STRATY CIEPŁA W BUDYNKACH
1. Definicja strat ciepła
Współczynnik strat ciepła przez przenikanie do gruntu można zdefiniować jako strumień cieplny przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do środowiska zewnętrznego, podzielony przez różnicę temperatury pomiędzy środowiskami: zewnętrznym i wewnętrznym [1]
Uproszczona metoda obliczania projektowej straty ciepła do gruntu wg PN-EN 12831 polega na wykorzystywaniu wykresów i tabel, sporządzonych dla wybranych przypadków. Według normy PN-EN 12831:2006 współczynnik strat ciepła przez przenikanie z ogrzewanej przestrzeni i do gruntu g w ustalonych warunkach oblicza się:
[W
]
gdzie:
|
- |
Współczynnik korekcyjny, uwzględniający wpływ rocznych zewnętrznych wahań temperatury (zgodnie z załącznikiem krajowym do normy PN-EN 12831:2006 wartość orientacyjna wynosi 1,45), |
|
- |
Współczynnik redukcji temperatury, uwzględniający różnicę miedzy projektową temperaturą zewnętrzną a średnią roczną temperaturą zewnętrzną, oC, |
|
- |
Powierzchnia elementu budynku k stykająca się z gruntem, m2, |
|
- |
Równoważny współczynnik przenikania ciepła elementu budynku k, W/ |
|
- |
Współczynnik uwzględniający wpływ wody gruntowej |
Współczynnik redukcji temperatury wynosi [8]:
gdzie:
|
- |
Projektowa temperatura wnętrza przestrzeni ogrzewanej i, oC, |
|
- |
Roczna średnia temperatura zewnętrzna, oC, |
|
- |
projektowa temperatura zewnętrzna, oC. |
2. Norma PN-EN 12831:2006
Norma PN-EN 12831:2006, jest tłumaczeniem europejskiej normy EN 12831:2003
i zastępuje dotychczasowa normę PN-B-03406:1994. Obowiązek jej stosowania pojawił się wraz z nowelizacją zarządzenia ministra infrastruktury z dnia 12.04.2002r. dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w terminie i zakresie podanym w rozporządzeniu. Norma PN-EN 12831:2006 wprowadza dużo zmian do dotychczasowej procedury obliczania zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków. Oprócz zmian sposobu obliczeń norma PN-EN 12831:2006 wprowadza również nowy system pojęć.
Tabela.1. Porównanie wybranych wielkości i symboli występujących w normach [13]
PN-EN 12831:2006 |
PN-B-03406:1994 |
||||
Pojęcie |
Symbol |
Jednostka |
Pojęcie |
Symbol |
Jednostka |
Całkowita projektowa strata ciepła |
|
W |
Zapotrzebowanie na ciepło |
Q |
W |
Projektowe obciążenie cieplne |
|
W |
|
|
|
Projektowa strata cieplna przez przenikanie |
|
W |
Straty ciepła przez przenikanie |
Qp |
W |
Projektowa wentylacyjna strata ciepła |
|
W |
Zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji |
Qw |
W |
Współczynnik projektowej straty ciepła |
H |
W/K |
- |
- |
- |
Projektowa temperatura wewnętrzna1 |
|
oC |
Obliczeniowa temperatura powietrza w pomieszczeniu |
tr |
oC |
Projektowa temperatura zewnętrzna |
|
oC |
Obliczanie temperatury powietrza zewnętrznego |
tr |
oC |
Średnia roczna temperatura zewnętrzna |
|
oC |
- |
- |
- |
1temperatura operacyjna w centralnym miejscu przestrzeni ogrzewanej (na wysokości między 0,6 a 1,6m) stosowana do obliczeń projektowych strat ciepła. [13]
Tabela 2. indeksy występujące w normie PN-EN 12831:2006 używane w projektowej straty ciepła przez przenikanie [7]
Indeks |
Znaczenie |
T |
Przenikanie ciepła |
i |
Przestrzeń ogrzewana |
j |
Przyległa przestrzeń ogrzewana do znacząco różnej temperatury |
u |
Przestrzeń nieogrzewaną |
e |
Otoczenie |
g |
Grunt |
k |
Element budynku |
l |
Liniowy mostek cieplny |
int |
wewnętrzny |
3. ,,Całkowita projektowa strata ciepła” a ,,projektowe obciążenie cieplne”
Bardzo istotną zmianą, mającą wpływ na obliczenia, jest rozróżnienie pojęć ,,całkowita projektowa strata ciepła” i ,,projektowe obciążenie cieplne”.
Projektowe obciążenie cieplne |
= |
Całkowita projektowa strata ciepła |
+ |
Nadwyżka mocy cieplnej (skompensowanie skutków osłabienia ogrzewania) |
Różnica polega na tym, że ,,projektowe obciążenie cieplne” uwzględnia nadwyżkę mocy cieplnej, która jest wymagana do skompensowania skutków osłabienia ogrzewania. Projektowe obciążenie cieplne przestrzeni oblicza się:
[W]
gdzie:
|
- |
Projektowa strata ciepła ogrzewanej przestrzeni (i) przez przenikanie, W, |
|
- |
Projektowa wentylacja strat ciepła ogrzewanej przestrzeni (i),W, |
|
- |
Nadwyżka mocy cieplnej wymagana do skompensowania skutków osłabienia ogrzewania strefy ogrzewanej (i),W. [13] |
Aby obliczyć całkowitą projektową stratę ciepła przestrzeni ogrzewanej
w podstawowych przypadkach wg normy PN-EN 1831, używamy wzoru:
[W]
gdzie:
|
- |
Projektowa strata ciepła ogrzewanej przestrzeni (i) przez przenikanie, W, |
|
- |
Projektowa wentylacyjna strata ciepła ogrzewanej przestrzeni (i), W. |
Wzór ten jest zbliżony do wzoru wg normy PN-B-3406:1994:
[W]
gdzie:
Qp |
- |
Straty ciepła przez przenikanie, W, |
d1 |
- |
Dodatek do strat ciepła przez przenikanie dla wyrównania wpływu niskiej temperatury powierzchni przegród chłodzących pomieszczenia, W, |
d2 |
- |
Dodatek do strat ciepła przez przenikanie uwzględniając skutki nasłonecznienia przegród i pomieszczeń, W, |
Qw |
- |
Zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji, W. |
Główną różnicą jest to że w nowym wzorze nie występują dodatki strat ciepła przez przenikanie. Nie uwzględnia się w podstawowym przypadku przegród chłodzących: zakłada się że budynek jest dobrze izolowany. [13]
Treść:
Obliczyć całkowitą projektową stratę ciepła przestrzeni ogrzewanej, dla następujących założeń:
- projektowa strata ciepła przez przenikanie 2 540 W,
- projektowa wentylacyjna strata ciepła 450 W,
- wysokość pomieszczenia 7m,
- grzejniki konwekcyjne.
Obliczenie:
Współczynnik poprawkowy ze względu na wysokość pomieszczeń odczytujemy
z tabeli 3. fh,i=1,15.
W
Odpowiedź:
Całkowita projektowa strata ciepła przestrzeni ogrzewanej dla podanych założeń wynosi 3 439 W.
Tabela.3. Współczynnik poprawkowy ze względu na wysokość pomieszczenia [16]
Sposób ogrzewania oraz typ i lokalizacja grzejników |
Współczynnik fh,i |
|
|
wysokość przestrzeni ogrzewanej |
|
|
5 do 10m |
10 do 15 m |
GŁÓWNIE PRZEZ PROMIENIOWANIE
ogrzewanie podłogowe
ogrzewanie sufitowe (poziom temperatury <40oC)
promienniki o średniej i wysokiej temperaturze, umieszczone na dużej wysokości, skierowane ku dołowi
|
1
1,15
1 |
1
niewłaściwa do takiego zastosowania
1 |
GŁÓWNIE PRZEZ KONWEKCJĘ
Ciepłe powietrze przy konwekcji naturalnej
OGRZEWANIE POWIETRZNE
strumień poprzeczny na małej wysokości
strumień padający z dużej wysokości
poprzeczny strumień powietrza o średniej lub wysokiej temperaturze ze średniej wysokości |
1,15
1,30
1,21
1,15 |
niewłaściwa do takiego zastosowania
1,60
1,45
1,30 |
4. Projektowa strata ciepła przez przenikanie
Wzór do obliczania projektowej straty ciepła przestrzeni ogrzewanej i przez przenikanie wg normy PN-EN 12831: 2006:
W
gdzie:
HT,ie |
- |
Współczynnik straty ciepła przez, przenikanie z przestrzeni ogrzewanej |
HT,iue |
- |
Współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej |
HT,ig |
- |
Współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej |
HT,ij |
- |
Współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej |
|
- |
Projektowa temperatura wewnętrzna przestrzeni ogrzewanej i, oC, |
|
- |
Projektowa temperatura zewnętrzna, oC. [7]
|
Treść:
Obliczyć wartość straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej do otoczenia e przez ścianę zewnętrzną bez okna według rysunku 1. Liniowe mostki cieplne uwzględnić metodą uproszczona. Założenia:
współczynnik przenikania ciepła: 0,29 W/m2K,
wysokość zewnętrzna ściany 3,20 m,
grubość stropów: 35cm,
kubatura pomieszczenia
100 m3,
liczba stropów przecinających izolację: 0,
liczba przecinanych ścian: 0.
Rys. 1. Do przykładu 2
Obliczenia:
Współczynnik
Utb ustalamy na podstawie tabeli.
Utb = 0,05W/m2K
Skorygowany współczynnik przenikania ciepła elementu budynku k z uwzględnieniem liniowych mostków cieplnych:
Ukc= Uk +
Utb = 0,29 + 0,05 = 0,34 W/m2K
Długość ściany na podstawie wymiarów zewnętrznych wynosi 4,95m, a wysokość 3,20m. W związku z tym powierzchnia ścian wynosi:
Ak =
m2
Współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej i do otoczenia e przez analizowaną ścianę:
W
Odpowiedź:
Projektowa strata ciepła przestrzeni ogrzewanej i przez przenikanie przez analizowaną ścianę wynosi 215W. [16]
W
5. Straty ciepła przez podłogę i ściany piwnicy ogrzewanej
Jeżeli budynek jest podpiwniczony i piwnica ogrzewana, wielkość Lp możemy obliczyć ze wzoru:
gdzie:
a |
- |
Współczynnik przewodzenia ciepła gruntu pod podłogą, |
|
- |
Gęstość gruntu pod podłogą, |
c |
- |
Ciepło właściwe gruntu pod podłoga, |
|
= |
|
wartości głębokości periodycznego wnikania zawarte są w tabeli 3.
Tabela.3. Głębokość periodycznego wnikania
Rodzaj gruntu |
m |
Glina lub ił Piasek lub żwir Skała jednorodna |
2,2 3,2 4,2 |
Gdy rodzaj gruntu pod budynkiem nie jest znany, należy przyjąć takie parametry jak dla piasku.[10]
Rys. 2. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia.
6. Wymiar charakterystyczny podłogi
gdzie:
A |
- |
Pole powierzchni podłogi w osiach ścian zewnętrznych, m2 |
P |
- |
Obwód lub część obwodu w obrysie ścian zewnętrznych, m. |
Obwód podłogi P zawiera długość całkowitą ścian zewnętrznych, oddzielający nieogrzaną przestrzeń leżącą poza izolowaną obudową budynku od ogrzewanego budynku.
Zgodnie z załącznikiem krajowym do normy PN-EN 12831:2006 pole określa się według tzw. Wymiarów zewnętrznych. Zgodnie z normą PN-EN 12831:2006 wymiar charakterystyczny podłogi dla poszczególnych pomieszczeń powinien być określany :
- wartość B` obliczoną dla całego budynku stosuje się do pomieszczeń bez ścian
zewnętrznych.
- wartość B` obliczoną dla całego budynku stosuje się do wszystkich pomieszczeń
z dobrze izolowaną podłogą (Upodłogi<0,5 W/
)
- dla pozostałych pomieszczeń wartość B` należy obliczać oddzielnie dla każdego pomieszczenia. [7],[16]
7. Straty cierpła bezpośrednio na zewnątrz
Wartość straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej i na zewnątrz e HT,ie zależy od cech charakterystycznych i wymiarów elementów budynku oddzielających środowisko zewnętrzne od przestrzeni ogrzewanej tj. ściany, podłogi, stropy, drzwi
i okna. Według normy PN-EN 12831:2006 uwzględnia się również liniowe mostki cieplne:
W
gdzie:
Ak |
- |
Powierzchnia elementu budynku k, m2, |
Uk |
- |
Współczynnik przenikania ciepła przegrody k, W/ |
|
- |
Współczynnik przenikania ciepła liniowego mostka cieplnego l, W/(mK), |
ll |
- |
Długość liniowego mostka cieplnego l między przestrzenią wewnętrzną |
ek, el |
- |
Współczynniki korekcyjne ze względu na orientację, z uwzględnieniem wpływów klimatu; takich jak: różne izolacje, absorpcja wilgoci przez elementy budynku, prędkość wiatru i temperatura powietrza. |
Równanie to można uprościć do postaci :[7]
W
8. Mostki cieplne
W obliczeniach strat ciepła przez przenikanie za pomocą metody uproszczonej można uwzględnić mostki cieplne.[7]
Mostki cieplne lub inaczej nazywane mostki termiczne, są to miejsca, przez które ciepło ucieka z domu. Mostki cieplne w ścianach mogą podnosić nawet o 20% zapotrzebowanie domu na ciepło, czyli w praktyce podnieść koszty ogrzewania domu. Przyczyną powstawania takich miejsc są najczęściej błędy projektowe i wykonawcze.
Oprócz złego projektu i niestarannego wykonawstwa sytuację pogarsza powszechnie stosowanie szczelnych okien, uniemożliwiających dopływ świeżego powietrza.
W konsekwencji w pomieszczeniach zwiększa się wilgotność, która powoduje wykraplanie pary wodnej i rozwój pleśni w miejscach mostków cieplnych. Potencjalnymi mostkami cieplnymi są w ścianach zewnętrznych połączenia balkonów ze stropem, wieńce i nadproża, boczne ościeże otworów okiennych i drzwi balkonowych, ściany piwnic i wieńce stropu nad piwnicą oraz parapety. [15]
gdzie:
|
- |
Skorygowany współczynnik przenikania ciepła elementu budynku k, |
|
- |
Współczynnik przenikania ciepła elementu budynku, W/ |
|
- |
Współczynnik korekcyjny w zależności od typu elementu budynku, W/
|
9. Straty ciepła do gruntu
Strumień strat ciepła do gruntu może być obliczony wg norm EN ISCO 13370,
lub w sposób uproszczony wg normy PN-EN 12831:2006 a także w sposób szczegółowy. [13]
W normie PN-EN 12831 znajduje się wzór na współczynnik redukcji temperatury:
gdzie:
|
- |
Projektowa temperatura wnętrza przestrzeni ogrzewanej i, oC, |
|
- |
Roczna średnia temperatura zewnętrzna, oC, |
|
- |
projektowa temperatura zewnętrzna, oC. [9] |
W przypadku podłogi nieizolowanej lub słabo izolowanej
wielkości Lp i Ls liczy się ze wzorów:
gdzie:
|
- |
Głębokość periodycznego wnikania, |
|
- |
Współczynnik przewodzenia ciepła gruntu |
dt |
- |
Zastępcza grubość warstwy gruntu pod podłogą |
Wartość dt oblicza się ze wzoru:
gdzie:
w |
- |
Grubość ścian zewnętrznych stykających się z podłoga [10]
|
10. Straty ciepła między przestrzeniami ogrzewanymi o różnych wartościach temperatury
Współczynnik Hw,ij jest to ciepło przekazywane przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej i do sąsiedniej przestrzeni j ogrzewanej do innej temperatury. Przestrzenią sąsiednią może być pomieszczenie należące do przyległego budynku, które może być nieogrzewaną lub pomieszczenie w tym samym mieszkaniu. Oblicza się go ze wzoru:
W/K
gdzie:
fij |
- |
Współczynnik redukcyjny temperatury, uwzględniający różnicę temperatury przyległej przestrzeni i projektowej temperatury zewnętrznej, |
Ak |
- |
Powierzchnia elementu budynku k, m2, |
Uk |
- |
Współczynnik przenikania ciepła przegrody W/ |
Mostków cieplnych nie uwzględnia się w przypadku strat ciepła między przestrzeniami ogrzewanymi do różnych wartości temperatury. [7]
Współczynnik redukcji temperatury określony jest następującym równaniem:
[-]
gdzie:
|
- |
Projektowa temperatura wewnętrzna przestrzeni ogrzewanej (i), oC. |
|
|
- |
Projektowa temperatura przestrzeni przyległej oC. |
|
|
- |
Projektowa temperatura zewnętrzna oC.
|
|
Wartości orientacyjne temperatury przyległych przestrzeni ogrzewanych podano |
|||
|
- |
Roczna średnia temperatura zewnętrzna oC. |
Tabela.4. temperatura przyległych przestrzeni ogrzewanych [13]
Ciepło przekazywane z przestrzeni ogrzewanej (i) do: |
|
Przyległego pomieszczenia w tej samej jednostce budynku (np. w mieszkaniu) |
Powinna być określana na podstawie przeznaczenia pomieszczenia |
Sąsiedniego pomieszczenia, należącego do innej jednostki budynku (np. innego mieszkania) |
|
Sąsiedniego pomieszczenia, należącego do oddzielnego budynku (ogrzewanego lub nieogrzewanego) |
|
Tabela.5. minimalna krotność wymiany powietrza zewnętrznego [13]
Typ pomieszczeń |
h-1 |
Pomieszczenie mieszkalne (orientacyjne) |
0,5 |
Kuchnia lub łazienka z oknem |
0,5 |
Pokój biurowy |
1,0 |
Sala konferencyjna, sala lekcyjna |
2,0 |
Dotychczas jeśli rozpatrywano ścianę między dwoma pokojami mieszkalnymi, w obu pokojach przyjmowano temperaturę +20oC. w związku z czym straty ciepła wynosiły 0 W a różnica temperatur wynosiła 0 K.
Zdarza się że w mieszkaniach nie używanych przez krótsze lub dłuższe okresy temperatura w mieszkaniu jest obniżona w stosunku do temperatury projektowej. Dlatego też w praktyce pojawia się różnica temperatury po obu stronach przegrody budowlanej która doprowadza do znacznych strat ciepła.
Według normy PN-EN 12831 jeśli pomieszczenie należy do tej samej jednostki budynku, temperaturę w sąsiednim pomieszczeniu należy przyjmować na podstawie przeznaczenia. Z kolei, jeśli pomieszczenie to należy do innej jednostki i istnieje możliwość indywidualnej regulacji temperatury, do obliczania straty ciepła przyjmuje się roczną średnią temperaturę zewnętrzną i średnią arytmetyczną z projektowej temperatury wewnętrznej. [7]
Treść:
Obliczyć wartość straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej i do sąsiedniej przestrzeni j ogrzewanej, znajdującej się w innym mieszkaniu, przez ścianę według rysunku 3. Liniowe mostki cieplne uwzględnić metodą uproszczoną. Założenia:
współczynnik przenikania ciepła: 2,10 W/m2K,
wysokość ściany 3,20m.
Rys. 3. do przykładu
Obliczenia:
Długość ściany na podstawie wymiarów zewnętrznych wynosi 4,95m, a wysokość 3,20m. W związku z tym powierzchnia ściany wynosi:
Średnia roczna temperatura zewnętrzna dla IV strefy klimatycznej:
Projektowa temperatura przyległej przestrzeni ogrzewanej:
Współczynnik redukcyjny temperatury:
Współczynnik straty ciepła przez przenikanie ciepła z przestrzeni ogrzewanej
i do sąsiedniej przestrzeni ogrzewanej j przez analizowaną ścianę:
W
Odpowiedź:
Projektowa strata ciepła z przestrzeni ogrzewanej i do sąsiedniej przestrzeni ogrzewanej j przez analizowaną ścianę wynosi 218 W. [16]
11. Wentylacyjna strata ciepła w przypadku wentylacji naturalnej i instalacji wentylacyjnej
W przypadku wentylacji naturalnej, do pomieszczeń dostaje się powietrze o temperaturze zewnętrznej. Dlatego tez projektowa różnica temperatury jest właściwa do określania mocy jaką potrzeba do ogrzania powietrza wentylacyjnego i nie trzeba stosować współczynnika redukcyjnego.
W normie PN-EN 12831 znajduje się wzór do obliczania projektowej wentylacyjnej straty ciepła przestrzeni ogrzewanej:
W
gdzie:
HV,i |
- |
Współczynnik projektowej wentylacyjnej straty ciepła, W/K, |
|
- |
Projektowa temperatura wewnętrzna przestrzeni ogrzewanej i, oC, |
|
- |
Projektowa temperatura zewnętrzna, oC. |
Powietrze które nawiewa do przestrzeni ogrzewanej przez instalację wentylacyjną może mieć różną temperaturę. Norma PN-EN 12831 posługuje się wartością strumienia wentylacyjnego przy założeniu że jego temperatura jest taka sama jak projektowa temperatura zewnętrzna. Natomiast gdy temperatury powietrza jest wyższa, wartość strumienia jest odpowiednio redukowana obliczeniowo. [6]
Dla wentylacji współczynnik straty ciepła H odniesiony jest do projektowej różnicy temperatury. Jednak powietrze nawiewane przez klimatyzację lub instalację wentylacyjną ma zazwyczaj temperaturę wyższą niż temperatura zewnętrzna. Dlatego też w obliczeniach należy uwzględnić współczynnik redukcji temperatur:
gdzie:
|
- |
Projektowa temperatura wewnętrzna przestrzeni ogrzewanej (i), oC, |
|
- |
Temperatura powietrza dostarczonego do przestrzeni ogrzewanej i, oC, |
|
- |
Projektowa temperatura zewnętrzna, oC. |
W przypadku gdy brak jest instalacji wentylacyjnej, zakłada się, że powietrze odpływające do pomieszczenia charakteryzuje się wartościami powietrza zewnętrznego. Za wartość strumienia objętości powietrza należy przyjąć większą
z dwóch wartości:
- Vinf,i wartość strumienia powietrza na drodze infiltracji,
-Vmin,i minimalna wartość strumienia powietrza wentylacyjnego, wymagana
ze względów higienicznych.
m3/h [4]
W metodzie PN-EN 12831 wprowadzono nową metodę obliczenia strat ciepła do gruntu w stosunku do starej metody PN-B-03406:1994. nowe podejście jest znacznie dokładniejsze w stosunku do sposobu dotychczasowego i będzie powodować mniejsze straty ciepła. [8]
W nowej normie przewidziano możliwość współpracy instalacji centralnego ogrzewania i instalacji wentylacyjnej, co jest jej zaletą w porównaniu z normą
PN-B-03406:1994. [6]
Nowe podejście do obliczania strat ciepła bazuje na odnoszeniu wszystkich strat ciepła do projektowej różnicy temperatury oraz zastosowania odpowiednich współczynników redukcji temperatury.[9]
Literatura:
1. Strzeszewski M.: Przykłady obliczenia projektowej straty ciepła przez przenikanie
wg PN-EN 12831. Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja, nr 2/2007
2. Strzeszewski M.: Przykłady obliczenia projektowej straty ciepła przez przenikanie
do grunt wg PN-EN 12831. Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja, nr 5/2007
3. Kozieradzki J.: Bilans Cieplny Grzejnika. Ciepłownictwo Ogrzewnictwo
Wentylacja, nr 10/2007
4. Strzeszewski M.: Obliczanie projektowe wentylacyjnej straty ciepła w przypadku
wentylacji naturalnej wg PN-EN 12831. COW, nr 6/2007
5. Strzeszewski M.: Nadwyżka mocy cieplnej wymagana do skompensowania
skutków osłabienia ogrzewania wg PN-EN 12831. COW, nr 12/2007
6. Strzeszewski M.: Obliczanie projektowe wentylacyjnej straty ciepła w przypadku
instalacji wentylacyjnej wg PN-EN 12831. COW, nr 7-8/2007
7. Strzeszewski M.: Obliczanie projektowe straty ciepła prze przenikanie wg PN-EN
12831. Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja, nr 1/2007
8. Strzeszewski M.: Uproszczona metoda obliczania projektowej straty ciepła do
gruntu wg PN-EN 12831. COW, nr 4/2007
9. Strzeszewski M.: Współczynnik redukcji temperatury w metodyce obliczania
obciążenia cieplnego wg PN-EN 12831. COW, nr 9/2007
10. Polska Norma.: Obliczanie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania
budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego. PN-B- 02025:2001
11. Pogorzelski J. A.: Podręcznik Fizyki Budowli, Fizyka budowli część IX
współczynnik strat ciepła przez przenikanie wg PN-EN ISO 13789
12. Strzeszewski M.: Współczynniki strat ciepła. Energia i budynek, 2008
13. Strzeszewski M.: Kluczowe zmiany w metodyce obliczania zapotrzebowania na
ciepło zawarte w PN-EN 12831. Polski Instalator, nr 10/2006
14. Pogorzelski J. A.: Podręcznik Fizyki Budowli, Fizyka budowli część IX. Materiały
Budowlane nr 02.2005
15. Opracowanie własne
16. Strzeszewski M., Wereszczyński P.: Norma PN-EN 12831 Nowa metoda
obliczenia projektowego obciążenia cieplnego, Poradnik. Warszawa 2007
15