PRAWO GOSPODARCZE

Wykład 14.10.2006r∙

Prawo gospodarcze dzielimy na :

- prywatne prawo gospodarcze, które charakteryzuje się stosunkami prawnymi, równorzędnością podmiotów. Stosunki mają charakter horyzontalny, żaden z podmiotów nie ma władzy nad drugim. Do prywatnego prawa gospodarczego można zaliczyć prawo spółek, prawo upadłościowe naprawcze, prawo umów w obrocie gospodarczym, prawo wekslowe czekowe. W zasadzie jest to gałąź prawa cywilnego także zwalczanie nieuczciwej konkurencji, kontrakty.

- publiczne prawo gospodarcze z zasady cechuje brak równorzędności stron. Są to relacje między państwem przedsiębiorstwami. Stosunki wertykalne- brak równorzędności stron. Państwo występuje jako imperator (administrator) w sposób władczy wkracza w sferę praw i obowiązków przedsiębiorców. Przedsiębiorcy zobowiązani są do stosowania się do nakazów i zakazów państwa, jeśli nie to państwo uruchamia aparat przymusu. Co do zasady brak prawa do negocjacji. Publiczne prawo gospodarcze zajmuje się także relacjami prywatno-prawnymi w ustawach szczegółowych , branżowych.

Normy IURIS COGENTIS- określają limity, granice, wymogi nakładane na przedsiębiorcę. Państwo w ten sposób interweniuje w sektor prywatny w celu osiągnięcia określonych zamierzeń. Obecnie państwo interweniuje w wiele stosunków należących kiedyś do prawa prywatnego, za pomocą IURIS COGENTIS.

Definicja publicznego prawa gospodarczego

Adresat →Przedsiębiorca ( definicja w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, kc)→podmiot

Normy adresowane do przedsiębiorcy→ prawo gospodarcze

Normy dotyczące działalności gospodarczej→ przedmiotowo

Relacje: państwo a gospodarka

Gospodarka(pojęcie ekonomiczne) nie jest terminem prawnym. Ustawa z 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej.

Paradygmat zasada wyjściowa Publiczne prawo gospodarcze →wolność gospodarcza wywodzi się z wolności osobistej. Podmiotem może być osoba fizyczna lub osoba prawna. Osoby prawne stworzono po to aby w razie niepowodzenia nie ponosić odpowiedzialności całym swoim majątkiem. Konsekwencją wolności gospodarczej jest możliwość prowadzenia działalności w wybranej formie(osobiście poprzez spółkę) w dowolny sposób. Wywodzi się ona z wolności osobistej. Ta wolność gospodarcza w pełnym wymiarze nie może być realizowana. Zakazy i nakazy stały się zasadą . Zasadą jest też państwowy interwencjonizm który ozn ingerencję państwa w gospodarkę. Skrajną jego postacią jest regulacja sektorowa- gdy działalność jest dopuszczalna, ale państwo interweniuje w dany sektor np. regulacja cen. Regulacja sektorowa ozn, że państwo narzuca jakość i ilość, częstotliwość usług. Państwo interweniuje w gospodarkę w różny sposób, w demokratycznym państwie prawnym podstawowym narzędziem tej interwencji jest prawo (ustawa). Interwencjonizm jest zaprzeczeniem wolności gospodarczej. W XIX w obowiązywała koncepcja oddzielenia państwa od gospodarki - doktryna leseferyzmu. Rolą państwa było stworzenie tarczy ochronnej nad gospodarką , przeciwdziałanie jakiejkolwiek interwencji (zewnętrznej-armia, wewnętrznej - przestępczość). Przestępczość. W sferze pomiędzy przedsiębiorcami panowała wolność gospodarcza. Wiązały ich jedynie normy kryminalne, karne. Jedynym zobowiązaniem przedsiębiorców było płacenie podatków- początkowo był duży opór społeczny. Zmiany następują pod koniec XIX w zabezpieczenie społeczne, podatki ochrona pracy dzieci kobiet, zalążki prawa pracy . Powstają monopole, podwyższanie cen niska jakość usług, słaba dostępność usług, różne ceny dla różnych. Doprowadziło to do konieczności wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych. Pierwsze interwencje państwa w USA dotyczące transportu kolejowego.

21.10.2007 r.

Cele interwencjonizmu państwowego - oddają określony interes publiczny

1 Ochrona życia i zdrowia obywateli.

2 Polityka społeczna - państwo dąży nie tylko do ochrony zdrowia i życia obywateli, ale także do ochrony pewnego poziomu socjalnego, dostępu do dóbr, ochrony konsumentów , dążenie do realizacji państwa dobrobytu; zasada służby publicznej

3 Polityka przemysłowa państwa - ochrona protekcja nad daną gałęzią przemysłu, rodzajem usług, obecnie specjalne strefy ekonomiczne, ulgi podatkowe dla inwestycji zagranicznych. Polityka przemysłowa często łączy się z polityką społeczną , podatek dochodowy i od nieruchomości niższe.

4 Inne; obrona narodowa

5 Ochrona środowiska naturalnego

Państwo może interweniować tylko gdy uzasadnia to ważny interes publiczny( Art. 22 Konstytucji).

Relacje między interesem publicznym a interwencją państwa powinny być zgodne w zasadzie proporcjonalności( minimum interwencji dla max celów)

6 Problematyka moralna - narzucanie określonych standardów moralnych w określonych sektorach np. sektor mediowy, sektor hazardzisty (prawny monopol loteryjny)

7 Realizacja polityki demograficznej, regionalnej

8 Polityka zatrudnienia np. w danej gałęzi przemysłu

PODSTAWOWE ZASADY PRAWA GOSPODARCZEGO

1 Zasada wolności gospodarczej- jest to wolność w dążeniu do osiągnięcia zysku.

Aspekty:

1. wolność- prawo wolnościowe - wolność to prawo czynienia wszystkiego (wolność osobista) w XVII i XVIII w wolność stanowiła naturalne prawo człowieka. W tym pojęciu mieściło się także poszanowanie własności. Łączenie(wolność gosp +poszanowanie własności) stanowiło to prawo wolnościowe. Wynikało to z doktryny prawa naturalnego, które należne jest z samego bycia człowiekiem, a nie z nadania władcy, ustawodawcy.

2. wolność jako zasada prawna - zasada prawna jest konsekwencją prawa naturalnego. Czy wolność gospodarcza w ogóle ma miejsce? Nawet w procesie rejestracji działalności gospodarczej przedsiębiorca podlega szeregowi ograniczeń nałożonych przez państwo. Wolność gospodarcza chyba nigdzie nie jest realizowana, brak kontroli wynika ze słabości samego państwa. W państwach demokratycznych ta wolność gospodarcza jest bardzo ograniczona.. W Polsce jedynym sektorem, gdzie jest minimalny zakres kontroli jest agro-turystyka (ustawa o działalności gosp z 2004 r). Te ograniczenia wolności gospodarczej występują w interesie publicznym.

• 2 Zasada ochrony własności - prawo do własności było prawem fundamentalnym już w okresie prekapitalistycznym. Prawo o charakterze wolnościowym, element prawa natury, wolność od → od interwencji państwa, od ingerencji kogokolwiek. Ma zatem aspekt negatywny tym „od”. Prawa mają aspekt pozytywny (prawo „do”).Prawo może usankcjonować prawo do własności i je chronić np. kodeks karny, ochrona sądowa - jest to rola państwa.

• Zasada ochrony sądowej - przyjmuje się iż na jakiekolwiek działania powinna istnieć możliwość drogi sądowej , odwołania się .

• Zasada decentralizacji, demonopolizacji, liberalizacji

Decentralizacja- przesunięcie procesów decyzyjnych możliwie jak najniżej w strukturach dostępnych obywatelowi np. udzielanie koncesji, zezwoleń.

Demonopolizacja zasada wolnej konkurencji- wolna swoboda rywalizacja przedsiębiorców na rynku o stronę popytową rynku (konsumenci, odbiorcy profesjonalni). Konkurencja doskonała- stan gdy na rynku jest mnóstwo producentów, ich siła rynkowa jest bardzo słaba, są wzajemnie od siebie niezależni. Ten model konkurencji pokutuje w interwencjonizmie państwowym jako model idealny. W rzeczywistości zaczęły powstawać podmioty silniejsze które poprzez wchłanianie lub eliminację wypieranie usuwał konkurencję z rynku i tak powstał monopol(wyłączność) lub kartel ( ustalanie cen wielkości produkcji) co było niedobre dla konsumentów. Spowodowało to interwencję państwa- walka z monopolami. Stwierdzono, że wolna konkurencja jest siłą postępu. Prawo własności intelektualnej(patenty) jednak znacznie ogranicza wolność konkurencji. W ramach interwencji państwo ogranicza działania monopolistów- głównie w sferze ograniczeń cen. Państwo w tym celu promuje małych i średnich przedsiębiorców.

Demopolizacja prawna monopol prawny wynika z ustawy np.X ma monopol loteryjny, lub poczta polska, są to monopole państwowe .

Demonopolizacja jest odwrotem od monopoli prawnych. Monopole powstałe w wyniku naturalnym łączenia się przedsiębiorców nie podlega demonopolizacji. Demonopolizacja to znoszenie monopoli prawnych w drodze zmiany przepisów, wycofywanie się państwa z monopoli w określonych sektorach.

Liberalizacja (libero- uwalniać) termin często używany w Traktacie Rzymskim. Interwencja pozytywna, uwalnianie określonych sfer, zmniejszanie ograniczeń, zwiększając wolności . Wycofywanie się państwa z wprowadzonych wcześniej regulacji ( energetyka, telekomunikacja, dostarczanie wody, telewizja). Skrajnym przypadkiem liberalizacji jest deregulacja - jest to przywrócenie wolności gospodarczej, całkowite zniesienie regulacji (spotykane bardzo rzadko).

5 Zasada proporcjonalności służy obywatelowi do obrony przed agresją państwa. Wywodzi się z doktryny niemieckiej, przyjęta w UE w latach 70-tych. Państwo interweniując musi ważyć cele w stosunku do podejmowanych środków.

- środki muszą być zdolne do osiągnięcia tego celu

- muszą być konieczne (niezbędne) dla osiągnięcia tego celu (konieczność absolutna)

- środki muszą być minimalne dla osiągnięcia maximum celów

Te środki stanowią zasadę proporcjonalności. Orzeczenie TK K18/95 usankcjonowanie zasady proporcjonalności. Wyrażona w Traktacie Rzymskim art. 5 dodany przez Traktat z Maaschrit.

KONSTYTUCJA GOSPODARCZA 04.11.06r

Przepisy, które wytyczają ustrój gospodarczy państwa, konstytucja z 1952 r zawierała rozdział ustrój polityczno-społeczny i gospodarczy państwa. Nowa konstytucja z kwietnia 1997 r mówi o prawach jednostki (publ-gosp) regulacje stosunków między organami publicznymi. Jest uboga w przepisy dotyczące gospodarki. Zasadniczo ustrój gospodarczy państwa regulują art. 20 i 22 konstytucji.

Art. 20 - wolność działalności gospodarczej , podstawy, filary gospodarki ustroju RP - społeczna gospodarka rynkowa, oparta o wartości społeczne osiągane poprzez interwencjonizm państwowy aby realizować określone cele społeczne. Społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na:

- wolności działalności gospodarczej

- własności prywatnej

- solidarności

- dialogu i współpracy partnerów społecznych

Art. 22 dopiero ten artykuł sankcjonuje ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest możliwe tylko w drodze ustawy i w ważnym interesie publicznym. Wolność ta stała się tym samym zasadą konstytucyjną →zasada wyłączności ustawy dla ograniczania tej wolności,→ tylko ze względu na ważny interes publiczny (przesłanki państwowego interwencjonizmu)

Art. 2 Konstytucji RP - państwem demokratyczno prawnym urzeczywistniającym zasadę sprawiedliwości społecznej. Sprawiedliwość społeczna to jest państwo socjalne (socialstaat) nie jest to zbieżne z państwem (Rechtstaat). Preferowanie małych i średnich przedsiębiorstw dyskryminuje tym samym dużych przedsiębiorców. Z punktu widzenia państwa prawa byłoby to niedopuszczalne, ale jest słuszne przy założeniu państwa socjalnego. Państwo polskie jest państwem interwencjonistycznym . Przepisy umożliwiające defensywę przed takimi działaniami państwa:

Art. 7 zasada praworządności- organy państwa działają na podstawie i w granicach prawa . Państwo może działać tylko wtedy, gdy ma do tego legitymację ustawową (posiada kompetencje)

Art. 8 ust 2 zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji z przepisów konstytucji wynikają określone prawa podmiotowe z których mogą wynikać roszczenia wobec organów państwa.

Art. 21 Ochrona własności RP chroni własność i dziedziczenie. Praktycznie nie jest możliwa wolność gospodarcza (nie ma sensu) bez ochrony własności.

Art. 32 zasada równości- wszyscy są równi wobec prawa wszyscy mają prawo do równego traktowania przez podmioty publiczne- nikt nie może być dyskryminowany, także w sprawach gospodarczych.

Art. 42,45 prawo do sądu

Art. 64 prawo do własności

Art. 74 władze publiczne prowadzą politykę zabezpieczającą bezpieczeństwo ekologiczne- konstytucyjne uzasadnienie interwencjonizmu państwowego

Art.76 ochrona konsumentów

Art. 77 zasada odszkodowania - przez wiele lat z tego art. wywodzono prawo do odszkodowania

Art. 91 obowiązywanie w Polsce umów międzynarodowych (po ratyf i ogłoszeniu w Dz.U oraz ratyfikowane za zgodą parlamentu wyrażoną w ustawie- ponad ustawą TWE Traktat Rzymski z 1957 r ratyfikowany za zgodą parlamentu wyrażoną w ustawie. TWE traktuje głównie o wolności (swobodzie) gospodarczej o obrocie gospodarczym.

Art. 2 TWE mieszczący się w rozdziale ZASADY art. 1-16 przywołuje katalog celów dla których WE zostały powołane. Podstawowym zadaniem wspólnoty jest prowadzenie tzw „wspólnego rynku”, wewnętrzny rynek, jednolity rynek- te pojęcia to synonimy, co ozn taką sytuację ,że rynki państw członkowskich mają stworzyć jednolity rynek, bez granic i barier szczególnie prawnych (dostępność towarów, brak ceł) Dalej promowane jest prowadzenie zrównoważonego harmonijnego rozwoju działalności gospodarczej. Wysoki poziom zatrudnienia i ochrony socjalnej, równouprawnienie pomiędzy kobietą i mężczyzną walka z inflacją, wysoki poziom konkurencyjności, zrównanie poziomu wydajności gospodarczej, wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego, podniesienie standardów i jakości życia.

Art. 3 rozwija art. 2- wspólna polityka gospodarcza(celna),, wspólna polityka rolna i rybołówstwa, środki w sferze energetyki, ochronę praw obywatelskich oraz turystykę, wspólna polityka transportowa, zapewnienie swobodnej konkurencji, wzmocnienie , promocja konkurencyjności wspólnotowego przemysłu.

Art. 5 zasada subsydiarności i proporcjonalności

Art. 12 zasada niedyskryminacji (wg ETS fundamentalna)

Art. 16 zasada usług w ogólnym interesie gospodarczym podstawowa przesłanka interwencji w ważne sektory służby publicznej (transport, energetyka, bankowość)

Katalog ten zaczął rosnąć - dobra indywidualne i zbiorowe (użyteczności publicznej)

Woda i kanalizacja , energia elektryczna, energia cieplna, transport osobowy, gaz ziemny, poczta, telekomunikacja, banki, ubezpieczenia, fundusze emerytalne.

Państwo starało się ludziom zagwarantować w/w dobra. Zatem cena dobra musi być tak skalkulowana aby usługa była dostępna dla wszystkich . Po 45r sektory tych dóbr były nacjonalizowane - to się nie sprawdziło ( wysokie koszty, niska rentowność) więc dyrektywy UE- demonopolizacja tych sektorów. Wprowadzono szczególne regulacje sektorowe dotyczące dóbr,. zbiorowych i opiekuńczych- zabezpieczenia dostarczania tych usług przez podmioty prywatne ( przedsiębiorców) nadzór cenowy, zabezpieczenie dostępności.

POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

20.01.07r

Przedsiębiorca-adresat norm prawa gospodarczego

Działalność gospodarcza- istotne dlatego, że jest to przedmiot czyli to, co się wykonuje.

Handel pojęcie z języka niemieckiego, kiedyś ozn branżę, stąd wywodzi się kodeks handlowy.

Przemysł- wytwórczość ( fabryka)

Fabryka w średniowieczu kuźnia

W 1926 r pierwsze przepisy - prawo przemysłowe, regulowane wszystkie działalności. Etymologia słowa przemysł „od przemyślenia w umyśle”

Działalność gospodarcza to przejaw społecznej aktywności człowieka. Człowiek przejawia wiele aktywności. Te aktywności odróżnia cel. Celem wyróżniającym działalność gospodarczą od innych aktywności człowieka jest dążenie do zysku - zarobek( chociaż zarobek bardziej związany jest ze stosunkiem pracy). Ustawa mówi zarobek a nie zysk. Działalność gospodarcza= dążenie do zysku a nie jego osiągnięcie 80% przedsiębiorców nie osiąga zysku, plajtują. Niekiedy człowiek osiąga zysk nie prowadząc działalności gospodarczej np. poprzez sprzedaż samochodu. Działalność gospodarcza to powtarzalność pewnych działań w czasie, powtarzalnych w sposób zorganizowany z dążeniem do osiągnięcia zysku.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej definiuje działalność gospodarczą jako : zarobkową działalność (wymienione sektory) wytwórcza, budowlana, handel, usługi, górnictwo, zawodowa (wolne zawody) wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły art. 2 SDG . Wyłączenia art. 3 działalność wytwórcza w rolnictwie, edukacja.

Zarobek- to inaczej zysk, przychód , dochód

Sposób zorganizowany - musi się pojawić wyższy stopień organizacji, zorganizowanie to prowadzi do funkcjonalnego wyodrębnienia części majątku dla celów prowadzonej działalności. Ta wyodrębniona masa majątkowa to przedsiębiorstwo art. 55 kc

Ciągłość nie jednorazowa, nie sporadyczna, problem sezonowości nie wyklucza ciągłości o ile działalność sezonowa ma charakter zorganizowany, działalność gospodarcza to także aktywność.

Przedsiębiorca to podmiot.

Ustawa SDG

1. osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna (ułomna osoba prawna), wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą

Katalog podmiotów: zamknięty, numerus clausus

Art. 35 37 kc- ustawa przyznająca osobowość prawną. Osoby prawne sp akcyjna, sp z o.o, towarzystwo ubezp. wzajemnych, fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny, państwowe jednostki badawczo rozwojowe, bank spółdzielczy, państwowy, stowarzyszenie rejestrowe, fundacje, związki zawodowe, partie polityczne.

Ułomne podmioty ; sp jawna, komandytowa, partnerska, komandytowo-akcyjna, oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń.

We własnym imieniu przedsiębiorca jest podmiotem występującym na rynku autonomicznie, a nie w cudzym imieniu (jak np. pełnomocnik, pracownik).

Pośrednicy- występują we własnym imieniu ale na cudzy rachunek.

Działanie na własny rachunek oznacza ryzyko. Używając tego określenia eliminowano pośredników jako przedsiębiorców np. komisantów. Zatem ryzyko to z pojęcia przedsiębiorcy wykreślono.

Inne pojęcia; przemysłowiec, handlowiec, kupiec(pojęcie KH), podmiot gospodarczy, (komunistyczny neologizm-wprowadzona w 1988r ustawą) obecnie nie posługuje się nim żadna ustawa), przedsiębiorca od 1993 roku.

Przedsiębiorstwo- pojęcie ma III znaczenia

I przedmiotowe- masa majątkowa, mienie (art55 zn 1 kc)oraz inne niemajątkowe (dobre imię, księgi) stanowi rzecz, która składa się z wielu rzeczy(rzecz zbiorowa).

II podmiotowe utożsamiane z podmiotem tj przedsiębiorcą, firmą(nazwą pod którą prowadzona jest działalność gospodarcza), przedsiębiorstwo energetyczne dla ustawy jest podmiotem.

III funkcjonalne- działalność gospodarcza - używane np w starym kodeksie handlowym

Art. 43 zn 1 kc przedsiębiorca

Spółka cywilna nie jest obecnie przedsiębiorcą ustawa SDG ale jest pracodawcą, odpowiada za opłacenie składek ZUS i jest podatnikiem niektórych podatków.

KP pracodawca art. 3

MALI, ŚREDNI I MIKRO PRZEDSIĘBIORCY 27.01.2007 r

Definiowanie w SDG z 2004 r art. 103

Państwo stwarza, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji korzystne warunki dla funkcjonowania i rozwoju mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, w szczególności przez:

1. inicjowanie zmian stanu prawnego sprzyjającego rozwojowi mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, w tym dotyczących dostępu do środków finansowych pochodzących z kredytów i pożyczek oraz poręczeń kredytowych:

2. wspieranie instytucji umożliwiających finansowanie działalności gospodarczej na dogodnych warunkach w ramach realizowanych programów rządowych;

3. wyrównywanie warunków wykonywania działalności gospodarczej ze względu na obciążenia publicznoprawne ;

4. ułatwianie dostępu do informacji, szkoleń oraz doradztwa;

5. wspieranie instytucji i organizacji działających na rzecz przedsiębiorców;

6. promowanie współpracy mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców z innymi przedsiębiorcami polskimi i zagranicznymi.

Wynika to ze szczególnej polityki państwa wspierania małych i średnich przedsiębiorców, temu służą przepisy antymonopolowe. Obecnie wyodrębnienie także pod wpływem UE mikro przedsiębiorców. Aby chronić małych i średnich przedsiębiorców dyskryminuje się duże przedsiębiorstwa- jest to tzw pozytywna dyskryminacja. Monopol to wyłączność na danym rynku. Monopolista narzuca swoje ceny. Ustawa SDG definiuje pojęcia małych i średnich i mikro przedsiębiorców ulgi podatkowe, ubezpieczeniowe, w uzyskiwaniu nisko oprocentowanych kredytów. kredytów Polsce polityka wspierania Małych i średnich przedsiębiorców jest mniej aktywna niż USA.

Mikro przeds jest taki który w przeciągu ostatnich 2 lat obrotowych co najmniej w jednym roku

-zatrudnia mniej niż 10 pracowników,

- obrót roczny netto mniej niż 2mln euro lub aktywa (ich suma) mniejsza niż 2 mln euro

Mały przedsiębiorca

- zatrudnia średniorocznie mniej niż 50 pracowników

- obrót lub aktywa nie przekroczą 10 mln euro

Średni przedsiębiorca

- zatrudnia mniej niż 250 pracowników - obrót mniejszy netto niż 50 mln euro, lub suma aktywów mniejsza niż 43 mln euro

Jest to element polityki społecznej państwa. Walkę z dużymi przedsiębiorstwami uzasadnia się ochroną demokracji →wielkie koncerny mogą mieć wpływ destrukcyjny (pojęcie nieco demagogiczne). Aspekt ekonomiczny → stanowią zagrożenie dla konkurencji doskonałej. Argument społeczny → polityka zatrudnienia (walka z bezrobociem).

Stosunek wielkich przedsiębiorstw na rynku to 5% na 95% małych i średnich przedsiębiorców . Udział w PKB w krajach rozwiniętych 80% a 20% mali i średni przed. Zatrudnienie 20% wielcy,80 mali i średni przed.. Ta ilość zatrudnionych jest podstawą do promowania małych i średnich przedsiębiorstw i prowadzenia określonej polityki państwa.

Prawa i obowiązki przedsiębiorców z ustawy SDG Art. 60 i nast.

Art. mówi o swobodzie działalności . Ograniczenia dot wszystkich etapów działalności;

1) podjęcia - koncesje i zezwolenia

2) prowadzenia - przepisy ppoż, bhp, zatrudnianie pracowników itp

3) zakończenie - obowiązek wykreślenia spółka →wniosek do krs wraz z bilansem zamknięcia, skomplikowana procedura likwidacyjna, przy współdziałaniu biegłego rewidenta. W sektorze energetycznym →państwo może nakazać przedsiębiorcy prowadzenie działalności na okres do 2 lat z możliwością przedłużenia - wyjątek.

Zasadą jest wolność działalności gospodarczej , ale jednocześnie zasadą jest interwencja państwa, a tam gdzie jej nie ma można mówić o wolności gospodarczej. We współczesnym świecie wolność gosp jest regułą interpretacyjną w przypadku wątpliwości w interpretacji danej normy prawnej” w razie wątpliwości na korzyść wolności”.

Art. 7 Państwo udziela przedsiębiorcy pomocy publicznej .Interwencja państwa stanowi zaburzenie idealnej konkurencji. Jednakże za jej stosowaniem świadczą przesłanki społeczno-polityczne.

Art. 8

1 . Organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości, tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierają mikroprzesiębiorców;

2 . Organy administracji publicznej, które wdrażają programy pomocowe, w rozumieniu przepisów o dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, przekazują drogą elektroniczną informację o warunkach i formach udzielanej pomocy ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, który je gromadzi i udostępnia na stronie internetowej;

3 . Informacje, o których mowa w ust 2 , przekazywane są w terminie 30 dni od dnia ustanowienia programu pomocowego, nie później niż na 14 dni przed wyznaczonym terminem składania wniosków o udzielenie pomocy.

Organy adm publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości. Państwo powinno być pasywne, nie przeszkadzać

Art. 9

Wykonując swoje zadania , w szczególności w zakresie nadzoru i kontroli, organy administracji publicznej działają z poszanowaniem uzasadnionych interesów przedsiębiorcy.

Organy działają z poszanowaniem interesów przedsiębiorcy- szczególnie w zakresie nadzoru i kontroli→ przepis pusty, postulat

Art. 77 i nast.

1. Organy administracji publicznej kontrolują przedsiębiorców na zasadach ;

2. W zakresie nieregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustaw szczególnych;

3. Zakres przedmiotowy kontroli działalności przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne ustawy.

Kontrola przedsiębiorcy. Ograniczenie możliwości prowadzenia kontroli: więcej niż jednej wyjątki od zasady jednej kontroli

- prowadzone śledztwo

- zagrożenia życia, zdrowia i środowiska naturalnego.

cd art. 82

Czas trwania wszystkich kontroli w roku art. 86

- 8 tygodni

- małe i średnie przed 4 tygodnie→ wyjątki jak w art. 82

Art. 78

1. W razie powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami ustawy, a także w razie stwierdzenia : zagrożenia lub życia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności, wójt, burmistrz, lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe organy administracji publicznej;

2. Zawiadomione organy niezwłocznie powiadamiają wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o podjętych czynnościach;

3. W przypadku braku możliwości zawiadomienia o którym mowa w ust 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może nakazać, w drodze decyzji, wstrzymanie prowadzenia działalności gospodarczej, na czas niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni;

4. Decyzji nakazującej wstrzymanie prowadzenia działalności gospodarczej w razie stwierdzenia zagrożenia życia, lub zdrowia niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

nadzwyczajne uprawnienie dla organu gminy może nakazać zatrzymanie prowadzenia działalności na okres 3dni → musi powiadomić właściwe organy→ w sytuacjach zagrożenia życia zdrowia lub mienia obywateli.

Przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia książki kontroli.

Art. 10

1. Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w jego indywidualnej sprawie.

2. Przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji.

3. Zasady udzielania interpretacji regulują odrębne ustawy.

Przedsiębiorca może złożyć wniosek o wydanie wiążącej interpretacji dotyczącej daniny publicznej art. 14 alub 14c ordynacji podatkowej.

Art. 11

Organ administracji publicznej zobowiązany jest do załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki. Postulowany przepis → brak sankcji

Art. 12

Wykonując swe zadania ,organy administracji publicznej współdziałają z organizacjami pracodawców , organizacjami pracowników, organizacjami przedsiębiorców, oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi.

W Polsce samorządy gospodarcze są dobrowolne

Art. 14 i nast.

1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej, zwanym dalej „ewidencją”. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

2. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają odrębne przepisy.

Zasady i obowiązki podejmowania wykonywania działalności gospodarczej

- obowiązek wpisu do odpowiedniego rejestru- brak wpisu jest wykroczeniem

Art. 15

Na zasadach określonych w ustawie podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej może wiązać się dodatkowo z obowiązkiem uzyskania przed przedsiębiorcę koncesji albo wpisu do rejestru

działalności regulowanej, z zastrzeżeniem art. 75.

obowiązek uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej lub koncesji

Art. 16

1. Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust 1, nie uchybia obowiązkom określonym w przepisach szczególnych.

3. Identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach następuje na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP).

Przedsiębiorca wpisany do rejestru obowiązany jest posługiwać się numerem NIP w oświadczeniach pisemnych.

Art. 17

Uczciwa konkurencja konkretyzacja tego przepisu w innych ustawach →poszanowanie interesów konsumentów.

Art. 18

Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej ,w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.

Ochrona życia, zdrowia i mienia publicznego, ochrony środowiska →przesłanki interwencji państwa.

Art. 19

Jeżeli przepisy szczególe nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.

Uprawnienia zawodowe przy wykonywaniu działalności wprowadza nową zasadę→ przedsiębiorca nie musi sam tych uprawnień posiadać, byle zatrudniał kogoś, kto te uprawnienia posiada.

Art. 20

Obowiązek etykiet w języku polskim dla przedsiębiorstw wprowadzających towar

- firma, przedsiębiorstwo i jego adres oraz nazwa towaru, oraz inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów

Art. 21

Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych;

1. firmy przedsiębiorcy;

2. numeru identyfikacji podatkowej (NIP)

3) siedziby i adresu przedsiębiorcy

Dane w ofercie na odległość

Art. 22

1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy:

1)stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2)jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności , przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo - kredytowej może realizować obowiązek określony w ust 1, za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo - kredytowej.

3 .Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wykonywania i pośrednictwa w realizowaniu przekazów pieniężnych w obrocie zagranicznym stosuje odpowiednio przepisy art. 63g i art 111 ust 1pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r- Prawo Bankowe (Dz.U. z 2002r Nr 72. poz. 665 z późn. zmian.).

Obowiązek posiadania rachunku bankowego oraz dokonywania transakcji za pośrednictwem tego rachunku

REGLAMENTACJA 17.02.2007r

Współcześnie państwo ogranicza wolność gospodarczą dla realizacji jakiś własnych celów. Reglamentacja -dział gospodarki to są najpoważniejsze ograniczenia wolności gospodarczej. Polega na konieczności uzyskania zgody państwa na wykonywanie działalności gospodarczej na drodze pozytywnego aktu administracyjnego decyzji. Bez zgody przedsiębiorca nie może podjąć wymienionej przedmiotowo działalności gospodarczej. Jest to forma interwencjonizmu państwowego .Nie wszystkie ograniczenia wolności gospodarczej są reglamentacją (np. obowiązek wpisu do rejestru czy posiadanie rachunku bankowego - nie) koncesja → reglamentacja.

Państwo przez reglamentację próbuje coś uzyskać

- nie tylko fiskalnie (opłaty za koncesję)

- zapewnienie bezpieczeństwa

- odpowiednie kwalifikacje przedsiębiorcy do wykonywania określonej działalności.

Wyłączność, monopol → reglamentacja jest formą działania państwa jako odstępującego od swego monopolu w pewnych dziedzinach np. telekomunikacja, poczta, transport, energetyka, wydobycie np. węgla, zaopatrzenie w wodę i kanalizacja, dystrybucja paliw.

To wyjaśnienie miało swoje uzasadnienie do czasu sprywatyzowania tych sektorów. Obecnie pozostały już tylko monopol poczty oraz loteryjny.

Inna definicja reglamentacji i odstępstwo indywidualne od działalności generalnie zakazanej. Ta wersja jest uzasadniona np. w przypadku obrotu bronią (generalny zakaz, ale przedsiębiorca może uzyskać koncesję). Zgoda państwa nie ma charakteru pasywnego (przez zaniechanie, brak interwencji) jest aktywnością musi być wyrażona w sposób pozytywnego aktu państwa (decyzji) - w przypadku odmowy przysługuje tryb odwoławczy.

Reglamentacja w Polsce to system koncesyjny , a także wg niektórych wpis do rejestru, zezwolenia .

Ar 14 ustawy o SDG działalność wymaga rejestrowania

- rejestr służy kontroli nad obywatelami przez państwo

- państwo na podstawie rejestrów prowadzi kontrolę nad działalnością gospodarczą przedsiębiorców (jaki jest jego kapitał, gdzie jest siedziba , kto reprezentuje , jakie ma dochody itp.)

- rejestry nie są formą reglamentacji tylko tzw „policją gospodarczą”

UWAGA: na egzaminie może być pyt z rejestrów przedsiębiorców!!!!!

Dwa rejestry przedsiębiorców:

1. Ewidencja Działalności Gospodarczej EDG - dla osób fizycznych

2. KRS - sądowy poza osobami fizycznymi, osoba prawna, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (spółki jawne, komandytowe itp.)

Początkowo był tylko rejestr handlowy (jeden rejestr) od 2001 r obowiązuje KRS i EDG (początkowo miało to być rozwiązanie tymczasowe, miał być tylko KRS , ale utrzymano te dwa rejestry z powodu niewydolności sądów).

W tych rejestrach nie ma :

- przedstawicielstw przedsiębiorstw zagranicznych- rejestr prowadzi MSZ

- fundusze inwestycyjne i emerytalne - rejestr Sąd Okręgowy w Warszawie

Są to odrębne osoby prawne- organem zarządzającym jest odrębna spółka akcyjna- Towarzystwo

- rolnicy indywidualni - występują tylko w ewidencji gruntów prowadzonych przez gminę a od 2004 r ewidencje unijne związane z dopłatami prowadzone przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

EDG- prowadzona jest przez gminę - obecnie w ustawie o SDG art.23 i następne

Ewidencja jest jawna, domniemywa się że dane tam podane są prawdziwe; domniemanie wiary publicznej . Przedsiębiorca ma obowiązek zgłoszenia wszelkich zmian do danych zgłaszanych we wpisie do EDG.

Art. 27 wniosek składa się na formularzu

Art. 29 organ administracyjny wydaje decyzje o wpisie. Organ ma 3 dni na dokonanie wpisu , ale upływ tych 3 dni nie jest tożsamy z dokonaniem wpisu.

Art. 30 wpisowi do ewidencji podlegają: min dane o współmałżonku i ustroju majątkowy współmałżonków ; dane wspólników spółki cywilnej, opłata za wpis wynosi 100 zł, zmiana 50 zł

Art. 33 zmiana wpisu w terminie 7 dni od :

- zmiany danych,

- trwałego zaprzestania wykonywania działalności brak zmian jest wykroczeniem tzn ich nie zgłoszenie

Centralna Informacja Działalności Gospodarczej

Art. 44 Zasada jednego okienka

Krajowy Rejestr Sądowy (ustawa z 1997,obowiązuje od 2001r)

Rejestr Przedsiębiorców

KRS ma te same cechy co EDG (ale rządzi nim KPC, a nie KPA jak w przypadku EDG)

Wpisów mogą dokonywać referendarze sądowi .Na czynności referendarza przysługuje skarga→ ponowne rozpatrzenie przesąd. Rejestr ma postać elektroniczną przy Ministerstwie Sprawiedliwości. Rejestr jest jawny, każdy ma prawo dostępu do tych danych. KRS cieszy się rękojmią wiary publicznej art. 14 obowiązek zmiany ciąży na spółce (podmiocie gospodarczym) .

Art. 19 wpis na formularzu

Wniosek o wpis musi być rozpatrzony w terminie 14 dni (termin instrukcyjny).

KRS to trzy rejestry :

• KRS- rejestr przedsiębiorców- najważniejszy

• Rejestr stowarzyszeń i innych organizacji społecznych EGZAMIN !!!!!!

• Rejestr dłużników niewypłacalnych

Jeśli stowarzyszenie lub fundacja prowadzi działalność gospodarczą (ma zapis w statucie oraz zyski przeznaczone są na cele statutowe) podlega podwójnemu wpisowi→ także w Rejestrze przedsiębiorców - za jedną opłatą.

Dane w KRS ; o upadłości, dane wspólników , likwidacja, zarząd , organy nadzoru, kapitał zakładowy.

Wpis do rejestru działalności regulowanej

Nie jest formą reglamentacji, zbliżony do EDG powołany ustawą o SDG

Art. 5 pkt 5 -ustawa - co powoduje obowiązek wpisu do rejestru działalności regulowanej

Organ (np. marszałek woj. Na prowadzenie agencji turystycznej ) przyjmuje wniosek z danymi przedsiębiorstwa oraz oświadczenie, że spełnia wymogi (nie trzeba dokumentować). Decyzja o wpisie do Rejestru Dział Reg .Organ ma 7 dni, gdy milczy przez 14 dni , po ich upływie przedsiębiorca ma prawo powiadomić organ o rozpoczęciu działalności.

Nie występuje tutaj element zgody państwa.

Sankcja:

• organ może w każdej chwili skontrolować art. 70

• gdy stwierdzi, że przedsiębiorca podał w oświadczeniu nieprawdę art. 72 decyzja o wykreśleniu i zakazie wykonywania działalności przez okres 3 lat nie może ponownie wystąpić przedsiębiorcami wpis do tego rejestru. Rejestr ten ma na celu policyjne działania jako kontrola nad przedsiębiorcami.

Ciąg dalszy reglamentacji

18.02.2007

Reglamentacja działalności

1. wpis do rejestru

Prowadzenie działalności to na przykład dla tych którzy spełniają kryteria wyznaczone przez prawo. Wpis do działalności regulowanej→ to oświadczenie o spełnianych kryteriach . Podmiot wpisujący jeżeli jest złożony wniosek (pełna zdolność do czynności prawnej ) to taki podmiot musi być wpisany. Gdy podmiot kłamie organ może kontrolować i wydać decyzje o zakazie i w końcowym etapie decyzję o wykreśleniu .

2. zezwolenie

Jest drugim środkiem reglamentacyjnym prawo bankowe, fundusze emerytalne )

Zezwolenie klasyczne było decyzją uznaniową, mnóstwo kryteriów, możliwość odmowy bez większego uzasadnienia.

Przewidziane są kryteria , które należy spełniać (majątek, wykształcenie, podmiot musi być wypłacalny). Organ udzielający zezwolenia sprawdza czy kryteria są spełnione. Udokumentowane kryteria w oryginałach. Następnie organ weryfikuje z innymi organami. Organ ma obowiązek wydania decyzji pozytywnej , jest zobowiązany do wydania decyzji pozytywnej, decyzja związania. Zezwolenie bliskie jest wpisowi do rejestru działalności regulowanej. Zezwolenia na sprzedaż alkoholi- hurt, detal oraz w podziale na wysokość % przydział w ramach ustalanych lokalnie limitów.

Licencje przewozowe tak naprawdę są zezwoleniem występującym w transporcie drogowym i kolejowym. Certyfikat zdolności - prawo lotnicze oprócz koncesji

3. koncesja

Środek uznaniowy , tradycyjna forma reglamentacji, najcięższa.

Organ koncesyjny art. 56 ustawy SDG może odmówić udzielenia koncesji gdy przedsiębiorstwo nie spełnia warunków prowadzenia działalności gospodarczej (może → uznaniowość) lub ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa i obywateli. Może także ograniczyć zasięg , swobodna ocena przyznana organowi. Istnieje możliwość sądowej kontroli tej uznaniowości.

Art. 58 cofnięcie koncesji lub zmiana jej zakresu (może → uznaniowo) ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli. Koncesja obecnie jest wyjątkiem. Występuje w kilku sektorach wymienionych w art.46 ustawy o SDG

- wydobycie, górnictwo, kopalnictwo (organem jest wojewoda)

- wytwarzanie obrót bronią i amunicją, materiały wybuchowe o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym (także technologie)

- obrót paliwami i energią (sektor energetyczny) Prezes URE

- ochrona osób i mienia

- rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych (udziela KRRITV)

- przewozy lotnicze

Cechy charakteryzujące koncesję :

1) uznaniowa

WRDR	ZEZWOLENIE	KONCESJE
kryteria (warunki) decyzja administracyjna wniosek różne organy różnego szczebla nielimitowany w czasie kontrola (po fakcie wpisu) decyzja mająca charakter materialno-techniczny , związany	kryteria (warunki) decyzja administracyjna wniosek różne organy, głównie wyższego szczebla (naczelne) czas nieokreślony (oprócz zezw alkoholowych) kontrola (przed i po) charakter związany decyzji promesa	kryteria decyzja administracyjna wniosek poza górniczymi organy centralne 5-50 lat/ czas określony odnawialność procesu kontrola (przed i po) decyzja uznaniowa promesa

Najważniejsza cecha !

PROMESA- przyrzeczenie wydania zezwolenia czy koncesji przez czas jej obowiązywania organ może wydać decyzję o odmowie wydania koncesji czy zezwolenia .

Reglamentacja jest przejawem interwencjonizmu państwowego uzasadnionego ochroną interesu publicznego . Są sektory działalności gospodarczej gdzie działalność gospodarcza może być podjęta w określonej formie np. prawo bankowe.

- bank w formie spółdzielczej, spółki akcyjnej, banku państwowego,

- zakłady ubezpieczeń- wyłącznie spółka akcyjna

- domy maklerskie, giełda papierów wartościowych, towarzystwa funduszy emerytalnych, fundusze inwestycyjne tylko w formie spółki akcyjnej,

Spółki akcyjne - ponieważ jest to najbezpieczniejsza forma prowadzenia działalności : księgowość badana przez biegłego rewidenta, kapitał zakładowy min 500.000 zł, wieloczęściowe sprawozdanie finansowe, obligatoryjny organ nadzoru , obowiązek tworzenia kapitałów rezerwowych zapasowych. Dotyczy to sektorów zaufania publicznego.

Płynność finansowa zobowiązań krótkoterminowych:

Suma zobowiązań krótkoterminowych

Suma aktywów płynnych

Wykład z 25.02.2007r

Reglamentacja

- koncesja (przywilej, odstępstwo)

- zezwolenie

- wpis do rejestru działalności

Reglamentacja akt zgody państwa

OCHRONA INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH

Przedsiębiorcy zagraniczni w RP, prawo dewizowe

Inwestycje dzielimy na

1. bezpośrednie- bezpośrednie prowadzenie działalności gospodarczej na terenie państwa obcego

2. pośrednie(kapitałowe)-papiery wartościowe, udział w spółkach zagranicznych, fundusze inwestycyjne

Swoboda przepływu transferu dotyczy UE 50% przedsiębiorca ma reinwestować w swoim państwie. Bilateralne kontakty o wzajemnych inwestycjach. Umowy międzypaństwowe o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Pochodzenie przedsiębiorcy

Traktat Rzymski - w razie konfliktu pomiędzy Konstytucją a Traktatem. Konstytucja musi zostać zmieniona stosownie do postanowień Traktatu.

1. kryterium siedziby (stare kryterium) tzn przedsiębiorca jest z takiego kraju w którym znajduje się (jest zarejestrowana) siedziba przedsiębiorcy→dotyczy generalnie podatków. To kryterium przyjęte przez polską ustawę

2. kryterium koncentracji zarządu-decyzji- patrzymy gdzie zasiada zarząd, gdzie są podejmowane decyzje

3. kryterium koncentracji kapitału- gdzie działalność jest wykonywana, (gdzie jest główny zakład)

4. pochodzenie kapitału- nie jest stosowane przez współczesne państwa

Najczęściej jest to melanż trzech pierwszych kryteriów( taki model zawiera Traktat Rzymski-art. 48

Polskie przepisy regulujące podejmowanie działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zagranicznych RP.

Art. 13 ustawy SDG

Cudzoziemiec- ustawa o cudzoziemcach ,osoba zagraniczna- osoba fizyczna lub prawna nie posiadająca obywatelstwa polskiego lub siedziby w Polsce, zamieszkująca (siedziba) za granicą.

I Art.13 ust.1 rozróżnia osoby zagraniczne z państw UE oraz EOG

Osoby zagraniczne- to przedsiębiorcy i nie przedsiębiorcy, którzy chcą podjąć działalność w Polsce. Mogą te osoby podjąć i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy. Jest to tzw zasada narodowego traktowania

- musi się wpisać do rejestru (nawet jeśli ma już taki wpis we własnym kraju)

II Art. 13 ust 2- cudzoziemcy (ustawa 6/2003 r o cudzoziemcach)→ są to osoby fizyczne nie posiadające obywatelstwa polskiego( obywatele innych krajów niż UE, EDG) posiadający zezwolenie na osiedlenie… (wymienione w tym art.13 ust.2) podejmują działalność gospodarczą na zasadzie narodowego traktowania tak jak obywatele polscy.

III Osoby zagraniczne z innych państw niż UE i EOG- mogą prowadzić działalność gospodarczą na terenie Polski, ale wyłącznie w formie spółki:

- komandytowa

- komandytowo-akcyjna

- spółka z o o

- spółka akcyjna

Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych - jest to szczególna forma podejmowania działalności gospodarczej przez zagranicznych przedsiębiorców na terenie RP. Jest to uregulowane w ustawie SDG oraz Traktacie Rzymskim Bezpośrednia forma wykonywania działalności - brak odrębnej podmiotowości.

Oddział

Przedstawicielstwo

nie ma osobowości (podmiotowości) prawnej - wyjątki np. główny oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń (ustawowy zapis o subsydiarnym pokrywaniu niedoborów) → ma władczą osobowość prawną, oddziały banków zagranicznych ( subsydiarność w pokrywaniu niedoborów w formie oświadczenia banku zagranicznego) może prowadzić działalność gospodarczą - jej przedmiot jest ograniczony do działalności prowadzonej przez podmiot macierzysty( może być węższy, ale nie może być szerszy) oddział wpisywany jest do KRS - rejestr przedsiębiorców likwidacja- przepisy Kodeksu Spółek Handlowych dot, spółek z oo w nazwie należy dodać Oddział w Polsce(nazwa oryginalna, forma prawna, przytłum na język pol, oddział w Polsce, przedstawicielstwo polskie) nadzór- Minister ds. Gospodarki art. 91 SDG -warunki wydania zakazu prowadzenia działalności lub odmowy wpisu → Uwaga różne dla oddziału i przedstawicielstw pełnomocnik- musi być ustanowione-dołączone do wniosku o wpis rachunkowość w języku polskim

nie ma osobowości (podmiotowości) prawnej - nie ma wyjątków. SDG ART. 94 nie może podejmować działalności gospodarczej- tylko reklama, promocja, przedstawiciel-pełnomocnik umowy zawiera się z podmiotem macierzystym, brak przychodów, nie wystawia faktur VAT wpisywanie są do rejestru przedstawicielstw prowadzonego przez Ministra właściwego gospodarki/czynność materialno-techniczna- wpisu dokonuje się na podstawie wniosku i jego treści likwidacja - przepisy Kodeksu Spółek Handlowych dot, spółek z oo w nazwie należy dodać Przedstawicielstwo w Polsce(nazwa oryginalna, forma prawna, przytłum na język pol, oddział w Polsce, przedstawicielstwo polskie) nadzór- Minister ds. Gospodarki art. 91 SDG -warunki wydania zakazu prowadzenia działalności lub odmowy wpisu → Uwaga różne dla oddziału i przedstawicielstw pełnomocnik- musi być ustanowione-dołączone do wniosku o wpis rachunkowość w języku polskim

Gospodarcza Skarb Działalność

Administracja Państwa gospodarcza

Państwowa gminy

Skarb Państwa SP - Rzeczpospolita Polska ma podmiotowość tylko w stosunkach międzynarodowych , nie ma zdolności prawnej czy zdolności do czynności prawnych w stosunkach cywilno-prawnych czy administracyjno-prawnych.. Do dziś sejm nie przyjął ustawy o skarbie państwa . Brak legalnej definicji skarbu państwa . Ostatnia z projektu ustawy: przez Skarb Państwa należy rozumieć Państwo jako podmiot stosunków cywilno-prawnych oraz Państwo jako podmiot określonych w odrębnych przepisach uprawnień wobec państwowych osób prawnych (uprawnienia organizacyjno- prawne). A więc Skarb Państwa to

→ podmiot stosunków cywilno-prawnych

→podmiot uprawnień organizacyjno-prawnych

→a także podmiot stosunków publiczno-prawnych

Uprawnienia organizacyjno -prawne

Państwo może prowadzić działalność gospodarczą w różnych formach: zakład budżetowy, państwowa osoba prawna- gdy ma 100% udziału(akcje) np. PKP S.A. Skarb Państwa wobec państwowych osób prawnych ma szersze uprawnienia niż te wynikające z Kodeksu Spółek Handlowych - uprawnienia władcze tzn , że wobec tego podmiotu ma specjalne uprawnienia pozwalające na zachowanie bezpośredniej kontroli nad wyodrębnionym majątkiem. Ten szczególny nadzór właścicielski organu założycielskiego jest wyrazem władztwa administracyjno-prawnego. Skarb Państwa ma osobowość prawną art. 33kc.

Nie ma ona (osoba prawna) swoich organów ale ma zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Nie ma organów działa jako „statio fisci” skarbu państwa np. wojewoda, minister itp.

04.03.2007

Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców ustawa z 03.1920r -jest to najstarsza obowiązująca ustawa. Co wprowadza? Obowiązek uzyskania zezwolenia na nabycie nieruchomości (gruntowa, budynkowa, lokalowa).

Cudzoziemiec- osoba zagraniczna w rozumieniu ustawy o SDG art. 13.Według tej starej ustawy z 1920 r art. 1 ust.2 cudzoziemiec to osoba fizyczna nie posiadająca obywatelstwa polskiego, osoba prawna mająca siedzibę zagranicą , spółka bez osobowości z siedzibą zagranicą. Cudzoziemcem jest osoba prawna i spółka handlowa bez osobowości, która kontrolowana jest przez cudzoziemca zagranicą .

Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców Polsce jest reglamentowane tan.

- ograniczone(nie ma wolności, swobody)

- oraz potrzeba woli, zgody organu państwa

Organem wyrażającym zgodę jest Minister właściwy ds. wewnętrznych a sprzeciw może wyrazić minister właściwy ds. obrony narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych minister właściwy ds. rozwoju wsi. Minister spraw wewnętrznych może odmówić wydania zezwolenia jeśli występuje:

- zagrożenie obronności

- porządku publicznego

- zdrowia społeczeństwa

- względy polityki społecznej

Cudzoziemiec musi wykazać, że łączą go więzi z RP (osobiste, rodzinne, czy gospodarcze), ustawa wskazuje te więzi przez wymienienie. Kolejną przesłanką ograniczającą jest to że - nieruchomość nie może przekroczyć 0,5 ha dla realizacji funkcji życiowych przypadku przedsiębiorców (cudzoziemców), ta nieruchomość jest uzasadniona rzeczywistymi potrzebami wynikającymi z charakteru wykonywanej działalności. Organ wydający decyzję minister minister/minister rozwoju wsi wydając decyzje może odstąpić od uzasadnienia faktycznego powołując się na obronność lub bezpieczeństwo państwa Można starać się promesę art 3d,art. 3e uzyskanie zezwolenia na nabycie udziałów czy akcji w spółce(za wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu publicznego) jeżeli ta spółka posiada nieruchomość. Bez uzyskania zezwolenia nie można dokonywać czynności prawnych ani wpisu do księgi wieczystej. Art 6 sankcje, nabycie nieruchomości przez cudzoziemca bez zezwolenia jest nieważne, ex lege-z mocy praw i ex punc od początku.

Art. 7 i 8 zawiera wyłączenia i zwolnienia

1. nie stosuje się w przypadku przekształcenia spółki handlowej-nowy podmiot nie musi starać się o zezwolenie

2. nie stosuje się do nabycia nieruchomości w drodze dziedziczenia, jeśli spadkobierca jest spadkobiercą ustawowym

3. zwolnienia nie wymaga nabycie samodzielnego lokalu mieszkalnego

4. nabycie lokalu użytkowego o przeznaczeniu garażowym

5. nabycie nieruchomości przez cudzoziemca zamieszkującego co najmniej 5 lat od momentu uzyskania zezwolenia na osiedlenie się

6. nabycie przez spółkę kontrolowaną na cele statutowe nieruchomość niezabudowaną nie większą niż 0,4 ha

7. nabycie nieruchomości przez banki zagraniczne za długi

8. nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia przez cudzoziemców pochodzących z UE lub EOG ale w przypadku nieruchomości rolnych i leśnych- 12 lat od przystąpienia RP do UE trzeba zezwolenia (okres przejściowy), a tzw drugi dom(rekreacja) - 5 lat

SKARB PAŃSTWA - jest to podmiot praw i obowiązków cywilno-prawnych podmiot stosunków publiczno-prawnych, podmiot uprawnień organizacyjno-prawnych. Art. 33 kc skarb państwa to osoba prawna , która nie wymaga wpisu do KRS(oraz NBP, Agencja Własności Rolnej itd.). Skarb państwa nie ma swoich organów-reprezentowany jest przez inne organy. Skarb państwa może podejmować i prowadzić działalność gospodarczą, ale nie jest to jego pierwotne i podstawowe zadanie, jest nim na przykład dbałość o bezpieczeństwo, poziom życia itd. Brak ustawy o skarbie państwa- kwestię reprezentacji reguluje ustawa z 08.1996 r o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa. Co do zasady skarb państwa reprezentują w odniesieniu do powierzonego im mienia art. 44kc kierownicy urzędów, minister , wojewoda, szef urzędu centralnego, szef policji, straży pożarnej. Szczególne uprawnienia przypisane wyłącznie ministrowi art. 2 i nast. skarbu państwa min

- do wykonywania praw majątkowych pochodzących z akcji i udziałów skarbu państwa

- prowadzenie zbiorczej ewidencji majątki skarbu państwa

- przygotowanie kierunków prywatyzacji

Minister skarbu państwa posiada też wyłączne prawo do wnoszenia nieruchomości aportem do spółek jako udziałów. Ma prawo wnoszenia sprzeciwu każdej czynności rozporządzającej aktywami trwałymi należącymi do państwa jeżeli wartość przekracza 50000 euro. Jeżeli jednostka chce zbyć ten majątek musi się zwrócić do ministra skarbu państwa z wnioskiem o wyrażenie zgody- możliwa odmowa(sprzeciw), przysługuje tryb odwoławczy-wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i skarga do WSA. Osoby prawne dysponujące mieniem skarbu państwa - państwo reguluje , wprowadza mechanizmy organizacyjno- prawne (administracyjne) służące ochronie majątku państwowego. Generalnym nadzorcą tego majątku jest minister skarbu państwa w przypadku sprzeciwu minister skarbu państwa czynności prawne są nieważne od początku. Minister skarbu państwa posiada 13 delegatur.

Ustawa z 06/2005r o szczególnych uprawnieniach skarbu państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego. Art 2a Do czasu kiedy skarb państwa bezpośrednio lub pośrednio pozostaje akcjonariuszem lub wspólnikiem w spółce może wyrazić sprzeciw wobec istotnych czynności zarządu lub zgromadzenia akcjonariuszy w formie decyzji administracyjnej.

Wykład z 18.03.2007

Skarb Państwa jako przedsiębiorca

Jest to szersze pojęcie , bo także własność, swoboda działalności wywodzi się z prawa własności. Skarb Państwa obdarza różne podmioty mieniem, prawem własności - te podmioty to państwowe osoby prawne np. spółki akcyjne gdzie jedynym udziałowcem jest Skarb Państwa.

Ustawodawca wprowadza dodatkowy system bezpieczeństwa tego mienia. Ten system występuje tylko i wyłącznie w stosunku do mienia wydzielonego przez Skarb Państwa. Są to uprawnienia organizacyjno-prawne . Należą one do min Skarbu Państwa, któremu przysługuje każda czynność powyżej 50tys euro, prawo sprzeciwiania się (państwowa osoba prawna- POP musi uzyskać zgodę), każdemu rozporządzeniu tego mienia (sprzedaż , dzierżawa). Jest to instytucja nadzoru. Od tego sprzeciwu POP przysługuje odwołanie do sądu, na rozpatrzenie którego sąd ma 14 dni.

Ustawa z 06/2005r o szczególnych uprawnieniach skarbu państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego.

Dotyczy sytuacji, kiedy Skarb Państwa jest w ogóle akcjonariuszem lub wspólnikiem w spółce. Może dysponować nawet 1 akcją czy 1 udziałem. Dotyczy to tylko spółek, które można określić jako strategiczne. Ma to służyć ochronie interesów ogólnych , ochronie bezpieczeństwa w pewnych strategicznych dziedzinach. Są to np. energetyka, transport osobowy, gazownictwo. Te uprawnienia szczególne oparte są na zasadach nadzwyczajnego nadzoru.

Art2 - warunki tego nadzoru.

Jeśli Skarb Państwa bezpośrednio lub pośrednio (poprzez POP) posiada udziały w spółkach min Skarb Państwa może wyrazić sprzeciw wobec podjętej uchwały zarządu lub innej czynności prawnej mającej na celu rozporządzenia mieniem, które ma charakter podstawowy z punktu widzenia działalności tej spółki. Sprzeciw dotyczy także czynności prawnej , mającej znaczenie dla porządku i bezpieczeństwa publicznego- jeśli istnieje zagrożenie ich naruszenia. Sprzeciw ten wyrażony jest w formie decyzji administracyjnej. Sprzeciw obejmuje także uchwały walnego zgromadzenia albo zgromadzenia wspólników dotyczącego rozwiązania spółki, przeniesienia siedziby spółki za granice, zmiany przedmiotu działalności oraz zbycia , wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego części.

Procedura sprzeciwu- W tych spółkach istotnych dla porządku i bezpieczeństwa publicznego Minister Skarbu Państwa powołuje od jednego do dwóch obserwatorów. Mają oni prawo wglądu w dokumentację.. Zanim spółka podejmie uchwałę spośród wymienionych w ustawie informuje o tym obserwatora w ciągu 3 dni, obserwator informuje Ministra Skarbu Państwa a ten w terminie 14 dni roboczych ( nie później niż 21 dni roboczych) może wnieść sprzeciw. Czynność prawna podlega zawieszeniu. Minister Skarbu Państwa wyrażając sprzeciw powinien kierować się określonymi dyrektywami, określonymi w art. 4, który:

- uwzględnia założenia polityki państwa w dziedzinach życia społecznego i gospodarczego

Podstawową decyzją Ministra Skarbu Państwa nie może być interes ekonomiczny państwa.

Art. 8 ustawy wprowadza katalog przedmiotowy rodzajów działalności, w których Minister Skarbu Państwa może wyrażać sprzeciw (katalog zamknięty)

- sektor elektroenergetyczny- jeżeli udział danego przedsiębiorstwa przekracza 15% danego rynku

- sektor przesyłowy - gazu, elektroenergetyki - jeżeli spółka posiada ponad 50% sieci przesyłowej

- produkcja benzyny lub oleju napędowego- jeżeli ich udział w rynku przekracza 20%

- transport rurociągami ropy naftowej, benzyny, oleju napędowego- jeżeli udział spółki w zdolności przesyłowej przekracza 50%

- magazynowanie i przechowanie gazu ziemnego ropy naftowej, benzyny, oleju napędowego- jeżeli zdolność magazynowa przekracza 30 dni na terenie całej Polski

- spółki przeładunkowe towarów w portach morskich w zakresie ropy naftowej i jej produktów- jeżeli udział w rynku przekracza 50% mocy przeładunkowych

- wydobywanie węgla kamiennego lub gazu ziemnego- jeżeli udział spółki przekracza 50% wydobycia

- wydobywanie i przerób rudy miedzi- jeżeli udział spółki przekracza 70%

- posiadacze infrastruktury telekomunikacyjnej - na obszarze obejmującym co najmniej 70% terytorium RP

- posiadacze infrastruktury kolejowej stanowiącej co najmniej 50% na terytorium RP

Art. 12 wskazuje, że Rada Ministrów rozporządzeniem ustala, jakie spółki spełniają te warunki Są to np. ORLEN, PGNIG,PSE,KOMPANIA WĘGLOWA,LOTOS,PK,TP-EMITEL

ZASOBY NIERUCHOMOŚCI SKARBU PAŃSTWA

Wyłączone są z tego Agencja Mienia Wojskowego.

I Zasób to zasób nieruchomości rolnych- ustawa z 1991 r o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa

Art. 12 - tworzy Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa

Art. 1 zasób ten powstał z byłych PGR Tym zasobem zarządza Agencja Nieruchomości Rolnych - nie podlega ustawie z 1996r

Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych powoływany jest przez premiera na 5 letnią kadencje. Agencja ma za zadanie administrowanie i zbywanie nieruchomości rolnych. Gospodarowanie zasobem własności rolnej Art. 24 sprzedaż w całości lub części Agencja Nieruchomości Rolnych dokonuje samodzielnie bez konieczności uzyskania zgody, brak mechanizmów nadzoru. wydzierżawienie, wniesienia mienia do spółki, umowa o administrowaniu np. umowa szczególna zamiana nieruchomości, przekazywanie w trwały zarząd.

II zasób - ogólny powołany art. 20 ustawy z 21.08.1997r o gospodarce nieruchomościami- powołuje Zasób Nieruchomości Skarbu Państwa - tzw ogólny.

Tym zasobem gospodaruje art. 23 starostę właściwego miejscowo , za zgodą wojewody.

Art. 22 do tego zasobu należą nieruchomości

Art. 24 kompetencje

Art. 7a

Zbycie drogą przetargu

Art. 43 oddawanie w trwały zarząd - przesunięcie pomiędzy jedną jednostką organizacyjną Skarbu Państwa a drugą .Minister Skarbu Państwa może wnieść taki zasób art. 58 jako aport do spółki.

Art. 59 - może też wnieść do fundacji- ale jest to sprzeczne z ustawą o finansach publicznych.

Reprezentacja Skarbu Państwa przed sądami

Instytucja do reprezentowania Skarbu Państwa to PROKURATORIA GENERALNA - ustawa z lipca 2005 r. Do jej zadań należy wyłączne reprezentowanie Skarbu Państwa przed Sądem Najwyższym, zastępstwo procesowe.( a obligatoryjnie jeśli wartość przekracza 1 mln zł) przed sądami powszechnymi, wojskowymi, polubownymi, zastępstwo RP przed sądami międzynarodowymi, wydawanie opinii prawnych, opiniowanie, inicjowanie projektów ustaw w zakresie gospodarowania mieniem Skarbu Państwa.

Zastępowanie nie obejmuje postępowanie rejestrowego, upadłościowego, naprawczego Art. 6

Jeżeli Prokuratoria Generalna postanowi przejąć zastępstwo procesowe z urzędu- organ nie może się temu sprzeciwić.

Przy wystąpieniu do Prokuratorii Generalnej o wydanie opinii prawnej- ta nie może odmówić.

Organ centralny- Prezes Generalny skład radcy i starsi radcy prawni.

2

---