Sztuka tatuażu permanentnego

• Historia techniki tatuażu

Sztuka tatuażu permanentnego jest zjawiskiem bardzo starym, jednak dokładne nie wiadomo kiedy narodził się zwyczaj trwałego zdobienia ciała.

W grobach z okresu paleolitu już odnajdowano barwniki oraz ostre rylce, które mogły służyć do wykonywania tatuaży. Odnaleziony człowiek, który zmarł 5400 lat temu, miał na skórze tatuaże w postaci trzech grubych linii na plecach wykonanych prawdopodobnie za pomocą sproszkowanego węgla drzewnego a do nakłuć skóry użyto igieł.

Niewiele wiadomo na temat tej sztuki na terenach starożytnej Azji, choć nie ulega wątpliwości, że była ona tam bardzo popularna. Z kronik wiadomo, że za panowania chińskiej dynastii Han (206 p. n. e. - 220 n. e.) znakowano w ten sposób kryminalistów oraz o rozpoczęciu stosowania tatuażu jako ozdoby w Japonii pod koniec III wieku. W Ameryce Południowej w I tysiącleciu p. n. e. wykazywano dużą popularność tatuażu wśród wodzów Majów, uważających zdobienie ciała jako oznakę wysokiej godności.

Z pewnością tatuowanie ciała znano w starożytnym Egipcie, gdzie trwałe ozdoby na skórze oznaczały wyznacznik pozycji społecznej oraz określały rodzaj wykonywanej profesji np. trójkąt wytatuowany na plecach wyróżniał kapłanów. Dzięki rzymskim dziejopisom i filozofom wiadomo, iż ten sposób zdobienia ciała znały plemiona barbarzyńskie m. in. Galowie, Germanowie i Sarmaci. Tatuaże miały w tym okresie również cel religijnie, upiększające lub miały wzbudzać strach wśród wrogów.

W starożytnej Grecji tatuaż miał charakter zdobniczy. Wśród mężczyzn panował motyw kwiatowy. W starożytnym Rzymie panował zakaz trwałego upiększania ciała jednak stosowany on był na zbiegłych niewolnikach.

W kulturach ludów pierwotnych tatuaże były nośnikami mocy magicznych, leczniczych i opiekuńczych. Maorysi z Nowej Zelandii do dziś wierzą, że wytatuowana twarz zapewni im przychylność sił nadprzyrodzonych a kanadyjskich Indian ochroni przed gwałtowną śmiercią.

Kultura oparta na wierze chrześcijańskiej traktowała tą sztukę jako sposób na określenie przynależności grupowej. Pierwsi chrześcijanie zdobili ciała symbolami ich wyznania np. ryby, jagnięcia. W Europie upamiętniano w ten sposób odbyte pielgrzymki do miejsc kultu.

W IV wieku sztuka tatuowania wśród chrześcijan powoli zanikła twierdząc, że tatuaż zagraża ocaleniu duszy. W średniowieczu były one przeznaczone tylko dla przestępców przez co tatuaże zyskały podejrzaną reputację i praktycznie zniknęły w Europie.

Poza Starym Światem sztuka tatuażu w ciągu następnych wieków rozwijała się. W wielu egzotycznych miejscach jak Borneo, Polinezja, Chiny czy Japonia oraz liczne plemiona i ludy uważały posiadanie ozdobnych ornamentów za zaszczytne wyróżnienie.

Wraz z powracającym z podróży dookoła świata żeglarzem Jamesem Cookiem do Europy wrócił zwyczaj tatuowania ciał. To właśnie dzięki podróżom morskim w XVII i XVIII w ludzie zaczęli sporadycznie zdobić ciała.

Sztuka tatuażu rozpowszechniła się dzięki wizycie księcia Walii późniejszego króla Edwarda VII w Japonii, gdzie pozwolono aby jeden z najwybitniejszych miejscowych artystów wytatuował na jego ciele motyw smoka. Przez tą wiadomość tatuaż zyskał sławę w wyższych sferach.

Wynalezienie w 1890 r. przez Amerykanina Samuela O'Reilly'ego, elektrycznej maszynki do tatuowania przyspieszyło rozwój tej profesji a tatuaż uczyniło mniej bolesnym i znacznie ułatwiało pracę.

• Narzędzia i materiały

Sztuka tatuażu polega na wykonywaniu na ciele trwałych rysunków lub napisów metodą nakłuwania skóry i zapuszczania nakłuć farbą.

Od czasów starożytnych narzędziami wykorzystywanymi do trwałego zdobienia ciała były kolce roślin, ostre kawałki muszli, kości zwierząt zaś jako barwniki służyły naturalne surowce np. sadza. Jednak takie tatuowanie wiązało się z bólem i wyrzeczeniami.

Do współczesnych narzędzi należą specjalne mechaniczne maszynki z wymiennymi igłami poruszaną elektromagnesem, która może zrobić ok. 50 nakłuć w ciągu sekundy co pozwala na precyzyjne rysowanie przy niewielkim bólu na zdezynfekowaną część ciała wcześniej odbitego przez kalkę wzoru. Podstawą są również jałowe jednorazowe igły gwarantujące estetyczny i bezpieczny „zabieg”. Barwniki wpuszczane pod skórę są przyswajalne przez organizm (np. atrament chiński). „Dzieło” należy wykonywać tylko w sterylnych warunkach, przyborami sterylizowanymi lub jednorazowego użytku a tatuator musi nosić sterylne rękawiczki.

W profesjonalnych studiach, tatuator potrafi przenieść na skórę każdy motyw - od fragmentu znanego obrazu i fotografii, po bardzo skomplikowane kompozycje geometryczne. Niemal każda część ciała może zostać wytatuowana (prócz gałek ocznych).

Decyzja o ozdobieniu ciała tatuażem powinna być dobrze przemyślana, ponieważ jest to sztuka bardzo trwała. Naniesiony wzór można usunąć jedynie laserem lub chirurgicznie poprzez przeszczep skóry lub przez ścieranie („zeszlifowanie”). Tatuaż należy poprawiać co kilka lat, ponieważ kolory z czasem bledną.

• Przykłady

---