MILLS „ELITA WŁADZY”

„Koła wyższe”

uwaga!!!!! Text analizuje problematyke kół wyższych w USA.A nie w Europie.

dla zwykłych ludzi władza dostępna jest tylko w granicach środowiska w którym się obracają. Na ich postawy wpływają „wielkie wydarzenia” które zachodzą poza zasięgiem ich wpływu. Struktura społeczeństwa narzuca im obce koncepcje i dążenia.

W miarę centralizacji środków informacji i władzy pewne osoby zdobywają stanowiska dzięki którym mogą spoglądać w dół - nie kształtuje ich własna praca bo to oni tworzą i likwidują miejsca pracy. Nie są związani obowiązkami rodzinnymi lub mogą się od nich uwolnić. to oni kształruja warunki bytu innych. „Jest ona [elita] usposobieniem wszystkiego tego, czym my nie jesteśmy” - przerasta ona niższe warstwy ludności.

W składa elity wchodzą osoby na stanowiskach które pozwalają im wynieść się ponad zwykłe środowisko zwyczajnych ludzi.

Podejmują decyzje mające doniosłe konsekwencje. Ich decyzje opanowały główne hierarchiczne organizacje współczesnego społeczeństwa - rządzą korporacjami, spółkami akcyjnymi, machiną państwową, aparatem wojskowym.. zajmują strategiczne stanowiska kierownicze.

Elita władzy nie rządzi sama. Jej decyzje przygotowują doradcy, rzecznicy, urabiacze opinii publicznej. Mamy zawodowym polityków środkowych szczebli władzy.

Obok polityków zawodowych mamy sławy zawodowe żyjące na nieustannym widoku i mimo ze nie zajmują stanowisk na szczycie potrafią odwracać uwagę opinii publicznej.

Prawda o elicie i jej władzy nie jest jakąś tajemnica ludzie ci bardzo różnie pojmują swą własną rolę w łańcuchu wydarzeń i decyzji. Często nie są pewni jaka jest ich rola. Ludzie ci nie zdają sobie sprawy z faktu posiadania władzy ale z oporu jaki napotykają przy jej sprawowaniu. Ludzie w USA nauczyli się posługiwać frazeologią propagandową - tak skutecznie ze sami zaczęli w nią wierzyć.

Problem izolacji elit tzn pogląd że elita jest zwarta i potężna a zwykli ludzie nie wpływają w żaden sposób na podejmowane decyzje. Opierają to na obserwacji współczesnych wydarzeń - gdzie w centrum tych wydarzeń jest elita i to ona wymiata pod względem władzy

Są z jednej strony ci co wierzą w moc elity i z drugiej ci co nie wierzą ze istnieje elita która ma władze i decydujące znaczenie.

Pod uwagę należy wziąć oba poglądy ale za ludźmi stoją GŁOWNE INSTYTUCJE PAŃSTWA (THE MAJOR INSTITUTIONS) które stanowią środki władzy. Mają znaczenie największe w historii.

Głównym ośrodkiem władzy jest obecnie sfera instytucji ekonomicznej, politycznej, wojskowej.[wielka trójka] Inne instytucje stoją na uboczu i łatwo je podporządkować.

Rodzina, kościół i szkoła dostosowują się do współczesności a państwo , wojsko, korporacje kształtują je. Instytucje podrzędne kształtują jednostki tak aby mogły służyć w którejś z instytucji Wielkiej Trójki.

Losy życiowe jednostki coraz bardziej zależą od korporacji - jednostki - w której człowiek spędza najpiękniejsze dni życia.

Jakiekolwiek zakłócenie w podrzędnej jednostce kształtującej człowieka odbija się echem w Wielkiej Trójce - przykład : państwo musi polegać na szkołach - która zaszczepia podobno lojalność. Gdyby tak nie było szybko trzeba byłoby zmienić system wychowawczy żeby zapobiec katastrofie.

W obrębie Wielkiej Trójki wzrosła wielkość typowej jednostki instytucjonalnej i przybrała charakter jednostki administrowanej oraz uległa centralizacji. U podłoża tego leży rozwój technologii.

System ekonomiczny niegdyś rozproszone jednostki wytwórcze a teraz 200 czy 300 olbrzymich korporacji powiązanych ze sobą - wspólnie podejmują kluczowe decyzje

System polityczny niegdyś zdecentralizowany związek kilkudziesięciu stanów teraz mamy scentralizowany aparat rządzący który wchłonął wiele rozproszonych elementów władzy.

System wojskowy - niegdyś wątła instytucja a teraz największy i najkosztowniejszy element rządu , wykazuje cechy złowrogiej i ociężałej machiny biurokratycznej.

W miarę centralizacji każdej z tych sfer rozszerza się zasięg skutków ich działalności a stosunki zacieśniają się coraz bardziej.

Decyzje garstki korporacji wpływają nie tylko ekonomicznie ale też wojskowo czy politycznie. Decyzje polityczne wpływają ekon i woskowo i tak dalej i tak dalej....

Widzimy system ekonomiczno - polityczny „gospodarkę polityczną” który powiązany jest z instytucjami wojskowymi

Mamy kumulacje stanowisk kierowniczych (interlocking directorate) co jest najważniejszą cechą teraźniejszości

Fakt zespalania się systemów występuje w każdym momencie kryzysowym współczesnego społeczeństwa kapitalistycznego.

Wówczas to ludzie uświadamiają sobie współzależność między głównymi systemami instytucjonalnymi.

W XIX stuleciu ta integracja dokonywała się w drodze samoistnej gry sił rynkowych czy w drodze przetargów czy glosowania.

Obecnie decyzje podjęte w jednej hierarchii rozgałęziają się na inne. Wskutek tego decyzje szczytów hierarchii są kordynowane albo mamy rządy niezdecydowania. Ale nie zawsze tak było - kiedyś jak bankrutowało jedno przedsiębiorstwo drobne pociągało za sobą skutki tylko lokalne. Teraz nie można pozwlić do załamania się kluczowych jednostek gospodarczych żeby nie padły plany polityczne czy wojskowe. Władze ingerują wiec w sprawy ekonomiczne co sprzyja się zespalaniu tych 3 systemów.

w wierzchołka tych 3 sfer powstały owe kręgi wyższe które tworzą elitę wojskową , polityczna i ekonomiczną.

Mamy tak wiec dyrektorów, członków kierownictwa politycznego i wojskowych mężów stanu - zbliżają się do siebie tworząc elitę władzy w USA.

Koła wyższe (the higher circles) określa się często w oparciu o kryterium posiadania. Mają większy niż inni udział w rzeczach i najwyżej cenionych wartościach. Mają oni najwięcej prestiżu, pieniędzy i władzy. Ale to właśnie instytucje są nieodzowną bazą ich władzy bogactwa i prestiżu a jednocześnie środkami wykonywania władzy.

Za posiadających władze uważamy tych którzy realizują wolę nawet gdy inni się temu opieraj a - tak pisał Max Weber

Ale nie można mieć władzy bez rozporządzania owymi instytucjonalnymi środkami władzy.

Również bogactwo zdobywa się i utrzymuje w instytucjach i dzięki nim. głównym źródłem bogactwa jest współczesna korporacja - wielkość dochodu i jego źródło zależą od stanowiska zajmowanego w systemie ekonomiczno - politycznym czyli w gospodarce politycznej.

Głowne instytucje społeczeństwa są bazą wielkiego prestiżu a ten zależy od dostępu do aparatu reklamy.

Obecnie obserwuje się wzrastającą łatwość przechodzenia z kierowniczego stanowiska w jednej hierarchii na kierownicze stanowisko drugiej hierarchii. - wzajemna wymienialność (interchangeability) . skutkiem tego jest kumulatywność prestiżu tzn. prestiż wojskowy można łączyć z prestiżem w instytucji oświatowej itp.

Tendencje kumulacji prestiżu tzn (jak władza czy bogactwo) im więcej się go ma tym więcej można go zdobyć.

ABY BYĆ SŁAWNYM, BOGATYM, I MIEĆ WŁADZE NALEŻY MIEĆ DOSTEP DO GŁÓWNYCH INSTYTUCJI.

Kola wyższe można pojmować jako najwyższą warstwę społeczną , jako zespól grup, których członkowie znają się wzajemnie stykają się na płaszczyźnie towarzyskiej i zawodowej i dlatego uwzględniają swe poglądy przy podejmowaniu decyzji. Jest to wewnętrzny krąg „wyższych warstw społecznych”

Między elita a tych którzy do niej nie należą występuje podział jakościowy.

Elita jest świadoma swej elitarności wiec zachowują się inaczej między sobą niż w kontaktach z innymi.

Ludzie kół wyższych stanowią zespól „paczek” i klik.

Większość członków ruling stratum jest podobnego pochodzenia i utrzymują oni między sobą nieformalne stosunki i istnieje wymienialność stanowisk miedzy różnymi hierarchiami. elita USA różni się od arystokratycznych rodów europejskich.

Charakterystyczne dla elity amerykańskiej jest to że nie przeszła przez okres feudalizmu. przed epoką kapitalizmu nie było tu okresu szlachty czy arystokracji. Oznacza to że burżuazja mogła zmonopolizować bogactwo, prestiż i władze.

Nie oznacza to jednak że w USA nie było w ogóle warstw wyższych - wyłoniły się one z klasy średniej mimo ze nie miała ona uznanych suwerenów arystokratycznych. Olbrzymi wzrost bogactwa umożliwił im wydźwignięcie na szczyty społeczeństwa.

Elita amerykańska wkroczyła do historii jako burżuazja której nikt się nie przeciwstawił. zajęła ona bogactwa kraju i postawiła na zasadę laisser faire`yzmu . w USA nie było ukształtowanej klasy opierającej się na rolnictwie dzięki czemu rozwój handlu i przemysłu nie został zahamowany.

Elity można uważać, stosując kryteria psychologiczne i moralne , za jednostki wybrane. Wg tej koncepcji elita to ludzie o wyższych zaletach charakteru i większej energii.

Humanista może pojmować elitę nie jako warstwę lecz jako nie związane ze sobą jednostki które starają się być lepsze i stad są szlachetniejsze zdolniejsze ulepione niejako z jednej gliny. Obojętne czy są bogate czy biedne czy cieszą się poklaskiem społeczeństwa czy nie. Tworzą elitę poprzez swe cechy a reszta społeczeństwa to gnuśne masy - taką koncepcje forsują pisarze amerykańscy o skłonnościach konserwatywnych.

Wybitniejsi członkowie klas niższych i średnich lansują koncepcje kontrelity. kontrelita jest tworzona przez ludzi wyższego typu którzy żyją w poniżeniu (chrześcijańska tradycja moralna).

W dzisiejszych czasach koncepcja elity może budzić zastrzeżenia bo mają oni wielu doradców, rzeczników, którzy podsuwają im gotowe texty i modyfikują ich pojęcia o sobie. Na pozór indywidualne znakomitości są sztucznym tworem wypuszczanym przez sztab ludzi.

Zdaniem biografów członek klasy wyższej kształtuje się pod wpływem stosunków z ludźmi podobnymi sobie a dyplomy dają im mozliwość poufnych stosunków z ludźmi kierującymi hierarchicznymi instytucjami.

Sens psychologiczny elity polega na tym ze właśnie w osobach członków elity świadomość bezosobowego procesu podejmowania decyzji splata się z prywatnymi stosunkami osobistymi

Istnieje pogląd ze elita jest wszechmocna a jej władza opiera się na wielkim tajnym spisku. - w taki sposób tłumaczy pewne rzeczy wulgarny marksizm gdy powołuje się na burżuazje, hitleryzm gdy powołuje się na sprzysiężenie Żydów. Zgodnie z tym załozeniem elita nigdy nie jest calkowicie dostrzegalna.

Wśród liberalnych obserwatorów rozpowszechniony jest poglad ze elita jest bezsilna. - jest rozproszona i brak jej zwartości. Jest to spowodowane duzą liczbą grup i czlonków. osoby które sprawuja władze są skrępowane tak ze nie ma klasy panujacej i konkretnego szczytu. Elita jest tak rozbita i osłabiona przez kompromisy ze w rzeczywistości nie istnieje.

W stosunkach międzynarodowych przewaza poglad ze elita jest wszechmocna. Zasługi za miłe i pomyślne wydarzenia przypisywane są przywódcom narodu .winę zaś za niemiłe wydarzenia - wrogowi za granicą. Ludzie mówią o władzy własnej partii czy grupy to przywódcy są bezsilni i to lud jest wszechmocny. Gdy mówią o władzy partii do której należy przeciwnik to wtedy przypisują wszechmocność a lud jest bezsilny i OSZUKIWANY.

Żaden Amerykanin nie stara się o urząd po to by panować czy rządzić ale po to by służyć. zostaje sługa narodu a nie biurokratą - tego typu postawa to podstawa propagandy.

Nawet jeśli ci co są u szczytu nie są wszechmocni to nie są on tez bezsilni.

Gdyby władza podejmowania decyzji była rozdzielona równo to nie byłoby elity władzy. nie byłoby wtedy gradacji władzy i panowałaby równorzędność. W przeciwnym kierunku - gdyby władza była zmonopolizowana przez niewielka grupę nie istniałaby gradacja władzy również.

Gradacja istnieje w obrębie każdego z najpotężniejszych układów instytucjonalnych społeczeństwa. (przykład warzywniaka małego który nie może równać się korporacji owocowej)

Wynika stad ze problem zdefiniowania pojęcia elity władzy to kwestia poziomu na jakim chcemy zakreślić linię podziału. Gdy zakreślimy ją nisko wtedy nie będzie elity władzy , gdy wysoko wtedy będzie to niewielka grupa. Pod elita władzy z grubsza trzeba rozumieć koła polityczne, ekonomiczne, wojskowe - które podejmują wspólne decyzje pociągające skutki w skali ogólnokrajowej. elita władzy to ludzie którzy decyzje podejmują.

To ze mamy gradacje władzy nie oznacza bynajmniej że ci do których należy władza są zjednoczeni, ze ich działanie jest świadome.

Aby pojąć elitę władzy musimy uwzględnić 3 momenty natury zasadniczej:

• pierwszym z nich jest psychologia poszczególnych elit w ramach ich środowisk. Ponieważ elita wladzy składa się z ludzi o podobnym pochodzeniu i wychowaniu istnieja psychologiczne i społeczne podstawy jednosci elity gdyz jej czlonkowie stanowią ten sam typ społeczny i w skutek tego łatwo się ze sobą łączą.

• łączą się również gdy mają zbieżnosć interesów lub zajmują kierownicze stanowiska. Ukształtowanie hierarchii i kontakty z innymi hierarchiami decydują w znacznej mierze o stosunkach między ich władcami. Gdyby hierarchie były rozbite wówczas elity również były by rozproszone. lecz gdy między hierarchiami istnieją liczne wzajemne powiązania i zbieżne interesy wówczas elity wykazują tendencje do tworzenia zwartej grupy.

• Jedność elity opiera się również na koordynacji. Różne interesy można łatwiej realizować gdy się działa wspólnie uzgadniając między sobą decyzje w sposób mniej lub więcej formalny.

Nie można powiedzieć ze o każdym wydarzeniu historycznym decyduje twórcza mniejszość klasa panująca czy wszechmocna elita. Zakres władzy członków elity jest historycznie zmienny.

Aby definicja elity była słuszna nie powinna zawierać zbędnych dogmatycznych stwierdzeń co do stopnia i rodzaju władzy jaką mają wszędzie grupy rządzące.

W naszych czasach przebieg historii zależy od szeregu decyzji podejmowanych przez ludzi ni od jakiegoś nieuchronnego przeznaczenia (jak to kiedyś myślano)

Z socjologicznego punktu widzenia przeznaczenie to decyzje niezmiernie liczne które pociągają drobne skutki i sumują się niezamierzenie wskutek czego historia staje się przeznaczeniem.

Przebieg wielkich wydarzeń coraz częściej zależy od decyzji i kreślonych kół. nie oznacza to jednak że historia jest wynikiem ich zmowy. Na kształtowanie historii wpływa szereg drobnych decyzji z góry nie przemyślanych.

Elity władzy bez względy na to czy decyzje podejmują czy nie stanowią elitę. Historia to tylko następujące po sobie wydarzenia - historia nie ma sensu w tym znaczeniu że nie stanowi realizacji jakiegoś określonego spisku.

Wszelki sens jaki ma historia nadajemy jej tylko „my” przez działania.

Władza każdej grupy czy jednostki zależy głownie od technicznych i instytucjonalnych środków władzy którymi rozporządza.

Twierdzenie ze jesteśmy wszyscy twórcami historii jest nieodpowiedzialne ponieważ utrudnia próbę zlokalizowanie odpowiedzialności za brzemienne w skutkach decyzje tych ludzi którzy rzeczywiście mają dostęp do władzy.

Władza ludzi podejmujących decyzje zależy od poziomu techniki , przemocy, organizacji.. Środki ucisku przemocy itp. Jak również środki produkcji i odbudowy coraz bardziej się rozrastają i zostają scentralizowane - nie osiągnęły jeszcze szczytu swego rozwoju.

Hegel ma rację pisząc : historia uczy że nie można się od niej niczego nauczyć.

Zagadnienie władzy elity wymaga odrębnego opracowania dla każdej epoki i dla każdej struktury społecznej.

Najważniejsze kwestie dotyczące elity amerykańskiej trzeba obecnie rozpatrywać zwracając uwagę na straszliwe środki którymi ona dysponuje (broń termojądrowa)

Mimo brzemiennych decyzji elity nie znaczy to że tworzą oni historie

Stosunek miedzy elita a sprawowana rolą jest różny w różnych epokach

Ludzie elity mogą postawić znak zapytania nad strukturą instytucji i swojego stanowiska oraz w jaki sposób mają z tego stanowiska korzystać.

Współczesna elita nie jest uzależniona od struktury instytucji - lecz może rozbić jedną strukturę i zbudować nową. To tworzenie struktur nowych zwykło się nazywać gdy wydarzenia są pomyślne - najlepszym przywództwem; a gdy źle to najgorszą tyranią.

Z historii nie wynika zatem ze elita władzy nie może tworzyć historii. Wola ludzi elity jest ograniczona ale granice te są szerokie ponieważ środki władzy nigdy nie były takie szerokie.

Gdy wydarzenia toczą się pomyślnie mówcie ze to zamierzony wynik waszej decyzji. Gdy niepomyślnie to mówcie ze nie mieliście możności wyboru i nie odpowiadacie za wynik.

Jeśli założymy że rządzi los czy opatrzność to żadnej elity władzy nie możemy podciągnąć do odpowiedzialności jeśli natomiast sadzimy że możemy kontrolować gospodarkę, wojny itp to musimy zadać sobie pytanie kto ma to robić???? Odpowiedz prosta : ludzie co mają w rękach ośrodki władzy ale nasuwa się pytanie: czemu wiec oni tego nie czynią???!!! Aby na to pytanie odp trzeba zanalizować działanie elit w USA. elita nie jest ani bezsilna ani wszechmocna. Teza o ogromnym znaczeniu małych grup ludzi podejmujących decyzje jest słuszna. Przyjęcie poglądu że ze cała historia jest nurtem nad którym nikt nie panuje utrudnia zrozumienie rzeczywistości władzy i sposobów postępowania tych, co władze posiadają. ( a wiele osób taki pogląd przyjmuje)

W wyniku historycznego zbiegu okoliczności powstała w naszej epoce elita władzy a ludzie należący do tej elity podejmują obecnie decyzje które maja poważne konsekwencje niespotykanie wielkie niż kiedykolwiek z historii. Szczyty amerykańskiej elity są zjednoczone a doły rozczłonkowane

---