Wykład
12.11.2002
Działalność gospodarcza to działalność:
wytwórcza
budowlana
handlowa
usługowa
prowadzona w sposób ciągły i zorganizowany w celach zarobkowych.
Działalność gospodarczą prowadzą przedsiębiorcy.
Przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, osoba prawna, nie mająca osobowości prawnej spółka handlowa oraz wspólnicy spółki cywilnej, którzy we własnym imieniu podejmują i wykonują działalność gospodarczą.
Przedsiębiorstwo (wg kodeksu cywilnego) jest to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych obejmujących wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa a w szczególności:
firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo
księgi handlowe
nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i materiały
patenty, wzory użytkowe i zdobnicze
zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa
prawa wyrokujące z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo
Dział. gosp. jest prowadzona na zasadzie równości i wolności gospodarczej.
Zasada wolności: każdy może prowadzić dział. gosp.
Zasada równości: wszyscy przedsiębiorcy są równi wobec prawa
Dział. gosp. powinna być prowadzona na zasadach równej konkurencji z poszanowaniem słusznych interesów konsumentów oraz dobrych obyczajów. Dział. gosp. może wymagać posiadanie zezwoleń i koncesji.
Każdy przedsiębiorca powinien mieć jeden rachunek bankowy lub kilka, ale musi wtedy wskazać rachunek główny.
W trybie bezgotówkowym powinny być prowadzone transakcje, których wartość jednorazowa przekracza 3 000 Euro.
Niektóre dziedziny dział. gosp. muszą mieć koncesje:
poszukiwanie, rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin, bezzbiornikowe magazynowanie kopalin oraz odpadów w górotworze (???)
wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologiami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią
ochrona osób i mienia
transport lotniczy i wykonywanie innych usług lotniczych
budowa i exploatacja płatnych autostrad
zarządzanie liniami kolejowymi oraz wykonywanie przewozów kolejowych
rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
Wnioski koncesyjne rozpatruje właściwy minister
Organ koncesyjny może:
udzielić koncesji
odmówić
zmienić
zawiesić
cofnąć
Koncesje są udzielane na czas określony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat
Oprócz koncesji do prowadzenia niektórych dziedzin dział. gosp. potrzebne są jeszcze dodatkowe zezwolenia (np. przewozy drogowe). W zależności od wielkości inwestycji zezwolenie wydaje osoba na odpowiednim szczeblu administracji
Działalności, które podlegają rejestracji:
indywidualny przedsiębiorca - podlega ewidencji gospodarczej
składa wniosek do gminy o rejestracje dział. gosp.
uzyskuje nr działalności gosp.
uzyskuje nr REGON
ustala obowiązek podatkowy
Są trzy możliwości:
- opodatkowanie w oparciu o kartę podatkową
- opodatkowanie w oparciu o rejestr przychodów w formie kasy fiskalnej, książka przychodów i rozchodów -pełna rachunkowość
- zgłasza obowiązek ubezpieczenia w ZUS - prowadzi dział. gosp.
Inną formą dział. gosp. są przedsiębiorstwa państwowe (coraz mniej liczne)
Przedsiębiorstwa państwowe:
Organ założycielski: może to być minister lub wojewodowie. Organ zał. wydaje decyzje o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego. Określa siedzibę, nazwę, wartość funduszy, które będzie posiadać przedsiębiorstwo. Zasady funkcjonowania określa status przedsiębiorstwa, który jest określony przez organy przedsiębiorstwa. Organ zał. reprezentuje właściciela, ale nie może przedsiębiorstwu nic nakazać.
Organy:
dyrektor - zarządza (wł. wykonawcza)
rada pracownicza
ogólne zebranie załogi
Rada pracownicza: wyłaniana spośród pracowników, organ kontrolny pracy dyrektora, decyzje o radzie pracowniczej podejmowane są na zebraniach pracowników.
Dyrektora powołuje rada pracownicza spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu. Organ założycielski może wnosić zastrzeżenia, co do wyboru.
Status przedsiębiorstwa przygotowuje rada wraz z dyrektorem a uchwala ogólne zgromadzenie.
Jeżeli przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji to założyciel może wprowadzić zarząd komisaryczny. Powołuje organ założycielski, komisarza, który musi do trzech miesięcy przygotować program naprawczy, (który jeśli będzie przez organ założycielski zaakceptowany to jest wdrożony). Jeżeli program naprawczy nie przyniesie skutków to może organ założycielski podjąć decyzję o likwidacji przedsiębiorstwa.
Spółki:
cywilne (podstawa: kodeks cywilny)
handlowe (podstawa: kodeks spółek handlowych)
Handlowe:
jawne
partnerskie
komandytowe
komandytowo-akcyjne
z o.o.
akcyjne
Spółki:
osobowe - podstawą utworzenia jest umowa wspólników, są to spółki:
cywilne
jawne
komandytowe
komandytowo-akcyjne
kapitałowe - tworzywem spółki jest połączeni kapitałów:
z o.o.
akcyjne
Spółki:
Spółka cywilna:
Porozumienie, co najmniej dwóch wspólników, mogą to być osoby fizyczne lub prawne lub mieszane w celu osiągnięcia określonego celu gospodarczego. Nie koniecznie musi to być działalność zarobkowa np. budowa parkingu, a potem może się rozwiązać,.
S. c. nie może prowadzić działalności społecznej np. kulturowej. Umowa s. c. powinna być w formie pisemnej.
Wspólnicy wnoszą wkład do spółki:
forma pieniężna
wkłady rzeczowe
prawa majątkowe np. dzierżawy lokalu
pracy kwalifikowanej, wykonywanej na rzecz spółki
Zasady działania spółki:
sprawy spółki prowadzą wspólnicy, nie ma tu dodatkowych organów. Umawiają się również, którzy z nich reprezentują spółkę na zewnątrz.
decyzje podejmują wspólnicy i muszą to być uchwały jednogłośne.
Wszyscy wspólnicy odpowiadają za działalność spółki całym swoim mieniem
Wspólnicy mają prawo do udziału w zyskach spółki, który jest dla wszystkich równy, (jeśli się nie określi inaczej) i nie mają pensji
Wspólnik może wystąpić ze spółki z 3-mies. wymówieniem lub z ważnych przyczyn
Ważne przyczyny:
działanie nie zgodne z prawem
niemożność osiągnięcia celu
działania na niekorzyść spółki lub pokrzywdzenie wspólników
Z ważnych przyczyn może wystąpić bez wypowiedzenia.
Wówczas wraca się wspólnikowi wkład do spółki, który włożył (w aktualnym stanie) oraz część przyrostu majątku.
Spółka nie ma osobowości prawnej, nie ma nazwy, nie rejestruje się spółki, tylko wspólników, wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem.
Spółki handlowe:
Wszystkie mają nazwę (firmę), pod którą działają, pod ta nazwą mogą pozywać do sądu i być pozwane. Spółki handlowe podlegają rejestracji.
Spółka (handlowa) jawna:
Tworzy ją, co najmniej dwóch wspólników, osoby fizyczne lub prawne lub mieszane. Umowa musi być sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Sp. jawna jest tworzona w celu prowadzenia przedsiębiorstwa w celach zarobkowych. Nazwa powinna zawierać nazwisko wspólników inne elementy charakteryzujące oraz skrót „Sp. j.” (lub całą nazwę). Umowa może być sporządzona na czas określony lub nie.
W umowie powinna być określona:
nazwa
siedziba
wspólnicy
przedmiot działalności
adresy
formy wnoszonych wkładów (pieniądze, wkłady rzeczowe, prawa majątkowe, prawa na rzecz spółki)
prokurenci
zasady podziału zysku i strat
Spółka musi być zarejestrowana. Informacje o zarejestrowanych spółkach handlowych są jawne.
Prokura - rodzaj pełnomocnictwa na rzecz osoby trzeciej nie będącej wspólnikiem. Określa się prokurenta do wykonywania pewnych czynności spółki