie projektów racjonalizatorskich na warunkach określonych w ustalanym przez siebie regulaminie racjonalizacji.

Przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski w rozumieniu ustawy, każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, nie będące wynalazkiem, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego.

W regulaminie, przedsiębiorca określa co najmniej, jakie rozwiązania i przez kogo dokonane uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie, a także sposób załatwiania zgłoszonych projektów i zasady wynagradzania twórców tych projektów.

Na warunkach określonych w ustawie twórcy wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego oraz topografii układu scalonego przysługuje prawo do:

1) uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji,

2) wynagrodzenia,

3) wymieniania go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz w innych

dokumentach i publikacjach.

Twórca projektu racjonalizatorskiego przyjętego przez przedsiębiorcę do

wykorzystania, ma prawo do wynagrodzenia określonego w regulaminie.

Przedstawiciele organizacji społecznych, do których zakresu działania należą sprawy popierania własności przemysłowej, mogą zgodnie ze swoimi statutami udzielać pomocy twórcom projektów wynalazczych i występować w ich interesie przed organami wymiaru sprawiedliwości oraz, z zastrzeżeniem art. 236, przed

Urzędem Patentowym.

33. Zadania i organizacja Urzędu Patentowego.

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej powstał 28 grudnia 1918r. Już 10 listopada 1919 r. Polska przystąpiła do Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, włączając się do współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie. 11 kwietnia 1924 r. dokonano pierwszej rejestracji znaku towarowego, a 24 kwietnia tego roku udzielony został pierwszy patent.

Urząd Patentowy realizuje trzy podstawowe zadania:

1.udziela ochrony prawnej na przedmioty własności przemysłowej,

2.gromadzi i udostępnia dokumentację i literaturę patentową,

3.współtworzy i popularyzuje zasady ochrony własności przemysłowej.

Podstawowe zadania Urzędu dotyczące udzielania i utrzymywania ochrony prawnej są realizowane w oparciu o ustawodawstwo krajowe dla zgłoszeń wnoszonych bezpośrednio do Urzędu oraz w oparciu o porozumienia międzynarodowe: dla zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych w trybie Układu o współpracy patentowej (PCT) i zgłoszeń znaków towarowych w trybie Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków.

Prezes Urzędu Patentowego kieruje Urzędem Patentowym przy pomocy zastępców Prezesa Urzędu Patentowego i dyrektora generalnego Urzędu Patentowego.

Prezes Urzędu Patentowego może powoływać organy doradcze i opiniodawcze oraz komisje i zespoły robocze, określając ich nazwę, skład osobowy, zakres zadań i tryb działania.

W skład Urzędu Patentowego wchodzą następujące komórki organizacyjne:

1) Gabinet Prezesa,

2) Zespół Badań Formalnoprawnych,

3) Zespół Badań Patentowych,

4) Zespół Badań Znaków Towarowych,

5) Biuro Dyrektora Generalnego,

6) Departament Zgłoszeń,

7) Departament Rejestrów,

8) Biuro Finansowo-Księgowe,

9) Departament Informatyki,

10) Departament Zbiorów Literatury Patentowej,

11) Departament Wydawnictw,

12) Biuro Administracyjno-Gospodarcze,

13) Wydział Ochrony Informacji Niejawnych.

Komórkami organizacyjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 5-12, kierują dyrektorzy.

Komórkami organizacyjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, zwanymi dalej "komórkami orzeczniczymi", kierują przewodniczący.

Przy Urzędzie Patentowym może działać gospodarstwo pomocnicze.

Podział zadań między Prezesa Urzędu Patentowego i zastępców Prezesa Urzędu Patentowego określa Prezes Urzędu Patentowego.

Zakres zadań i tryb pracy komórek orzeczniczych określa regulamin organizacyjny nadany przez Prezesa Urzędu Patentowego.

Eksperci orzekają w ramach komórek orzeczniczych.

W Urzędzie Patentowym działa Izba Odwoławcza.

Izbą Odwoławczą kieruje przewodniczący Izby Odwoławczej, nad którym bezpośredni nadzór sprawuje Prezes Urzędu Patentowego.

Skład osobowy i zakres działania Izby Odwoławczej określa ustawa.

Szczegółowy tryb pracy ekspertów w Izbie Odwoławczej określa Prezes Urzędu Patentowego.

W Wydziale Spraw Spornych, utworzonym przez Prezesa Urzędu Patentowego, działają kolegia orzekające do spraw spornych.

Członków kolegium wyznacza przewodniczący Wydziału Spraw Spornych spośród osób wchodzących w skład tego wydziału.

Zakres działania oraz tryb pracy kolegiów orzekających określa ustawa.

34. Kontrola i nadzór nad działalnością gospodarczą, przyczyny i zakres kontroli oraz nadzoru, kontrola podejmowania działalności gospodarczej i wypełnienie warunków i wymogów w toku tej działalności.

Do zadań państwa należy m. in. ochrona mechanizmów rynkowych oraz uczestników obrotu gospodarczego. Stąd powinno ono posiadać właściwe instrumenty kontrolno-nadzorcze, aby sprawdzać przestrzeganie prawa w gospodarce. Brakuje podstawowej normy uprawniającej organ administracji gospodarczej do sprawowania kontroli nadzoru nad działalnością gospodarczą. Zakres podmiotowy kontroli wskazują najczęściej przepisy prawa ustrojowego, które określają kompetencje organów administracji publicznej, sądów i NBP. Natomiast zakres przedmiotowy kontroli i nadzoru określają ustawy normujące różne zjawiska gospodarcze i finansowe.

Kontrola to sprawdzenie prawidłowości określonych zjawisk czy działań, analizowanie i ocena, według określonych kryteriów (np. legalności, gospodarności), ustalanie wyników pokontrolnych oraz formułowanie odpowiednich wniosków.

Nadzór jest pojęciem szerszym od kontroli, obejmuje bowiem również prawo do ingerencji w działalność konkretnego podmiotu. Wyróżnia się kontrolę podejmowania działalności gospodarczej oraz kontrolę i nadzór nad wykonaniem działalności gospodarczej, kontrolę i nadzór właścicielski w gospodarce wobec przedsiębiorstw państwowych, państwowych jednostek gospodarczych nie będących przedsiębiorstwami państwowymi, w spółkach Skarbu Państwa lub z jego udziałem, kontrolę obrotu z zagranicą, kontrolę finansową, podatkową, skarbową, dewizową, kontrole i nadzór gospodarki komunalnej, kontrolę i nadzór bankowy, nadzór ubezpieczeniowy, nadzór w zakresie publiczna go obrotu papierami wartościowymi, kontrolę i nadzór rynku pracy.

18. Zezwolenie oraz postępowanie w sprawie zezwoleń.

Zezwolenie oznacza stosunek prawny, jaki zachodzi między organami państwowymi lub samorządowymi a przedsiębiorcami, którego treścią jest przyznanie im uprawnienia do działalności gospodarczej w formie, kierunku i rozmiarach ustalonych w sposób możliwy do przyjęcia ze względu na interes publiczny. Zezwolenie stanowi więc uchylenie ogólnego zakazu wykonywania danego rodzaju działalności gospodarczej w stosunku do przedsiębiorcy, który je uzyskał.

Wymóg uzyskiwania zezwoleń może być ustanowień tylko w ustawie- Z punktu widzenia przyczyn, dla których ustanowiono obowiązek uzyskiwania zezwoleń, wyróżnia się dwie sytuacje. Jedna odnosi się do chęci zapewnienia bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego w toku wykonywań działalności gospodarczej lub w związku z nią, druga natomiast dotyczy potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego przez postawienie wymogów dotyczących kwalifikacji zawodowych, urządzeń technicznych, lokalowych kapitałowych itp. Przyczyny te mogą występować łączna. Niekiedy wchodzą w grę także przyczyny natury fiskalne a w niektórych wypadkach mamy do czynienia z rezygnacja państwa z wykonywania monopolu.

Wymóg uzyskiwania zezwoleń wprowadzono przede wszystkim ze względów przedmiotowych. Ustawy, w których ustanowiono zezwolenia, przestrzegają zasadę dostępności działalności gospodarczej dla każdego na równych prawach, chociaż czynią od niej wyjątki. Wyjątki są określone w sposób zarówno bezpośredni poprzez wskazanie podmiotów, które mogą lub nie ubiegać się o wydanie zezwolenia, jak i pośredni poprzez takie określenie warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, które czyni ją dostępną dla jednych, a niedostępną dla drugich bądź też utrudnioną dla trzecich. Wymogi stawiane przez prawo niektórym rodzajom działalności gospodarczej są formułowane ze względu na wartości i interesy szersze niż dobro przedsiębiorców zamierzających wykonywać tę działalność.

O wydanie zezwolenia na podjęcie działalności gospodarczej w danej dziedzinie może ubiegać się przedsiębiorca dopiero po uzyskaniu wpisu do ewidencji lub rejestru przedsiębiorców. Przepisy ustaw nie zabraniają ubiegania się o wydanie zezwolenia na podjęcie działalności gospodarczej przedsiębiorcy, któremu wcześniej odmówiono zezwolenia.

W stosunku do zezwolenia ustawa używa określenia wydaje lub jego odpowiedników wydawanie, wydanie, natomiast w odniesieniu do koncesji posługuje się pojęciem udziela. Wydanie zezwolenia jest obowiązkiem organu ' następuje po stwierdzeniu, że przedsiębiorca spełnia warunki wymagane prawem.

Według art. 88 p.d.g, ilekroć w dotychczasowych Przepisach używa się terminów pozwolenie, upoważnienie, zgoda, licencja, oznaczających formy reglamentacji działalności gospodarczej, należy przez to rozumieć zezwolenie w rozumieniu ustawy.

Prawo działalności gospodarczej w stosunku do zezwoleń wprowadza przepisy, które stanowią lex generalis. w stosunku do przepisów odrębnych ustaw regulujących problematykę zezwoleń.

W terminie trzech lat od dnia wejścia w życic p.d.g utrzymuje się w mocy przepisy ustaw odrębnych, na podstawie których są wydawane zezwolenia, o ile okres ten nie zostanie przedłużony w odrębnej ustawie.

W odniesieniu do dwóch rodzajów działalności gospodarczej p.d.g. zniosło wymóg uzyskiwania zezwoleń (produkcja, opracowywanie, dystrybucja i rozpowszechnia nie filmów, prowadzenie targowisk) i poszerzył dotychczasowy katalog zezwoleń o 20 pozycji w dziedzinach, które były dotąd przedmiotem koncesjonowania, jeżeli dotyczyły:

1.wyrobu i rozlewu wódek;

2.wytwarzania wyrobów tytoniowych;

3.usług detektywistycznych;

4.produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdów

5.zarządzania lotniskami;

6.usług kurierskich;

7.usług pocztowych o charakterze powszechnym, polegających na przewozie i doręczaniu w obrocie krajowy] i zagranicznym przesyłek listowych i listów wartościowych o masie powyżej 2000 g i inne.

Koncesje i zezwolenia wydane wcześniej na podstawie odrębnych ustaw, w dziedzinach, w których utrzymuje się udzielanie koncesji lub wydawanie zezwoleń, zachowują ważność lub stają się zezwoleniami na czas, na który zostały wydane. Ilekroć w ustawach i zakresach działalności gospodarczej objętej obecnie zezwoleniami jest mowa o koncesji, należy przez to rozumieć zezwolenie w rozumieniu p.d.g. (art. 97).

Jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia p.d.g. w życie, nie zostaną ustawowo określone zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej oraz wydawania zezwoleń, o których mowa w art 96 ust. 2 oraz w ustawach odrębnych, jak też nie zostaną wskazane informacje i dokumenty wymagane do złożenia wniosków o wydanie zezwolenia, z mocy prawa wygasa obowiązek uzyskania zezwolenia.

W przypadku łączenia się spółek akcyjnych na spółkę przejmującą albo na spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, które zostały wydane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o wydaniu zezwolenia stanowi inaczej (art. 494 §2 k.s.h.).

Przepisu tego nie stosuje się do zezwoleń wydanych spółce będącej instytucja finansową, jeżeli organ, który wydał zezwolenie, złożył sprzeciw w terminie trzech tygodni od zawiadomienia go o planie połączenia.

Natomiast na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia powstające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o przyznaniu zezwolenia stanowi inaczej (art. 531 §2 k.s.h.).

Przepisy art. 494 § 2 i art. 531 § 2 k.s.h. stosuje się do zezwoleń przyznanych po l stycznia 2001 r., chyba że przepisy dotychczasowe przewidywały przejście takich uprawnień na spółkę przejmującą lub na spółkę nowo zawiązaną. (art. 618 k.s.h.).

Postępowanie w sprawie zezwoleń.

Postępowanie w sprawie wydania zezwolenia jest postępowaniem administracyjnym. Wydawanie, odmowa wydania i cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji admistracyjnej.

Organem zezwalającym jest organ administracji rządowej lub organ jednostki samorządu terytorialnego upoważniony na podstawie ustawy do wydawania, odmowy wydania i cofania zezwolenia.

Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach odrębnych ustaw. Organy zezwalające oraz wszelkie warunki wykonywania działalności objętej zezwoleniami, a taka tryb wydawania, odmowy wydania i cofania zezwoleń określają przepisy odrębnych ustaw, o ile p.d.g. nie stanowi inaczej.

Zezwolenie wydaje się na wniosek przedsiębiorcy, który powinien zawierać:

- oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres,

- numer w rejestrze przedsiębiorców,

- określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalność gospodarczej,

- informacje określone w przepisach odrębnych ustaw.

Organ zezwalający wydaje zezwolenie po stwierdzeniu że zostały spełnione wymagane prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie objętej obowiązkiem uzyskania zezwolenia.

Przed podjęciem decyzji w sprawie wydania zezwolenia organ zezwalający wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia on warunki określone przepisani prawa, wymagane do wykonywania działalności gospodarczej; może dokonać kontrolnego sprawdzenia faktów podanych we wniosku o wydanie zezwolenia w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.

W przypadku, gdy wydanie zezwolenia na wykonywa nie działalności gospodarczej wszystkim wnioskodawcom spełniającym warunki nie jest możliwe zgodnie z obowiązującymi przepisami regulującymi wykonywanie danego rodzaju działalności gospodarczej, organ zezwalający przeprowadza rozprawę administracyjną, stosując podobne zasady jak przy postępowaniu w sprawie o udzielenie koncesji.

Przedsiębiorca może ubiegać się o wydanie promesy zezwolenia. Zezwolenie jest wydawane na czas nieoznaczony, może być jednak wydane na czas oznaczony, jeżeli wnosi o to przedsiębiorca lub lak stanowią przepisy odrębne oraz w przypadku, gdy o wydaniu zezwolenia rozstrzyga organ w trybie rozprawy administracyjnej. W p.d.g. brakuje przepisu określającego przesłanki odmowy wydania zezwolenia, co niektórzy nazywają „luką". Wycofanie zezwolenia może nastąpić w trybie obligatoryjnym lub fakultatywnym.

Organ zezwalający cofa zezwolenie w przypadku, gdy:

- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem;

- przedsiębiorca przestał spełniać warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania działalności gospodarczej, określonej w zezwoleniu;

- przedsiębiorca nie usunął w wyznaczonym przez organ wydający zezwolenie terminie stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z przepisami prawa regulującymi działalność gospodarczą objętą zezwoleniem. Zezwolenie można cofnąć, gdy:

- przepisy odrębne tak stanowią,

- przedsiębiorca nie podjął, mimo wezwania organu zezwalającego lub zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej, na którą uzyskał zezwolenie, a zezwolenie uzyskał w trybie rozprawy administracyjnej.

Podkreśla się, iż p.d.g. w zakresie przesłanek cofania zezwoleń nie wymienia żadnych powodów określonych w sposób nieostry i stanowiących klauzule generalne (np. względy obronności i bezpieczeństwa Państwa lub obywateli, ważny interes publiczny itp.), co jest postępem w prawnej regulacji zezwoleń.

Organ zezwalający jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie przestrzegania warunków działalności gospodarczej objętej zezwoleniem, na zasadach identycznych jak przy koncesjach. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi zezwalającemu wszelkie zmiany danych określone w zezwoleniu.

Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, z przyczyn o których mowa w art. 32 ust. l, może ponownie wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia.

Za wydanie zezwolenia oraz za wydanie promesy pobiera się opłatę skarbową.

19. Różnice między koncesją a zezwoleniem.

Różnice między koncesją a zezwoleniem polegają na tym, że:

1) zezwolenia nie dotyczą działalności gospodarczej objętej monopolem;

2) zezwolenia są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania działalności gospodarczej, który został ustanowiony ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku publicznego, tajemnicy państwowej, zobowiązań międzynarodowych itp.;

3) obowiązek uzyskiwania zezwoleń na poszczególne rodzaje działalności określają odrębne ustawy;

4) warunki uzyskania zezwoleń określają odrębne ustawy w sposób zróżnicowany, odpowiednio do specyfiki gospodarczej, której dotyczą; i

5) wydawanie zezwoleń następuje w trybie przepisów k.p.a zmodyfikowanych niekiedy przepisami szczególnymi;

6) zezwolenia (niezależnie od przyjętej nazwy) są decyzjami administracyjnymi i podlegają ochronie oraz wzruszeniu według zasad przyjętych w przepisach k.p.a.;

7) zezwolenia mają charakter decyzji związanej;

8) wydanie zezwolenia na wykonywanie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wiąże się przede wszystkim z wyrażeniem zgody na utworzenie w sensie prawnym pewnej organizacji (jednostki gospodarczej), za pomoc której można prowadzić działalność objętą zezwoleniem (np. banku, zakładu ubezpieczeń).

20. Podstawowe kierunki polityki przekształceń własnościowych.
Ustawa o pp z 1981
Ustawa o samorządzie załogi przeds. państw. z 1981
Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji pp z 1996
Przeds państwowe jest to jeden z przedsiębiorców. Ustawa definiuje to pojęcie. Przedsiębiorstwo – jest samodzielnym, samorządnym i samo finansującym się przedsiębiorcom posiadającym osobowość prawną. Przepisów tej ustawy nie stosuje się do takich przeds. jak:
Porty lotnicze, Poczta Polska, PKP, Banki.
Pp mogą być tworzone jako przeds. działające na zasadach ogólnych lub przeds. użyteczności publicznej ( są to przeds. które mają za zadanie bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. Ustawa wymienia dziedziny usług w tym zakresie:  komunikacja miejska, zaopatrzenie ludności w energię elektryczną, cieplną i gazową. Działania tych przeds. z reguły są nierentowne i są one dotowane przez państwo). Pp stworzone są przez naczelne lub centralne organy adm. Rządowej. Przeds. może tworzyć Prezes NBP i inne upoważnione do tego organy ( wojewoda).
Procedura tworzenia przedsiębiorstw państwowych:
Organ założycielski wydaje akt o utworzeniu pp ( akt erekcyjny). W akcie określa się nazwę przeds. , rodzaj, siedzibę, przedmiot działania. Akt jest podpisywany przez Ministra, sekretarza stanu.
Organ założycielski wyposaża przeds. w określone mienie i powołuje na okres 1 roku dyrektora
Dyrektor przygotowuje statut przeds. państw. status ten jest zatwierdzony przez ogólne zebranie pracowników. W przeds. użyteczności publicznej statut zatwierdza organ założycielski.
Po upływie 1 roku ponowny dyrektor wybierany jest w drodze konkursu. W przeds. użyteczności publicznej dyrektora powołuje i odwołuje organ założycielski.
Organami pp są:
- ogólne zebranie pracowników ale może też być zebranie delegatów
- Rada Pracownicza
- Dyrektor przeds. państwowych.
Przeds. państw. podlega wpisowi do rejestru rządowego z chwilą wpisu uzyskuje osobowość prawną.
Można powierzyć kierowanie pp na podstawie umowy o kierowanie pp osobie fizycznej lub osobie prawnej ( musi być wniosek rady pracowniczej za zgodą ogólnego zebrania pracowników który jest kierowany do organu założycielskiego. Organ założycielski może też sam podjąć taką decyzję) na podstawie umowy cywilno; prawnej. Umowa taka jest zawierana na czas oznaczony ale nie krótszy niż 3 lata. Z chwilą powołania zarządu z mocy prawa ulegają rozwiązaniu dotychczasowe organy przeds. ( odwołany jest dyrektor, rozwiązana jest Rada Pracownicza). W zamian powołana jest rada nadzorcza ( 1/3 rady powołuje załoga przeds.).
Jeżeli pp wykonuje swoje działania ze stratą bądź zysk po opodatkowaniu nie wystarcza na zapłacenie obowiązkowej dywidendy ( opłata dla SP za użytkowanie mienia SP) to organ założycielski w porozumieniu z ministrem finansów może wszcząć postępowanie naprawcze ustanawiając zarząd komisaryczny. Zarządca komisaryczny przygotowuje plan naprawy przeds. który jest zatwierdzany przez zarząd założycielski. Przeds może być postawione w stan upadłości i likwidacji. Spory między organami pp oraz między organami pp a organem założycielskim są rozstrzygane przez sądy gospodarcze.
Proces prywatyzacji przeds państw.
W końcu lat 40 dokonano nacjonalizacji środków produkcji co stało się podstawą  wprowadzenia gosp. nakazowo; rozdzielczej. Trwało to kiedy to podjęto decyzją o prywatyzacji pp. W 07. 90 uchwalono ustawę o prywatyzacji pp. Ustawa dawała możliwość rozwoju konkurencji była aktem niezbyt spójnym i w 1996 sejm uchwalił ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji pp. Ustawa ta jest aktem obowiązującym była wielokrotnie nowelizowana. Określa ona zasady i tryb prywatyzacji pp.
Ustawa przewiduje 2 tryby prywatyzacji:
1. przekształcenie przeds. państw. w spółkę kapitałową z wyłącznym udziałem SP a następnie sprzedaż akcji udziałów prywatnym nabywcom a także inne działanie prywatyzacyjne jest to prywatyzacja pośrednia.
2. Likwidacja przeds. państw. jest to prywatyzacja bezpośrednia

21. Prywatyzacja pośrednia.

Przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę kapitałową z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, a następnie sprzedaż akcji (udziałów) prywatnym nabywcom, a także inne działania prywatyzacyjne (prywatyzacja pośrednia).

Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością) ustawa nazywa komercjalizacją przedsiębiorstwa. Komercjalizacja oznacza zmianę prawnej formy, w jakiej przedsiębiorstwo działa, nie zaś zmianę właściciela. Przedsiębiorstwo państwowe przekształcone w spółkę z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa pozozostaje nadal własnością państwa. Komercjalizacja stanowi tylko pierwszy krok, następnym krokiem, a zarazem istotą prywatyzacji pośredniej jest nabywanie akcji lub udziałów Skarbu Państwa w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji przez osoby inne niż Skarb Państwa. Nabycie następuje w zasadzie odpłatnie poprzez sprzedaż akcji lub udziałów. W sytuacjach określonych przez ustawę akcje mogą być również przekazane nieodpłatnie. Przejście w ręce prywatne takiej liczby akcji, że Skarb Państwa traci kontrolę nad spółką, oznacza w istocie zakończenie procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa.

Komercjalizacji nic podlegają przedsiębiorstwa postawione w stan upadłości lub likwidacji, przedsiębiorstwa będące przedmiotem postępowania układowego lub bankowego postępowania ugodowego, przedsiębiorstwa będące w trakcie łączenia się lub dzielenia na podstawie aktu administracyjnego, przedsiębiorstwa zarządzane na podstawie umowy o zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym, chyba że zarządca wystąpi z wnioskiem o komercjalizację, a także przedsiębiorstwa, w stosunku do których zostało wydane zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej bądź też które złożyły w lej sprawie wniosek. Komercjalizacji (ustawa z 30 sierpnia 1996 r.) nie podlegają również przedsiębiorstwa działające na podstawie odrębnych przepisów prawnych, np. PPL „Porty Lotnicze" oraz przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Polska", np. ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji PKP (Dz.U. Nr 84, póz. 948) określa zasady komercjalizacji PKP.

Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa następuje na podstawie decyzji Ministra Skarbu Państwa. Jeżeli przekształcenie nie ma na celu prywatyzacji, czyli spółka ma posiadać stały byt prawny, decyzja wymaga zgody Rady Ministrów. Minister Skarbu Państwa podejmuje decyzję o przekształceniu przedsiębiorstwa na wniosek organu założycielskiego lub obopólny wniosek dyrektora i rady pracowniczej bądź też Własnej inicjatywy. W celu przekształcenia przedsiębiorstwa w spółkę Minister Skarbu Państwa sporządza akt komercjalizacji, w którym ustala statut spółki, wysokość kapitału zakładowego oraz skład władz spółki pierwszej kadencji (zarządu rady nadzorczej). Funkcję prezesa zarządu spółki obejmuje dyrektor przedsiębiorstwa przekształconego w spółkę.

Akt komercjalizacji zastępuje wszystkie czynności, które świetle przepisów k.s.h. są niezbędne do złożenia wniosku o wpisanie spółki do rejestru przedsiębiorców. Zarząd spółki występuje z wnioskiem o zarejestrowanie spółki. Wopisanie spółki do rejestru przedsiębiorców z mocy prawa powoduje wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorców. Spółka powstała w wyniku komercjalizacji wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego. Pracownicy przedsiębiorstwa z mocy prawa stają się pracownikami spółki. Spółka przejmuje wszystkie długi, wierzytelności przedsiębiorstwa, zajmuje też jego miejsce w stosunkach administracyjnych. Bilans zamknięcia przedsiębiorstwa państwowego jest bilansem otwarcia spółki. Do spółki powstałej w wyniku komercjalizacji stosuje się przepisy k.s.h. ze zmianami wynikającymi z ustawy-

Zakończenie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego stanowi jednocześnie wstęp do jego rzeczywistej prywatyzacji, Skarb Państwa przystępuje bowiem do zbycia akcji (udziałów) powstałej spółki. Poprzedza je przeprowadzenie analizy mającej na celu ustalenie sytuacji prawnej majątku spółki, stanu i perspektyw rozwoju spółki, oszacowanie majątku spółki, stanu i perspektyw rozwoju spółki, oszacowanie majątku spółki oraz ocenę realizacji obowiązków w zakresie ochrony środowiska. Na podstawie sporządzone] analizy Minister Skarbu Państwa może zobowiązać spółkę do wprowadzenia określonych zmian.

W wyniku zmian wprowadzonych 29 marca 2000 r. (Dz.U. Nr 31, póz. 383) część akcji (udziałów) spółek powstałych w wyniku komercjalizacji oraz mienie wybranych przedsiębiorstw państwowych jest przeznaczone na cele:

•związane z reformą ubezpieczeń społecznych (10% przychodów z prywatyzacji każdej ze spółek powstałych w wyniku komercjalizacji),

• reprywatyzacyjne (5% akcji lub udziałów Skarbu Państwa w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji lub wpływów uzyskanych przez budżet państwa ze sprzedaży tych akcji lub udziałów),

• rozwoju nauki (wkład do Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej - 2% akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa),

•restrukturyzacji spółek Skarbu Państwa przez Agencję Rozwoju Przemysłu (2% akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa),

•powszechnego uwłaszczenia (7% akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz wszystkie akcje wcześniej powstałych spółek w których Skarb Państwa ma do 10% kapitału zakładowego.

Szczególnym rodzajem komercjalizacji jest tzw. komercjalizacja z konwersją wierzytelności (dział III ustawy). Polega ona na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z udziałem Skarbu Państwa i wierzycielami przedsiębiorstwa, którzy w zamian za swoje wierzytelności otrzymują udziały spółki. Na podstawie ustawy z dnia 11 maja 2001 r., nowelizującej m. in. ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw (Dz.LJ. Nr 63, póz- 637), z dniem uzyskania przez RP członkostwa w UE wymieniony rodzaj komercjalizacji zostanie uchylony.

Zakończenie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego stanowi jednocześnie wstęp do jego rzeczywiste) prywatyzacji, Skarb Państwa przystępuje bowiem do zbycia akcji (udziałów) powstałej spółki. Poprzedza je przeprowadzenie analizy mającej na celu ustalenie sytuacji prawnej majątku spółki, stanu i perspektyw rozwoju spółki, oszacowanie majątku spółki oraz ocenę realizacji obowiązków i zakresie ochrony środowiska. Na podstawie sporządzonej analizy Minister Skarbu Państwa może zobowiązać spółkę do wprowadzenia określonych zmian. Akcje (udziały) są zbywane w trybie:

1)oferty ogłoszonej publicznie,

2)przetargu publicznego,

3) rokowań podjętych na podstawie publicznego ogłoszenia.

Rada Ministrów może zezwolić na zastosowanie innego trybu zbywania akcji. Zbycie akcji (udziałów) z pominięciem obowiązujących trybów nie rodzi skutków prawnych. Pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego (aktualni i emerytowani) oraz rolnicy i rybacy dostarczający mu surowce mają prawo do nieodpłatnego nabycia - na zasadach przewidzianych w ustawie - po 15% akcji (udziałów) spółki. Akcje te (udziały) przez okres dwóch lat, a w przypadku członków zarządu spółki - trzech lat, nie mogą być przedmiotem obrotu. Do końca 2000 r. w ramach prywatyzacji pośredniej skomercjalizowano 1506 przedsiębiorstw to stanowi około 30% wszystkich przekształconych w Polsce przedsiębiorstw państwowych (5216). Jednocześnie udostępniono akcje lub udziały w 938 spółkach Skarbu Państwa, a w drodze pośredniej sprywatyzowano 283 przedsiębiorstwa. W 2000 r. funkcjonowało około 1800 spółek Skarbu Państwa, wśród nich 520 jednoosobowych spółek 170 spółek z kapitałem większościowym Skarbu Państwa i 900 spółek z kapitałem mniejszościowym.

22. Komercjalizacja i komercjalizacja z konwersją wierzytelności.
Przekształcenie przeds. państw. w spółkę kapitałową ( spółka akcyjna lub z ograniczoną odpowiedzialnością) ustawa nazywa komercjalizacją. Komercjalizacja oznacza zmianę formy prawnej w jakiej działa przeds. nie zaś zmianę właściciela. Przeds. państw. przekształcone w tą spółkę kapitałową z włącznym udziałem SP nadal pozostaje własnością SP.
Komercjalizacja stanowi pierwszy krok w kierunku prywatyzacji pośredniej następnym działaniem będzie nabywanie akcji czy udziałów SP w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji przez osoby inne niż SP. Przejście w ręce prywatne takiej ilości udziałów która powoduje utratę władzy SP nad spółką akcyjną oznacza w istocie zakończenie prywatyzacji.
Ustawa wyłącza pewne przeds. z możliwości ich skomercjalizowania min. Przeds. postawione w stan upadłości, likwidacji przeds. będące przedmiotem post. Układowego lub bankowego post. układowego, przeds. będące w trakcie łączenia się lub dzielenia przeds. zarządzane na podstawie umowy o zarządzaniu przeds. państw. chyba że z wnioskiem wystąpi zarządca, przeds. w stosunku do których wydano decyzję o prywatyzacji bezpośredniej lub złożono taki wniosek, przeds. które działają na podstawie odrębnych ustaw ( poczta polska, PKP).
Przekształcenie pp następuje na podstawie ministra SP. Jeśli komercjalizacja nie ma na celu prywatyzacji pośredniej to decyzja ministra SP musi być zatwierdzona przez RM. Minister SP działa na wniosek organu założycielskiego lub na wniosek rady pracowniczej i dyrektora lub z własnej inicjatywy.
W celu przekształcenia pp minister SP wydaje akt komercjalizacji w którym określa statut wielkość kapitału zakładowego oraz skład władz spółki pierwszej kadencji, zarządu i rady. Funkcję prezesa zarządu obejmuje dyrektor przeds. Do przekształconej spółki ma zastosowanie. Akt komercjalizacji zastępuje wszystkie czynności które są wymagane do zarejestrowania spółki w rejestrze sądowym. Z chwilą zarejestrowania spółka nabywa osobowość prawną.
Zarząd spółki ma obowiązek dokonania rejestru spółki w rejestrze przedsiębiorców. Spółka przejmuje wszystkie wierzytelności i długi przeds. państw.
Ustawa przewiduje komercjalizację z konwencją wierzytelności ( jest to szczególny rodzaj komercjalizacji) ; polega ona na przekształceniu przeds. państw. w spółkę z.o.o z udziałem SP i wierzycielami przedsiębiorstwa którzy w zamian za swoje wierzytelności otrzymują udziały spółki. Ten rodzaj komercjalizacji ma funkcjonować do czasu wstąpienia Polski do UE.

23. Prywatyzacja bezpośrednia.  

Prywatyzacja bezpośrednia może być wykorzystana jedynie w odniesieniu do mniejszych przedsiębiorstw państwowych, w których zatrudnienie w ostatnim dniu poprzedniego roku nie przekraczało 500 osób, wartość sprzedaży w poprzednim roku nie była wyższa od równowartości 6 min EURO, wysokość funduszy własnych nie była wyższa od równowartości 2 min EURO. Rada Ministrów może wyrazić zgodę na prywatyzację bezpośrednią przedsiębiorstwa nie spełniającego tych wymagań.

Prywatyzacja bezpośrednia odbywa się poprzez:

1) sprzedaż przedsiębiorstwa,

2) wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,

3) oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania (leasing pracowniczy).

Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego. Decyzję o prywatyzacji bezpośredniej poprzedza sporządzenie analizy stanu przedsiębiorstwa, a z dniem wydania decyzji ustaje działalność organów przedsiębiorstwa państwowego, ich funkcje wykonuje pełnomocnik do spraw prywatyzacji. Po sprzedaży przedsiębiorstwa, wniesieniu go do spółki lub oddaniu do odpłatnego korzystania, pełnomocnik sporządza bilans zamknięcia i występuje z wnioskiem o wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorców.

Sprzedaż przedsiębiorstwa następuje w trybie przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Zapłata może nastąpić w oprocentowanych ratach pod warunkiem zabezpieczenia reszty ceny kupna.

'Wniesienie przedsiębiorstwa do spółki następuje w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Wspólnicy inni niż Skarb Państwa powinni wnieść do spółki co najmniej 25% kapitału zakładowego, jeżeli tymi wspólnikami oprócz Skarbu Państwa są wyłącznie pracownicy przedsiębiorstwa, rolnicy i rybacy (o których była mowa) - co najmniej 10%.

Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania na podstawie umowy dzierżawy lub innej może nastąpić, jeżeli są spełnione następujące warunki:

1) do spółki przystąpiła ponad połowa ogólnej liczby pracowników;

2) akcjonariuszami (udziałowcami) spółki są wyłącznie osoby Fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju, chyba że Minister Skarbu Państwa zezwoli na udział w spółce również innym osobom;

3)opłacony kapitał spółki nie jest niższy niż 20% wysokości funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa na poprzedni rok;

4) co najmniej 20% akcji (udziałów) zostało objętych przez osoby nie zatrudnione w przedsiębiorstwie.

Leasing pracowniczy jest najpopularniejszym sposobem prywatyzacji bezpośredniej w Polsce. Objęto nim do 2000 r. około 65% przedsiębiorstw sprywatyzowanych bezpośrednio (2012).

Prywatyzacja bezpośrednia, choć najliczniejsza, przynosi bardzo niskie dochody budżetowi państwa; dochody z prywatyzacji w 2000 r- wyniosły 26,6 mld złotych, z czego ; z prywatyzacji bezpośredniej pochodziło około 500 mln złotych.

  
24. Charakterystyka ochrony konkurencji / pojęcie konkurencji, praktyki monopolistyczne, sankcje prawne /.

Artykuł 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich życiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony okręca ustawa. Konkurencja jest koniecznym i niezbędnym elementem każdej gospodarki wolnorynkowej, ale niekontrolowany wolny rynek może spowodować wzrost siły ekonomicznej części przedsiębiorców, a w dalszej konsekwencji wzmożenie koncentracji produkcji i własności. W wyniku takich działań niektórzy przedsiębiorcy uzyskują pozycję umożliwiającą im kontrolę na rynku towarów i usług.

Ustawa z dnia I5 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów reguluje (art. l ust. 2) zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium RP. Praktykami ograniczającymi konkurencję są porozumienia ograniczające konkurencję oraz nadużywanie pozycji dominującej. Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:

1) ustalaniu bezpośrednio lub pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;

2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;

3) podziale rynków zbytu lub zakupu;

4) stosowaniu w podobnych umowach Z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;

5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem

umowy;

6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nie objętych porozumieniem;

7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu warunków składanych ofert, w szczególności dotyczących zakresu prac lub ceny.

Natomiast nadużywanie pozycji dominującej na rynku \ polega w szczególności na;

1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych ocen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;

2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;

3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;

4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem

umowy;

5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji;

6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści;

7)stwarzaniu konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw.

Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.

Ustawa dotyczy także osób fizycznych, które uczestniczą w koncentracji dużego kapitału. Chodzi o osoby, które posiadają już akcje lub udziały zapewniające im co najmniej 25% głosów w organach co najmniej jednego przedsiębiorcy lub mających kontrolę nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, nawet jeśli same nie wykonują działalności gospodarczej, lecz zmierzają do koncentracji dużego kapitału (przekraczającego równowartość 50 000 000 EURO).

Przedsiębiorcy, którzy planują koncentrację, muszą go zgłosić Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który zezwoli na koncentrację, gdy nie będzie zagrażać konkurencji; może ją jednak uzależnić od spełnienia określonych warunków. Za nie zgłoszenie zamiaru koncentracji, choćby nieumyślnie, grozi kara pieniężna od 1000 do 50 000 EURO, za nadużycie pozycji dominującej - od 1000 do 5 000 000 EURO, za podanie nieprawdziwych danych w zgłoszeniu - od 200 do 5000 EURO.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów chroni także interesy konsumentów, współpracując w tym zakresie z samorządem terytorialnym i organizacjami konsumenckimi.

25. Zadania i kompetencje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i konsumentów oraz Sądu Antymonopolowego.

Urząd Komitetu ma strukturę organizacyjną przystosowaną do wypełniania zadań Komitetu (rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 2 października 1996 r. w sprawie nadania statutu urzędowi Komitetu Integracji Europejskiej, Dz.U. nr 116, póz. 555 z późn. zm.). Obejmuje ona m.in. departamenty: Harmonizacji Prawa, Spraw Traktatowych, Ekonomiczny, Koordynacji, Instytucji Europejskich i Planowania, Kształcenia Europejskiego i Informacji, Pomocy Zagranicznej, Funduszy i Programów Wspólnotowych, Dokumentacji Europejskiej.

W 1990 r. zmieniono przepisy prawne dotyczące zwalczania monopoli i ich praktyk. Funkcję organu antymonopolowego powierzono Prezesowi Urzędowi Antymonopolowemu (ustawa z 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, tekst jedn. Dz.U. z 1999 r. nr 52, póz. 547). W 1996 r. zmieniono jego nazwę na: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest centralnym organem administracji rządowej, podległym Radzie Ministrów. Nie jest to więc organ w pełni samodzielny i niezależny, co utrudnia zwalczanie monopoli państwowych. Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:

1) sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym,

2) badanie kształtowania się cen w warunkach ograniczenia konkurencji,

3) wydawanie decyzji w sprawach przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców oraz decyzji określających odpowiedzialność podmiotów za stosowanie tych praktyk,

4) prowadzenie rejestru przedsiębiorców, których udział w rynku krajowym przekracza 80%,

5) prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz przedstawianie zainteresowanym podmiotom wniosków w sprawie działań zmierzających do zrównoważenia rynku,

6) opracowywanie lub opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących praktyk monopolistycznych, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstawania, a także ochrony interesów konsumentów,

7) przygotowywanie rządowych projektów polityki rozwoju konkurencji i projektów polityki konsumenckiej,

8) składanie wniosków w sprawie zmian przepisów w zakresie ochrony praw konsumentów,

9) zlecanie wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów,

10) współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz z krajowymi i zagranicznymi organizacjami społecznymi i innymi instytucjami, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,

11) występowanie do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,

12) podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,

13) udzielanie pomocy organom samorządu województwa i powiatu oraz organizacjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów w zakresie wynikającym z rządowej polityki konsumenckiej,

14) inicjowanie konsumenckich badań towarów i usług,

15) opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących prawa konsumentów.

Wewnętrzna struktura organizacyjna Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest oparta na przedmiotowym podziale pracy (rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 5 lutego 1997 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Dz.U. nr 12, póz. 66 z późn. zm.). Urząd ma również swoje delegatury terenowe, a ponadto Prezesowi Urzędu podlega Inspekcja Handlowa. Rozwiązanie to umożliwia podjęcie zorganizowanej ochrony interesów konsumentów.

26. Zasady działania, organizacja i nadzór Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

Ustawa z 1997r. rozszerza kompetencje, działającej dotąd jako organ nadzorczy nad rynkiem kapitałowym KPW, obejmując zakresem jej zainteresowania także działalność giełd towarowych, giełdowych izb rozrachunkowych itd. Spowodowało to zmianę nazwy organu- Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.

W szczególności do kompetencji Komisji należą:

-nadzór nad przestrzeganiem uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku

-inspirowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych oraz ochronę interesów

-współdziałanie z organami administracji rządowej, NBP oraz instytucjami i uczestnikami publicznego obrotu w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych

-przygotowanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem tego rynku.

Skład Komisji: przewodniczący, dwóch zastępców przewodniczącego i sześciu członków(są nimi przedstawiciele ministra finansów, ministra SP, prezesa NBP, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ministra Gospodarki oraz ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi).

Przedmiotem nadzoru jest przestrzeganie reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz zapewnienia powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych. Nadzorowi podlegają maklerzy, emitenci i giełda pieniężna.

Nadzór Komisji nad prowadzeniem działalności maklerskiej obejmuje różne działania. Komisja wydaje zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej i w ten sposób ma już możliwość wstępnego eliminowania tych, którzy nie spełniają wymaganych warunków. Działania te mają więc charakter nadzoru prewencyjnego. Natomiast późniejsze działania Komisji mają na celu sprawdzenie, czy maklerzy i domy maklerskie przestrzegają obowiązującego prawa i warunków określonych w zezwoleniu. Podejmując środki nadzorcze,

Komisja może podjąć decyzję o cofnięciu zezwolenia lub ograniczeniu zakresu dozwolonych czynności albo nałożeniu kary pieniężnej do wysokości 500 tyś. zł bądź też o łącznym zastosowaniu tych kar. Wydanie decyzji następuje po przeprowadzeniu rozprawy. Decyzja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Komisji, a ponadto może być ogłoszona w dwóch dziennikach ogólnopolskich. Komisja może nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. W odniesieniu do emitentów mechanizm sprawowania nadzoru jest podobny.

Kolejną i odrębną konstrukcję nadzoru tworzą rozwiązania prawne dotyczące tworzenia i funkcjonowania giełdy pieniężnej. Prowadzenie giełdy wymaga zezwolenia, które wydaje Prezes Rady Ministrów na wniosek zainteresowanego, zaopiniowany przez Komisję. Ta zaś weryfikuje wstępnie wniosek i nie przekazuje go Prezesowi Rady Ministrów, gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych. Po wydaniu zgody na prowadzenie giełdy Komisja ma prawo kontrolowania ksiąg i dokumentów giełdy oraz uczestniczenia przedstawiciela Komisji w posiedzeniach rady giełdy oraz w walnych zgromadzeniach. Komisja może żądać umieszczenia danej sprawy w porządku obrad walnego zgromadzenia spółki prowadzącej giełdę. Może też nakazać radzie giełdy niezwłoczne podjęcie uchwały w danej sprawie. Może wreszcie zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zgromadzenia lub rady giełdy, jeżeli narusza ona prawo lub postanowienia statutu i regulaminu. Ponadto Komisja może wystąpić do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o uchylenie zezwolenia na prowadzenie giełdy, gdy spółka prowadzi giełdę z naruszeniem prawa.

Zastosowane przez Komisję środki nadzorcze nie wykluczają odpowiedzialności cywilnej i karnej uczestników publicznego obrotu papierami wartościowymi.

Nadzór nad Komisją sprawuje Prezes Rady Ministrów. Jego kompetencje polegają na :

-powoływaniu i odwoływaniu przewodniczącego Komisji na wspólny wniosek Ministra Finansów i prezesa NBP oraz zastępców przewodniczącego na jego wniosek

-zatwierdzeniu statutu komisji.

W sprawach dotyczących regulacji rynku papierów wartościowych w posiedzeniach Komisji mogą uczestniczyć jednak bez prawa udziału w głosowaniu, przedstawiciele spółek prowadzących giełdy i rynek pozagiełdowy, KDPW, stowarzyszeń zrzeszających maklerów papierów wartościowych lub doradców inwestycyjnych, izby gospodarczej domów maklerskich oraz organizacji zrzeszającej emitentów papierów wartościowych.

Formy działania Komisji Papierów wartościowych obejmują:

-wydawanie aktów generalnych (normatywnych)

-akty indywidualne (administracyjne)

-czynności rejestracyjne

-czynności kontrolne

Przewodniczący Komisji może wydawać postanowienia o wszczęciu postępowania administracyjnego oraz decyzje w sprawach dotyczących udostępniania przez emitentów papierów wartościowych określonych informacji z tym że decyzje te zatwierdza -na najbliższym posiedzeniu -Komisja. Przewodniczący nie jest odrębnym obok Komisji organem administracji . Przeciwnie reprezentuje komisję przewodniczący i kieruje jej pracami, podpisuje jej uchwały i decyzje. Komisja i Przewodniczący Komisji wykonują swoje zadania za pomocą Urzędu Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

27. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych jest zorganizowany w formie spółki akcyjnej. Akcje Krajowego Depozytu mogą być wyłączone imiennie. Akcje te nie dają prawa do dywidendy. Akcjonariuszami Krajowego Depozytu mogą być wyłącznie spółki prowadzące giełdę, domy maklerskie, spółki prowadzące rynek pozagiełdowy, SP, NBP oraz banki.

Zadaniem KDPW jest prowadzenie depozytu papierów wartościowych, a w szczególności:

-rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, polegające na prowadzeniu kont depozytowych oraz rachunków papierów wartościowych

-nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie

-obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych

-rozliczanie transakcji zawieranych w publicznym obrocie papierami wartościowymi.

KD może obsługiwać obrót papierami wartościowymi nie dopuszczonymi do publicznego obrotu.

W zakresie niezbędnym do realizacji swych zadań KD może prowadzić rachunki pieniężne, dokonywać rozliczeń pieniężnych, udzielać pożyczek oraz uczestniczyć w rozrachunkach dokonywanych przez NBP na zasadach stosowanych w przypadku rozrachunków międzybankowych.

Swoje zadania KDPW wykonuje współdziałając z uczestnikami.

Uczestnikami KD mogą być wyłącznie podmioty których przedmiot przedsiębiorstwa obejmuje prowadzenie rachunków papierów wartościowych, emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego, jak i krajowe instytucje finansowe, jeśli ich uczestnictwo ma na celu współdziałanie z KD w zakresie wykonywania jego zadań.

Wyróżnia się uczestników bezpośrednich i pośrednich.

Uczestnikiem bezpośrednim KDPW- może być instytucja, spełniająca warunki finansowe, organizacyjne oraz materialno- techniczne, zapewniające sprawne i bezpieczne współdziałanie z Depozytem i innymi uczestnikami. Wysokość środków własnych uczestnika bezpośredniego nie może być niższa niż 1,2 mln zł, a gdy uczestnik działa na własny rachunek 2,5 mln zł.

Uczestnikiem pośrednim KDPW- jest instytucja finansowa, która zleca uczestnikowi bezpośredniemu reprezentowanie jej interesów wobec KDPW oraz innych uczestników w zakresie czynności związanych z publicznym obrotem papierami wartościowymi. Uczestnik działa w imieniu własnym lecz na rachunek dającego zlecenie uczestnika pośredniego.

Podstawą działania uczestników jest KDPW jest umowa o uczestnictwo w KD, zawierana na wniosek zainteresowanego podmiotu. Zawarcie umowy następuje z chwilą wpisu danego podmiotu do rejestru uczestników prowadzonego przez KD.

KD może żądać od każdego z uczestników informacji niezbędnych do oceny zdolności do dalszego zachowania statusu uczestnika Depozytu.

KD w drodze zawieszenia wykonywania umowy o uczestnictwo lub w drodze rozwiązania tej umowy bez wypowiedzenia zawiesić uczestnictwo lub pozbawić uczestnictwa bezpośredniego podmiot naruszający swoje obowiązki wobec KD i innych uczestników albo stwarzający w inny sposób zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu.

Rada nadzorcza KD na wniosek z urzędu uchwala regulamin KDPW. Regulamin i jego zmiany są zatwierdzane przez Komisję Papierów Wartościowych i giełd. Regulamin określa w szczególności np. sposób naliczania i wysokość opłat, sposób funkcjonowania systemu rozliczeń, tryb i szczegółowe zasady postępowania w związku z nabywaniem lub utratą statusu uczestnika KD.

Z wpłat uczestników tworzy się w KD fundusz zabezpieczające prawidłowe rozliczenie zawartych transakcji zwany jest „funduszem Rozliczeniowym”. Fundusz ten zapewnia rozliczenie transakcji zawieranych przez domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską na rynku regulowany. Wysokość opłat na fundusz określa się w zależności od poziomu zobowiązań oraz od sytuacji finansowej uczestnika.

28. Obligacje Skarbu Państwa, obligacje komunalne i bony skarbowe.

Obligacje SP ich emitentem jest SP. Są one na ogół długoterminowe (15-30 lat), ale również mogą być emitowane na okresy krótsze np. od 1 roku do 10 lat. Ich emisja służy pokryciu deficytu budżetowego co jest lepszym rozwiązaniem niż obcinanie wydatków lub ponoszenie wpływów do budżetu poprzez wzrost podatków. Przychody z emisji przeznaczane za przeważnie na sfinansowanie rządowych wydatków inwestycyjnych. Są to papiery bez żadnego ryzyka, gdyż rząd gwarantuje ich spłatę wraz z odsetkami. Z tego powodu są instrumentem przynoszącym najmniejszą stopę zwrotu w porównaniu do innych instrumentów rynku finansowego. Mimo to cieszą się dość dużym zainteresowaniem głównie inwestorów instytucjonalnych.

Obligacje komunalne z reguły są to papiery długoterminowe ale bywają emitowane na okresy krótsze np. na 1 rok a nawet później. Ich emitentami są władze lokalne lub ich agencje. Emitentami mogą być także przedsiębiorstwa lokalne działające w sektorze publicznym. Środki ze sprzedaży tych obligacji przeznaczane są na finansowanie infrastruktury drogowej, budownictwa mieszkaniowego, budowę szkół, szpitali, bazy transportowej itp. Atrakcyjność obligacji jest tym większa iż ich zakup daje możliwość uzyskania odpisów podatkowych przez inwestorów. Wadą obligacji komunalnych jest fakt iż ich płatność finansowa jest dużo niższa w porównaniu z obligacjami skarbowymi i istnieje możliwość ich wcześniejszego wykupu przez inwestora.

Bony skarbowe to obok obligacji drugi rodzaj papieru wartościowego, którego emisja służy finansowaniu deficytu budżetowego. Pierwsza emisja bonów skarbowych miała miejsce w Polsce w 1991 roku. W odróżnieniu od obligacji bony skarbowe są instrumentem krótkotrwałym ich maksymalny czas „życia” nie przekracza 52 tygodni (1 rok), bony są sprzedawane na przetargach, w których biorą udział inwestorzy instytucjonalni (banki i biura maklerskie). Jest krótkoterminowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym według wartości nominalnej po upływie okresu na jaki został wyemitowany. Emitentem bonów skarbowych jest Skarb Państwa, są emitowane na okaziciela, agentem emisji bonów skarbowych jest NBP który działa na podstawie umowy zawartej z emitentem, emisja bonów skarbowych służy regulacji rynku pieniężnego. Bony skarbowe mogą nabywać na rynku pierwotnym krajowe i zagraniczne osoby prawne i fizyczne jak i spółki nie posiadające osobowości prawnej, natomiast bony emitowane na 2 lub 3 dni oraz na 1 tydzień mogą być nabywane wyłącznie przez NBP. Bony s. są emitowane w postaci zdematerializowanej co w istotny sposób wpływa na mechanizm obrotu tymi papierami. NBP jako agent emisji przechowuje wystawione przez emitenta (SP) odcinki zbiorcze bonów skarbowych- prowadzi Centralny Rejestr Bonów Skarbowych.

Bony skarbowe są sprzedawane i odkupywane prze emitenta z dyskontem w drodze przetargów ograniczonych przez Agenta emisji. NBP może nabywać bony skarbowe bezpośrednio do emitenta poza przetargiem na warunkach określonych w ustawie.

Uczestnikami przetargów mogą być jedynie te podmioty które na przetargach w roku 1994 zakupiły bony o łącznej wartości nominalnej co najmniej 25 mln. Od 1 października 1995 o uzyskanie statusu uczestnika może ubiegać się również podmiot który nabędzie na rynku pierwotnym w ciągu ostatnich 3 mies. Poprzedzających miesiąc, nastąpiło złożenie wniosku, bony s. o wartości nominalnej przynajmniej 0,2% wartości wszystkich bonów sprzedanych w tym okresie.

Podmioty które uzyskały status zachowują go pod warunkiem uczestniczenia przynajmniej raz w miesiącu w przetargach b.s. oraz nabycia w danym kwartale w imieniu własnym lub na rachunek klienta, bonów skarbowych o wartości nominalnej przynajmniej 0,2% wartości wszystkich bonów s. sprzedanych na przetargach w poprzednim kwartale. Uczestnik przetargu który nie uiścił w odpowiednim terminie ceny zakupu zostaje wykluczony na okres jednego roku z udziału w przetargach. Agent emisji dokonuje na koniec każdego kwartały weryfikacji podmiotów posiadających status uczestnika przetargu. Inne podmioty mogą uczestniczyć w przetargu tylko za pośrednictwem uczestnika przetargu. Przetargi są ograniczane przez Agenta emisji.

Informację o przetargu ogłasza agent emisji co najmniej w dziennikach. Oferty nabycia b.s. w drodze przetargu składają uczestnicy przetargu w imieniu własnym lub innych podmiotów. Liczba ofert nie podlega ograniczeniu. Po upływie terminu składania ofert zakupu Minister Finansów określa dla danego przetargu najniższą przyjętą cenę przetargową. Umowa sprzedaży bonów skarbowych zostaje zawarta z chwilą przyjęcia oferty przez Ministra Finansów. Agent emisji wystawia w ciągu dwóch dni od dnia przetargu pisemne potwierdzenie przyjęcia lub odrzucenia oferty. Bony s. Mogą być przedmiotem swobodnego obrotu na rynku wtórnym. We wtórnym rynku bonów skarbowych uczestniczą głównie inwestorzy instytucjonalni np. banki i towarzystwa ubezpieczeniowe.

Odrębnie zorganizowany jest wtórny rynek bankowy na którym NBP dokonuje sprzedaży bonów nabytych bezpośrednio od SP jak i skupuje bony skarbowe od banków. SP może odkupować bony skarbowe przed upływem okresu na jaki zostały wyemitowane. Instytucja odkupu bonów s.ma na celu regulację przebiegu pieniądza w systemie finansowym państwa. Umowa odkupu bonów s. zostaje zawarta z chwilą przyjęcia oferty przez MF. Odkupione bony skarbowe podlegają umorzeniu. Bony skarbowe podlegają wykupowi według wartości nominalnej po upływie okresu na jaki zostały wyemitowane. Bieg terminów bonów rozpoczyna się od następnego dnia po przetargu w wyniku którego nastąpiła ich sprzedaż. BS nie podlegają oprocentowaniu po upływie okresu na jaki zostały wyemitowane. Roszczenia przedawniają się z upływem 10 lat od dnia w którym przypadł termin wykupu.

29. Zasady i funkcje zamówień publicznych.

Zamówienie publiczne może być udzielone wyłącznie dostawcy lub wykonawcy, który został wybrany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Zamówienia publicznego udziela się w trybie:

1) przetargu nieograniczonego,

2) przetargu ograniczonego,

3) przetargu dwustopniowego,

4) negocjacji z zachowaniem konkurencji,

5) zapytania o cenę,

6) zamówienia z wolnej ręki.

Podstawowym trybem udzielania zamówienia publicznego jest przetarg nieograniczony.

Zamawiający może udzielić zamówienia publicznego w innym trybie niż przetarg nieograniczony wyłącznie w okolicznościach określonych w niniejszej ustawie.

Zastosowanie trybu innego niż przetarg nieograniczony przy zamówieniach publicznych, których wartość przekracza kwotę 200.000 EURO (1) , wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Urzędu, z zastrzeżeniem art. 71 ust. 1a.

Ogłoszenia o zamówieniach publicznych przewidziane w ustawie ogłasza się w Biuletynie Zamówień Publicznych wydawanym przez Prezesa Urzędu.

Przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony

Przetarg jest organizowany przez zamawiającego w celu wyboru najkorzystniejszej oferty na wykonanie zamówienia publicznego.

W przetargu nieograniczonym oferty mogą złożyć wszyscy dostawcy lub wykonawcy, którzy chcą wziąć udział w przetargu, z zastrzeżeniem art. 23.

Oferty w przetargu ograniczonym mogą złożyć jedynie dostawcy lub wykonawcy zaproszeni przez zamawiającego do składania ofert.

Zamawiający zaprasza do udziału w przetargu nieograniczonym zamieszczając ogłoszenie w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz, za pośrednictwem Prezesa Urzędu, w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Zamawiający może także ogłosić organizację przetargu nieograniczonego w prasie. Ogłoszenie to nie może być jednak skierowane do prasy przed publikacją w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Ogłoszenie o przetargu nieograniczonym zawiera co najmniej:

1) nazwę i adres zamawiającego,

2) ilość, liczbę i rodzaj zamawianych dostaw lub usług, a w odniesieniu do robót budowlanych - rodzaj, zakres i lokalizację budowy,

3) pożądany lub wymagany termin realizacji zamówienia publicznego,

4) informację o warunkach wymaganych od dostawców i wykonawców,

5) oświadczenie o stosowaniu preferencji krajowych,

6) określenie sposobu uzyskania formularza zawierającego specyfikację istotnych warunków zamówienia, a także cenę formularza, jeżeli jego udostępnienie jest odpłatne,

7) miejsce i termin składania ofert,

8) miejsce i termin otwarcia ofert.

Zamawiający może zorganizować przetarg ograniczony w przypadku, gdy:

1) ze względu na specjalistyczny charakter zamówienia istnieje ograniczona liczba dostawców lub wykonawców mogących wykonać dane zamówienie,

2) koszty przeprowadzenia przetargu nieograniczonego byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do wartości zamówienia.

Zamawiający przesyła dostawcy lub wykonawcy formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia, nie później niż w ciągu tygodnia od dnia zgłoszenia wniosku o przesłanie formularza.

W razie organizacji przetargu ograniczonego, formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia przesyła się łącznie z zaproszeniem do udziału w przetargu.

W przypadkach, w których przeprowadzono wstępną kwalifikację, formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia przesyła się wszystkim zakwalifikowanym dostawcom lub wykonawcom.

Cena, jakiej wolno żądać za formularz zawierający specyfikację istotnych warunków zamówienia, może pokrywać jedynie koszty jego druku oraz przesłania.

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera:

1) opis sposobu przygotowywania ofert,

2) opis kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełniania warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,

3) informację o dokumentach, jakie mają dostarczyć dostawcy i wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania wymaganych warunków,

4) określenie przedmiotu zamówienia (w razie potrzeby również za pomocą planów, rysunków lub projektów), łącznie z wyszczególnieniem wszelkich dodatkowych usług, które mają być wykonane w ramach umowy,

5) pożądany lub wymagany termin wykonania umowy,

6) opis wszelkich innych niż cena kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów,

7) istotne dla zamawiającego postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy,

8) opis odpowiednich części zamówienia, jeżeli dopuszczalne jest składanie ofert częściowych,

9) opis sposobu obliczenia ceny oferty,

10) w przetargach o charakterze międzynarodowym informacje dotyczące walut obcych, w jakich mogą być prowadzone rozliczenia między zamawiającym a dostawcą lub wykonawcą,

11) wszelkie wymagania, a w szczególności kwotę, dotyczące wadium oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy,

12) wskazanie miejsca i terminu składania ofert,

30. Tryby zamówień publicznych i charakterystyka przebiegu postępowania o udzielania zamówienia publicznego.

Art. 15. 1. W postępowaniu o zamówienie publiczne, którego wartość nie przekracza równowartości kwoty 30.000 EURO (2) lub w którego finansowaniu udział środków publicznych nie przekracza równowartości kwoty 30.000 EURO (3) , nie jest obowiązkowy tryb przetargu nieograniczonego i nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących publikacji ogłoszeń w Biuletynie Zamówień Publicznych, pisemności postępowania, protokołu postępowania, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, terminów, wadium, protestów i odwołań.

2. W postępowaniu o zamówienie publiczne, w którego finansowaniu udział środków publicznych nie przekracza równowartości 3.000 EURO (4) , nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 5, preferencji krajowych oraz przepisów art. 19 i art. 22-24.

3. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, do dnia 30 września określić obowiązującą od dnia 1 stycznia roku następnego wysokość kwot, z którymi ustawa wiąże stosowanie odpowiednich przepisów.

Art. 16. Zamawiający obowiązany jest do traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne i do prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej konkurencji.

Art. 17. 1. Przedmiot zamówienia określa się za pomocą obiektywnych cech technicznych i jakościowych przy przestrzeganiu Polskich Norm lub klasyfikacji wydanych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z 1996 r. Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 769 oraz z 1998 r. Nr 99, poz. 632 i Nr 106, poz. 668), a w odniesieniu do robót budowlanych dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót.

2. Przedmiotu i warunków zamówienia nie wolno określać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.

3. Nie stanowi utrudnienia uczciwej konkurencji określenie przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia:

1) jeżeli ze względów technologicznych, ekonomicznych lub organizacyjnych zachodzi konieczność zachowania norm, parametrów lub standardów, jakimi charakteryzują się posiadane przez zamawiającego maszyny lub urządzenia, a zamawiający dopuszcza składanie ofert równoważnych,

2) jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnych przepisów.

Art. 18. 1. Dostawcy i wykonawcy krajowi oraz zagraniczni uczestniczą w postępowaniu o zamówienie publiczne na równych zasadach, stosownie do przepisów ustawy.

2. Zamawiający może ograniczyć udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia wyłącznie do dostawców lub wykonawców krajowych oraz zagranicznych mających oddział lub przedstawicielstwo w Polsce, jeżeli wartość zamówienia nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 15 ust. 1.

3. Jeżeli przedmiotem zamówienia są usługi lub roboty budowlane na obszarze Polski, zamawiający może wymagać, aby całość prac objętych zamówieniem była wykonana przy wykorzystaniu podmiotów, surowców i produktów krajowych.

4. O stosowaniu preferencji krajowych zamawiający informuje dostawców i wykonawców rozpoczynając postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. Oświadczenie w sprawie preferencji nie może zostać później zmienione.

5. Zastosowanie preferencji krajowych następuje z uwzględnieniem zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych zawartych przez Rzeczpospolitą Polską.

6. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia:

1) zakres i sposób stosowania preferencji krajowych przy udzielaniu zamówień publicznych, w tym preferencji, o których mowa w ust. 2 i 3,

2) rodzaje dostaw, usług oraz robót budowlanych, przy których zamawianiu stosowanie preferencji krajowych jest obowiązkowe,

3) szczegółowe zasady udzielania przez Prezesa Urzędu zgody na stosowanie lub odstąpienie od stosowania preferencji krajowych.

Art. 19. 1. Z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się:

1) dostawców lub wykonawców, którzy w ciągu ostatnich trzech lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie wykonując zamówienia lub wykonując je z nienależytą starannością,

2) dostawców i wykonawców, w odniesieniu do których wszczęto postępowanie upadłościowe lub których upadłość ogłoszono,

3) dostawców lub wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne, z wyjątkiem przypadków, kiedy uzyskali oni przewidzianą prawem zgodę na zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności,

4) osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych,

5) osoby prawne, których urzędujących członków władz prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

2. Wszczęcie postępowania o popełnienie przestępstw, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, może stanowić podstawę wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Art. 20. W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie mogą występować w imieniu zamawiających ani też wykonywać czynności związanych z postępowaniem o zamówienie publiczne, a także być biegłymi osoby, które:

1) pozostają w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z oferentem, jego zastępcą prawnym lub członkami władz osób prawnych ubiegających się o udzielenie zamówienia,

2) przed upływem trzech lat od daty wszczęcia postępowania pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z oferentem albo były członkami władz osób prawnych ubiegających się o udzielenie zamówienia,

3) pozostają z dostawcą lub wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności.

Art. 21. 1. Wszelkie oświadczenia i zawiadomienia składane przez zamawiających i dostawców lub wykonawców wymagają formy pisemnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

2. Jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia strony porozumieją się w formie innej niż pisemna, treść przekazanej informacji musi zostać niezwłocznie potwierdzona na piśmie.

Art. 22. 1. Z zastrzeżeniem ochrony praw własności intelektualnej oraz tajemnicy handlowej, zamawiający może żądać od dostawców i wykonawców wyłącznie dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania.

2. Przystępując do udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne każdy dostawca lub wykonawca składa oświadczenie, że:

1) jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym, zgodnie z wymaganiami ustawowymi,

2) posiada uprawnienia niezbędne do wykonania określonych prac lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień,

3) posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie, potencjał ekonomiczny i techniczny, a także pracowników zdolnych do wykonania zamówienia,

4) znajduje się w sytuacji finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia,

5) nie podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 19.

3. W postępowaniu o zamówienie, którego wartość nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający może żądać od dostawców lub wykonawców potwierdzenia spełniania warunków, o których mowa w ust. 2.

4. W postępowaniu o zamówienie publiczne, którego wartość przekracza kwotę, o której mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający żąda od dostawców lub wykonawców potwierdzenia spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2.

5. W postępowaniu o zamówienie, którego wartość przekracza kwotę, o której mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający wzywa dostawców lub wykonawców do złożenia oświadczenia, czy pozostają w stosunku zależności lub dominacji w rozumieniu ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych (Dz. U. z 1994 r. Nr 58, poz. 239, Nr 71, poz. 313 i Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 45, poz. 199, Nr 75, poz. 357, Nr 106, poz. 496 i Nr 149, poz. 703 oraz z 1997 r. Nr 30, poz. 16, i Nr 88, poz. 554)(5) z innymi uczestnikami postępowania lub zamawiającym albo osobami po stronie zamawiającego biorącymi udział w postępowaniu.

6. Dostawcy i wykonawcy są zobowiązani do dostarczenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 5, w terminie określonym przez zamawiającego. Wezwanie powinno zawierać wykaz uczestników postępowania oraz osób po stronie zamawiającego biorących udział w postępowaniu.

7. Zamawiający wyklucza z postępowania uczestników postępowania, którzy nie złożyli oświadczenia w wymaganym terminie lub pozostają w stosunku zależności z innymi uczestnikami postępowania.

8. Wymagania dotyczące dokumentów oraz oświadczeń, o których mowa w ust. 2-5, określa się jednakowo dla wszystkich dostawców lub wykonawców.

9. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, jakich dokumentów zamawiający może żądać od dostawcy lub wykonawcy w celu potwierdzenia spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2.

Art. 23. 1. Zamawiający może, przed ogłoszeniem przetargu lub zaproszeniem do udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne, przeprowadzić wstępną kwalifikację dostawców lub wykonawców, zgodnie z warunkami wskazanymi w art. 22 ust. 2.

2. Informację o wstępnej kwalifikacji ogłasza się w Biuletynie Zamówień Publicznych albo wysyła do dostawców lub wykonawców stosownie do przepisów określających tryb zaproszenia do udziału w postępowaniu o zamówienie, nie później niż miesiąc przed publikacją ogłoszenia o przetargu lub wysłaniem zaproszeń do wzięcia udziału w postępowaniu o zamówienie.

3. Informacja o wstępnej kwalifikacji zawiera:

1) nazwę i adres zamawiającego,

2) ilość, liczbę i rodzaj zamawianych dostaw, a w odniesieniu do robót budowlanych rodzaj, zakres i lokalizację budowy,

3) pożądany lub wymagany termin realizacji zamówienia publicznego,

4) określenie warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,

5) określenie sposobu uzyskania formularza wstępnej kwalifikacji, o którym mowa w ust. 4,

6) miejsce i termin składania wniosków o wstępną kwalifikację.

4. Zamawiający przekazuje niezwłocznie, jednak nie później niż na 14 dni przed terminem składania wniosków o wstępną kwalifikację, wszystkim zainteresowanym formularz wstępnej kwalifikacji zawierający dane określone w ust. 3 oraz:

1) opis sposobu przygotowywania wniosków o wstępną kwalifikację,

2) opis kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełniania warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,

3) informację o dokumentach, jakich mają dostarczyć dostawcy i wykonawcy w celu wykazania, że spełniają wymagane warunki,

4) nazwiska, stanowiska służbowe oraz sposób porozumiewania się z pracownikami zamawiającego uprawnionymi do bezpośredniego kontaktowania się z dostawcami i wykonawcami.

5. Zamawiający kwalifikuje do dalszego udziału w postępowaniu dostawców lub wykonawców wyłącznie na podstawie warunków określonych w formularzu wstępnej kwalifikacji.

6. Do dalszego udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne dopuszczeni są wyłącznie dostawcy lub wykonawcy, którzy zostali zakwalifikowani we wstępnej kwalifikacji.

7. Zamawiający zawiadamia niezwłocznie każdego dostawcę lub wykonawcę o wynikach wstępnej kwalifikacji. Lista dostawców lub wykonawców dopuszczonych do dalszego postępowania jest jawna.

Art. 24. 1. Kryteria oceny spełniania warunków wymaganych od dostawców i wykonawców nie podlegają zmianie w toku danego postępowania. Dotyczy to także przypadków, w których zamawiający przeprowadza wstępną kwalifikację.

2. Dostawcy lub wykonawcy zobowiązani są wykazać, że spełniają wymagane warunki, w terminie określonym przez zamawiającego.

3. Z postępowania prowadzonego bez wstępnej kwalifikacji nie można wykluczyć oferenta, który zobowiązał się przedstawić wymagane dokumenty przed upływem terminu do składania ofert.

4. Zamawiający wyklucza z postępowania dostawcę lub wykonawcę, jeżeli stwierdzi, że dostarczone przez niego informacje istotne dla prowadzonego postępowania są nieprawdziwe.

Art. 25. 1. Podczas prowadzenia postępowania o zamówienie zamawiający sporządza protokół postępowania o zamówienie publiczne, zawierający:

1) opis przedmiotu zamówienia,

2) nazwisko lub firmę (nazwę) oraz adresy dostawców i wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia,

3) informacje o spełnianiu warunków wymaganych od dostawców lub wykonawców,

4) cenę oraz inne istotne elementy każdej z ofert,

5) streszczenie oceny i porównania złożonych ofert,

6) uzasadnienie odrzucenia wszystkich ofert, jeżeli takie nastąpiło,

7) ewentualne wskazanie przyczyn niezawarcia umowy w postępowaniu o zamówienie przeprowadzonym w trybie innym niż przetarg nieograniczony,

8) powody ograniczenia przetargu do niektórych dostawców lub wykonawców, jeżeli takie nastąpiło,

9) powody zastosowania przez zamawiającego trybu dokonywania zamówienia innego niż przetarg nieograniczony,

10) powody przeprowadzenia wstępnej kwalifikacji dostawców i wykonawców,

11) uzasadnienie stosowania preferencji krajowych,

12) informacje o wniesionych protestach i odwołaniach oraz ich rozstrzygnięciach,

13) informacje dotyczące zawieszenia postępowania,

14) informacje o powołaniu biegłych rzeczoznawców,

15) wskazanie wybranej oferty, wraz z uzasadnieniem wyboru.

2. Z zastrzeżeniem art. 27 pkt 1, protokół jest jawny, z tym że części protokołu określone w ust. 1 pkt 3-7 i pkt 14 mogą być udostępnione po dokonaniu wyboru oferty lub po zakończeniu postępowania, jeżeli nie doszło do wyboru oferty, dostawcom lub wykonawcom, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia.

3. Prezes Rady Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia:

1) wzór protokołu postępowania o zamówienie publiczne,

2) dodatkowe wymagania, którym musi odpowiadać protokół postępowania o zamówienie publiczne.

4. Zamawiający, udzielając zamówienia na roboty budowlane, przekazuje Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji informacje cenowe z postępowania oraz kopię oferty najkorzystniejszej.

5. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres i tryb przekazania informacji, o których mowa w ust. 4.

Art. 26. 1. W postępowaniu o zamówienie publiczne, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zamawiający obowiązany jest prowadzić dokumentację podstawowych czynności związanych z postępowaniem, zawierającą informacje określone w art. 25 ust. 1 pkt 1, 2, 4, 5, 9 i 15.

2. Po zakończeniu postępowania dokumentacja podstawowych czynności, o której mowa w ust. 1, jest jawna dla dostawców i wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia.

Art. 26a. Zamawiający zobowiązany jest, przez okres 3 lat od zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, do przechowywania ofert w sposób gwarantujący ich nienaruszalność.

Art. 27. Zamawiający nie może ujawnić:

1) informacji, których ujawnienie narusza ważny interes państwa, ważne interesy handlowe stron oraz zasady uczciwej konkurencji,

2) informacji związanych z przebiegiem badania, oceny i porównywania treści złożonych ofert, z wyjątkiem informacji zamieszczonych w protokole.

Art. 27a. Zamawiający zobowiązany jest odrzucić ofertę, jeżeli:

1) jest sprzeczna z ustawą lub specyfikacją istotnych warunków zamówienia,

2) oferent nie złożył wymaganych oświadczeń lub nie spełnił innych wymagań określonych w ustawie lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia albo zaproszeniu do składania ofert, w szczególności nie wniósł wadium,

3) jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,

4) jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 27b. 1. Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego unieważnia się w przypadkach, gdy:

1) w postępowaniu prowadzonym w trybie innym niż tryb zamówienia z wolnej ręki wpłynęły mniej niż dwie oferty nie podlegające odrzuceniu,

2) cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą zamawiający przeznaczył na finansowanie zamówienia,

3) wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub realizacja zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć,

4) zamawiający nie dopełnił obowiązku zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub określił przedmiot zamówienia w sposób niezgodny z zasadami określonymi w ustawie albo postępowanie obarczone jest wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy.

2. O unieważnieniu postępowania zamawiający informuje dostawców lub wykonawców biorących udział w postępowaniu. Informacja powinna zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne.

Art. 27c. Jeżeli oferent, którego oferta została wybrana, przedstawił nieprawdziwe dane, uchyla się od zawarcia umowy lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający wybiera tę spośród pozostałych ofert, która uzyskała najwyższą liczbę punktów, chyba że złożono tylko dwie ważne oferty lub upłynął termin, o którym mowa w art. 40 ust. 1.

31. Organizacja i zadania Urzędu Zamówień Publicznych.

Urząd Zamówień Publicznych został utworzony na podstawie art. 7 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (tekst jednolity w Dz.U. z dnia 14 września 1998r. Nr 119,poz. 773).

Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji państwowej. Organem doradczym i opiniodawczym Prezesa UZP jest kolegium, którego członków powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek Prezesa Urzędu.

Prezes Urzędu kieruje i nadzoruje pracę UZP przy pomocy Zastępcy Prezesa, Dyrektora Generalnego, Dyrektorów departamentów i Dyrektorów równorzędnych komórek organizacyjnych.

System zamówień publicznych jest zdecentralizowany, zatem Prezes UZP nie dokonuje zamówień w imieniu innych podmiotów, nie zatwierdza ani nie unieważnia przeprowadzonych przetargów oraz zawartych umów.

Do zadań realizowanych przez właściwe komórki Urzędu Zamówień Publicznych należy w szczególności:

* zatwierdzanie wyboru trybu udzielania zamówienia publicznego innego niż przetarg nieograniczony, przy wydatkowaniu środków publicznych o kwocie wyższej niż 200 000 ECU (za wyjątkiem trybu zamówienia z wolnej ręki, gdzie uzyskanie zgody prezesa na zastosowanie w/w trybu wymagane jest już przy przekroczeniu kwoty 20 000 ECU),

* wydawania zgody na zastosowanie bądź odstąpienie od zastosowania preferencji krajowych,

* wydawania innych decyzji w trybie administracyjnym wynikających z ustawy o zamówieniach publicznych,

* ustalanie i prowadzenie listy arbitrów rozpatrujących odwołania wniesione w postępowaniu o zamówienie publiczne oraz organizacja i obsługa rozpraw arbitrażowych,

* wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych, w którym publikowane są ogłoszenia o przetargach i ich wyniku o wartości powyżej 30 000 ECU, informacje o udzielaniu zamówienia w trybie negocjacji z zachowaniem konkurencji oraz zapytania o cenę przy zamówieniach o wartości powyżej 200 000 ECU,

* opracowywanie programów szkoleń oraz organizowanie i inspirowanie szkoleń, których celem jest upowszechnianie prawidłowych wzorców postępowania w procesie udzielania zamówień publicznych.

Realizacja przedstawionych zadań ma na celu racjonalizację i podniesienie efektywności wydatkowania środków publicznych.

W skład Urzędu wchodzą następujące komórki organizacyjne:

1.Departament Prawny

2.Departament Biuletynu Zamówień Publicznych

3.Departament Kontroli, Analiz i Szkoleń

4.Biuro Organizacyjno - Finansowe

5.Departament Integracji Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej.

Art. 9. 1. Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:

1)zatwierdzanie wyboru trybu udzielania zamówienia publicznego innego niż przetarg nieograniczony, zgodnie z art. 14 ust. 3,

2)ustalanie i prowadzenie listy arbitrów rozpatrujących odwołania wniesione w postępowaniu o zamówienie publiczne, a także ogłaszanie listy arbitrów w Biuletynie Zamówień Publicznych,

3)składanie Radzie Ministrów rocznego sprawozdania o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych,

4)opracowywanie projektów przepisów prawnych dotyczących zamówień publicznych,

5)upowszechnianie ogólnych warunków umów w sprawach o zamówienia publiczne, wzorów umów, regulaminów oraz wzorców postępowania przy udzielaniu zamówienia, na wniosek i w porozumieniu z właściwymi ministrami,

6)gromadzenie informacji o planach zamówień publicznych, zawartych umowach oraz o realizacji zamówień publicznych,

7)opracowywanie programów szkoleń dotyczących zamówień publicznych oraz organizowanie i inspirowanie szkoleń,

8)współpraca międzynarodowa w sprawach związanych z zamówieniami publicznymi,

9)wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych.

2. Prezes Urzędu może również:

1)wnioskować do Rady Ministrów w sprawach wspólnych zamówień publicznych, przewidzianych w art. 5 ust. 1,

2)żądać od zamawiających informacji o przebiegu procesu udzielania zamówień publicznych i ich realizacji oraz udostępniania dokumentacji dotyczącej zamówienia publicznego,

3)w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy zawiadomić właściwy organ orzekający o naruszeniu dyscypliny budżetowej.

32. Charakterystyka ustawy- Prawo własności przemysłowej.

Ustawa normuje:

1) stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych,

2) zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty, racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców,

3) zadania i organizację Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „Urzędem Patentowym”

Przepisy ustawy nie naruszają postanowień zawartych w umowach międzynarodowych.

Jeżeli umowa międzynarodowa normuje szczególny tryb udzielania ochrony na wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne lub topografie układów scalonych, w sprawach nieuregulowanych w tej umowie lub pozostawionych w kompetencji organów krajowych, przepisy

ustawy stosuje się odpowiednio.

Osoby zagraniczne mogą, jeżeli nie narusza to postanowień umów międzynarodowych, korzystać z uprawnień wynikających z ustawy na zasadzie wzajemności. Przesłanki wzajemności, dla celów postępowania przed Urzędem Patentowym, stwierdza - po zasięgnięciu opinii właściwego ministra - Prezes

Urzędu Patentowego.

Na warunkach określonych w ustawie udzielane są patenty na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe i znaki towarowe, a także prawa z rejestracji na wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne.

W sprawach, o których mowa jest wyżej właściwy jest Urząd Patentowy.

Przedsiębiorcy mogą przewidzieć przyjmowanie projektów racjonalizatorskich na warunkach określonych w ustalanym przez siebie regulaminie racjonalizacji.

Przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski w rozumieniu ustawy, każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, nie będące wynalazkiem, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego.

W regulaminie, przedsiębiorca określa co najmniej, jakie rozwiązania i przez kogo dokonane uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie, a także sposób załatwiania zgłoszonych projektów i zasady wynagradzania twórców tych projektów.

Na warunkach określonych w ustawie twórcy wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego oraz topografii układu scalonego przysługuje prawo do:

1) uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji,

2) wynagrodzenia,

3) wymieniania go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz w innych

dokumentach i publikacjach.

Twórca projektu racjonalizatorskiego przyjętego przez przedsiębiorcę do

wykorzystania, ma prawo do wynagrodzenia określonego w regulaminie.

Przedstawiciele organizacji społecznych, do których zakresu działania należą sprawy popierania własności przemysłowej, mogą zgodnie ze swoimi statutami udzielać pomocy twórcom projektów wynalazczych i występować w ich interesie przed organami wymiaru sprawiedliwości oraz, z zastrzeżeniem art. 236, przed

Urzędem Patentowym.

33. Zadania i organizacja Urzędu Patentowego.

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej powstał 28 grudnia 1918r. Już 10 listopada 1919 r. Polska przystąpiła do Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, włączając się do współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie. 11 kwietnia 1924 r. dokonano pierwszej rejestracji znaku towarowego, a 24 kwietnia tego roku udzielony został pierwszy patent.

Urząd Patentowy realizuje trzy podstawowe zadania:

1.udziela ochrony prawnej na przedmioty własności przemysłowej,

2.gromadzi i udostępnia dokumentację i literaturę patentową,

3.współtworzy i popularyzuje zasady ochrony własności przemysłowej.

Podstawowe zadania Urzędu dotyczące udzielania i utrzymywania ochrony prawnej są realizowane w oparciu o ustawodawstwo krajowe dla zgłoszeń wnoszonych bezpośrednio do Urzędu oraz w oparciu o porozumienia międzynarodowe: dla zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych w trybie Układu o współpracy patentowej (PCT) i zgłoszeń znaków towarowych w trybie Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków.

Prezes Urzędu Patentowego kieruje Urzędem Patentowym przy pomocy zastępców Prezesa Urzędu Patentowego i dyrektora generalnego Urzędu Patentowego.

Prezes Urzędu Patentowego może powoływać organy doradcze i opiniodawcze oraz komisje i zespoły robocze, określając ich nazwę, skład osobowy, zakres zadań i tryb działania.

W skład Urzędu Patentowego wchodzą następujące komórki organizacyjne:

1) Gabinet Prezesa,

2) Zespół Badań Formalnoprawnych,

3) Zespół Badań Patentowych,

4) Zespół Badań Znaków Towarowych,

5) Biuro Dyrektora Generalnego,

6) Departament Zgłoszeń,

7) Departament Rejestrów,

8) Biuro Finansowo-Księgowe,

9) Departament Informatyki,

10) Departament Zbiorów Literatury Patentowej,

11) Departament Wydawnictw,

12) Biuro Administracyjno-Gospodarcze,

13) Wydział Ochrony Informacji Niejawnych.

Komórkami organizacyjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 5-12, kierują dyrektorzy.

Komórkami organizacyjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, zwanymi dalej "komórkami orzeczniczymi", kierują przewodniczący.

Przy Urzędzie Patentowym może działać gospodarstwo pomocnicze.

Podział zadań między Prezesa Urzędu Patentowego i zastępców Prezesa Urzędu Patentowego określa Prezes Urzędu Patentowego.

Zakres zadań i tryb pracy komórek orzeczniczych określa regulamin organizacyjny nadany przez Prezesa Urzędu Patentowego.

Eksperci orzekają w ramach komórek orzeczniczych.

W Urzędzie Patentowym działa Izba Odwoławcza.

Izbą Odwoławczą kieruje przewodniczący Izby Odwoławczej, nad którym bezpośredni nadzór sprawuje Prezes Urzędu Patentowego.

Skład osobowy i zakres działania Izby Odwoławczej określa ustawa.

Szczegółowy tryb pracy ekspertów w Izbie Odwoławczej określa Prezes Urzędu Patentowego.

W Wydziale Spraw Spornych, utworzonym przez Prezesa Urzędu Patentowego, działają kolegia orzekające do spraw spornych.

Członków kolegium wyznacza przewodniczący Wydziału Spraw Spornych spośród osób wchodzących w skład tego wydziału.

Zakres działania oraz tryb pracy kolegiów orzekających określa ustawa.

34. Kontrola i nadzór nad działalnością gospodarczą, przyczyny i zakres kontroli oraz nadzoru, kontrola podejmowania działalności gospodarczej i wypełnienie warunków i wymogów w toku tej działalności.

Do zadań państwa należy m. in. ochrona mechanizmów rynkowych oraz uczestników obrotu gospodarczego. Stąd powinno ono posiadać właściwe instrumenty kontrolno-nadzorcze, aby sprawdzać przestrzeganie prawa w gospodarce. Brakuje podstawowej normy uprawniającej organ administracji gospodarczej do sprawowania kontroli nadzoru nad działalnością gospodarczą. Zakres podmiotowy kontroli wskazują najczęściej przepisy prawa ustrojowego, które określają kompetencje organów administracji publicznej, sądów i NBP. Natomiast zakres przedmiotowy kontroli i nadzoru określają ustawy normujące różne zjawiska gospodarcze i finansowe.

Kontrola to sprawdzenie prawidłowości określonych zjawisk czy działań, analizowanie i ocena, według określonych kryteriów (np. legalności, gospodarności), ustalanie wyników pokontrolnych oraz formułowanie odpowiednich wniosków.

Nadzór jest pojęciem szerszym od kontroli, obejmuje bowiem również prawo do ingerencji w działalność konkretnego podmiotu. Wyróżnia się kontrolę podejmowania działalności gospodarczej oraz kontrolę i nadzór nad wykonaniem działalności gospodarczej, kontrolę i nadzór właścicielski w gospodarce wobec przedsiębiorstw państwowych, państwowych jednostek gospodarczych nie będących przedsiębiorstwami państwowymi, w spółkach Skarbu Państwa lub z jego udziałem, kontrolę obrotu z zagranicą, kontrolę finansową, podatkową, skarbową, dewizową, kontrole i nadzór gospodarki komunalnej, kontrolę i nadzór bankowy, nadzór ubezpieczeniowy, nadzór w zakresie publiczna go obrotu papierami wartościowymi, kontrolę i nadzór rynku pracy.

1. Pojęcie prawa administracyjnego gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem zakresu regulacji prawnej i stosunku do prawa administracyjnego i gospodarczego.

2. Gospodarka w ujęciu ekonomicznym i prawnym.

3. Zwięzła charakterystyka systemów gospodarczych.

4. Społeczna gospodarka rynkowa w ujęciu prawnym i ekonomicznym.

5. Istota bezpośredniej działalności gospodarczej "publicznej ręki".

6. Źródła prawa administracyjnego gospodarczego /pojęcie i klasyfikacja.

7. Pojęcie i typy administracji gospodarczej:

8. Funkcje administracji gospodarczej.

9. Zasady działania administracji gospodarczej.

10. Charakterystyka organów administracji gospodarczej.

11. Charakterystyka rządowej administracji gospodarczej.

12. Agencje państwowe.

13. Samorząd gospodarczy - pojęcie, zakres działania, organizacja.

14. Samorząd zawodowy -pojęcie, zakres działania, organizacja.

15. Charakterystyka prawnych form działania administracji gospodarczej

16. Warunki podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej w PDG

17. Koncesje oraz koncesjonowanie w ujęciu prawa działalności gospodarczej.

18. Zezwolenia oraz postępowanie w sprawie zezwoleń w ujęciu PDG

19. Różnice między koncesją a zezwoleniem.

20. Podstawowe kierunki polityki przekształceń własnościowych

21. Prywatyzacja pośrednia.

22. Komercjalizacja i komercjalizacja z konwersją wierzytelności.

23. Prywatyzacja bezpośrednia.

24. Charakterystyka ochrony konkurencji /pojęcie konkurencji, praktyki monopoli styczne, sankcje prawne/.

25. Zadania i kompetencje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Sądu Antymonopolowego.

26. Zasady działania, organizacja i nadzór Komisji Papierów Wartościo­wych i Giełd.

27. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

28. Obligacje Skarbu Państwa, obligacje komunalne i bony skarbowe.

29. Zasady i funkcje zamówień publicznych.

30. Tryby zamówień publicznych i charakterystyka przebiegu postępo­wania o udzielenia zamówienia publicznego.

31. Organizacja i zadania Urzędu Zamówień Publicznych.

32. Charakterystyka ustawy-Prawo własności przemysłowej.

33. Zadania i organizacja Urzędu Patentowego RP.

34. Kontrola i nadzór nad działalnością gospodarczą - przyczyny i zakres kontroli oraz nadzoru, kontrola podejmowania działalności gospodarczej i wypełniania warunków i wymogów w toku tej działalności.

---