Kodeks cywilny. Komentarz

red. prof. dr hab. Krzysztof Pietrzykowski

Rok wydania: 2008

Wydawnictwo: C.H.Beck

Wydanie: 5

Komentowany przepis

Art. 370. [Wspólne mienie] Jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej.

1. Należy przyjąć, że:

1) kilka osób zaciąga zobowiązanie, gdy osobiście lub przez przedstawiciela dokonuje czynności prawnej, z której wynika dla nich zobowiązanie do spełnienia określonego świadczenia,

2) wspólnym mieniem jest, stosownie do art. 44, współwłasność lub wspólność innych praw majątkowych; rodzaj wspólności jest obojętny,

3) zobowiązanie dotyczy wspólnego mienia, gdy zostało zaciągnięte w celu pokrycia wydatków lub nakładów na wspólne mienie lub pozostaje w innym związku gospodarczym z tym mieniem (zob. Z. Masłowski, w: Komentarz 1972, t. 2, s. 901).

2. Z art. 370 wyraźnie wynika względnie obowiązujący charakter wyrażonej w nim normy. Czynność prawna kreująca zobowiązanie kilku dłużników dotyczące ich wspólnego mienia może zatem wyłączać ich solidarną odpowiedzialność.

3. Na podstawie umowy zawartej przez jednego z małżonków oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie tylko w wypadkach objętych zakresem hipotezy art. 30 KRO. Zniesienie przez sąd wspólności spółdzielczego prawa do lokalu pozostawało bez wpływu na określoną w art. 30 KRO odpowiedzialność solidarną obojga małżonków za zapłatę opłat związanych z użytkowaniem spółdzielczego lokalu mieszkalnego (zob. uchw. SN z 11.10.1995 r., III CZP 137/95, OSN 1996, Nr 1, poz. 16).

4. Natomiast małżonkowie, którzy wspólnie zawarli umowę kreującą zobowiązanie dotyczące ich wspólnego majątku, mogą być zobowiązani solidarnie na podstawie art. 370 (zob. orz. SN z 27.12.1979 r., I CR 408/79, OSN 1980, Nr 6, poz. 126; J. Pietrzykowski, w: Komentarz KRO, uw. I do art. 41 KRO).

5. Zastosowanie art. 370 jest wyłączone w odniesieniu do zobowiązań właścicieli lokali, dotyczących nieruchomości wspólnej, przez art. 17 WłLokU, według którego "za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej odpowiada wspólnota mieszkaniowa bez ograniczeń, a każdy właściciel lokalu - w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości".

6. Wspomniany, bardzo niejasny przepis ustawy o własności lokali wyłącza także zastosowanie art. 379 § 1. Za wymienione w nim zobowiązania odpowiadają wyodrębnionym majątkiem wspólnym i majątkami indywidualnymi wszyscy właściciele lokali, z tym że odpowiedzialność majątkiem indywidualnym każdego z właścicieli jest ograniczona do części zobowiązania odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności nieruchomości wspólnej. W tak rozumianym art. 17 ustawy o własności lokali należy dostrzegać normę względnie obowiązującą. Na temat tego przepisu zob. w szczególności J. Pisuliński, w: System PrPryw, t. 4, s. 254 i 255 oraz M. Nazar, Status cywilnoprawny wspólnoty mieszkaniowej, Rej. 2000, Nr 4, s. 128.

Zawada