• Gdyby mnie kochał, pozwoliłby mi zobaczyć
  moje dziecko. Gdyby mnie kochał, to czy zabierałby
  mi syna? Nie chciałam do tego wracać. Ale sam rozu­
  miesz, że coś takiego niełatwo wybaczyć.

• Ależ On musiał go zabrać! Po pierwsze, dla jego
  dobra...

• Jestem pewna, że uczyniłam wszystko, żeby tyl­
  ko mój syn był szczęśliwy. Poświęciłam całe moje ży­
  cie...

• Ludzie nie potrafią dać innym prawdziwego
  szczęścia, przynajmniej nie na długo. Po drugie, zro­
  bił to dla twojego dobra. Chciał, żeby twoja miłość
  podyktowana instynktem macierzyńskim (taką mi­
  łość mają nawet tygrysice) zmieniła się w coś lep­
  szego. Chciał, żebyś pokochała Michaela tak, jak On
  sam rozumie miłość. Nie można kochać w pełni Inne­
  go stworzenia, dopóki nie pokocha się Boga. Czasem
  przemiana ta dokonuje się bez potrzeby pozbawienia
  miłości instynktownej przedmiotu jej zaspokojenia.
  Ale zdaje się, że w twoim przypadku nie było takiej
  nadziei: instynkt okazał się zbyt silny i nieokiełznany,
  stał się twoją manią. (Zapytaj swoją córkę, albo męża.
  Zapytaj własną matkę — o niej jakoś nigdy nie po­
  myślałaś.) Jedynym ratunkiem było zabranie tego, na
  kim skupiło się twoje maniakalne uczucie; ten zabieg
  okazał się konieczny. Istniała nadzieja, że po usunię­
  ciu pierwszego rodzaju miłości, w samotności i ciszy
  rozwinie się na jej miejscu coś zupełnie nowego.

• To wszystko bzdury! To okrutne i nieludzkie!
  Jakim prawem mówisz takie rzeczy o miłości macie­
  rzyńskiej? To najczystsze, najświętsze ze wszystkich
  ludzkich uczuć!

• Ależ Pam, żadne ludzkie uczucia nie są same
  w sobie czyste lub nieczyste, święte lub pozbawione
  świętości. Są święte, tylko ręka Boga trzyma je na wo-

84

- Ale jeżeli pozostawi się je same sobie, zwyrod­nieją i przemienia się w fałszywych bogów. ~~ — Moja miłość do Michaela nie zwyrodniałaby nig­dy, nawet gdybyśmy żyli razem miliony lat.

• Mylisz się. Musisz to wiedzieć, Pam. Czy nie
  spotkałaś tam, na dole, matek, które mają ze sobą
  w Piekle swoich synów? Czy i c h miłość może ko­
  goś uszczęśliwić?

• Jeżeli masz na myśli takie baby jak ta Gurthie
  i jej obrzydliwy Bobby, to pewnie, że nie. Nie chcesz
  chyba powiedzieć... Gdybym ja miała ze sobą Mi­
  chaela, byłabym absolutnie szczęśliwa, nawet w tam­
  tym mieście. Nie opowiadałabym o nim bez przerwy,
  tak że nikt nie mógłby już znieść dźwięku jego imie­
  nia, tak, jak opowiada Winifred Gurthie o swoim bę­
  karcie. Nie kłóciłabym się z ludźmi dlatego, że nie
  poświęcają mu dość uwagi, i nie byłabym wściekle
  zazdrosna, kiedy w końcu go zauważą. Nie skarżyła­
  bym się i nie jęczała wszystkim wokoło, że mój syn
  nie był dla mnie dość miły. Bo on oczywiście byłby
  miły. Jak śmiesz sugerować, że Michael mógłby być
  podobny do tego małego Gurthiego? Nie zniosę takiej
  bezczelności.

• Obserwując tamtych ludzi, miałaś okazję zoba­
  czyć, do czego prowadzi w końcu ludzkie uczucie,
  o ile nie zostanie przemienione.

• To kłamstwo! Nieludzkie, okrutne kłamstwo!
  Kto mógłby kochać swoje dziecko bardziej niż ja?
  Czy nie żyłam przez wszystkie te lata wspomnienia­
  mi o nim?

• To był twój błąd, Pam. W głębi serca zdajesz so­
  bie z tego sprawę.

• Jaki znów błąd?

• Te dziesięć lat zmienionych w żałobny rytuał.
  To, że jego pokój musiał wyglądać dokładnie tak, jak

85

---