Ćwiczenie nr 5.
Badanie składu powietrza w ładowniach statków oraz przestrzeni magazynowej.
Powietrze zawiera składniki występujące w stężeniach stałych i zmiennych, biologicznie czynne i bierne. Biologicznie czynnym, stałym składnikiem powietrza jest tlen, mający największy wpływ na czynności życiowe organizmu ludzkiego. Maksymalny czas przetrwania człowieka bez wymiany powietrza z atmosferą wynosi ok. 6 min. Zmiany w zdolności do pracy występują po obniżeniu stężenia tlenu w powietrzu poniżej 17%. Negatywny wpływ na organizm człowieka mają również pyły wprowadzone przez drogi oddechowe, a ich szkodliwość zależy od rodzaju pyłów. Wielkości ziaren, ich ciężaru właściwego, stopnia zapylenia i czasu narażania.
Dla substancji przenikających do organizmu przez drogi oddechowe opracowano wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń na stanowisku pracy tzw. NDS.
W przypadku pracy na zbiornikowcach może wystąpić zagrożenie wdychania par ropy naftowej, które również działają na organizm toksycznie.
Podczas transportu morskiego ładunków pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w ładowniach statku przebiegają naturalne procesy biochemiczne zachodzące w masie towarowej. Należy także uwzględniać procesy życiowe mikroorganizmów, które są przyczyną wydzielania się w określonym stopniu produktów gazowych oraz energii cieplnej z danego ładunku co w konsekwencji prowadzi do zmiany warunków mikroklimatycznych w ładowni.
Niektóre owoce (jabłka, gruszki, banany, brzoskwinie) wydzielają w okresie dojrzewania etylen, działający stymulująco na proces dojrzewania
Omówione procesy uzasadniają konieczność kontroli składu powietrza w ładowniach statków, również w przypadku transportu towarów pochodzenia zwierzęcego.
W czasie transportu morskiego węgla zachodzą skomplikowane procesy fizykochemiczne, prowadzące do zmiany składu atmosfery w lądowni. W wyniku tych reakcji na powierzchni węgla może gromadzić się dwutlenek węgla i tlenek węgla oraz metan. Wydzielająca się energia cieplna może doprowadzić do samozapalenia węgla.
Ładowni nie wolno przewietrzać przy stężeniu metanu poniżej 2%, gdyż wprowadzenie dodatkowej ilości powietrza do masy węgla może przyspieszyć proces samozapłonu.