GÅ‚ownia cebuli (Urocystis cepulae)

Choroba grzybowa

Objawy
Jest to typowy patogen odglebowy, którego zarodniki przetrwalnikowe mogą zalegać głęboko w glebie przez wiele lat bez roślin żywicielskich. Kiełkowanie tych zarodników może być rozłożone w czasie, dlatego na polach porażonych chorobą może występować permanentnie. Pierwsze objawy choroby występują na liścieniach cebuli w okresie wschodów, powodując podłużne, ołowiowo szare smugi na szczypiorze. Po pęknięciu skórki na zewnątrz wydostają się liczne zarodniki grzyba, które zakażają glebę. Porażone rośliny z reguły zamierają. Szkodliwość choroby jest uzależniona od stopnia zasiedlenia gleby przez grzyb oraz od przebiegu pogody w okresie wschodów i młodej fazy wzrostu roślin.

Warunki rozwoju i infekcji
Źródłem infekcji roślin są zarodniki grzyba zalegające w glebie, które dostały się z porażonych roślin w okresie wegetacji. W glebie formy przetrwalnikowe tego grzyba mogą przetrwać nawet do 15 lat. Rozwojowi choroby i szybkiej infekcji roślin sprzyja niższa temperatura gleby, tj. w zakresie 14-190 C oraz umiarkowana wilgotność. Przy temperaturze gleby powyżej 230 C następuje zahamowanie infekcji i rozwoju choroby. Okres podatności cebuli na zakażenie głownią w okresie wschodów jest krótki i ogranicza się zwykle do fazy kiełkowania. W warunkach klimatycznych Polski rozwojowi choroby może sprzyjać zbyt wczesny wysiew cebuli oraz długotrwały okres wiosennych chłodów.

Profilaktyka i zwalczanie
Na zakażonym polu nie uprawiać cebuli przez okres co najmniej 4-5 lat. Jesienią, w roku poprzedzającym uprawę, pole przeznaczone pod cebulę nawozić nawozami organicznymi (np. obornikiem) ponieważ przyśpiesza kiełkowanie nasion i sprzyja lepszej kondycji młodych siewek .Nasiona zaprawiać fungicydami zawierającymi tiuram lub karboksynę (Vitavax 200 FS) w podwyższonych dawkach do 20 g/ kg nasion chroni siewki przed porażeniem. Cebula uprawiana z rozsady i dymki nie ulega zakażeniu głownią, ponieważ rośliny w tej fazie wzrostu są odporne na zakażenie.

Fuzaryjna zgnilizna cebuli (Fusarium spp.)

Choroba grzybowa

Objawy
Jest to choroba odglebowa występująca najczęściej współrzędnie z różowieniem korzeni cebuli wywoływanym przez grzyb Pyrenochaeta terrestris. Choroba może występować głównie w rejonach gdzie cebulę uprawia się w monokulturze lub po innych warzywach cebulowych (por, czosnek, szczypiorek i siedmiolatkę), na stanowiskach podmokłych, zagłębieniach terenowych. Choroba występuje już w okresie kiełkowania nasion i młodej fazie wzrostu cebuli powodując żółknięcie liści, następnie placowe zamieranie roślin. Sprawca choroby może także atakować rośliny w starszej fazie wzrostu i wówczas objawy choroby mogą być widoczne dopiero podczas zbioru i przechowywania. Objawy choroby uwidaczniają się wówczas gniciem cebuli od piętki.

Warunki rozwoju i infekcji
Formy przetrwalnikowe grzyba zimują najczęściej wraz z resztkami porażonych roślin w glebie lub na porażonej cebuli w przechowalni. Infekcja roślin może zachodzić w szerokim zakresie temperatury, tj. od 130 do 300 C. Optymalna temperatura do infekcji i rozwoju choroby jest 22-230 C. Choroba może rozprzestrzeniać się wraz z wodą, glebą, nasionami oraz może być przenoszona przez wiatr i owady.

Profilaktyka i zwalczanie
Unikać uprawy w monokulturze i na stanowiskach podmokłych. Stosować kompleksowe, przedsiewne zaprawianie nasion. Przechowywać cebulę zdrową, nieuszkodzoną przez inne choroby, w optymalnych warunkach temperatury i wilgotności.

---