stąd

Średnica większej podstawy stożka

Pomiar samej tylko zbieżności stożka zewnętrznego dogodnie jest wykonać

[—1 za pomocą liniału sinusowego z uchwy-J°L tem kłowym (rys. 21) .( : t—f| wówczas

\ ! yl l

Zbieżność stożka oblicza się z wzo ru [7].

Błąd pomiaru kąta za pomoc liniału sinusowego zależy m.in. od dłu gości pomiarowej / liniału sinusowego i zmniejsza się ze wzrostem / oraz 0( wielkości mierzonego kąta i? i wzrast;

z jego wzrostem.

Praktycznie dla kątów mniejszycł od 45° ta dokładność pomiaru wynosi

Rys. 21. Pomiar stożka zewnętrznego za pomocą li­niału sinusowego z uchwytem kłowym

przy /=100mm ±10"-=15" przy 7=200 mm ± 5"-± 8"

y-J • —— ^^\J ±IŁ1ŁŁ T" J ~~ ~t~ O

iRys. 22 przedstawia schemat pomiaru stożka wewnętrznego za pomocą liniału sinusowego.

Dokonuje się kolejno pomiarów kątów /? i y. Kąt a równy jest sumie kątów P i y (rys. 22c).

Błąd pomiaru jest mniejszy .dwukrotnie niż przy pomiarze stożka zewnętrznego. Przy opisie liniału sinusowego wspomniano o tym, aby górna płaszczyzna lub tworząca mierzonego przedmiotu była równoległa do płaszczyzny płyty pomiarowej i jednocześnie prostopadła do prostej K, czyli mierzona tworząca stożka (lub linia największego spadku klina) powinny być zgodne z linią największego spadku płaszczyzny liniału sinusowego. Zależność między kątem o. największego spadku liniału, a kątem f)p odchylenia linii

pomiaru od płaszczyzny największego spadku i uzyskanym z pomiaru kątem (n -r (5,) ustalona jest wzorem (rys. 23)

Opierając się na tym wzorze, obliczono dla niektórych wartości kąta a odchyłki po­miaru <5;,, spowodowane nieprawidłowym ustawieniem przedmiotu na liniale (tabl. 5).

'omiarze stożka zewnętrznego (rys. 20) większa podstawa stożka opiera się tylko .1 \ "m punkcie o listwę oporową liniału sinusowego, co utrudnia prawidłowe usta-:^ go na liniale, natomiast stożek wewnętrzny (rys. 22) można dokładnie ustawić

iaiale znacznie łatwiej.

/»

Rys. 23. Wpływ nieprawidłowego usta­wienia przedmiotu na liniale sinusowym; AB — linia pomia­ru, AC—linia największego spadku liniału

Rys. 22. Pomiar stożka wewnętrznego za pomocą liniału sinusowego

---