EAIiE	1. Tomasz Kutyła 2. Marcin Witkowski		ROK I		GRUPA III		ZESPÓŁ 9
Pracownia Fizyczna	Temat: Soczewki						Nr ćwiczenia: 53
Data wykonania 28.04.99	Data oddania	Zwrot do poprawy		Data oddania		Data zaliczenia

Ogniskową soczewki liczymy ze wzoru.

gdzie    n - oznacza względny współczynnik załamania

      dla powierzchni wypukłych przyjmuje się dodatnią wartość krzywizny

Zależność między odległością przedmiotu, obrazu i ogniskowej wyraża wzór:

(1)

Wzór (1) stosuje się w bezpośrednim pomiarze ogniskowej soczewki skupiającej. Natomiast dla soczewek rozpraszających, które nie dają obrazów rzeczywistych, stosuje się metodę pośrednią polegającą na zestawieniu ich z soczewkami skupiającymi tak, by cały układ miał własności skupiające. Następnie ogniskową można wyznaczyć z zależności:

a) soczewki są blisko siebie

b) soczewki są w odległości „δ” siebie

Aby uniknąć konieczności wyznaczania środka optycznego układu soczewek stosuje się metodę Bessela. Z układu równań:

L - odległość przedmiotu od ekranu

wyznaczamy „x” i otrzymujemy równanie:     

którego rozwiązania zależą od wyróżnika Δ= L ( L - 4f ).

Jeżeli L > 4f to istnieją dwa rozwiązania:

jednemu odpowiada obraz powiększony, a drugiemu pomniejszony. Odległość tych położeń

Metoda Bessela polega na pomiarze odległości d przy zadanym L i wyliczeniu ogniskowej:

W układach rzeczywistych wiązki światła ulegają:

1) aberracji sferycznej - promienie przyosiowe są bardziej odchylane w stosunku do                          zewnętrznych,

2) aberracji chromatycznej - różny współczynnik załamania dla różnych barw,

3) koma - obraz punktu świecącego ma postać przecinka,

4) astygmatyzm - jeżeli wiązka pada skośnie na soczewkę nie daje obrazu punktowego, tylko                             w dwóch odpowiednich położeniach ekranu daje jasne odcinki, pionowy                           i poziomy,

5) zakrzywienie pola obrazu - obraz powierzchni prostopadłej do osi optycznej nie jest do                                 niej prostopadły

---