Lutowanie miękkie. lutami miękkimi są stopy cyny z ołowiem o punkcie topnienia 181-243 C. Najniższą temp topnienia na stop 63% cyny i 37% ołowiu. luty cynowe stosowane w praktyce zawierają od 17 do 90 % cyny. Stosowane są często luty bezcynowe, które składają się głównie z ołowiu i kadmu z mała domieszka cyny i antymonu. Skład lutów miękkich podany jest w PN. Do oczyszczania przedmiotów stalowych stosowana jest tzw. woda lutownicza, która składa się z chlorku cyny rozpuszczonego w 4-krotnej ilości wody; do cynkowych stosuje się rozcieńczony kwas solny, do innych metali płyny lub pasty lutownicze. Lut stapia się za pomocą lutownicy którą nagrzewa się do temperatury nieco wyższej niż temp topnienia lutu. Najczęściej używa się lutownic elektrycznych. Lutowanie miękkie jest zastosowane tam gdzie chodzi o uzyskanie szczelnego połączenia lub w produkcji urządzeń które nie muszą odznaczać się dużą wytrzymałością.
LUTOWANIE TWARDE. Lutami twardymi są mosiądze zawierające 40-55% miedzi o temp topnienia 850-950 C. Tylko w rzadkich przypadkach stosuje się czystą miedź. Do złączy ze stali miękkiej które powinny być starannie wykonane stosuje się luty zwierające srebro; do lutowania miedzi luty ze stopów miedź-fosfor. Skład podany jest w PN. Jako topników do lutów o punkcie topnienia wyższym niż 750 C stosuje się boraks lub mieszankę z kwasem borowym, a o mniejszym punkcie topnienia proszki z chlorkami i fluorkami sodu, potasu, litu. Zadaniem topników jest: - chronić przedmiot i lut od utleniania, - rozpuszczać tlenki istniejące na powierzchni, - zwiększyć zdolność lutu do rozpływania się po metalu. Jako źródło ciepła stosuje się płomień gazowy, zwykle ognisko kuzienne lub urządzenia do ogrzewania elektrycznego oporowego lub indukcyjnego. W produkcji masowej stosuje się ogrzewanie w piecach lub przez zanurzanie w tyglu z ciekłym lutem, który wypełnia szczelinę w miejscu łączonym. Ponieważ lut dostaje się dzięki zjawisku włosowatości szczelina musi być wąska o łatwo dostępna. LUTOSPAWANIE. W swej istocie lutospawanie jest lutowaniem twardym gdyż w procesie metal rodzimy nie ulega topieniu. Złącza lutospawanie nie mają kształtów połączeń lutowanych lecz typowych spoin na V i X. Stosuje się do twardych gat. stali, do żeliwa ciągliwego, stopów miedzi. Stosuje się zamiast spawania gdyż wobec niższej temp nagrzewania zapewnia ono mniejsze odkształcenia spawalnicze. Przy lutospawaniu stali stosuje się palnik o wydajności 60 l/h na 1 mm grubości elementu łączonego; odlewów żeliwnych palnik 30 l/h na 1 mm. Po oczyszczeniu powierzchni rowka ogrzewa się metal do temp. 750-800 C; Ścianki rowka na długości 40-60 mm posypuje się topnikiem i topiąc drut pokrywa się powierzchnie metalu cienką warstwą - jest to pobielanie. Jeżeli temp jest odpowiednia krople ciekłego metalu rozwlekają się szeroko tworząc cienką warstwę o grub. 1 mm, pobieloną cześć rowka wypełnia się spoiwem topiąc szybko drut. Rozgrzany koniec drutu macza się w puszce z topnikiem; proszek oblepia koniec drutu i w ten sposób jest wprowadzany do jeziorka.
LUTOWANIE - jest procesem technologicznym polegającym na łączeniu części metalowych za pomocą stopów zwanych lutami, które mają niższą od lutowanych metali temperaturę topnienia. Rozróżniamy lutowanie: - miękkie (do 450 C), - twarde (powyżej 450 C). Zjawisko spajania zachodzące miedzy nagrzanym metalem a stopionym spoiwem polega na ścisłym przyleganiu ciekłego lutu do oczyszczonej powierzchni (zjawisko adhezji). Cząsteczki ciekłego lutu przenikają w głąb łączonych metali wskutek dyfuzji. Proces ten związany z siłą przyciągania między atomami ciekłego lutu a metalu. Siła przyciągania musi być większa od siły skupionego lutu, aby lut dobrze pokrywał materiał. Proces ten jest zależny od rodzaju metalu i lutu oraz czystości powierzchni, temp nagrzania, przewodności cieplnej. Stosuje się gdy : grubość przedm jest niewielka, należy unikać ogrzewania do wysokiej temp, metal jest trudno spawalny, wymagania wytrzymałościowe są niewielkie, duża ilość złączy jest blisko siebie, gdy łączy się dokładnie obrobione części, złącze powinno być rozłączne. Spoiwo powinno : dobrze zwilżać przedmiot, odpowiednio niską temp, łatwopłynność, odpowiednią barwę (względy estetyczne).
ZGRZEWANIE ELE-OPOROWE. Przy zgrzewaniu oporowym części zgrzewane są włączone w obwód prądu, który zamyka się przez zetkniecie części ze sobą, a miejsce styku wskutek oporu jaki stawia prądowi ulega silnemu rozgrzaniu. Gdy temp na styku jest tak wysoka ze metal w miejscu styku przechodzi w stan ciastowaty a pow. styku ulęgają nadtopieniu wówczas przez silny docisk uzyskuje się połączenie. Stosuje się prąd o niskim napięciu i bardzo wysokim natężeniu przeważnie prąd przemienny. Ponieważ straty ciepla wskutek wysokiej przewodnosci cieplnej metali, promieniowania oraz grzania się maszyny rosną wraz z czasem przepływu prądu stosuje się jak najkrótsze czasy zgrzewania. Zalety: wydatek ciepła jest niewielki, powietrze nie ma dostępu do zgrzeiny i nie może jej zanieczyścić, łatwo jest uniknąć przegrzania, pozwala łączyć metale trudno spawalne, czas zgrzewania jest znikomy. Dzielimy na zgrzewanie : linowe, punktowe, garbowe, doczołowe. Wady : urządzenia znacznie kosztowniejsze niż przy spawaniu, musza mieć wielka moc, do produkcji masowej. Wykonanie zależy głownie od 3 czynników: natężenia prądu, czasu zgrzewania, docisku.