IKONOKLAZM
Teologiczny problem prezentowania sacrum przewija się w trzech religiach monoteistycznych. Wszystkie trzy przypisują transcendencję do dziedziny sacrum, co sprawia, że zajmuje ona miejsce "poza" i "ponad" widzialnymi sprawami ludzkimi.
W judaizmie, jak i w chrześcijaństwie, jako jego kontynuacji, zakaz przedstawiania wizerunku Boga znajduje korzenie biblijne: "Nie będziesz tworzył obrazu z kamienia"
Jeśli chodzi o islam - zakaz przedstawiania boskości wynika z zakazu idolatrii, w szczególności kultu świętych głazów lub kamieni ustawianych (w celach kultowych), których istnienie potwierdzają badania archeologiczne prowadzone na terenach zamieszkałych przez pustynne plemiona koczownków i pasterzy. Zakaz przedstawiania Boga został rozszerzony i objął też oblicze proroka.
Ikonoklazm, czyli Kłótnia, spór o Obrazy, był ruchem wrogim kultowi ikon, świętych obrazów, które stanowiły przedmiot adoracji we Wschodnim Cesarstwie Rzymskim.
Pojawił się w VIII i IXw. i przejawiał w prowadzonym na szeroką skalę niszczeniem ikonostasów, fresków, a nawet klasztorów i prześladowaniem osób adorujących ikony (ikonoduli).
Pierwszy ikonoklazm (730-787)
W roku 730 cesarz Leon III Izauryjczyk, panujący w latach 717 do 741, zakazał czczenia ikon Chrystusa, Dziewicy Maryji i świętych i nakazał zniszczenie istniejących wizerunków.
Spór na temat ikonoklazmu narodził się wskutek sprzeciwu niszczenia ikonostasów ze strony licznych chrześcijan, zarówno żyjących we Wschodnim Cesarstwie Rzymskim, jak i poza nim.
Święty Jan z Damaszku stał na czele jednego z tych ruchów sprzeciwu. Jednak pozycja cesarza zyskała wsparcie w wyniku sukcesów politycznych: oblężenie Konstantynopola w latach 717 - 718, koniec płacenia daniny plemionom arabskim. Syn Leona III, Konstantyn V (cesarz w latach 741 - 755) odnosił również sukcesy militarne, co wzmocniło jego pozycję przeciw ikonodulom.
Sobór Nicejski II w roku 787 zezwolił ponownie na kult obrazów, zakazując surowo handlowania nimi .Uzasadnienie doktrynalne było następujące: skoro Chrystus się przeistoczył, wolno przedstawiać fizyczną postać Syna Bożego i malować wizerunki świętych.
Drugi ikonoklazm (813-843)
Leon V, (cesarz od 813 do 820), natychmiast po objęciu tronu wprowadził drugi ikonoklazm i to bardziej rygorystyczny od poprzedniego. Jego polityka była kontynuowana przez Michała II i Teofila II. Wdowa po Teofilu II, Teodora, regentka na rzecz nieletniego syna Michała III, proklamowała powrót do ikonolatrii w roku 843.
Jako jedyny symbol adoracji cesarze usiłowali narzucić monogram Chrustusa w postaci dwóch pierwszych liter jego imienia: greckich X i P ( Khi i Rho). Była to religia jedynego Boga, w której postać Chrystusa zajmuje miejsce bliższe świętym. Można więc także interpretować ikonoklazm jako próbę zjednoczenia pod flagą cesarską wszystkich wschodnich chrześcijan w celu wzmocnienia sił wobec poważnego zagrożenia zewnętrznego. Gdy zagrożenie ustało, znikła też potrzeba ikonoklazmu.
W Europie Zachodniej, w następstwie Synodu Frankfurckiego ([r. 794) Karol Wielki stanął po stronie ikonoklazmu.