Przymierze z Bogiem
Przymierze - Bóg chce doprowadzić człowieka do jedności ze sobą. Swoją pełnię przymierza człowieka z Bogiem osiąga w Chrystusie.
a) Stary Testament: Po złamaniu pierwszego przymierza (Eden) Bóg nie pozbawił człowieka jego istotnych przymiotów - człowiek nie przestał być człowiekiem. Historia człowieka przed odkupieniem ukazuje nieustanne wysiłki ludzkie, aby na drodze składania ofiar przebłagać Boga i uwolnić się od grzechu i winy.
Bóg zawiera przymierze najpierw z pojedynczymi osobami, Noe, Abraham, Izaak., Jakub, aby w końcu zawrzeć je ze wszystkimi ludźmi, a wcześniej z Izraelem - narodem, który po ludzku wcale na to nie zasługiwał.
* Przymierze Synajskie - Bóg wychodzi do Izraela który staje się przedmiotem wyboru i dziedzicem obietnicy.
Wyjście z Egiptu jest potwierdzeniem obietnic Bożych. Na Horebie Bóg pokazuje, że jest Panem Izraela, a Izrael odpowiada na to wiarą. Zamiary Boże są wielkie: „Wy będziecie moją szczególną własnością pośród narodów”(Wj 19,5). To wybranie jest darmowe. Jest aktem Bożej miłości i nie jest motywowane zasługami Izraela. To wybranie zobowiązywało do uznania Jahwe jako Boga i zachowania Jego przykazań. Formuła przymierza mówi wyraźnie, że Izrael jest wybrany do odpowiedzialności i zobowiązań. Przymierze dało początek Izraelowi jako narodowi.
W królestwie Judzkim Przymierze zastąpiono paktem Jahwe z domem Dawida. Termin Przymierze zjawia się ponownie wraz z Jeremiaszem. W Pwt przymierze jest pojmowane jako źródło zobowiązań, a gdy one zostaną wypełnione - błogosławieństw.
Jeżeli Jahwe karze Izrael, gdy ten łamie pakt, pokazuje, że On jest wierny paktowi.
Prawo Przymierza - Dekalog jest fundamentem prawa, zobowiązania przymierza są objawieniem woli Jahwe, która była autorytetem najwyższym w społeczności przymierza,
W Pwt znajdujemy wyraźny kierunek, który zmierza do organizowania życia izraelskiego na bazie prawa przymierza.
Kodeks Pwt prezentuje przepisy prawne, które uznawana za niezbędne dla zachowania Przymierza.
Przymierze a kult - W Kulcie Przymierze jawi się jako akt wiary, który potwierdza jego podstawowe znaczenie.
Kult izraelski realizował kult pojęty jako spotkanie z Bogiem i wyznanie wiary całej społeczności, zaznaczając w ten sposób aktywność Jahwe jako Boga Izraela.
Analogie ukazujące relacje Jahwe - Izrael
1) Ojciec - Syn: Jahwe nigdy nie jest nazwany przodkiem fizycznym Izraela. On zdradza Izrael, formułując naród. Postawa Ojca i Syna są personalnymi postawami miłości, pobożności, posłuszeństwa a nie relacjami pokrewieństwa cielesnego.
2) Analogia małżeństwa - podkreśla inicjatywę Jahwe, wierność Izraela jest aktem miłości, a niewierność obelgą skierowaną w stronę Jahwe.
3) Pasterz stada - uwypuklona troska Jahwe i Jego opieka nad Izraelem.
4) Analogia Przymierza - podstawowa i kluczowa w ówczesnych czasach pakt był zawierany przez układ ustny pomiędzy osobami.
5) Analogia pokrewieństwa - Jahwe nazwany jest „mścicielem Izraela”, nawiązanie do zwyczaju i „zemsty krwi”.
6) Analogia: Król- poddany -obecna wprost w tytule Pan, gdy tytuł króla przypisuje się Jahwe, wówczas podkreśla się Jego wolę Zbawienia.
Za niewierność Bóg zapowiada karę. Skutkiem zerwania Przymierza było zburzenie Jerozolimy, upadek królestwa, wygnanie. przymierze zostaje zacieśnione do „reszty”. jednak i po powrocie Izrael okazuje się niewierny, dlatego obietnice przenoszone są na czasy mesjańskie. Zostaje zapowiedziane Nowe Przymierze.
b) Nowy Testament - na określenie przymierza posługuje się terminem gr. diatheke - słowo to oznacza akt (w dalszym rozumieniu testament)
Jezus identyfikuje się z tajemniczym Sługą Jahwe. jego śmierć jest ofiarą przebłagalną Nowego Przymierza. On sam jest Jego pośrednikiem.
Podobnie jak na Synaju Znakiem Przymierza jest krew - tu jednak krew Osoby! Jest to Krew Nowego i Wiecznego Przymierza. Jezus swoje ciało i krew pozostawia nam w Eucharystii. Podejmuje śmierć na odkupienie wielu. uczestnictwo w Eucharystii przez wiarę, jednoczy chrześcijanin najbardziej z tajemnicą Nowego Przymierza i daje udział w jego dobrodziejstwach. Ze strony człowieka Bóg pragnie miłości, zjednoczenia się z Nim, wierności przykazaniom.
Jezus wypełnia i urzeczywistnia wszystkie figury ST; Jer. i Ez - nowe serce i Duch.
Jezus wyraźnie mówi o krwi Nowego i Wiecznego Przymierza. Składa w ofierze siebie, staje się żertwą ofiarną a krwią swoją przypieczętowuje Nowe Przymierze.
Możemy powiedzieć, że całe życie Jezusa, Jego Pascha są Nowym Przymierzem.
- MK 14,14 „To jest moja Krew Przymierza ...”
- Mt 26,28 dorzuca „...na odpuszczenie grzechów”
- Św. Paweł - zaznacza, że Nowe Przymierze przewyższa stare. jest ono nie z litery, lecz z ducha (2 Kor 3,6), gładzi grzechy, daje wolność dzieci Bożych (Gal). Przywraca przez krew Jezusa jedność rodzaju ludzkiego.
W liście do Hebrajczyków Jezus jest ukazany jako nowy arcykapłan, który własną krwią odkupił człowieka. Jest najlepszym Pośrednikiem. Stare Przymierze było niedoskonale; w Nowym Jezus zapewnił raz na zawsze dostęp do Boga.
Apokalipsa - Przymierze zostanie ostatecznie spełnione w Niebieskim Jeruzalem kiedy nastąpią zaślubiny Baranka z Kościołem.
2. Aspekt dogmatyczny
1. Sobór Watykański II - konstytucja dogmatyczna o kościele - KK9
W rozdziale dotyczącym Ludu Bożego Sobór przypomina, że Bóg pragnie zbawić ludzi nie pojedynczo, lecz uczynić z nich lud, który by Go poznawał, mu służył. Dlatego Bóg wybrał naród izraelski i zawarł z nim przymierze. Dalej sobór zaznacza, że „wszystko to wydarzyło się jako przygotowanie i jako typ przymierza nowego i doskonałego, które miało być zawarte w Chrystusie”. Jezus ustanowił Nowe Przymierze, a mianowicie nowy testament we krwi swojej, powołując spośród Żydów i pogan lud, który nie wedle ciała, lecz dzięki Duchowi zróść miał się w jedno i być nowym Ludem Bożym.
2. Jan Paweł II Katechezy „Bóg Ojciec”
W katechezie „Bóg Przymierza” zaznacza, że Jahwe objawia siebie nade wszystko jako Boga Przymierza. Wszystkie przymierza zawarte po grzechu pierworodnym potwierdzają ze strony Boga wole zbawienia.
Bóg Przymierza - to Bóg udzielający Siebie w tajemniczy sposób człowiekowi. Bóg Objawienia i równocześnie Bóg łaski, to Bóg nie tylko dający człowiekowi poznać siebie, ale równocześnie Bóg czyniący go uczestnikiem Bożej natury.
Przymierze osiąga swój ostateczny etap i kształt w Jezusie, jest to „nowe” i „wieczne” przymierze. Bóg potwierdza w nim ostatecznie siebie jako Boga Przymierza.
W Przymierzu Bóg daje się poznać ludziom, ukazuje stopniowo wg zasad swojej pedagogiki właściwości swojej Istoty. Są to przede wszystkim przymioty porządku moralnego, w których odsłania się Bóg - Miłość (prawodawca, sprawiedliwość, łaskawość, miłosierdzie).
Powszechne kapłaństwo
Chrystus jedyny Kapłan Nowego Przymierza, dopuszcza ludzi do udziału w swej misji i funkcjach kapłańskich. udział w kapłańskiej misji Chrystusa mają wszyscy wierni, cały Lud Boży. Ten dar którym Chrystus ubogaca swój lud stanowi zarówno uzdolnienie, jak i powołanie zawierające określone zobowiązania.
Kapłaństwo wiernych jest udziałem w kapłaństwie Chrystusa. Chrystus - Arcykapłan ustanowił Kościół, aby kontynuować swoje dzieło zbawcze. Funkcja kapłańska kościoła polega na głoszeniu ludziom Ewangelii zbawienia, kierowaniu ich ku pełni życia w Bogu, uświęcaniu w sakramentach i składaniu miłej Bogu ofiary.
„Wy również niby żywe kamienie jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo dla składania duchowych ofiar przyjemnych Bogu przez Jezusa Chrystusa.” (1 P 2,4-10)
Podstawy biblijne
Podstawowe teksty biblijne które mówią o tym, że Jezus swój lud uczynił ludem kapłańskim to 1 P2,4-10 i Ap 1,6 (to samo Ap 5,10;20,6) „i uczynił nas królestwem kapłanami dla Boga i Ojca swojego”.
„Wy również niby żywe kamienie, jesteście budowani jako duchowa świątynia, by stanowić święte kapłaństwo dla składania duchowych ofiar przyjemnych Bogu przez Jezusa Chrystusa. Wy zaś jesteście wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, świętym narodem, ludem Bogu na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali dzieła potęgi Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła. (IP 2,5,9)
Chrystus uczynił nas królestwem - kapłanami Bogu i Ojcu swojemu (Ap 1,6) Kościół Chrystusa jest duchową transpozycją kapłaństwa Izraela (Wj 19,6). Przejmuje od Izraela zadanie świadczenia o Bogu (I P 3,15), prowadzenia ludzi do świętości i składania Bogu ofiary i czci (Rz 12,1; Dz 2,42-47).
Świadomość prawdy o powszechnym kapłaństwie była żywa w czasach patrystycznych. Teologicznie pogłębiła ją nauka średniowiecza. Po Soborze Trydenckim, który podkreślił w polemice z Reformacją rolę kapłaństwa sakramentalnego, prawda ta została odsunięta w cień. Ruch odnowy w XXw. odkrył ją na nowo. Doszło przy tym do błędnych stwierdzeń, które za Piusem XII wyjaśnił Sobór Watykański II w KK 10.
Wprowadzenie do Ludu Kapłańskiego
Udział w kapłańskiej funkcji Chrystusa otrzymuje wierzący przez wiarę i chrzest (KKK 1268; KK 31). Liturgicznym znakiem włączenia w lud kapłański jest namaszczenie. Dopełnieniem otrzymanego na chrzcie włączenia w kapłaństwo Chrystusa jest sakrament bierzmowania. każdy chrześcijanin zostaje w tych sakramentach namaszczony Duchem Świętym, który sprawia uświęcenie - konsekrację. Jest to darmowy dar Boży.
Nie oznacza to, że wierny przez chrzest staje się kapłanem (to określenie zarezerwowane jest dla przyjmujących sakrament święceń). To kapłaństwo obejmuje cały kościół, a poszczególni jego członkowie mają udział w powszechnym kapłaństwie.
Kapłaństwo powszechne różni się od urzędowego, sakramentalnego (= służebnego) co do istoty nie tylko co do stopnia(KK 10).
Dar i zadanie wynikające z powszechnego kapłaństwa chrześcijan
1. Składanie Bogu czci
Wierni ochrzczeni są uzdolnieni do pełnego, świadomego i czynnego udziału w liturgii Kościoła (KL 10), która jest oddaniem Bogu czci. Mogą współdziałać w składaniu ofiary Eucharystii, przyjmować inne sakramenty, składają Bogu cześć przez modlitwę i dziękczynienie. Z uzdolnienia do przyjmowania sakramentów wynikają obowiązki względem nich obowiązek udziału w niedzielnej Eucharystii, uczestnictwo świadome, pełne i czynne, przyjmowanie sakramentów, pielęgnowanie modlitwy osobistej i wspólnej (szczególnie rodzinnej)). Treści przeżywane w liturgii powinny przenikać całe życie chrześcijanina. W Eucharystii wierzący, który włącza się w ofiarę Chrystusa, składa Bogu w ofierze samego siebie i w ten sposób oddaje Bogu cześć. „Złóżcie ciała swoje na ofiarę żywą, świętą, Bogu przyjemną, jako wyraz waszej rozumnej służby Bożej”. (Rz 12,1).
Ofiara ta powinna dotyczyć wszystkich sfer życia chrześcijańskiego. Wymaga rozwoju cnót chrześcijańskich i unikania grzechu oraz oczyszczania się z niego w sakramencie pokuty (ma to być „ofiara święta”). Powszechne kapłaństwo jest jednym z motywów rozwoju wiary i moralności chrześcijanina.
Z powszechnego kapłaństwa wiernych wynikać powinno też umiłowanie i cześć dla Kościoła. Wierni świeccy mają prawo i obowiązek współpracować z hierarchią szczególnie gdy zostaną do tego powołani przez Boga.
2. Głoszenie prawdy o Bogu
Przez chrzest chrześcijanin zostaje uzdolniony do głoszenia Ewangelii („... abyście ogłaszali dzieła potęgi Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła” - I P 2,10b). Misje tę realizuje każdy chrześcijanin w swoim środowisku życia przez słowo, ale przede wszystkim przez świadectwo życia świątobliwego, zaparcie się siebie i czynną miłość.
Pierwszym miejscem świadczenia o Bogu jest rodzina. Zadanie chrześcijańskiego wychowania dzieci i wspierania siebie nawzajem we wierze i miłości jest zadaniem małżonków, do którego otrzymują specjalną łaskę sakramentalną.
Boża prawda powinna też przenikać inne sfery życia: świat kultury, sztuki, mediów, gospodarki i polityki. Wszystkie dziedziny życia powinny być przenikane chrześcijańskimi wartościami. To zadanie szczególnie dla świeckich, wynikające z ich powszechnego kapłaństwa.
Powszechne kapłaństwo powinno też pobudzać zapał misyjny. Chrześcijanin powinien wspierać działania misyjne Kościoła swoją ofiarą, modlitwą, a także, jeśli trzeba, osobistym zaangażowaniem (I P 3,15).
3. Aspekt moralny
Z Przymierza wypływały dla Narodu wybranego konkretne zobowiązania moralne i dotyczące wiary.
Również i z Nowego Przymierza dla nowego Ludu Bożego wypływają pewne zadania i zobowiązania.
Jezus, jedyny kapłan Nowego Przymierza dopuszcza ludzi do udziału w swojej misji i funkcjach kapłańskich.
Ten dar jest uzdolnieniem, powołaniem ale i zadaniem.
Na mocy Nowego Przymierza jako lud kapłański jesteśmy wezwani jak powie św. Piotr (1P 2,4-10) do „składania duchowych ofiar. przyjemnych Bogu przez Jezusa...”
Dlatego naszym zadaniem jest trwać w przymierzu z Bogiem, to Przymierze pogłębiać przez życie Sakramentalne i modlitewne, a nade wszystko oddawać Bogu chwałę przez współdziałanie w składaniu ofiary Eucharystii, rozwijanie cnót, unikanie grzechu.
Jesteśmy tez wezwani, by głosić prawdę o Bogu. Przez chrzest zostaliśmy uzdolnieni do głoszenia Ewangelii.
Tę misje możemy realizować w swoim środowisku życia przez słowo, a nade wszystko przez świadectwo życia, zaparcie się siebie i czynną miłość.