DOŁY, JAMY, BRUZDY I SZCZELINY CZASZKI

NAZWA	DOKĄD PROWADZI			ZAWARTOŚĆ		INNE
Powierzchnia zewnętrzna podstawy czaszki ( Basis crani externa )
szczelina skalisto - bębenkowa (fissura petrotympanica )	do jamy bębenkowej				struna bębenkowa (chorda tympani)gałąź n. twarzowego ( ramus nervi facialis)
bruzda trąbki słuchowej - ( sulcus tubae auditivae)	do półkanału trąbki słuchowej (semicanalis tubae auditivae)				część chrzęstna trabki słuchowej	półkanał trabki słuchowej tworzy część kostną trąbki słuchowej
szczelina klinowo - skalista (fissura sphenopetrosa )	łączy się bocznie z otworem poszarpanym ( foramen lacerum)				nerw skalisty większy (n. petrosus major)( od VII), gałąż końcowa nerwu bębenkowego (od IX)	leży między kolcem k.klinowej a piramidą k. skroniowej
dół przysieczny ( fossa incisiva)	do kanału przysiecznego (canalis incisiva) i uchodzi w jamie nosowej przez otwory przysieczne (foramina incisiva)				gałązki naczyń podniebiennych wiekszych ( rr.a. palatina majoris) i gałązka nerwu nosowo - podniebiennego ( ramus nervi nasopalatinum)	rozdziela się na dwa ramiona
otwory podniebienne większe i mniejsze (foramina palatina majoris et minoris)	do kanałów podniebiennych				naczynia i nerwy podniebienne (a. et n.palatina )	łączy się z nimi bruzda podniebienna wyprowadzajaca naczynia i nerwy na podniebienie
dół skrzydłowy (fossa pterygoidea)	nasada wyrostka skrzydłowego jest strzałkowo przebita kanałem skrzydłowym (canalis pterygoideus) dla naczyń i nerwów skrzydłowych (a. et n. pterygoidei), prowadzi do dołu skrzydłowo-podniebiennego				przyczep mięśni skrzydłowych przyśrodkowych
otwór owalny (foramen ovale)					nerw żuchwowy (n. mandibularis V3), splot żylny otworu owalnego ( plexus venosus foraminis ovalis)	łączy dół środkowy czaszki z dołem podskroniowym
otwór kolcowy (foramen spinosum)					gałąź oponowa nerwu żuchwowego (ramus meningea n. mandibularis), naczynia oponowe środkowe (a. meningea media)
dó³ ¿uchwowy (fossa mandibularis)
otwór rylcowo-sutkowy (foramen stylomastoideum)					wyjście nerwu twarzowego (n. facialisi) i wejście tętnicy rylcowo sutkowej (arteria stylomastoideum)
NAZWA	DOKĄD PROWADZI				ZAWARTOŚĆ	INNE
otwór poszarpany (foramen lacerum)	w przednim ograniczeniu jest ujście tylne kanału skrzydłowego, w tylnym otwór wewnętrzny tętnicy szyjnej (foramen interna a. carotis)				w chrząstce: nerwy skaliste (głęboki i mniejszy)(nn. petrosus ? et minor), powyżej i do wewnątrz od czrząstki: tętnica szyjna wewnętrzna (a.carotis interna)	zamknięty chrząstką, na zewnątrz od chrząstki leży trąbka słuchowa (tuba auditiva)
kanał tętnicy szyjnej (canalis caroticus)					splot nerwowy współczulny tętnicy szyjnej wewnętrznej, zwój szyjny górny (plexus caroticus internus ( truncus symphateticus, ganglion cervicale superius)), splot żylny tętnicy szyjnej wewnętrznej (plexus venosis caroticus internus), tętnica szyjna wewnętrzna (a. carotis interna)
otwór szyjny ( foramen jugulare)					cz. Przyśrodkowa: zatoka skalista dolna (sinus petrosus inferiori), n. językowo gardłowy (n. glossopharyngeus (IX)), cz. tylna: n. błędny (n. vagus (X)),nerw dodatkowy (n. accesorius (XI)),żyła szyjna wewnetrzna (v. Jugularis interna), tętnica oponowa tylna (a. meningea posterior), zatoka esowata ( sinus sigmoideus)	przedzielony na dwie części przez wyrostek śródszyjny k. potylicznej ( processus intrajugularis)
szczelina skalisto-potyliczna (fissura petroccipitalis)
otwór wielki (foramen magnum)					rdzeń przedłużony (medulla oblongata),nerw dodatkowy (n. accesorius), tętnice kręgowe (a. vertebrae),tętnica rdzeniowa przednia ( a. spinalis anterior),zatoka marginalis, splot żylny podstawny (plexus venosus vertebrae interna)
kanał podjęzykowy ( canalis hypoglossi)					nerw podjęzykowy (n. hypoglossus (XII)), splot żylny kanału podjęzykowego (plexus venosus canalis hypoglossi)
NAZWA	DOKĄD PROWADZI				ZAWARTOŚĆ	INNE
dół kłykciowy (fossa condylaris)	do kanału kłykciowego (canalis condylaris)				żyła wypustowa kłykciowa (v. Emissaria condylaris)	łączy zat. żylną esowatą opony twardej z żyłami sródkościa i żyłami powierzchniowymi czaszki
Sklepienie czaszki ( Calvaria)
bruzdy tętnicze ( sulci arteriosi)					rozgałęzienia tetnic oponowych ( aa. Meningeae)
bruzda zatoki strzałkowej górnej (sulcus sinus sagittalis superioris)					zatoka strzałkowa górna (sinus sagittalis superior)	do jej brzegów przyczepia się wypustka opony twardej mózgowia i sierp mózgu
dołeczki ziarenkowe (foveolae granularis)					ziarnistości pajęczynówki
otwór ciemieniowy (foramen parietale)					gałąź oponowa tętnicy potylicznej (ramus meningae a. occipitalis), żyła wypustowa ciemieniowa (v. Emissaria parietalis)
Podstawa czaszki wewnętrzna (Basis crani interna)
otwór ślepy (foramen cecum)			czasami zawiera żyłę biegnącą z jamy nosowej do zatoki strzałkowej górnej			w dole przednim czaszki (fossa cranialis anterior)
blaszka sitowa (lamina cribrosa)	do jamy nosowej		otworki dla nerwów węchowych (nn.olfactorii (I)), tętnica sitowa przednia (a. ethmoidalis anterior)			w dole przednim czaszki
kanał wzrokowy (canalis opticus)	do oczodołu		nerw wzrokowy (n. opticus (II)), tętnica oczna (a. opthalmica)			w dole środkowym czaszki (fossa cranialis media)
siodło tureckie (sella turcica)	do dołu przysadki (fossa hypophysialis)		przysadka (hypophysis)			w dole środkowym czaszki
szczelina oczodołowa górna (fissura orbitalis superior)	do oczodołu		n. okoruchowy (n. oculomotorius (III)), n. bloczkowy (n. trochlearis (IV)), n. oczny (n. opthalmicus (V1)) - gałąź pierwsza nerwu trójdzielnego (n. trigeminus) i jej gałęzie: n. nosowo - rzęskowy (n. nasociliaris), n. czołowy (n. frontalis), n. łzowy (n. lacrimalis), poza tym n. odwodzący (n. abducens (VI)), gałęzie współczulne splotu jamistego, gałąź oczna ( od tętnicy oponowej środkowej ) (r. orbitae (a. meningea media)), żyła oczna górna (v. Opthalmica superior)			w dole środkowym czaszki
NAZWA	DOKĄD PROWADZI		ZAWARTOŚĆ			INNE
bruzda tętnicy szyjnej (sulcus caroticus)			zatoka jamista ( sinus cavernosus), tętnicę szyjną wewnętrzną otoczona splotem nerwów współczulnych i wszystko to co przez szczelinę oczodołową górną wraz z nerwem szczękowym (V2)			w dole środkowym czaszki
otwór okrągły (foramen rotundum)	do dołu skrzydłowo - podniebiennego		nerw szczękowy (n. maxillaris (V2))			w dole środkowym czaszki
otwór poszarpany ( foramen lacerum)	jak wyżej					w dole środkowym czaszki
otwór owalny (foramen ovale)	jak wyżej					w dole środkowym czaszki
otwór kolcowy (foramen spinosum)	jak wyżej					w dole środkowym czaszki
rozwór kanału nerwu skalistego większego (hiatus canalis n. petrosi majoris)	wyjście nerwu skalistego z kanału nerwu twarzowego					w dole środkowym czaszki
bruzda nerwu skalistego większego (sulcus n. petrosi majoris)			nerw skalisty większy (n.petrosus major(n. facialis VII))			w dole środkowym czaszki
bruzda nerwu skalistego mniejszego (sulcus n. petrosi minoris )			nerw skalisty mniejszy (n. petrosus minor (n. glossopharyngeus IX))			w dole środkowym czaszki
kanał mięśniowo trąbkowy (canalis musculotubarius)	z wewnętrznej części otworu poszarpanego do jamy bębenkowej		półkanał mięśnia naprężacza błony bębenkowej (semicanalis m. tensori tympani), półkanał trąbki słuchowej (semicanalis tubae auditivae)			w dole środkowym czaszki, przedzielony na dwie częśc blaszka kostną
bruzda zatoki skalistej górnej (sulcus sinus petrosi superioris)			zat. skalista górna (sinus petrosus superior),zatoka żylna opony twardej mózgowia			w dole tylnym czaszki (fossa cranialis posterior)
otwór wielki (foramen magnum)	jak wyżej					w dole tylnym czaszki
kanał podjęzykowy (canalis hypoglossi)	jak wyżej					w dole tylnym czaszki
bruzda zatoki skalistej dolnej (sulcus sinus petrosi inferioris)			zatoka skalista dolna (sinus petrosus inferior)			w dole tylnym czaszki
otwór szyjny (foramen jugulare)	jak wyżej					w dole tylnym czaszki
otwór słuchowy wewnętrzny (porus acusticus internus)	do przewodu słuchowego wewnętrznego (meatus acusticus internus)		n. twarzowy (n.facialis (VII)), n. przedsionkowo-ślimakowy (n. vestibulotrochlearis (VIII)), tętnica błędnika (a. labirynthi),żyły błędnika (vv.labyrinthales)			w dole tylnym czaszki
wodociąg przedsionka ( aqueductus vestibuli)			przewód śródchłonki			w dole tylnym czaszki
NAZWA	DOKĄD PROWADZI		ZAWARTOŚĆ			INNE
dół podłukowy (fossa subarcuata)			wypustki opony twardej			w dole tylnym czaszki
bruzda zatoki poprzecznej (sulcus sinus transversi)			zatoka poprzeczna (sinus transversus)			w dole tylnym czaszki
bruzda zatoki esowatej (sulcus sinus sigmoidei)			zatoka esowata (sinus sigmoideus)			w dole tylnym czaszki
otwór sutkowy (foramen mastoideum)	kanalika sutkowego (canalis mastoideum)		gałąż uszna nerwu błędnego			w dole tylnym czaszki
Oczodół ( Orbitae)
dół gruczołu łzowego (fossa glandulae lacrimalis)			gruczoł łzowy (glandula lacrimalis)
dołek bloczkowy (fovea trochlearis)
bruzda podoczodołowa (sulcus infraorbitalis)	do kanału podoczodołowego (canalis infraorbitalis)		naczynia podoczodołowe (a. infraorbitalis), nerw podoczodołowy (n. infraorbitalis (od V2))			kanał podoczodołowy kończy się otworem podoczodołowym (foramen infraorbitale) na przedniej pow. Trzonu szczęki
otwory sitowe przedni i tylny (foramen ethmoidale anterior et posterior)			nerwy i naczynia sitowe (n. et a. ethmoidale)
dół woreczka łzowego (fossa sacci lacrimalis)	do kanału nosowo-łzowego (canalis nasolacrimalis)		woreczek łzowy
szczelina oczodołowa dolna (fissura orbitalis inferior)	do dołu podskroniowego (fossa infratemporalis),a przyśrodkowo do dołu skrzydłowo-podniebiennego (fossa pterygopalatina)		naczynia podoczodołowe (a. infraorbitalis), żyła oczna dolna (v. Opthalmica inferior), gałęzie nerwu szczękowego (V2): n. jarzmowy (n. zygomaticus), n. podoczodołowy (n. infraorbitalis), gałęzie oczodołowe zwoju skrzydłowo-podniebiennego (ramii orbitalis ganglionae pterygopalatini)
sczelina oczodołowa górna (fissura orbitalis superior)	jak wyżej
otwór jarzmowo-oczodołowy (foramen zygomaticoorbitale)				gałązki nerwu jarzmowego (ramii n. zygomaticus)
kanał wzrokowy (canalis opticus)	jak wyżej
otwór lub wcięcie nadoczodołowe (foramen (incisiva) supraorbitae)				tętnica i żyła nadoczodołowa (a. et v. Supraorbitae), gał. boczna n. czołowego (ramus lateralis n.frontalis)
NAZWA	DOKAD PROWADZI			ZAWARTOŚĆ		INNE
wcięcie lub otwór czołowy (incisura (foramen) frontale)				tętnica i żyła nadbloczkowa (a. et v. Supra trochlearis), gałąź przyśrodkowa nerwu czołowego (ramus media n. frontalis)
Jama nosowa (Cavitas Nasi)
otworki sitowe (foramina cerebralia)	do dołu przedniego czaszki			nerwy węchowe (nn.olfactorii (I))		w blaszce sitowej
otwór zatoki klinowej (foramen sinus sphenoidale)
otwory przysieczne (foramina incisiva)	do jamy ustnej			jak wyżej
bruzda nerwu nosowo-podniebiennego (sulcus n. nasopalatinus)				nerw nosowo-podniebienny (n. nasopalatinus)
kanał nosowo-łzowy (canalis nasolacrimalis)	do oczodołu			przewód nosowo-łzowy (meatus nasolacrimalis)
rozwór szczękowy (hiatus maxillaris)	do zatoki sczękowej (sinus maxillaris)			otwór zatoki sczękowej (foramen sinus maxillaris)
puszka sitowa (bulla ethmoidalis)
rozwór półksiężycowaty (hiatus semiulnaris)	do lejka sitowego (infundibulum ethmoidale)					do lejka otwierają się: część komóre sitowych przednich, zatoka szczękowa i w 50% zatoka czołowa
otwór klinowo-podniebienny (foramen sphenopalatinum)	do dołu skrzydłowo-podniebiennego (fossa pterugopalatinum)			tętnica klinowo-podniebienna (a. sphenopalatina)
Żuchwa (Mandibula)
otwór bródkowy (foramen mentale)		do kanału żuchwy (canalis mandibulae)		nerwy i naczynia bródkowe (nn. et aa. Mentale)
dół dwubrzuśćcowy (fossa digastrica)				przyczep mięśni dwubrzuśćcowych
dołek podjęzykowy (fovea sublingualis)				gruczoł podjęzykowy (glandula sublingualis)
do³ek pod¿uchwowy (fovea submandibularis)				gruczo³ pod¿uchwowy (glandula submandibularis)
otwór żuchwy (foramen mandibulae)		do kanału żuchwy		tętnice, żyły i nerwy zębodołowe dolne (aa. Et vv. Et nn. alveolaris inferioris)
dołek skrzydłowy (fovea pterygoidea)				boczny przyczep m. skrzydłowych
INNE
dół skroniowy ( fossa temporalis)				mięsień skroniowy, naczynia skroniowe środkowe i głębokie, nerwy skroniowe głębokie (od V3), gałązkę jarzmowo-skroniową n. jarzmowego (odV2),tkanka tłuszczowa,nacz. Skr. Powierzchniowe, nerw uszno-skroniowy (odV3), gał. Skr. i jarz. n. twarzowego
NAZWA		DOKĄD PROWADZI		ZAWARTOŚĆ		INNE
dół podskroniowy (fossa infratemporalis)		do dołu skrzydłowo-podniebiennego przez szczelinę skrzydłowo-podniebienna (fissura pterygopalatina), do oczodołu przez szczelinę oczodołową dolną, do dołu środkowego czaszki przez otwór owalny i kolcowy		mięśnie skrzydłowe, splot żylny skrzydłowy, tętnica szczękowa, nerw żuchwowy (V3), struna bębenkowa		szczelina skrzydłowo-podniebienna zaw. Tętnicę szczękową (a. maxillaris)
dó³ za¿uchwowy (fossa retromandibularis)				częśc ślinianki przyusznej		j.t. przestrzeń pomiędzy gałęzią żuchwy a wyrostkiem sutkowatym (processus mastoideus)
dół skrzydłowo-podniebienny (fossa pterygopalatina)		do jamy nosowej przez otwór klinowo -podniebienny, do oczodołu przez szczelinę oczodołową dolna, do dołu środkowego czaszki przez otwór okrągły,do powierzchni wewnętrznej i zewnetrznej podst. Czaszki przez kanał skrzydłowy, do dolnej pow. podst. czaszki przez kanał podniebienno-pochwowy, do jamy ustnej przez kanał podniebienny większy, do dołu podskroniowego przez szczelinę skrzydłowo-podniebienną		zwój skrzydłowo-podniebienny (ganglion pterygopalatinum), nerw szczękowy orzaz jeko gałęzie ( n. maxillaris (ramii)), końcowe rozgałęzienia tętnicy szczękowej (a. maxillaris)		do boku przechodzi w szczelinę skrzydłowo-podniebienna oraz zwęża się ku dolowi w kanał podniebienny większy (canalis palatinus major)

1

---