Plan pracy zajęć wyrównawczych dla uczniów w młodszym wieku szkolnym

Tematy:

I. Podnoszenie poziomu analizy i syntezy wzrokowej
II. Usprawnienie funkcji analizy i syntezy słuchowej
III. Doskonalenie orientacji przestrzennej
IV. Ćwiczenia koordynacji ruchowej, ruchowo - wzrokowej (usprawnianie zręczności manualnej dziecka)
V. Rozwijanie umiejętności pisania i czytania

Tematy ćwiczeń usprawniających poszczególne funkcje

Ad. I
Ćwiczenia podnoszące poziom analizy i syntezy wzrokowej

1. Podnoszenie poziomu analizy i syntezy wzrokowej poprzez ćwiczenia angażujące tę funkcję. Kierowanie spostrzeżeniami dziecka. Zwracanie uwagi na różne szczegóły w otoczeniu. Zachęcanie do zabaw, takich jak: rysowanie, budowanie i konstruowanie wg wzoru. Porównywanie i różnicowanie obrazków z dużą ilością szczegółów.

a.Zabawy z figurami geometrycznymi (różnicowanie , utrwalanie kształtów, cech i nazw figur)
b.Zabawy graficzne (umiejętność dokonywania analizy i syntezy wzrokowej przedmiotów)
c.Różnicowanie symboli i znaków graficznych (kształtowanie myślenia pojęciowego pod względem analizy i syntezy wzrokowej)
d.Rozwijanie pamięci wzrokowej-odtwarzanie układu figur i treści obrazków na podstawie świeżych i bardziej odległych śladów pamięciowych
e.Rozmaite ćwiczenia w rozpoznawaniu kształtów podobnych i różnych werbalizacji tych podobieństw i różnic
f.Odtwarzanie rozmaitych figur i ich układów
g.Wyodrębnianie figur od tła
h.Rozpoznawanie przedstawionych na obrazku przedmiotów, czynności werbalizacja tych spostrzeżeń
i.Rozwój umiejętności składania figur z części: składanie pociętych obrazków według wzoru całkowitego oraz bez tego wzoru

Ad. II
Ćwiczenia usprawniające funkcję analizy i syntezy słuchowej

1.Różnicowanie dźwięków mowy przez powtarzanie głosek, określenie ich położenia w wyrazie
2.Zabawa w słowa: wymyślanie wyrazów na określoną głoskę, szukanie do nich rymu
3.Zabawy i gry rytmiczne - wykonanie umownego ruchu na hasło dźwiękowe (muzyczne lub werbalne) odtwarzanie struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych i ruchowych (oraz odwrotnie)
4.Bogacenie słownika biernego i czynnego poprzez opowiadania, opisy, rozmowy
5.Nauka wierszy na pamięć
6.Ćwiczenia z rytmem (kształcenie słuchu tonalnego) odtwarzanie rytmu wystukiwanego przez reedukatora, samodzielne układnie struktur rytmicznych i dobieranie do nich odpowiednich wypowiedzi słownych
7.Zabawy ze słowami (słuchowe wyodrębnianie głoski i sylaby w wyrazie)
8.Słuchowa analiza wyrazów (doskonalenie umiejętności dokonywania analizy zdań, wyrazów, sylab)
9.Słuchowa analiza wyrazów (umiejętność syntezowania głosek na materiale wyrazowym o wzrastającym stopniu trudności)
10.Opozycje fonologiczne (kształcenie słuchu fonemowego w podanych opozycjach fonologicznych) różnicowanie głosek podobnych, różnicowanie samogłosek i spółgłosek i oznaczanie ich różnymi kolorami
11.Różnorodne ćwiczenia kształcące zespół wzrokowo-słuchowy na materiale sylabowym, np. odpoznawanie wzrokowe usłyszanych sylab (z pomocą loteryjek sylabowych), segregowanie wyrazów według liczby sylab, kończenie rozpoczętego słowa, zbieranie sylab (albumy) itp.

Ad. III
Ćwiczenia usprawniające funkcję orientacji przestrzennej w zakresie:

1.Określania położenia poszczególnych przedmiotów w przestrzeni, na obrazku
2.Rysowania przedmiotów w odpowiednim położeniu
3.Udzielania słownej odpowiedzi na pytania, np. Gdzie leżą klucze? (na stole), Co znajduje się pod krzesłem? (klocek) itp.
4.Kolorowania obrazka według instrukcji
5.Utrwalania rozróżniania stron ciała
6.Śledzenia przedmiotu(n- ciel przesuwa przedmiot od lewej do prawej strony, a dziecko śledzi ten ruch wzrokiem )
7.Odtwarzania 2 i 3 - wymiarowych układów przestrzennych na podstawie wzoru
8.Odtwarzania różnych konstrukcji z plasteliny i tworzywa przyrodniczego
9.Kreślenie kształtów graficznych w powietrzu
10.Rysowania z zachowaniem kierunku od lewej do prawej, szlaczków o rozmaitym kształcie, rysowania kształtów literopodobnych
11.Śledzenia linii, np.: dziecko otrzymuje kilka labiryntów, od łatwiejszego do bardziej skomplikowanego. Śledzi wzrokiem drogę prowadzącą do danego przedmiotu, np. kot - miska, kwiatek - wazon. Może pomagać sobie, wodząc po drodze palcem

Ad. IV
Ćwiczenia usprawniające zręczność manualną

Reedukacja w przypadku zręczności manualnej obejmuje :
1.Ćwiczenia ogólne usprawniające ruchy rąk (z wykorzystaniem różnych technik plastycznych) o coraz większym stopniu trudności
2.Ćwiczenia ukierunkowane na doskonalenie pisma

Ćwiczenia i zabawy zwalniające napięcie stawowo - mięśniowe

A. Płynne ruchy ramion
-naśladowanie lotu ptaków,
-przechodzenie pomiędzy gałęziami (rozgarniające ruchy rąk),
-marsz w wysokiej trawie (podnoszenie wysoko kolan),
-pływanie w rzece (ruchy rozgarniające i przywodzące),
-drzewa na wietrze (poruszanie rękami uniesionymi nad głową)
-
B. Zabawy zręcznościowe
-rzuty do celu,
-popychanie piłek lekarskich,
-rzucanie piłki w parach,
-ćwiczenia na równoważni,
-zabawy stolikowe - pchełki, bierki, bilard stołowy,

Ćwiczenia manualne obejmują:

-ćwiczenia ruchliwości palców i sprawności czubków palców
-lepienie z gliny, plasteliny kształtów walcowatych (rogaliki, kiełbaski, węże)
-gra na instrumentach, wyszywanie, pisanie na komputerze, wycinanki, wydzieranki, nawlekanie korali
-malowanie palcami na dużym formacie
-ugniatanie kul jedną ręką (z gazety, bibuły)
-układanie ze wstążek, nici różnych kształtów
-kalkowanie wzorów: dużych, drobnych, o kształcie geometrycznym, literopodobnym
-swobodne projektowanie ozdobnych szlaczków, malowanych grubym pędzlem na dużej powierzchni
-wykonanie labiryntów własnego pomysłu
-wypełnianie książeczek do kolorowania oraz wzorów wykonanych stemplami
-wydzieranie, np. postaci ludzkiej z kolorowego papieru, naklejanie na kartkę z bloku, dorysowywanie innych rekwizytów
-rysowanie dużych kół na tablicy, najpierw jedną ręka, potem obiema rękami
-zamalowywanie dużych płaszczyzn farbą lub plasteliną
Ćwiczenia te mają na celu:
§wyrobienie odpowiedniej szybkości ruchów
§udoskonalenie ich precyzji
§wyrobienie płynności z uwzględnieniem spostrzegania wzrokowego

Ad V.
Ćwiczenia doskonalące umiejętność pisania i czytania

1. Rozpoznawanie kształtu dotykiem, kalkowanie, obrysowywanie konturów liter w powiązaniu z ich dźwiękowymi odpowiednikami (również obrazków-aspekt treściowy), uzupełnianie brakujących liter w wyrazach (podpisy do obrazków) itp.
2. Poznawanie dźwiękowej i graficznej struktury wyrazów i różnicowanie pojęć: litera, głoska, sylaba, wyraz, zdanie.
3. Ćwiczenia umiejętności przepisywania: przepisywania z podkreśleniem trudniejszych wyrazów, z uzupełnianiem niektórych brakujących liter, wyrazów itp.
4. Ćwiczenia umiejętności pisania z pamięci po uprzednim układaniu trudniejszych wyrazów z liter ruchomego alfabetu i analizie głoskowo -literowo-sylabowej tych wyrazów, samodzielne sprawdzanie dokonanego zapisu
5. Po dłuższym okresie pisania z pamięci ćwiczenie pisania ze słuchu o charakterze ćwiczącym (a niesprawdzającym), tj. z odpowiednimi objaśnieniami, analizą trudniej szych wyrazów itp.
6. Ćwiczenia ortograficzne i stylistyczne, wprowadzenie słowniczka ortograficznego, zasad ortograficznych przewidzianych w programie klasy I - III
7. Próby ujęcia treści w zdania, układanie podpisów jedno- i kilkuzdaniowych do obrazków
8. Ćwiczenia graficznej strony pisma: ułożenie kształtów liter z kolorowego drutu, ulepienie z plasteliny, obrysowywanie szablonów liter, rozbicie litery na poszczególne jej elementy i próby łączenia w całość
9. Praca nad płynnością i poprawnością czytania: czytanie „we dwoje”, czytanie z podziałem na sylaby itp.
10. Wykształcenie nastawienia na rozumienie treści czytanego tekstu, odpowiadani po czytaniu, wiązanie czytania z innymi rodzajami działalności dziecka, jak rysowanie, malowanie itd.
11. Kształcenie umiejętności cichego czytania ze zrozumieniem:
12. Przekształcanie wyrazów ułożonych z ruchomych liter, rozsypanki sylabowe grupowane w całości wyrazowe, dorabianie podpisów do obrazków, przyporządkowywanie dłuższych tekstów do obrazków, uzupełnianie luk wyrazowych w tekście itp.


Organizacja jednostki zajęć korekcyjno kompensacyjnych

Każde zajęcie korekcyjno-kompensacyjne powinno zawierać ćwiczenia z zakresu:
-analizy i syntezy słuchowej
-analizy i syntezy wzrokowej
-koordynacji wzrokowo-słuchowej
-orientacji czasowo-przestrzennej
-mówienia
-pisania
-myślenia
-reedukacji psychomotorycznej.

Zgodnie z zasadami terapii pedagogicznej, w każdej jednostce zajęć dominować powinny ćwiczenia usprawniające najgłębiej zaburzone funkcje i najsłabiej opanowane umiejętności, dotyczące konkretnych problemów dydaktycznych.
Muszą się w niej znaleźć ćwiczenia w czytaniu, pisaniu oraz ćwiczenia relaksacyjne.


Jednostka metodyczna zajęć powinna składać się z następujących etapów pracy:

1. Ćwiczenia na materiale bezliterowym (rozpoczęcie zajęć).
2. Sprawdzanie stopnia opanowania uprzednio opracowanego materiału literowego.
3. Ćwiczenia na materiale bezliterowym służące realizacji różnorodnych celów: korekcyjnych, relaksacyjnych, stymulujących.
4. Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu.
5. Zmiana rodzaju ćwiczeń.
6. Ćwiczenia końcowe o charakterze podsumowującym. Struktura zajęć uwzględniająca, wszystkie wymienione etapy stanowi model wzorcowy.

Indywidualny program oddziaływań korekcyjno-kompensacyjnych dla dziecka z obniżonym poziomem funkcji poznawczych: wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej.
     Przy opracowaniu materiału do pracy z dzieckiem wykorzystałam propozycje ćwiczeń zawarte w książce Heleny Skibińskiej "Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu" oraz Ireny Czajkowskiej "Zajęcie korekcyjno-kompensacyjne w szkole".

Ćwiczenia wprowadzające

• ćwiczenia w odczytywaniu gestów przedstawiających różne znane dziecku czynności, próby zapamiętywania kolejności przedstawianych gestów, wypowiadanie nazw gestów, zapisywanie nazw

• nieme granie na instrumentach

• ćwiczenie co się zmieniło

• poznawanie dotykiem przedmiotów

• naśladowanie ruchów osoby stojącej naprzeciwko

• wykonywanie ruchów demonstrujących konkretne czynności z życia codziennego i odgadywanie

• wykonywanie ręką i nogą ruchów przeciwnych

• zabawa w ciepło- zimno-odnajdywanie ukrytych przedmiotów

• skakanie do rytmu wystukanego przez nauczyciela

• wystukiwanie rytmu według przedstawionego graficznie wzoru

• wyśpiewywanie wyrazów wypowiadanych przez nauczyciela

Ćwiczenia w zakresie usprawniania percepcji wzrokowej

1. Ćwiczenia na materiale bezliterowym

• rozpoznawanie obrazków i ich elementów

• dobieranie części do całego obrazka

• składanie obrazków z części

• grupowanie obrazków ze względu na wskazaną cechę

• odpoznawanie braków na obrazku

• układanie obrazków w szeregu według kolejności, w której były eksponowane

• wyodrębnianie różnic między obrazkami pozornie identycznymi

• różnicowanie przedmiotów i figur

• ćwiczenia w rozpoznawaniu kształtów i kolorów

• ćwiczenia w układaniu dowolnych kompozycji

• układanie figur według podanego wzoru

• odnajdywanie schowanego klocka

• odgadywanie schowanego klocka

• transformacja cech

• zabawy w DOMINO

• określanie położenia przestrzennego przedmiotów

• określanie położenia przedmiotów względem siebie

• chodzenie po dużych, drewnianych figurach geometrycznych

• porównywanie przedmiotów i obrazków różnej wielkości

• zabawy w zapamiętywanie obrazków lub przedmiotów obserwowanych przez określony czas

• gra rysunkowa "wyżej-niżej"

• werbalizacja relacji przestrzennej

• zabawa w chowanego

• odwzorowywanie manipulacyjne figur z gotowych elementów

• odwzorowywanie graficzne szlaków, ornamentów i kompozycji przy użyciu szablonów

• różnicowane elementów graficznych i rysunków odtwarzanie kształtów złożonych przez łączenie punktów zamalowywanie specjalnie oznaczonych pól

• malowanie rysunków konturowych

• różnicowanie znaków graficznych

• nakładanki o różnych układach przestrzennych

Ćwiczenia na materiale literowym

• wyszukiwanie takich samych liter i ich segregowanie

• podstawianie sylaby końcowej do stałej sylaby początkowej

• układanie napisów do obrazków

• samodzielne tworzenie i pisanie sylab otwartych z wszystkimi samogłoskami (suwaki, zegary sylabowe)

• lepienie z plasteliny lub układanie liter z drutu

• utrwalanie kształtu i położenia liter

• wyszukiwanie takich samych sylab i ich segregowanie

• krzyżówka sylabowa

• wyszukiwanie takich samych wyrazów i ich odpoznawanie w tekście

• odpoznawanie wyrazów uprzednio eksponowanych

• loteryjka wyrazowa

• podobieństwo między wyrazami

• segregowanie wyrazów

Ćwiczenia w zakresie usprawniania percepcji słuchowej

1. Ćwiczenia na materiale bezliterowym

• rozpoznawanie dźwięków i szmerów

• odtwarzanie przez dzieci słyszanego rytmu

• odtwarzanie struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych

• Ćwiczenia na materiale literowym

• segregowanie obrazków według pierwszej głoski

• reagowanie na wyraz zaczynający się na określoną głoskę

• wyodrębnianie zdań w mowie, słów w zdaniach, zgłosek w słowach

• wyodrębnianie sylab w słowach

• podział wyrazów na sylaby

• podział wyrazów na sylaby i wyodrębnianie głosek w sylabie, odpoznawanie sylab

• tworzenie wyrazów z sylab

• czytanie sylab i tworzenie nowych wyrazów za pomocą rebusów

• wybieranie i segregowanie przedmiotów oraz obrazków na podstawie dźwiękowych właściwości ich nazw

• tworzenie wyrazów z podanych głosek i ich zamiana

• różnicowanie dźwięczności

• wymawianie głosek dźwięcznych i bez dźwięcznych z zatkanymi uszami

• wyszukiwanie obrazka o najdłuższe, lub najkrótszej nazwie

• kończenie wyrazów dwusylabowych i więcej w oparciu o obrazki

• dodawanie samogłosek do stałej spółgłoski

• różnicowanie głosek opozycyjnych

• wstawianie brakujących cząstek i liter wyrazów

• analiza zdania na wyrazy, sylaby, litery

• wykreślanki, uzupełnianki, przestawianki literowe i sylabowe

• rozwiązywanie zagadek

• krzyżówki, rebusy i teksty z lukami ćwiczenia pamięci słuchowej

• powtarzanie ciągów słownych

• nauka na pamięć wierszyków i rymowanek

• powtarzanie cyfr

• dobieranie zdań ze względu na rym

• tworzenie rymu do podanego wyrazu

• nauka i prezentowanie wyliczanek

• powtarzanie zdań

Ćwiczenia w zakresie czytania i pisania

Specjalne metody nauki pisania

• kreślenie liter na dużych płaszczyznach

• pisanie ruchem ciągłym

• wzrokowe ujęcie szczegółów konstrukcji litery

• pisanie liter po śladzie, następnie w ograniczonym polu

• pisanie ruchem ciągłym liter, sylab, wyrazów

• ćwiczenia w przepisywaniu

• ćwiczenia pisania z pamięci

• ćwiczenia w pisaniu ze słuchu wcześniej opracowanego tekstu

• wprowadzenie i utrwalenie zasad pisowni

• kojarzenie głoski z literą

Specjalne metody nauki czytania

• opracowywanie zespołów literowych

• różnicowanie zespołów literowych

• tworzenie i czytanie sylab, wyrazów trzyliterowych, czteroliterowych

• dobieranie podpisów do obrazka

• układanie podpisów do historyjek obrazkowych

• układanie i przekształcanie zdań

• ćwiczenia czytania z przeciąganiem

• ćwiczenie czytania ciągów sylabowych, w których pierwsza sylaba jest zarazem sylabą ostatnią wyrazu poprzedniego

Ćwiczenia w zakresie koordynacji wzrokowo-ruchowej

Ćwiczenia usprawniające motorykę ogólną

• zabawy rzutne i zręcznościowe

• biegi i skoki

• zabawy i ćwiczenia rozluźniające napięcie mięśniowe

• ćwiczenia relaksacyjne

• zabawy na lokalizację i orientację w przestrzeni

Ćwiczenia kształcące zaburzoną sprawność manualną

• ćwiczenia rozmachowe

• ćwiczenia ruchliwości i sprawności palców

Ćwiczenia kompensacyjne

• układanie puzzli

• układanie klocków obrazkowych

• ćwiczenia podnoszące sprawność całego ciała

• kolorowanie układów przestrzennych wskazanym kolorem

• układanie zdań z rozsypanek wyrazowych

• opowiadanie przedstawionych ilustracji

• układanie historyjek obrazkowych

• obrysowywanie figur geometrycznych z zachowaniem kierunku przeciwnego do ruchu wskazówek zegara

• zarysowywanie małych figur geometrycznych

• kolorowanie obrazków

• uzupełnianie brakujących obrazków w historyjce obrazkowej

• układanie figur według wzoru, z pamięci i bez wzoru

• układanie figur z patyczków

• składanie pociętych obrazków

• wyodrębnianie różnic między obrazkami

• składanie pociętych figur z papieru

• rysowanie prostych i krzywych linii pomiędzy coraz bardziej zwężającymi się granicami

• opowiadanie treści historyjek obrazkowych

• rozpoznawanie podobnych i odmiennych liter w wyrazach

• składanie sylab w sensowne wyrazy za pomocą suwaków i zegarów

I.Ćwiczenia percepcji wzrokowej.

1. 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   Dobieranie par jednakowych figur geometrycznych.

wersja a wersja b wersja c










wersja d






Wycięta figura

2.Domino obrazkowe z figur geometrycznych.













3.Kompozycje dwóch figur geometrycznych.




























4.Składanie pociętych figur geometrycznych.

Dziecko otrzymuje kolejno całe figury geometryczne z poleceniem dokładnej obserwacji. Następnie dostaje figury pocięte na 2,4 i 6 części i układa taką figurę, którą obserwowało.


















5.Układanie wzorów z figur geometrycznych.

Przygotowujemy plansze z wzorami i proste, różnorodne figury geometryczne.






















6. Wyszukiwanie ukrytych figur.






































Liczenie figur-ile kół, trójkątów...

Ćwiczenia na materiale obrazkowym.

1. Memo obrazkowe.

2. Składanie całości obrazka z jego części:

-na wzorze;

-wg wzoru;

bez wzoru;


























































































Sposoby cięcia obrazków:

3. Domino obrazkowe.















4. Różnicowanie wielkości figur.


Zadaniem dziecka jest wyszukiwanie figur wg wielkości w zbiorze różnych


elementów.















5. 
   
   
   
   Wyodrębnianie części z całości i łączenie ich w całość.

















Dziecko wskazuje, który element należy do danego przedmiotu.

6. Wykrywanie podobieństw i różnic.

1. Przygotowujemy serię obrazków różniących się szczegółami i takich, które są identyczne. Zadaniem dziecka jest wyszukanie różnych i takich samych obrazków.

2. 
   
   W serii obrazków dziecko wyszukuje przedmiot, który różni się od pozostałych.














Ćwiczenia na materiale literowym.

1. 
   
   
   
   
   
   Wyodrębnianie, nazywanie, liczenie liter.

2. Loteryjka graficzna.

Cel: Rozwijanie zdolności różnicowania liter i znaków graficznych.

Przygotowujemy kilka tablic loteryjkowych, na których umieszczamy podobne litery, znaki przestankowe, cyfry, sylaby, wyrazy.

Oddzielnie przygotowujemy kartoniki z pojedynczymi znakami graficznymi, które znajdują się na tablicy.
















































3. Loteryjka wyrazowa.

Cel: Różnicowanie wyrazów podobnych graficznie. Należy dobrać pary wyrazów, które różnią się tylko jedną literą, np. :





skok-stok, maj-mój, kule-kuma, płot-młot

baczek-maczek, był-tył, boczek-soczek

4. Plansze z wyrazami podobnymi graficznie

Zadanie polega na znalezieniu drogi od las do koc-tak, aby każdy wyraz różnił się od poprzedniego tylko jedną literą.




5. Loteryjka wyrazowa.

Cel: różnicowanie wyrazów podobnych graficznie.

Przygotowujemy plansze z wyrazami,

Różnicowanie liter:l-ł-t


















Różnicowanie liter m-n-w













Różnicowanie liter p-b-d-g













Różnicowanie liter a-o-ą-ę-e













Oddzielnie przygotowujemy kartoniki z tymi wyrazami jako nakrywki na plansze.

II. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej

1. Dopełnianie obrazka brakującymi elementami.






















































2. Nawlekanie kolorowych figur geometrycznych na nitkę.

Zadanie dziecka polega na nawlekaniu figur w określonej kolejności.

























3. Komponowanie szlaczków z figur geometrycznych.


Dziecko tworzy z figur dowolne układy, mozaiki, szlaczki( z zachowaniem pewnych prawidłowości w późniejszym etapie).

4. „Szycie”

Przewlekanie kolorowej nitki lub żyłki przez gotowe otwory ściegiem

-fastrygą.

5. Kalkowanie.

Dziecko otrzymuje do kalkowania początkowo proste obrazki, zawierające niewiele elementów, duże. W kolejnych ćwiczeniach zwiększamy trudność.

6. Dopełnianie obrazków.

Dziecko otrzymuje dwa obrazki. Dorysowuje brakujące elementy tak, by obrazki były takie same.





























7. Obrysowywanie.

Dziecko otrzymuje szablon z wyciętym kształtem przedmiotu lub szeregiem przedmiotów powtarzających się. Zadanie polega na obrysowaniu na zewnątrz lub wewnątrz tego szablonu danego przedmiotu, następnie na wypełnieniu wnętrza obrazka.

8. Domino obrazkowe(lub obrazkowo-literowe, sylabowe, obrazkowo-wyrazowe)

9. „Kolorowanie” obrazka.

Dziecko otrzymuje rysunek (kontury przedmiotu) oraz zestaw kolorowych elementów składających się na ten rysunek. Zadaniem dziecka jest ułożenie kolorowych części w odpowiednich miejscach konturu.
































10. Obrazek z „dziurami”

Zadanie polega na uzupełnieniu obrazka . Dziury mają kształt różnych figur geometrycznych.











11.Bezbarwny motyl.

Dziecko ozdabia motyla poprzez układanie na skrzydłach kolorowych elementów.







11. Kolorowe rybki.










































Tekturowa rybka posiada nacięcia , w które dziecko ma powkładać kolorowe łuski. Kolory łusek mogą być dobierane z pewną prawidłowością,

np. rzędami.

III.Ćwiczenia grafomotoryczne.

Przeznaczone dla dzieci o obniżonej sprawności manualnej oraz zaburzonej koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Ćwiczenia rozmachowe mięśni rąk:

1. Naśladowanie ruchów potrzebnych przy wykonywaniu czynności:

• malowania sufitu i ścian;

• zrywania owoców;

• łapania baniek mydlanych.

• Kreślenie w powietrzu dużych, płynnych, swobodnych ruchów w kształcie fal, kół, ósemek.

• Kreślenie kredą na tablicy, pędzlem, węglem- na dużych arkuszach i palcem, patykiem- na tacach z materiałem sypkim.

• Pogrubianie konturów.

• Zamalowywanie dowolnej przestrzeni dużych płaszczyzn, tworząc układy pasowe, kolorowe kraty.

• Zamalowywanie określonej przestrzeni, np. pól kwadratów, kół, trójkątów, dużych obrazków konturowych.

Ćwiczenia usprawniające mięśnie dłoni i drobne mięśnie palców.

1. Zamalowywanie małych przestrzeni kredkami, np. konturów obrazków.

2. Zamalowywanie w rysunkach wybranych figur geometrycznych.


































3. Kończenie zaczętych rysunków:

• kreślenie linii pionowych;

• kreślenie linii poziomych;

• kreślenie linii ukośnych;

• kreślenie linii falistych;

• kreślenie linii pętelkowych;

• kreślenie linii półkolistych;

• kreślenie kół;

4. Dorysowywanie brakujących elementów.

5. Łączenie kolejno ponumerowanych kropek-punktów.

6. Rysowanie linii między dwiema liniami -labirynty.

7. Rysowanie pod dyktando na siatce kratkowanej.

8. Kropkowanie rysunków( dziecko stawia kropki zaczynając od lewej do prawej)

9. Rysowanie wierszyków. Recytujemy wierszyki i równocześnie rysujemy poszczególne elementy.






Nasz bałwanek, śmieszny panek:



Zrobię kulę- zrobię dwie,

Skleję i trzymają się!




Trzecia kula-oto głowa


I figurka już gotowa!

Oczy- czarne plamki dwie,


Prosty nos, buzia w skos



Rózga,czapka nieco krzywo












I skończone nasze dziwo!

Ćwiczenia płynnych, rytmicznych, postępujących ruchów pisarskich.

1. Obrysowywanie szablonów(od wewnątrz i zewnętrznie).

2. Rysowanie szlaczków z elementów literopodobnych.

3. Rysowanie szlaczków poprzez łączenie wyznaczonych punktów.

4. Obrysowywanie liter przez kalkę.

5. Łączenie kropek.




. . . . . . . .

. . . . . . .

6. Uzupełnianie obrazka wg wzoru.






















IV. Ćwiczenia percepcji słuchowej.

Program ćwiczeń obejmuje :

A) ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownik;

B) ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową i różnicowanie dźwięków, które nie wchodzą w skład mowy;

C) ćwiczenia różnicowania dźwięków mowy.

A)

1. Uściślanie rozumienia znaczenia pojedynczych wyrazów określających nazwy zwierząt, roślin, przedmiotów, barw, liczb itd.

2. Uściślanie rozumienia zdań, w tym określeń czynności, związków logicznych.

3. Słuchanie treści opowiadań.

4. Powtarzanie wyrazów, krótkich zdań, opowiadań.

5. Nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów.

6. Układanie zdań z podanymi wyrazami.

7. Opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych.

8. Próby samodzielnego wypowiadania się( opowiadanie różnych zdarzeń, przeżyć, filmów, zabawy tematyczne, teatrzyki, rozmowy telefoniczne).

B)

1. Rozpoznawanie dźwięków z otoczenia.

2. nadsłuchiwanie- Co się dzieje wokół nas? Co tyka?

Co warczy? Co dzwoni? Co szumi? Co syczy?

3. Rozpoznawanie i odtwarzanie dźwięków wydawanych przez instrumenty muzyczne.

4. Ilustrowanie dźwięków symbolem graficznym:

__________dźwięk ciągły - - - - - - - - przerywany





wysoki niski


głośny . cichy

___ ___ długi - - krótki

- Demonstrujemy dźwięki, dzieci wskazują symbole.

• Dzieci przy pomocy instrumentów odtwarzają struktury dźwiękowe zgodnie ze schematami;

• Dzieci wykonują dźwięki na instrumentach, następnie rysują schemat.

• Dzieci rysują schemat i wykonują dźwięki.

• Odtwarzanie rytmu i wiązanie go z układem przestrzennym.

• Odtwarzanie rytmu ilustrowanego układem przestrzennym




























• Rozpoznawanie układu przestrzennego odpowiadającego wystukanemu rytmowi;













• Odtwarzanie w układzie przestrzennym wystukanego rytmu.

• Graficzne odtwarzanie wysłuchanego rytmu w postaci rysunku, zapisu matematycznego

. . . . .

2 + 3

C)

1. Wyodrębnianie zdań z potoku mowy.

• Wyróżnianie zdania. Rozkładamy przed dzieckiem obrazek i wymawiamy ciąg wyrazów. Dziecko wyróżnia i powtarza zdanie. rower-piłka-kot pije mleko-ryba-ołówek

• Układanie zdań na temat obrazka-krótkich: Kotek śpi.-dłuższych: Kotek śpi smacznie. Mały kotek śpi smacznie.

• Wyodrębnianie wyrazów w zdaniu.

• Liczenie wyrazów w zdaniu ilustrowane układami z klocków, rozcinaniem paska papieru na tyle części, ile wyrazów jest w zdaniu.

• Układanie zdań z wyrazów-nauczyciel podaje obrazek i wypowiada wyrazy. Dziecko na podstawie i tych wyrazów układa zdania np., mleko, mama, gotuje-Mama gotuje mleko.

• Dopełnianie zdań-Kotek pije................ .

• Wyróżnianie wyrazów krótkich i długich.

• Tworzenie wyrazów rozpoczynających się od podanej sylaby, np. nazw zabawek, mebli, przyborów szkolnych ( w pierwszej fazie można używać dodatkowo obrazków).

• Wyodrębnianie sylab w wyrazach.

• Rozpoznawanie obrazków rozpoczynających się od określonej sylaby, podanej przez nauczyciela

• Uzupełnianie brakującej sylaby podczas podawania sobie piłki.

• Synteza sylabowa wyrazów 2, 3 sylabowych. Nauczyciel podaje sylaby, dziecko tworzy cały wyraz.

• Analiza wyrazów 2, 3 i więcej sylabowych. Dziecko dzieli na sylaby podany wyraz.

• Wskazywanie sylab w rozsypankach obrazkowo-sylabowych.























-Układanie obrazków wg liczby sylab.

• Dziecko dopasowuje obrazki do kartoników z kropkami symbolizującymi liczbę sylab.

• Gra w „Wojnę”

Dzieci otrzymują jednakową liczbę obrazków. Odkrywają kolejno po jednym. Dzielą wyraz na sylaby. Wygrywa ten, kto ma więcej sylab.

4. Wyodrębnianie fonemów w wyrazach.

-Wyodrębnianie głosek w wyrazach wg kolejności:

• Samogłoski w nagłosie;

• Spółgłoski w wygłosie;

• Spółgłoski w nagłosie;

• Samogłoski w wygłosie;

• Samogłoski w śródgłosie;

• Spółgłoski w śródgłosie;

-Wyodrębnianie pierwszych głosek z wyrazów, tworzenie z nich nowych wyrazów(ucho, lis-ul).

Segregowanie obrazków . Przygotowujemy obrazki z dwu grup, dziecko układa je w dwóch szeregach.(s-sz; sz-cz; k-g; p-b; t-d; w-f)

5. Ćwiczenia usprawniające czytanie i pisanie na materiale literowym, sylabowym i wyrazowym.

Opracowanie samogłosek i odpowiadających im liter.

• Słuchowe wyodrębnianie samogłosek w nagłosie, wygłosie i śródgłosie.

• Rozpoznawanie nazwy obrazka na podstawie pierwszej i ostatniej głoski.

• Segregowanie obrazków na podstawie głoski, litery.

• Poznanie kształtu litery-formowanie z plasteliny, rysowanie wg szablonu, obrysowywanie przez kalkę.

• Dobieranie par jednakowych liter( drukowanych wielkich, drukowanych wielkich i małych, pisanych wielkich i małych, drukowanych do pisanych.

• Układanie pociętych liter wg wzoru.

• Przekształcanie wyrazów przez zmianę jednej samogłoski(rok-rak, kara-kura, dym-dom)

• Dobieranie wyrazów do schematów

• Łączenie poznanych samogłosek ze spółgłoskami









+ +

Opracowanie spółgłosek i odpowiadających im liter

( m, t, k, d, l, s, r, b, p, g, t, n, c, w, ł, z, j)

• Wybieranie obrazków zawierających określone spółgłoski.

• Kojarzenie głosek z właściwą literą.

• Wyszukiwanie danej litery w tekstach.

• Utrwalenie- tworzenie albumów liter.

Tworzenie oraz czytanie i pisanie sylab dwuliterowych otwartych.

• Podstawianie samogłosek do stałej spółgłoski.

• Podstawianie spółgłosek do stałej samogłoski.

	a	o	e	i
m	ma/am

Czytanie i pisanie wyrazów dwusylabowych zbudowanych z sylab dwuliterowych otwartych.

• Tworzenie wyrazów dwusylabowych z sylab otwartych przez podstawienie sylaby końcowej do stałej sylaby pierwszej.














• Tworzenie wyrazów dwusylabowych z sylab otwartych przez podstawienie sylab początkowych do stałej sylaby

końcowej.








Czytanie i pisanie wyrazów trzyliterowych zbudowanych z sylaby zamkniętej.

• Dostawianie sylab otwartych do stałej spółgłoski(suwak, koło)








• Dostawianie różnych spółgłosek do stałej sylaby otwartej(suwak).

• Segregowanie wyrazów jednosylabowych wg samogłosek.

• Czytanie i pisanie od razu całych wyrazów. Czytanie ćwiczymy techniką „ślizgania się” z litery na literę. W doskonaleniu czytania można stosować okienka ograniczające pole widzenia do określonej sylaby, wyrazu.
















MO MOTYL











• Przekształcanie wyrazów przez zmianę głosek(liter), np.:

dom kot

dym kos

dam koc

• Czytanie i dobieranie takich samych kartoników.

ryk	rak	rok
ryś	raj	rym




bas	pas	bak
bok	bis	bąk







las	lis	lek
len	lot	lok

Tworzenie wyrazów dwusylabowych z sylab dwuliterowych otwartych i trzyliterowych zamkniętych.

• Uzupełnianie loteryjek obrazkowo-sylabowych.




















• Uzupełnianie brakujących sylab. Dostawianie sylab pisanych do drukowanych.

katar	ka
komar	ko
kotek	ko

tar
mar
tek

Czytanie i pisanie wyrazów dwusylabowych zbudowanych z sylaby trzyliterowej otwartej i dwuliterowej otwartej.

• Uzupełnianie podpisów pod obrazkami- rozsypanka sylabowa.



































Ćwiczenia w syntezie i analizie wzrokowo-słuchowej wyrazów jednosylabowych ze zbiegiem spółgłosek.

• Przekształcanie wyrazów jednosylabowych w wyrazy ze zbiegiem spółgłosek w nagłosie.

Rysowanie rebusów.

len mak rak




tlen smak brak




kok rak lew

skok wrak zlew

port rok lin

sport krok klin

• Tworzenie nowych wyrazów przez usunięcie jednej głoski(litery).

smok-sok krok-kok-rok

smak-mak blok-bok-lok

) .

..

...

`. .


t 1 2

+

T

tan

L

lew

to

po

6

ba

P

Ł

3

α

łan

E

bo

-

bis

pas

9

l

ła

ton

t

len

p

B

bas

lis

do

łan

E

P

oset

ocet

las nas noc nos nic

koc kic

łan

len

las

lak

lis

lek

łan

ten

tan

tan

las

mów

nim

nam

mam

nów

min

wam

nim

gad

bas

pod

bar

paw

dar

but

dom

kot

kat

kos

kęs

tak

tok

kok

kąt

t

te

u

zo

wi

y

g

le

o

ry

k













.

ce

wo

o

m

m

a

o

e

u

i

y

za

ko

ra

sa

la

sy

to

la

r

rym

ryk

raj

bąk

bak

bok

lis

lot

lok

len

gut

tel

tek

fo

ko

ko

ta

pił

kra

ka

s mak

---