Projekt restrukturyzacji technicznej

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI

I. Wprowadzenie

Celem niniejszego opracowania jest propozycja restrukturyzacji Przedsiębiorstwa Robót Drogowych w Katowicach. Proponowane przekształcenia dotyczą zmian
w strukturze majątkowej opisywanego przedsiębiorstwa. Aby zrealizować powyższe założenia niezbędne będą odpowiednie nakłady inwestycyjne na zakup nowych maszyn
i urządzeń.

W obecnej sytuacji rynkowej wobec rosnącej konkurencji firm zachodnich oraz biorąc pod uwagę zamiar wejścia Polski w struktury Unii Europejskiej niezbędny jest nowoczesny sprzęt odpowiadający wszelkim wymogom rynkowym.

Posiadanie takiego sprzętu gwarantuje zdobycie wiodącej pozycji na rynku,
a w perspektywie zapewnia ciągłość zamówień na usługi oferowane przez PRD
w Katowicach.

II. Ogólny opis przedsiębiorstwa

II.1. Historia, powstanie, rozwój

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach do 1997 r. wchodziło w skład Śląskiej Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w Katowicach. Na podstawie zarządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej ze struktur Śląskiej DODP wyodrębniono samodzielne przedsiębiorstwa, w wyniku czego zarządzeniem z dnia 30.12.1997 r. utworzono Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach. Po reorganizacji przedmiot działania Przedsiębiorstwa pozostał bez zmian.

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach zostało wpisane do Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych prowadzonego przez Sąd Rejonowy V Wydział Gospodarczy w Katowicach pod numerem Rpp 253.

Siedziba przedsiębiorstwa

40-032 Katowice, ul. Krakowska 5

tel.: [phone]

fax: [phone]

Przedsiębiorstwo od początku swojej działalności posługuje się logo zawierającym skrót jego nazwy będący zastrzeżonym znakiem towarowym.

II.2. Asortyment usług, produkcja, strategia działania

Zgodnie z rejestrem przedsiębiorstw państwowych przedmiotem działania PRD
w Katowicach jest wykonywanie w szczególności specjalistycznych robót drogowych
i mostowych, robót budowlano-montażowych, działalność produkcyjna i inna.

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach działa na rynku budowlanym
w sektorze budownictwa drogowego.

Sektor budownictwa drogowego dzieli się na podsektory związane z klasą dróg, tj.:

1. drogi szybkiego ruchu, ekspresowe, autostrady

2. drogi krajowe nie będące drogami szybkiego ruchu

3. drogi wojewódzkie

4. drogi lokalne

5. drogi niepubliczne

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach nie uczestniczy w podsektorze I, gdyż jego potencjał wykonawczy, finansowy i technologiczny jest niewystarczający.
W sektorze tym funkcjonują duże firmy krajowe, o obrocie przekraczającym 100 mln zł rocznie oraz w coraz większym stopniu potężne firmy zagraniczne.

Przedmiotem działania Przedsiębiorstwa Robót Drogowych są:

• remonty dróg,

• budowa dróg,

• modernizacja dróg i ulic,

• zimowe utrzymanie dróg,

• bieżące konserwacje nawierzchni,

• utrzymanie bieżące dróg (likwidowanie przełomów, utrzymanie oznakowania pionowego i poziomego).

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach posiada bocznicę do przeładunku materiałów sypkich i paliw, wytwórnię mas bitumicznych, zaplecze remontowo-sprzętowe oraz stację paliw.

II.3. Kierunki sprzedaży usług i wyrobów

Struktura sprzedaży PRD jest typowa dla branży. Głównymi odbiorcami usług
są administratorzy dróg; samorządy i Dyrekcja Główna Dróg Publicznych. Inni odbiorcy
to przede wszystkim duże zakłady pracy remontujące drogi wewnątrzzakładowe. Sprzedaż
w Przedsiębiorstwie kierowana jest wyłącznie na rynki krajowe.

Największy udział w sprzedaży ogółem stanowi sprzedaż produkcji podstawowej, tj. sprzedaż usług związanych z budową i modernizacją dróg. Stały przyrost wartości sprzedaży produkcji podstawowej oraz jej największy udział w strukturze sprzedaży ogółem powoduje, że w dalszym ciągu najbardziej optymalne dla Przedsiębiorstwa byłoby rozszerzanie skali działania produkcji podstawowej.

PRD uzyskuje 95% wartości sprzedaży z dużych transakcji, tzn. od klientów, którzy zapewnili Przedsiębiorstwu w okresie 01.01.1998 - 31.12.2001 wartość sprzedaży powyżej 100.000,00 zł. Pozostała sprzedaż w tym okresie pochodzi od „drobnych” kontrahentów.

Wielkość sprzedaży z podziałem „dużych” i „drobnych” klientów

od 01.01.1998 r. do 31.12.2001 roku.

Pod względem terytorialnym najwięcej klientów było z terenu Miasta Katowic oraz z miast ościennych. Największe przychody ze sprzedaży Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach osiąga z budowy i modernizacji dróg.

II 4. Sytuacja ekonomiczno - finansowa

Analizę sytuacji ekonomiczno - finansowej oparto na podstawie bilansu Przedsiębiorstwa.

Poniżej przedstawiają się zasadnicze wielkości finansowe. Obejmują one lata 1998 - 2001.

Tabela 1: Aktywa Przedsiębiorstwa

(tys. zł)

L.p.	Wyszczególnienie	1998	1999	2000	2001
				B.Z.	B.Z.	B.Z.	B.Z.
1	2	3	4	5	6
A.	Majątek trwały	1 222,00	1 173,00	1 100,00	950,00
I.	Wartości niematerialne i prawne	0	0	0	0
II.	Rzeczowy majątek trwały	1 214,00	1 173,00	1 100,00	950
III.	Finansowy majątek trwały	8	0	0	0
IV.	Należności długoterminowe	0	0	0	0
B.	Majątek obrotowy	1 610,90	2 395,00	2 695,00	2 590,00
I.	Zapasy	350,9	155	105	630
II.	Należności i roszczenia	700	1 140,00	1 470,00	1 800,00
III.	Krótkoterminowe papiery wart.	0	0	0	0
IV.	Środki pieniężne	560	1 100,00	1 120,00	160
C.	Rozliczenia międzyokresowe	0	0,9	16,5	3,2
SUMA AKTYWÓW		2 832,90	3 568,90	3 811,50	3 543,20

Tabela 2: Pasywa Przedsiębiorstwa

(tys. zł)

L.p.	Wyszczególnienie	1998	1999	2000	2001
				B.Z.	B.Z.	B.Z.	B.Z.
1	2	3	4	5	6
A.	Kapitał własny	2 279,90	2 445,90	2 411,00	2 402,50
I.	Kapitał podstawowy	2 135,00	2 174,00	2 160,00	2 160,00
II.	Należne wkłady	0	0	0	0
III.	Kapitał zapasowy	11,9	11,9	51	51
IV.	Kapitał z aktualizacji wyceny	0	0	0	0
V.	Pozostałe kapitały rezerwowe	0	0	0	0
VI.	Wynik z lat ubiegłych	0	0	0	200
VII.	Wynik z roku bieżącego	133	260	200	-8,5
B.	Rezerwy	0	0	0	0
C.	Zobowiązania długoterminowe	0	0	0	0
D.	Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne	553	1114	1394,9	1135,5
I.	Zobowiązania krótkoterminowe	503	1 050,00	1 300,00	1 041,00
II.	Fundusze specjalne	50	64	94,9	94,5
E.	Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów	0	9	5,6	5,2
	SUMA PASYWÓW	2 832,90	3 568,90	3 811,50	3 543,20

Suma bilansowa w 2000 roku wskazuje tendencję wzrostową w stosunku do roku 2001, a mianowicie:

• B.Z. 2000 - 3 811 500,00 zł

• B.Z. 31.12.2001 r. - 3 543 200,00 zł.

Analiza pozioma bilansu

Obliczenia - B.Z. 2000 r.

Kap. własny 2 411 000,00

W1 = -------------------- = ----------------- = 2,19

Majątek trwały 1 100 000,00

Kap. stały 2 411 000,00

W2 = -------------------- = ------------------- = 2,19

Majątek trwały 1 100 000,00

Kap. krótkoterm. 1 394 900,00 + 5 600,00

W3 = ------------------------ = -------------------------------- = 0,52

Majątek obrotowy 2 695 000,00

Kap. obrotowy 2 411 000,00 - 1 100 000,00

W4 = ------------------------ * 100 % = -------------------------------------- = 34,40 %

Aktywa 3 811 500,00

Kap. obrotowy 2 411 000,00 - 1 100 000,00

W5 = --------------------------- * 100 % = -------------------------------------- = 48,65 %

Majątek obrotowy 2 695 000,00

Obliczenia - stan na dzień 31.12.2001 r.

Kap. własny 2 402 500,00

W1 = -------------------- = ----------------- = 2,53

Majątek trwały 950 000,00

Kap. stały 2 402 500,00

W2 = -------------------- = ------------------- = 2,53

Majątek trwały 1 100 000,00

Kap. krótkoterm. 1 135 500,00 + 5 200,00

W3 = ------------------------ = -------------------------------- = 0,44

Majątek obrotowy 2 590 000,00

Kap. obrotowy 2 402 500,00 - 950 000,00

W4 = ------------------------ * 100 % = -------------------------------------- = 40,99 %

Aktywa 3 543 200,00

Kap. obrotowy 2 402 500,00 - 950 000,00

W5 = --------------------------- * 100 % = -------------------------------------- = 56,08 %

Majątek obrotowy 2 590 000,00

Poniżej przedstawiono wyniki analizy poziomej bilansu:

Wskaźnik	Przyjęte oznaczenie	Opis	B.Z. 2000	B.Z. 31.12.2001
Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym	W 1	Kapitał własny/ Majątek trwały	2,19	2,53
Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym	W 2	Kapitał stały/ Majątek trwały	2,19	2,53
Wskaźnik pokrycia majątku obrotowego kapitałem krótkotrwałym	W 3	Kapitał krótkotermin./ Majątek obrotowy	0,52	0,44
Udział kapitału obrotowego w finansowaniu majątku ogółem	W 4	(Kapitał obrotowy /Aktywa) * 100%	34,40 %	40,99 %
Udział kapitału obrotowego w finansowaniu majątku obrotowego	W 5	(Kapitał obrotowy /Majątek obrotowy) * 100%	48,65 %	56,08 %

Jak wskazują powyższe wskaźniki, w każdym z badanych lat kapitał własny finansuje
w całości majątek trwały oraz znaczną część kapitału obrotowego.

Dodatnie wielkości kapitału obrotowego w badanych latach wskazują na finansowanie majątku trwałego w pełni kapitałem stałym rozumianym jako suma kapitału własnego
i długoterminowych zobowiązań. Biorąc pod uwagę brak zobowiązań długoterminowych majątek trwały był w pełni finansowany kapitałem własnym. Taki sposób finansowania jest korzystny z punktu widzenia płynności finansowej.

Wysoki jest również wskaźnik pokrycia aktywów kapitałem obrotowym kształtujący się
na poziomie od ponad 34 % do blisko 50 %.

Wskaźniki płynności finansowej Przedsiębiorstwa

Jednym z aspektów kondycji finansowej Przedsiębiorstwa jest płynność. Została ona obliczona przy zastosowaniu standardowych wskaźników: bieżącego (jako relacja aktywów płynnym i zobowiązań krótkoterminowych) oraz szybkiego (jako relacja aktywów płynnych pomniejszonych o zapasy i zobowiązania krótkoterminowe).

Poniżej przedstawiono wyniki analizy płynności finansowej Przedsiębiorstwa:

Nazwa wskaźnika	Przyjęte oznaczenie	B.Z. 2000	B.Z. 31.12.2001
Wskaźnik płynności bieżący	WPB	2,19	2,53
Wskaźnik płynności szybki	WPS	2,19	2,53

Wskaźniki płynności służą do oceny zdolności Przedsiębiorstwa do regulowania własnych zobowiązań. Przyjmuje się, że minimalny poziom wskaźnika bieżącego oscyluje wokół 2,0, zaś szybkiego powyżej 1,0. Jak widać wynika z powyższej tabeli wskaźniki wykazują tendencję rosnącą, co wskazuje na to, iż płynność Przedsiębiorstwa należy uznać
za satysfakcjonującą.

II.5. Pozycja na rynku (mikro - i makrootoczenie)

Otoczenie makro - ekonomiczne

PRD w Katowicach jest w posiadaniu specjalistycznych maszyn i urządzeń, których klasa i nowoczesność jest kwalifikowana jako średnia. Są to między innymi:

• otaczarka

• rozściełacze

• walce

• równiarki.

Nowoczesne otaczarki osiągają wydajność do 800/h. Ma to znaczenie przy budowie wysokiej klasy dróg szybkiego ruchu, a więc wydajność jaką osiąga PRD jest

zbyt mała. Są bardziej ekologiczne, z zastosowaniem systemów odpylania i filtrów. Posiadają sterowanie komputerowe z pamięcią rejestrującą składy wykonanych mieszanek, kilkanaście ogrzewanych zbiorników na masę umożliwiających przechowywanie gotowej mieszanki ponad dobę bez straty temperatury.

Producenci to między innymi Niemcy oraz Włosi.

Przedsiębiorstwo posiada dwa rozściełacze:

1. średnia szerokość układania nawierzchni od 2,5m do 6m,

2. średnia szerokość układania nawierzchni od 3m do 7,5m

Konkurencyjne przedsiębiorstwo (Górnośląskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych
- Zabrze) posiada rozściełacze o szerokości do 12 m, nowocześniejsze i lepszej klasy.

Większe firmy krajowe posiadają rozściełacze mogące układać nawierzchnie
o szerokości do 14 m, co jest ważne na drogach wyższych klas.

Nowoczesne rozściełacze, niezależnie od szerokości roboczej, pozwalają przede wszystkim na osiągnięcie lepszej równości, jak też są prostsze w obsłudze.

Utrwalanie powierzchni bitumem

Powierzchniowe utrwalanie bitumem stosowane jest na drogach podrzędnych. Stosowana więc z dużym powodzeniem przez PRD technologia jest stosunkowo tania dla inwestora i przy małym ruchu spełniająca wymagania.

Z powyższego wynika, iż:

1. Poziom stosowanej w przedsiębiorstwie technologii plasuje się na średnim krajowym poziomie.

2. Konieczne są nakłady inwestycyjne na modernizację i wymianę używanych maszyn.

3. Stosowane technologie umożliwiają budowę i remonty dróg klas średnich
   i niższych stosownie do lokalnego rynku.

Otoczenie mikro - ekonomiczne

KONKURENCJA

Nieliczne inwestycje w infrastrukturę drogową, a więc budowa nowych, rozbudowa i modernizacja już istniejących dróg, realizowane w ostatnich latach są przedmiotem zwiększonej konkurencji. Renomowane firmy działające w tej branży
w celu zapewnienia sobie portfela zleceń prowadzą agresywną konkurencję cenową. Podobnym podejściem cechują się małe firmy wykonawcze, zabiegające o zlecenia od samorządów lokalnych i przedsiębiorstw.

Duże firmy wykonawcze obsługują głównie drogi ekspresowe i autostrady. Posiadają często oddziały terenowe, konkurujące na szczeblu lokalnym z firmami
o średnim potencjale wykonawczym. Przykładem może być wspomniane już Górnośląskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych - Zabrze, które posiada swój oddział
w Siemianowicach Śląskich, który stanowi znaczącą konkurencję dla Przedsiębiorstwa Robót Drogowych na rynku wojewódzkim.

W najbliższym otoczeniu Przedsiębiorstwa działa kilku konkurentów
o podobnych możliwościach wykonawczych. W samych Katowicach działa około 20 firm mających bardziej lub mniej zbliżony profil działania do analizowanego Przedsiębiorstwa Robót Drogowych. Dodatkową konkurencją są przedsiębiorstwa spoza Katowic
a działające w obrębie województwa śląskiego - jest ich około 30.

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych działa, jak widać, w otoczeniu znacznej konkurencji o podobnym potencjale wytwórczym.

KLIENCI

Przedsiębiorstwo ma podpisane długoterminowe umowy, a ze stałymi klientami
i dostawcami, z którymi nie ma podpisanych umów wyłączności, współpracuje na zasadach tradycji i dobrych dotychczasowych kontaktów handlowych.

Inne zlecenia na roboty uzyskiwane są przede wszystkim w wyniku:

• przetargów publicznych

• konkursów ofert

• negocjacji cen.

DOSTAWCY

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w prowadzonej działalności wykorzystuje kilka grup surowców i materiałów.

Podstawowe grupy używanych surowców i materiałów to:

• asfalty

• cementy

• wyroby betonowe

• paliwa - stacja paliw

Zarówno asfalty, jak i paliwa są sprowadzane z Rafinerii Czechowice.

Cementy Przedsiębiorstwo kupuje bezpośrednio u producenta w Cementowni „Górażdże”.

Wyroby betonowe kupowane są w firmie „Way” z Bochni.

Biorąc pod uwagę fakt, iż rynek na niezbędne dla PRD surowce nie jest zmonopolizowany, Przedsiębiorstwu nie grozi uzależnienie od jednego producenta.

II. 6. Charakterystyka zasobów ludzkich i rzeczowych

Charakterystyka zasobów ludzkich

Wg stanu na 31.12.2001 roku stan zatrudnienia w PRD w Katowicach wynosił 123 osoby. Poniżej omówiono liczbę oraz strukturę zatrudnienia w przedsiębiorstwie na przestrzeni lat 1998-2001.

Ilość pracowników z podziałem na poziom wykształcenia oraz fizycznych i umysłowych.

		31.12.1998	31.12.1999	31.12.2000	31.12.2001
1.	Fizyczni	78	80	90	104
2.	Umysłowi	19	19	19	19
3.	Wyższe	4	5	5	5
4.	Średnie	33	22	22	24
5.	Zawodowe	40	36	46	51
6.	Podstawowe	20	36	36	43

Jak wynika z powyższych danych zatrudnienie w Przedsiębiorstwie w latach 1998 - 2001 systematycznie rosło, osiągając w roku 2001 poziom 123 osoby. Wzrost zatrudnienia świadczy wyraźnie o dobrej kondycji przedsiębiorstwa i trwałych podstawach funkcjonowania na rynku.

Wzrost zatrudnienia dotyczył głównie sfery produkcyjnej i objął pracowników fizycznych. Stan zatrudnienia pracowników umysłowych nie zmienił się na przestrzeni czterech lat. Tendencja ta wskazuje na obniżanie kosztów działalności poprzez niedopuszczanie do nadmiernej biurokratyzacji przedsiębiorstwa. W analizowanym okresie zmiany stanu zatrudnienia objęły więc wyłącznie pracowników fizycznych.

Charakterystyka zasobów rzeczowych

OBIEKTY

PRD zlokalizowane jest w jednolitej strukturze przestrzennej obejmującej hale, magazyny sprzętu drogowego, zakład remontowy urządzeń drogowych.

Powierzchnia zabudowy zajmuje obszar: 10.900,5 m2

Powierzchnia użytkowa zajmuje obszar: 9.100 m2

Warunki lokalowe:

• magazyny sprzętu drogowego - powierzchnia użytkowa 3500 m2

• 3 hale z zapleczem remontowym - powierzchnia użytkowa 2800 m2

• budynki administracyjno - socjalne - powierzchnia użytkowa 1000 m2

• garaże i pozostałe - powierzchnia użytkowa 1800 m2.

Ponadto Przedsiębiorstwo jest w posiadaniu bocznicy do przeładunku materiałów sypkich
i paliw, a także wytwórnię mas bitumicznych.

MASZYNY I URZĄDZENIA

PRD w Katowicach jest w posiadaniu specjalistycznych maszyn i urządzeń, których klasa i nowoczesność jest kwalifikowana jako średnia. Są to:

OPIS, RODZAJ SPRZĘTU	LICZBA JEDNOSTEK
Otaczarka	szt. 1
Koparka ''Menck'' o poj. łyżki 1,1m3	szt. 1
Koparko-ładowarka ''Case''	szt. 2
Równiarki drogowe	szt.2
Piły do cięcia asfaltu i betonu	szt. 1
Młot PIONIER 140	szt.1
Walec wibracyjny VV 200	szt.1
Walec ogumiony	szt. 1
Walec wibracyjny SVW	szt. 2
Samochody 16 Mg TATRA 815	szt. 1
Samochody 6 Mg STAR 200	szt. 2
Beczkowóz o poj.4000l	szt. 1
Rozściełacz	szt.1

III. Charakterystyka dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa

III.1. Obecna działalność przedsiębiorstwa

Biorąc pod uwagę zły stan dróg krajowych, jak też dążenie Polski do wejścia do Unii Europejskiej wydają się koniecznymi działania zmierzające do modernizacji
i ulepszeń dróg istniejących, a także do budowy nowoczesnych autostrad. Zatem Przedsiębiorstwo wykonuje usługi związane z infrastrukturą dróg i mostów (buduje
i remontuje). Dzięki stosunkowo wysokiej jakości usług, umiarkowanemu kosztowi
i współdziałaniu wszystkich komórek organizacyjnych działających w Przedsiębiorstwie zdobywa ono dominującą pozycję wśród lokalnej konkurencji.

Przedmiotem działania Przedsiębiorstwa Robót Drogowych są: remonty dróg, budowa dróg, modernizacja dróg i ulic, zimowe utrzymanie dróg, bieżące konserwacje nawierzchni, utrzymanie bieżące dróg (likwidowanie przełomów, utrzymanie oznakowania pionowego i poziomego).

III.2. Forma organizacyjno - prawna przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Katowicach zostało wpisane do Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych prowadzonego przez Sąd Rejonowy V Wydział Gospodarczy w Katowicach pod numerem Rpp 253.

Organami przedsiębiorstwa są:

- Dyrektor Przedsiębiorstwa,

- Pełnomocnicy,

- Rada Pracownicza.

Organami zarządzającymi Przedsiębiorstwem Robót Drogowych w Katowicach są:

1. Dyrektor Przedsiębiorstwa - jest odpowiedzialny za sprawne i efektywne kierowanie oraz działanie przedsiębiorstwa.

2. Samorząd załogi - Rada Pracownicza - kompetencje określa ustawa
   o przedsiębiorstwach państwowych z dnia 25 września 1981 r.

3. Ogólne zebranie pracowników, którego kompetencje określa ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.

Dyrektorowi podlegają bezpośrednio:

• Główny księgowy

• Główny specjalista ds. robót drogowych

• Dział Techniczny

• Wytwórnia Mas Bitumicznych

• Radca prawny

• Dział Marketingu

• Dział BHP

• Dział Spraw Pracowniczych Ekonomicznych i Zaopatrzenia.

Głównemu Księgowemu podlega:

• Dział księgowości

Działowi Spraw Pracowniczych Ekonomicznych i Zaopatrzenia podlegają:

• Dystrybucja paliw

Działowi BHP:

• Warsztaty i magazyny

Głównemu specjaliście ds. robót drogowych podlegają budowy.

Strukturę zatrudnienia przedstawia poniższy schemat.

SCHEMAT ORGANIZACYJNY
Przedsiębiorstwa Robót Drogowych w Katowicach
DYREKTOR
Główny Specjalista ds. robót drogowych					Radca Prawny
Budowy
Dział Techniczny					Główny Księgowy
Wytwórnia Mas Bitumicznych					Dział księgowości
Dział BHP					Dział Spraw Pracowniczych, Ekonomicznych i Zaopatrzenia
Warsztaty i magazyny					Dystrybucja paliw
					Dział Marketingu

IV. Analiza strategiczna przedsiębiorstwa

IV. 1. Analiza SWOT

Przedsiębiorstwo działa na rynku lokalnym, na którym popyt jest dość stabilny.

Główni odbiorcy usług, którymi są samorządy lokalne, łożą dość znaczne środki
na utrzymanie dróg, dzięki wpływom z podatków lokalnych pochodzących z zakładów przemysłowych.

Z uwagi na wzrastające natężenia ruchu samochodowego, niską jakość dróg wykonanych w minionych latach, remonty dróg będą nadal wykonywane, a długoletnie zaniedbania infrastruktury drogowej wymagały będą nakładów na budowę nowych dróg .

Szansą dla przedsiębiorstwa może być uruchomienie programu budowy autostrad. Jak wynika ze specjalnego raportu w sprawie korzyści i kosztów integracji z Unią Europejską, Polska może liczyć na dofinansowanie inwestycji w infrastrukturę transportową. Unia Europejska gotowa jest przeznaczyć na ten cel ok. 1,24 mld euro.
W zakresie transportu drogowego współfinansowany będzie program budowy autostrad.
Przedsiębiorstwo Robót Drogowych nie uczestniczyło i ze względu na niewystarczający potencjał techniczny i technologiczny, zapewne nie będzie uczestniczyło w projektach rozbudowy infrastruktury drogowej na taką skalę, może jednak wziąć pod uwagę możliwość uczestnictwa we wszelkich inwestycjach towarzyszących.

Słabymi stronami Przedsiębiorstwa jest zużyty sprzęt drogowy oraz jego średnia klasa w stosunku do konkurencji, która jest liczna w tej branży na rynku krajowym, jak też lokalnym.

MOCNE STRONY	Pkt.	SŁABE STRONY	Pkt.
wykwalifikowana kadra pracownicza terminowość wykonywania zleceń wiarygodność i dobra renoma zdobyta w czasie istnienia na rynku posiadanie bocznicy kolejowej, a więc i niższe koszty transportu własna wytwórnia masy bitumicznej	+6 +8 +6 +5 +5	zużyty sprzęt drogowy i jego średnia klasa w stosunku do konkurencji przestarzała technologia słabo rozwinięty dział marketingu wysokie koszty utrzymania stacji paliw zbyt mały potencjał wytwórczy	-9 -10 -5 -8 -8
SZANSE	Pkt.	ZAGROŻENIA	Pkt.
uruchomienie programu budowy autostrad dofinansowanie inwestycji budowy dróg i autostrad z programów Unii Europejskiej szybszy wzrost rynku wyjście poza rynek lokalny zwiększenie konkurencyjności poprzez zastosowanie nowej technologii	+9 +8 +5 +7 +9	stosowanie przez Polskę preferencyjnych warunków dla silnych konkurentów zagranicznych dysponujących nowoczesnym sprzętem i technologiami postępująca recesja gospodarcza ograniczenie liczby zamównień z sektora publicznego (zmniejszenie przez państwo funduszy w budżetach lokalnych) nieprzewidywalność decyzji politycznych wolniejszy wzrost rynku	-8 -5 -5 -5 -5

Analiza została przeprowadzona, przyjmując 10-cio punktową skalę ocen w celu uniknięcia małego zróżnicowania wyników.

Mocne	Słabe	Szanse	Zagrożenia
6	-9	9	-8
8	-10	8	-5
6	-5	5	-5
5	-8	7	-5
5	-8	9	-5
6	-8	7,6	-5,6

Sytuacja WO- strategia mini - maxi

Z powyższej analizy wynika, że firma ma przewagę słabych stron, ale sprzyja jej układ warunków zewnętrznych. Jej strategia powinna polegać na wykorzystaniu tych szans przy jednoczesnym zmniejszeniu lub poprawieniu niedociągnięć wewnętrznych. W tej sytuacji wydaje się celowa restrukturyzacja techniczna firmy w celu poprawy możliwości wytwórczych przedsiębiorstwa, a co za tym idzie zwiększenia jej udziału w rynku.

V. Cele strategiczne Przedsiębiorstwa

Jako główny cel strategiczny przewidziany do osiągnięcia w niedługim czasie Przedsiębiorstwo stawia sobie za zadanie udział w inwestycjach towarzyszących przy budowie autostrady A - 4 Kraków - Wrocław. Inwestycja ta będzie w znacznym stopniu dofinansowana przez Unię Europejską, co wpłynie korzystnie na płynność finansową Przedsiębiorstwa, a w rezultacie zwiększą się obroty PRD. Umożliwi to w przyszłości zakup nowszych i bardziej ekologicznych urządzeń, w tym również otaczarki o większej wydajności, wynikiem czego będzie w perspektywie możliwość uzyskania pozycji lidera na rynku lokalnym. Osiągnięcie tego celu stanowi priorytet w chwili obecnej.

W momencie zakupu urządzeń nowszej generacji, a tym samym bardziej ekologicznych PRD będzie mogło podjąć starania o wdrożenie norm ISO 9000 oraz ISO 14000. Biorąc pod uwagę aspiracje Polski do wejścia w struktury Unii Europejskiej system ten będzie nieodzownym atrybutem dalszego działania na rynku.

VI. Program wprowadzania zmian

Polska infrastruktura drogowa wymaga znacznych nakładów finansowych. Aby
w ciągu kilkunastu lat dostosować ją do standardów Unii Europejskiej, potrzeba ok. 90 mld zł. Co roku znacznie zwiększa się ilość samochodów na polskich drogach.
W ciągu ostatnich siedmiu lat w Polsce zwiększył się ruch drogowy o około 40 %.

Biorąc pod uwagę zły stan dróg krajowych, jak też dążenie Polski do wejścia do Unii Europejskiej wydają się koniecznymi działania zmierzające do modernizacji
i ulepszeń dróg istniejących, a także do budowy nowoczesnych autostrad. Zatem Przedsiębiorstwo wykonuje usługi związane z infrastrukturą dróg i mostów (buduje
i remontuje). Dzięki stosunkowo wysokiej jakości usług, umiarkowanemu kosztowi
i współdziałaniu wszystkich komórek organizacyjnych działających w Przedsiębiorstwie zdobywa ono dominującą pozycję wśród lokalnej konkurencji.

W chwili obecnej natychmiastowego remontu lub modernizacji wymaga około 40% dróg krajowych o łącznej długości ~ 48,0 tys. km. Kolejne 40% dróg jest w stanie złym, i wymaga remontu w ciągu najbliższych 2-3 lat. W stanie dobrym i zadowalającym jest tylko 20 % dróg krajowych, które nie wymagają remontu w najbliższych latach.

Według specjalistów Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, droga powinna być remontowana średnio raz na 10 lat. Wynika z tego, iż tylko w kategorii dróg krajowych zamiejskich rocznie winno być remontowanych ponad 4300 km dróg. W rzeczywistości budżet stać na wykonanie jedynie 500-600 km dróg krajowych.

Na początku lat dziewięćdziesiątych nakłady na drogi krajowe i wojewódzkie wynosiły około 1% budżetu państwa i systematycznie malały. W ostatnich latach obserwujemy wyraźny wzrost nakładów na drogownictwo. Zdaniem specjalistów GDDP jeśli nakłady na drogownictwo rosłyby w tempie 25% rocznie zaległości
w naprawie dróg zostaną zlikwidowane dopiero w roku 2006.

W związku z przedstawioną powyżej sytuacją stanu dróg w naszym kraju celową jest obecność na rynku przedsiębiorstw tej właśnie branży, a więc i Przedsiębiorstwa Robót Drogowych w Katowicach.

VI.1. Plan działania (krótko-, średnio- i długoterminowy)

Czynnikami pozwalającymi na osiągnięcie realizacji zamierzonych celów są przede wszystkim:

1. Jakość wykonania (równość nawierzchni, wytrzymałość, estetyka wykonania)

2. Wiarygodność (dotrzymywanie umownych terminów, udzielane gwarancje, potencjał finansowy i wytwórczy dla zrealizowania zamówienia, doświadczona kadra).

3. Renoma przedsiębiorstwa

4. Nowoczesne zaplecze techniczne (w pełni zautomatyzowany park maszynowy, własna wytwórnia masy bitumicznej).

Plan krótkoterminowy - do 6 miesięcy

Uzyskanie kredytu bankowego i zakup nowoczesnego sprzętu drogowego (tabela nr 3)

Plan średnioterminowy- do 2 lat

Wdrożenie norm jakości EN ISO 9001 i ISO 14000

Plan długoterminowy - do 4 lat

Udział w inwestycjach towarzyszących w budowie autostrady A4 Kraków - Wrocław

VI.2. Projekcje finansowe

Poniżej przedstawiono symulację realizacji zleceń na okres 2002 - 2006 r.

SYMULACJA NA LATA 2002 - 2006
1. BUDOWA AUTOSTRAD
Rok	Długość autostrady w km	Średnia cena za 1 km	Łączna wartość zlecenia	Koszty związane z realizacją zadania w %	Zysk
2002	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2003	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2004	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2005	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2006	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
RAZEM:			60 000 000,00		12 000 000,00
2. MODERNIZACJA AUTOSTRAD
Rok	Długość autostrady w km	Średnia cena za 1 km	Łączna wartość zlecenia	Koszty związane w realizacją zadania w %	Zysk
2002	10	600 000,00	6 000 000,00	80%	1 200 000,00
2003	10	600 000,00	6 000 000,00	80%	1 200 000,00
2004	10	600 000,00	6 000 000,00	80%	1 200 000,00
2005	10	600 000,00	6 000 000,00	80%	1 200 000,00
2006	10	600 000,00	6 000 000,00	80%	1 200 000,00
RAZEM:			30 000 000,00		6 000 000,00
3. REMONT DRÓG KRAJOWYCH
Rok	Długość drogi w km	Średnia cena za 1 km	Łączna wartość zlecenia	Koszt realizacji zadania w %	Zysk
2002	10	400 000,00	4 000 000,00	75%	1 000 000,00
2003	10	400 000,00	4 000 000,00	75%	1 000 000,00
2004	10	400 000,00	4 000 000,00	75%	1 000 000,00
2005	10	400 000,00	4 000 000,00	75%	1 000 000,00
2006	10	400 000,00	4 000 000,00	75%	1 000 000,00
RAZEM:			20 000 000,00		5 000 000,00

Przy zakupie nowoczesnego sprzętu o wartości 3.200.000,00 PLN Przedsiębiorstwo
ma imponujący potencjał produkcyjny umożliwiający realizowanie dużych zamówień krajowych. Jak wynika z powyższych danych zysk PRD w pełni wystarcza na pokrycie zadłużenia wobec banku. Dodatni wynik finansowy pozwoli Przedsiębiorstwu
na osiągnięcie stabilnej sytuacji ekonomiczno - finansowej.

VI.3. Zagrożenia dla projektu

Główne zagrożenia mogące pojawić się na drodze realizacji projektu restrukturyzacyjnego wynikają z przede wszystkim z niestabilnej sytuacji gospodarczej
w kraju i postępującej recesji. Jest to element determinujący podejmowanie ostrożnych decyzji. Polska realizuje politykę otwartego rynku dla przedsiębiorców zagranicznych, udzielając im preferencyjnych warunków, a tym samym eliminując szanse przetrwania rodzimych przedsiębiorców. Ponadto, jeżeli rząd nie przezwycięży trudnej w chwili obecnej sytuacji finansowej (dziura budżetowa), można spodziewać się drastycznych cięć
w budżetach lokalnych, a co za tym idzie ograniczenia liczby zamówień z sektora publicznego, który jest potencjalnie głównym odbiorcą usług PRD w Katowicach.

W związku z powyższym symulacja ilości realizowanych zamówień przedstawiona powyżej może ulec drastycznej zmianie na niekorzyść Przedsiębiorstwa.

VI.4. Scenariusz działania

VI.4.1 Działania krótkoterminowe przewidziane do realizacji w ciągu 6 miesięcy.

VI.4.1.1 Zaciągnięcie kredytu inwestycyjnego

Kredyt inwestycyjny przeznaczony jest na finansowanie nakładów związanych
z powiększeniem posiadanych zasobów majątku trwałego. Jest to stabilna forma finansowania nakładów inwestycyjnych.

Kwota kredytu: 320.000,00 PLN

Optymalną kwotą kredytu byłaby suma 4.000.000,00 PLN. Niemniej jednak baki finansują inwestycje w wysokości do 80% wartości inwestycji, co daje kwotę 3.200.000,00 PLN.

Pozostała część inwestycji zostanie sfinansowana ze sprzedaży dotychczas będącej
na stanie PRD otaczarki. Przewidywana kwota ze sprzedaży do 700.000,00 PLN.

Okres kredytowania

Kredyt długoterminowy - 5 lat

Oprocentowanie

Stałe - stopa bazowa 17%.

Spłata

Oferta banku przewiduje możliwość spłaty kredytu w równych ratach kapitałowych
z malejącymi odsetkami.

Zabezpieczenia

Przewłaszczenie zbywalnych rzeczy ruchomych.

Harmonogram spłaty kredytu

OKRES	SALDO POCZĄTKOWE	PŁATNOŚCI	ODSETKI	RATY KAPITAŁOWE	SALDO KOŃCOWE
1	3 200 000,00	748 800,00	108 800,00	640 000,00	2 560 000,00
2	2 560 000,00	748 800,00	87 040,00	640 000,00	1 920 000,00
3	1 920 000,00	705 280,00	65 280,00	640 000,00	1 280 000,00
4	1 280 000,00	683 520,00	43 520,00	640 000,00	640 000,00
5	640 000,00	661 760,00	21 760,00	640 000,00	0,00

Przyznanie Przedsiębiorstwu kredytu inwestycyjnego warunkuje przeprowadzenie dalszej części scenariusza restrukturyzacji technicznej. Zakłada się, że kredyt zostanie udzielony Przedsiębiorstwu do dwóch miesięcy po złożeniu wniosku i będzie wypłacany transzami
w miarę zakupu nowego sprzętu i przedstawianiu w banku odpowiedniej dokumentacji.

VI.4.1.2 Zakup sprzętu

Tabela 3: Kalkulacja cenowa

0

LP.	RODZAJ SPRZĘTU	ILOŚĆ SZT.	CENA JEDN.	ŁĄCZNA WARTOŚĆ
1	Otaczarka 100 t/h	1	1 300 000,00	1 300 000,00
2	Koparka o pojemności łyżki 1 m3	2	200 000,00	400 000,00
3	Koparko - ładowarka	2	120 000,00	240 000,00
4	Równiarka drogowa	2	200 000,00	400 000,00
5	Walec wibracyjny	2	350 000,00	700 000,00
6	Samochód Tatra 16 Mg	1	150 000,00	150 000,00
7	Samochód Star 200 6 Mg	2	60 000,00	120 000,00
8	Rozściełacz o szer. do 5,0 m	1	200 000,00	200 000,00
	RAZEM:			3 510 000,00

Nowoczesne otaczarki osiągają wydajność do 80ton/h. Ma to znaczenie przy budowie wysokiej klasy dróg szybkiego ruchu, a więc wydajność, jaką osiąga PRD jest zbyt mała. Są bardziej ekologiczne, z zastosowaniem systemów odpylania i filtrów. Posiadają sterowanie komputerowe z pamięcią rejestrującą składy wykonanych mieszanek, kilkanaście ogrzewanych zbiorników na masę umożliwiających przechowywanie gotowej mieszanki ponad dobę bez straty temperatury. Producenci to między innymi Niemcy oraz Włosi.

Ze względów technologicznych planuje się zakup nowoczesnej otaczarki, dzięki której będzie możliwe transportowanie masy bitumicznej na duże odległości.

W związku z planowaną restrukturyzacją techniczną otaczarka o tak dużej wydajności jest dla przedsiębiorstwa konieczna, ponieważ zamierza zostać dostarczycielem mas bitumiczny na budowę autostrady A-4 Kraków - Wrocław i rozwojem późniejszych inwestycji związanych z rozbudową sieci autostrad w Polsce.

Zakup nowoczesnego rozściełacza, niezależnie od szerokości roboczej, pozwala przede wszystkim na osiągnięcie lepszej równości, jak też jest prostszy w obsłudze i tańszy w eksploatacji.

Zakup pozostałych maszyn i urządzeń wyszczególnionych w tabeli nr 3 jest niezbędnym uzupełnieniem niedoborów w obecnym parku maszynowym i stanowi integralną część programu restrukturyzacji.

Dzięki nowoczesnemu parkowi maszynowemu i w oparciu o sprawdzonych pracowników PRD w Katowicach będzie mogło zagwarantować szybkie i terminowe wykonawstwo, po atrakcyjnych cenach, zgodnie ze sztuką budowlaną.

VI.4.2 Działania średnioterminowe przewidziane do realizacji w ciągu 2 lat.

Głównym terenem działania PRD w Katowicach jest województwo śląskie, a także tereny przyległe w województwie opolskim, dolnośląskim i małopolskim. Głównym czynnikiem ograniczającym zasięg działalności jest lokalizacja wytwórni mas bitumicznych (stacjonarnych) i związane z tym maksymalne odległości transportu tych mas.

Głównym odbiorcą naszych robót jest budżet centralny, wojewódzki , powiatowy
i gminny. Z około 15% naszych usług korzystają inni odbiorcy, w tym około 5% odbiorcami są osoby fizyczne

Zobowiązania kontraktowe oraz konkurencyjny i specyficzny (sezonowy) charakter funkcjonowania w warunkach wolnorynkowych oraz rosnące żądania i wymagania klientów są głównymi przyczynami zainteresowania jakością usług świadczonych przez PRD
w Katowicach. Zapewnienie jakości wyrobów i usług stanowić powinno zawsze jeden
z najważniejszych celów. Warunkiem zapewnienia wysokiego poziomu jakości wykonywanych robót i usług jest jasny i czytelny system jakości. Dlatego też PRD zamierza wdrożyć w ciągu najbliższych dwóch lat System Jakości według normy EN-ISO 9001
i EN ISO 14000. Wdrożenie wspomnianych norm jakości jest możliwe do spełnienia jedynie w przypadku stopniowej realizacji programu wprowadzania zmian, a przede wszystkim realizacji pierwszego etapu proponowanej Przedsiębiorstwu restrukturyzacji, mianowicie unowocześnienia parku maszynowego.

VI.4.3 Działania długoterminowe przewidziane do realizacji w ciągu 4 lat.

Etap trzeci restrukturyzacji, czyli czynny udział w programie budowy autostrad jest działaniem długofalowym i wymaga czasu. Niemniej jednak proces ten rozpocznie się już w momencie, gdy firma zakupi odpowiedni sprzęt drogowy, który umożliwi jej uczestniczenie we wspomnianym programie. Przedsiębiorstwo Robót Drogowych
w Katowicach będzie wykonywać roboty drogowe w oparciu o własny potencjał. Stosowany przez Przedsiębiorstwo sprzęt pozwoli na znakomite osiągnięcia w zakresie jakości i czasu wykonania robót. Wykorzystując posiadaną wytwórnię mas bitumicznych PRD będzie w stanie wykonać każdego dnia jeden kilometr wysokiej jakości nawierzchni bitumicznej. Posiadany zestaw maszyn do wykonywania nawierzchni betonowych (betoniarka, układarka, wycinarka szczelin) pozwolą na ułożenie metodą ślizgową
600-800mb nawierzchni betonowej o szerokości 5,5 m i grubości 15 cm w ciągu jednej zmiany roboczej. Zakładany w projekcjach finansowych odcinek drogi oddawany rocznie do eksploatacji nie jest w stanie wykorzystać takiego potencjału wytwórczego.

Rok	Długość autostrady w km	Średnia cena za 1 km	Łączna wartość zlecenia	Koszty związane z realizacją zadania w %	Zysk
2002	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2003	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2004	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2005	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
2006	10	1 200 000,00	12 000 000,00	80%	2 400 000,00
RAZEM:			60 000 000,00		12 000 000,00

Z przedstawionej analizy scenariuszowej wynika, że program restrukturyzacji opracowany dla Przedsiębiorstwa Robót Drogowych w Katowicach, wdrożony
i konsekwentnie realizowany według harmonogramu przyniesie wymierne korzyści
w postaci znacznej poprawy wizerunku Przedsiębiorstwa, a także korzyści finansowych.

---