Interna 10.04.2014
Ketoza krow ketosis bovum, ketonemia, acetonemia, ketonuria, acetonuria
Przemieszczenie trawienca pingowanie- stetoskop i pingowanie w sciane brzucha wokol stetoskopu -
Istota choroby
Choroba charakteryzuje sie
-nagromadzeniem sie zw ketonowych we krwi (ketonemia), moczu (ketonuria), mleku (ketolaktacja) i w wydychanym powietrzu
-zmniejszenie stezenia glukozy we krwi (hipoglikemia)
-sklonnosc do zwyrodnienia tluszczowego watroby
Ketoza
1. Subkliniczna
2. Kliniczna
3. Ketoza pokarmowa-> stosowanie w zywieniu pasz ketogennych ->zwiekszona zawartosc kwasu maslowego w plynie zwacza-> zwiekszona ketogeneza w nablonku zwacza
4. Ketoza wtrna-Inna choroba-> brak apetytu -> energetyczne
A. Hipoglikemia - watrobowa lub
Rodzaje ketozy
-k. Pierwotna wystepuje samoistnie w okresie poporodowym
-k. wtorna wystepuje w przebiegu innych chorob pierwotnych niezalenie od okresu laktacji
-k. Pokarmowa- wystepuje niezalenie od okresu laktacji, wieku, plci, u krow karmionych pasza ketogenna
-k. subkliniczna- typowa choroba dla stada krow, w wielu stadach zywionych tmr-ami wystepuje chroniczny stopien ketozy, zyja na ujemnym bilansie energetycznym
-k. Kliniczna - postac niestrawnosciowa i postac nerwowa (neurologiczna)
Przyczyny ketozy pierwotej
-specyficzna przemiana energetyczna u przezuwaczy
-wysoka wydajnosc mleczna w poczatkowym okresie laktaci
-znaczny wzrost zuzycia glukozy na poczatku laktacji
-spadek produkcji gkukozy i glikogenu w watrobie
-nadmierne otluszczenie krow w okresie przedporodowym
-zaburzenia hormonalne- obnizenie stezenia glikokortykoidow i insuliny a wzrost stezenia STH, tyroksyny i noradrenaliny
-bledy zywieniowe
Przyczyny ketozy pierowtnej - czynniki wewnetrzne
-niedobory energetyczne w szczycie laktacji
-specyfika przemian energetycznych przezuwaczy
Przczyczyny wewnetrzne- przemiany weglowodanowe
Weglowodany w paszy: celuloza, hemiceluloza, skrobia, sacharoza, laktoza, maltoza, glukoza-
-> depopolimerazy amylazy celulazy-> lotne kwasy tluszczowe LKT
Kwas octowy 60-65%
Kwas propionowy 20%
Kwas maslowy 15-20%
NKT:
Kwas mrowkowy, walerianowy, karponowy, bursztynowy, mlekowy
Rola lotnych kwasow tluszczowych
LKT sa glownym zrodlem energii i materialem budulcowym:
tkanki mleko
Kwas propionowy tluszcz cukier bialko cukier
Kwas octowy tluszcz tluszcz bialko
Kwas maslowy bialko
Przyczyny ketozy pierwotnej - czynniki wewnetrzne
-nadmierne otluszczenie krow
-stan hormonalny - glikokortykoidy, insulina, STH, h tarczycy, noradrenalina
Insulina ochrania organizm przed nadmiernym wykorzystaniem tluszczy, nie podajemy jej duzo- malo! 0,2-0,5 /kg w celach antyketogennych i antylipolitycznych
Przyczyny ketozy pierowtnej czynniki zewnetrzne
-bledy zywieniowe (jednostronne i niepelnowartosciowe zywienie, niedostosowanie ilosciowe i jakosciowe dawki pokarmowej do potrzeb produkcyjnych)
-wadliwa technika zywieniowa
-glodzenie zwierzat
Patogeneza ketozy
Miejsce ketogenezy. prekursor produkt
Nablonek zwacza, c;zepca, ksiag kwas maslowy-> kwas B-hydroksymaslowy
Watroba wolne kwasy tluszczowe 1. K acetooctowy 2 k. B hydroksymaslowy 3. Aceton
Wymie kwas octowy, k. B hydroksymaslowy k.acetooctowy
Przyczyny ketozy wtornej
-niestrawnosc
-skret i przemieszczenia trawienca
-zapalenie wymienia i macicy
-zanokcica
-schorzenia goraczkowe z uposledzeniem lub utrata laknienia
Zanokcica- choroba bakteryjna dotyczaca szpary racicznej, krowa kuleje i nie moze sie przemieszczac np do jedzenia
Przyczyny ketozy pokarmowej
-pasze ketogenne (zawierajace kwas maslowy)
-pasze powodujace tzw. Ketogenna fermentacje w zwaczu
-obecnosc pierwotniakow z rodzaju Entodinum w tresci zwacza
Zaleznosc miedzy zywieniem, trawieniem a ketoza przezuwaczy
Pasze ketogenne kiszonki zawierajace kwas maslowy-> zwiekszona ketogeneza w nablonku zwacza-> subkliniczna
Fermentacja ketogenna nadmiar latwostrawnych weglowodanow iwl surowego-> wzrost zawartosci kwasu maslowego zmniejszenie zawartosci kwasu propionowego-> zwiekszona ketogeneza w nablonku zwacza-> subkliniczna
Niedobory energetyczne niedostosowanie dawki pokarmowej-> mobilizacja tluszczowa - lipoliza wzrost LKT-> zwiekszona ketogeneza watroba-> objawy kliniczne -> subkliniczna
Objawy kliniczne ketozy postac niestrawnosciowa
-spadek wydajnosci mlecznej
-zmniejszenie lub brak apetytu
-oslabienie i zanikanie odruchow przezuwania i ruchow zwacza
- uposledzenie motoryki przedzoladkow, brak napiecia miesniowki sciany brzucha i zwacza (zwacz jest pusty)
-zwiekszona wrazliwosc okolicy watroby i czasami powiekszenie pola stlumienia watrobowego
- kal twardy, pokryty sluzem pozniej plynny
-mleko geste i warzy sie przy gotowaniu
-postepujacy spdek masy ciala i wychudzenie
-krowa ma wybiorczy apetyt
Objawy kliniczne ketozy postac nerwowa
Nasilenie lub oslabienie reakcji psychomotorycznych
-oslabienie psychomotoryczne- osowialosc, sennosc, slaba reakcja na bodzce, spiaczka,pozycja lezaca
-pobudzenie psychomotoryczne- parcie na oslep, dreptaniem w miejscu, slinotok, spaczony apetyt, lizanie lub gryzienie wlasnej skory, zaburzenia koordynacji ruchow, nadwrazliwosc czuciowa, puse przezuwanie, zaburzenia czucia glebokiego
.Zmiany biochemiczne
-Krew: hiperketonemia, hiperlipidemia, hipoglikemia, hiperbilirubinemia >8,55 umol/l, wzrost aktywnosci AST > 80U/l, wzrost aktywnosci GGT >30 U/l
-Mocz: ketonuria
-mlekow- podwyzszona liczba kwasowa, ketolaktacja
Interpretacja wyniko labolatoryjnych krow
Stan kliniczny glukoza mg/100ml WKT umol/l zw.ke mg/100
Zdrowie 40 60 300 600 2-5
Ketoza sub 30 40 600 900 5 15
Ket kli <30 >900 >15
Wyniki testu Rothera
Mocz mleko
- -
+ -
+ +
Rokowanie
-w ketozie pierwotnej i pokamowej pomyslne- w sanch lzejszych powrot do zdrowie w ciagu 3-6 dni, w ciezszych po 8-10 dniach
-brak poprawy po 5-6 dniach budzi podejrzenie ketozy wtornej i rokowanie ostrozne lub niepomyslne
Zmiany anatomopatologiczne
-wychudzenie zwierzat
-zwyrodnienie watroby
-tluszczowe nacieki w nerkach oraz nadnerczach
-czasami zazolcenie blon sluzowych
Rozpoznanie roznicowe
Postac niestrawnosci ketozy
-niestrawnosci
-zapalenie otrzewnej
-przemieszczenie trawienca
Postac nerwowa ketozy
-wscieklizna
-tezyczka pastwiskowa
-porazenie poporodowe
-zapalenie opon mozgowych i mozgu
Leczenie
-ketoza pokarmowa- eliminacja pasz ketogennych
-ketoza z objawami klinicznymi- zwiekszenie poziomu glukozu:
Glukoza 20%- 1000 mk, 40% 500 ml, 4-6 dni
Glikokortykoidy:
Hydrocortisonum aceticum 125-250 mg, 2-4 dni
Dexafort 10ml, powtorzyc po 3-5 dniach
Brak optiocortenol S 8-10 ml, powtorzyc po 3-5 dniach
- zwiazki glukoplastyczne: propionian sodu (Neopropiowet) 100-200 mg 2x dziennie, glikol propylenowy 125-250 mg, ketomix 1000 ml, ketostop 300g, boviketozin 250 ml 2x dziennie przez 4-10 dni, glicerol 150-500g 2 x dziennie przez 4-10 dni
- inne srodki : insulina 200j z glukoza 0,2-0,5 j/kg
Wit B1 forte 5-10 mg/kg mc z glukoza przez 2-4 dni
Kwas nikotynowy 6,0g 2x dziennie przez 4-10 dni
Wodzian chloralu 30-50 g przez 3-5 dni
-zwizki lipotropowe: metionina 2,4-4 g/100 kg mc iv, chlorek choliny 25g w 10% roztworze wodnym sc
-ketoza subkliniczna poprawa zywienia krow, stosowanie zwiazkow glukoplastycznych przez 6-12 dni (jest to najkrotszy okres czasu po ktorym krowa moze przejsc na spalanie cukrow zamiast tluszczy)
Zapobieganie
-w okres zasuszenie 8-4 tyg a.p.: do 3 kg pasza tresciwa (dawka pokarmowa winna pokrywac produkcje 10l mleka), do 5 kg burakow cukrowych lub 10 kg burakow pastewnych
-po porodzie: zapewnienie energii w dawce odpowiadajacej 1 kg paszy tresciwej na 3 kg mleka, zapewnienie optymalnej ilosci bialka strawnego 55g na 1 l mleka, podaz wlokna surowego w ilosci 18-20% sm dobre siano, kiszonka z suszu
-stopniowa zmiana rodzaju zywienia i przyzwyczajenia do nowej paszy
-eliminacja pasz ketogennych po podaniu pasz badanie moczu na obecnosc zwiazkow ketonowych
Stymulacja