Ergonomiczna ocena maszynek
do golenia z wymiennym ostrzem
SPIS TREŚCI
1. Cel ćwiczenia i wybrane wiadomości podstawowe 3
2. Opis metody według jakiej dokonano oceny ergonomicznej i skala ocen 4
3. Kryteria oceny ergonomicznej 5
4. OPRACOWANIE I PODSUMOWANIE TESTU ...................................7
1. Cel i wybrane wiadomości
podstawowe
Celem jest ocena ergonomiczna maszynek do golenia z wymiennym ostrzem, a tym samym zaprezentowanie metody ergonomicznej oceny maszyn i urządzeń. Za pomocą „Arkusza oceny ergonomicznej” przeprowadziliśmy test sześciu maszynek z wymiennym ostrzem. Wygląd zewnętrzny maszynek przedstawia zdjęcie nr 1.
Bezpieczeństwo i wygoda eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych należą do najistotniejszych z cech decydujących o poziomie jakości i nowoczesności. Niekwestionowana jest zatem powszechnie zasada, że nowoczesne urządzenia techniczne to przede wszystkim takie, które nie zagrażają życiu, zdrowiu i środowisku naturalnemu. Jednak nie zawsze znajduje one swoje pełne potwierdzenie w praktyce, mimo że konstruowanie, wytwarzanie i eksploatowanie maszyn bezpiecznych i dostosowanych do właściwości psychofizycznych człowieka, to obowiązek wynikający nie tylko z etyki inżynierskiej, ale również z postanowień aktów prawnych. Akty te nakładają również obowiązek oceniania w aspekcie ergonomicznym maszyn i innych urządzeń oraz narzędzi pracy przed ich dopuszczeniem do produkcji. Dla prawidłowej realizacji tych obowiązków zarówno przez konstruktorów, jak i zespoły oceniające, niezbędne są kryteria oceny ergonomicznej [„Ergonomia” Lewandowski J.]
2. Opis metody według jakiej dokonano oceny ergonomicznej i skala ocen
Ocenialiśmy maszynki według ramowych wytycznych do oceny maszyn i urządzeń technicznych pod względem dostosowania ich do człowieka. Metoda ta zawiera ogólne wytyczne dokonywania ergonomicznej oceny, podaje wskazówki w sprawie trybu postępowania oraz proponuje sposób przedstawienia wyników przeprowadzonej oceny według tzw. „Arkusza oceny ergonomicznej”. Proponowana w „Ramowych wytycznych” skala ocen uwzględnia trzy następujące oceny: bardzo dobra, dobra, zła.
- Ocenę „bardzo dobrą” otrzymuje badana cecha maszynki do golenia, gdy parametry mieszczą się w granicach optymalnych decydujących o bezpieczeństwie i wygodzie pracy.
- Ocenę „dobrą” stosuje się, gdy badana cecha nie mieści się w granicach optymalnych, ale nie powoduje nadmiernej uciążliwości podczas eksploatacji maszynki do golenia.
- Ocenę „złą” stosuje się gdy badana cecha powoduje zagrożenie życia, bądź nadmierną uciążliwość pracy.
W celu ułatwienia ustalenia końcowej oceny przyjęliśmy następującą punktacje:
ocena bdb - 3 p.
ocena db - 2 p.
ocena zła - 1 p.
Każdą maszynkę oceniało według wcześniej ustalonych jedenastu kryteriów sześć osób. Tak więc maksymalnie jedna maszynka mogła otrzymać 198 punktów, a minimum 66.
3. Kryteria oceny ergonomicznej
Testując maszynki ocenialiśmy przede wszystkim bezpieczeństwo eksploatacji, warunki pracy, obciążenia psychiczne występujące podczas użytkowania, oraz wymagania estetyczne. Wyznaczyliśmy jedenaście cech według których później dokonywaliśmy oceny.
Szczegółowy wykaz kryteriów przedstawia tabela nr 1.
Tabela nr 1.
Badana cecha |
Oceniane parametry |
1. Bezpieczeństwo eksploatacji |
|
1.1. Wytrzymałość mechaniczna |
- wytrzymałość na uderzenia, wstrząsy - odporność na zginanie |
1.2. Wytrzymałość termiczna |
- odporność na działanie wysokiej temperatury (gorąca woda) - odporność na działanie niskiej temperatury (zimna woda) |
1.3. Odporność chemiczna |
- odporność na działanie związków chemicznych (kremy, pianki do golenia) |
1.4. Bezpieczeństwo podczas montażu ostrza |
- możliwość skaleczenia się |
2. Warunki pracy |
|
2.1. Swoboda ruchów |
- możliwość manewrowania maszynką podczas golenia we wszystkich kierunkach |
2.2. Dopasowanie uchwytu do ręki |
- czy kształt uchwytu jest dopasowany do dłoni |
2.3. Dopasowanie ostrza do twarzy |
- w jakim stopniu kształt ostrza jest do pasowany do dłoni - czy kształt ostrza pozwala bezpiecznie dotrzeć do każdego miejsca podczas golenia |
2.4. Obciążenie ręki |
- czy ciężar maszynki nie powoduje zmęczenia ręki |
3. Obciążenie psychiczne |
|
3.1. Sposób montażu ostrza |
- stopień trudności montażu ostrza - czas montażu ostrza - trwałość połączenia |
4. Wymagania estetyki |
|
4.1. Sylwetka maszynki |
- czy ma kształt regularny pozwalający utrzymać maszynkę w czystości |
4.2. Barwa |
- ocena subiektywna |
4. Opracowanie i podsumowanie testu
Po wypełnieniu ankiet przez wszystkich uczestników ćwiczenia i zsumowaniu wyników kazało się, że najwięcej ocen bardzo dobrych uzyskała maszynka nr 1. Tak więc ona według nas jest najbardziej ergonomiczna. Uzyskała 185 punktów na 198 możliwych do uzyskania. Wynika z tego, że ta maszynka najlepiej spełnia oczekiwania i wymogi użytkowania. Duży wpływ na tak dobrą ocenę miał fakt, iż jest to maszynka najnowszej generacji. Potwierdza się więc reguła, że im nowsze urządzenie, tym bardziej jest ono funkcjonalne i ergonomiczne. Najmniejszą ilość punktów uzyskały maszynki starego typu: nr 2
(141 p) i nr 4 (149 p). Pozostałe uzyskały następujące wyniki: maszynka nr 3 - 163 p., nr 5 - 171 p. i numer 6 - 157 punktów.
Podsumowując test należy podkreślić, że wszystkie maszynki spełniały swoje podstawowe, zadania i można się było nimi ogolić, chociaż nie wszystkimi bez pewnych utrudnień.
„Zwyciężczyni” podczas testów spisywała się bez zarzutów. Gdyby nie kilka drobnych szczegółów, z pewnością uzyskałaby maksymalną ilość punktów. Konstruktorom urządzeń nie zawsze udaje się pogodzić względy ergonomiczne z innymi wymaganiami. W dużym stopniu udało się to jednak konstruktorom maszynki która zwyciężyła nasz test.
Arkusz oceny ergonomicznej
maszynek do golenia z wymiennym ostrzem
Osoba dokonująca oceny ..................................................................
Kryteria oceny |
Ocena rozwiązania |
|||||
|
nr maszynki |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
1. Bezpieczeństwo eksploatacji 1.1. Wytrzymałość mechaniczna |
|
|
|
|
|
|
1.2. Wytrzymałość termiczna |
|
|
|
|
|
|
1.3. Odporność chemiczna |
|
|
|
|
|
|
1.4. Bezpieczeństwo podczas montażu ostrza |
|
|
|
|
|
|
2. Warunki pracy 2.1. Swoboda ruchów |
|
|
|
|
|
|
2.2. Dopasowanie uchwytu do ręki |
|
|
|
|
|
|
2.3. Dopasowanie ostrza do twarzy |
|
|
|
|
|
|
2.4. Obciążenie ręki |
|
|
|
|
|
|
3. Obciążenie psychiczne 3.1. Sposób montażu ostrza |
|
|
|
|
|
|
4. Wymagania estetyki 4.1. Sylwetka maszynki |
|
|
|
|
|
|
4.2. Barwa |
|
|
|
|
|
|
Razem: |
|
|
|
|
|
|