Hanselmanwyróznił trzy rodzaje upośledzeń,które są przyczyną zahamowanie rozwoju- 1.ograniczona percepcja zmysłowa 2.ograniczone możliwości przekazywania informacji/przetwarzania(osoby upośledzone umysłowo,osoby trudne wychowawczo) 3. Wyrazanie ekspresji-ograniczone(wady mowy-ekspresjawerbalna,ekspresjamotoryczna-zdolnosc poruszania się)
System szkolnictwa-podział nauk na:
-dzieci społecznie niedostosowane,moralnie zaniedbani - oddziaływania
-dzieci chore-szczegolne organizowanie dzieciństwa
-dysfukcje słuchu
-dysfunkcje wzroku
Kierunki pedagogiki specjalnej-resocjalizacja ,kompensacja(wyrównywanie brakow) leczniczy - podtrzymujący,wspierający
Pedagogika specjalna-rewalidacyjna,resocjalizacyjna
Definicje pedagogiki specjalnej-
W, Dykcik- jest naukąszczegółowa pedagogiki, a jej przedmiotem jest opieka,terapia,kształcenie i wychowanie osob odchodzących od normy. Najczesciej jednostek mniej sprawnych lub niepełnosprawnych bez względu na rodzaj stopni,oraz przyczyn zaistniałych anomalii,zaburzen lub ograniczen”
Jozef Sowa- jest to nauka o nauczaniu i wychowaniu jednostek niepełnosprawnych,odbiegających od normy psychicznej lub fizycznej.
Z. Sendkowska-jest dyscyplina najmująca się osobami obarczonymi niepelnosprawnoscia,oraz ich rehabilitacja,a także osobami niedostosowanymi społecznie i ich resocjalizacja”
M. Grzegorzewska- celem ped.spec. jest rewalidacja spoleczna dzieci upośledzonych.
Prof. Irena Obuchowska-przedmiotem ped.specsaludzie,których rozwój jest,lub może być utrudzony w stopniu,w którym ani jednostka za pomocą własnych mechanizmow psychicznych regulacji, ani rytunowe metody postepowania pedagogicznego nie sa w stanie utrudnień tych wyeliminować.Oweszczwgolne utrudnienia ograniczające możliwości rozwojowe jednostki mogą dotyczyc:
-sfery funkcjonowania fizycznego(niepełnosprawności motoryczna i samatyczna)
-s.funkcjowonawniafizycznego-niesprawnosc sensoryczna i umyslowa)
-s.funkcjonowaniaspołecznego-niesprawnosc w zakresie realizacji zachowan zgodnych z normami zyciaspołecznego
Działy ped. Specjalnej
- oligofrenopedagogika - jest subdyscyplina ped. Specjalnej,która zajmuje się osobami upośledzonymi umysłowo.
-tyflopedagogika-zaj się os. Z dysfunkcja wzroku
-Surdopedagogika-z dysfunkcja słuchu
-resocjalizacja-osoby niedostosowania społecznego
-nozopedagogika-zajmuje się dziecki przewlekle chorymi,upośledzonymi motorycznie
-andragogika-zajmuje się ludzmi starszymi.
Niepełnosprawnosc-weszło w zycie ok 20 lat temu,zastepiono istniejące wcześniej określenie inwalida. Jets to stan naruszenia funkcji organizmu.Moze być ona wrodzona,bądź nabyta-wypadek,chorobazakazna.Deklaracja praw osobyniepełnosprawnej-1975r. rewolucja zgromadzenia ONZ.(9.grudnia)- os.niepelnosprawna oznacza człowieka niemogącego samodzielnie,częściowo,lub całkowicie zapewnić sobie możliwości normalnego zycia,indywidualnego,bądź społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego uposledzenia sprawności fizycznych lub psychicznych.
1997-„ Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej,oraz o zatrudnieniu osob niepełnosprawnych” -os. Niepelnosprawna jest osoba, u której stwierdzono trwała,lub okresową niezdolność do wypelnoaniarol społecznych, z punktu stałego,lub długotrwałego naruszenia spprawnosciogranizmu, w szczególności powodujaca niezdolność do pracy.
Wprowadzono trzy stopnie niepełnosprawności-znaczny,umiarkowany,lekki.
Jakiego rodzaju niepełnosprawności potrzebują stałej pomocy?( rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej-1luty 2002r. „w sprawie kryteriów oceny niepelnosprawnosci u osob do 16 r.z” Stanami tymi są -wady wrodzone i schorzenia w roznej etiologii prowadzące do niedowładu porazeniakonczyn, lub zmiany w narzadzie ruchu uposledzajace w znacznym stopniu zdolność chwytna rak,lub utrudniające samodzielne poruszanie się.
- Wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne- układu krążenia, oddechowego,moczowego,pokarmowego,układu krzepnięcia i inne,znacznieuposledzajace sprawność organizmu,wymagające stałego leczenia(systematycznego) w domu lub szpitalu.
- upośledzenie umysłowe,poczawszy od uposledzenia w stopniu umiarkowanym
-psychozy i zespoły psychotyczne
- zespół autystyczny
-padaczka z czestyminapadami,lubryraznymi następstwami psychoneurytycznymi
- nowotwory złośliwe i choroby rozrostowe układu krwiotwórczego od 5 lat do zakończenia leczenia
-wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku,powodujące znaczne ograniczenie jego sprawności.
Niepełnosprawność naprawialna-niep. Czasowa- osoby społecznie niedostosowane na tle srodowiskowym,osoby upośledzone umysłowo w stopniu lekkim,zaburenia motoryki wzroku i słuchu,które mogą wrocic do zdrowia
Niep. Nienaprawialna- punkt widzenia socjologii, w skutek głębokiego uposledzeniaumysłowego,niepadajawymoga środowiska osb niepełnosprawnych.
Niepełnosprawnosc ma 3 wymiary- 1.biologiczny,medyczny 2.psychologiczny 3.socjologiczny
WHO 1980 rozne stany wymiarowe-„miedyznarodowa klasyfikacja uszkodzenniepelnosprawnosci i uposledzen” - uszkodzenia anrzadow organizmu to wszelki brak lub anormalność psychologicznej, fizjologicznej, lub autonomicznej struktury, lub fukcjiogranizmu na skutek określonej wady wrodzonej,chorobu lub urazu”
Niepełnosprawnosc biologiczna lub funkcjonalna-t oograniczenie,lub brak wynikający z uszkodzenia zdolności wykonywania czynności w sposób i w zakresie uważanym za normalny dla człowieka.
Upośledzenie w rolach społecznych(niepełnosprawności społ) mniej korzystna sytuacja danej osoby,wynikajaca z uszkodzenia,lubniepełnosprawności,która ogranicza lub uniemozliwia jej wypełnianie rolzwiazanycj z jej wiekiem,płcia oraz sytuacja spoleczna i kulturowa.
Prawne orzeczenie niepełnosprawności-
-można nie być osoba niepelnosprawna w sensie prawnym,ale czuje się niepelnosprawnieblilogicznie. Osoba ta może być niepelnosprawna,ale tego nie odczuwa
-osoby niepełnosprawne w sensie prawnym-maja orzeczenie o niepełnosprawności
-osoby niepełnosprawne w sensie biologicznym-osoby,które odczuwają swoja chorobę.
Kryterium prawa-znaczny,umiarkowany,lekki.
Reakcje środowiska -akceptacja, albo agresja
-przysłanki irracjonalne
-stereotypy-poznawczy element postawy,generalizacjaodnoszaca się do grupy.identycznecharatkery dla wszystkich uczestnikow grupy.
-uprzedzenia-emocjonalny komponent emocjonalny
-dyskryminacja-od słabego znaczenia zachowan,do znacznego-5 rodzajow:
- 1. dystansowaniesię,czyli unikanie wchodzenia w bliskie,nieformalne kontakty na nieagazowaniu się emocjonalnie w problemy osob niepełnosprawnych
2. dewoluowanie -upowszechnianie własnych przekonan w negatywnych własniwosciach określonej grupy niepełnosprawnych. Cel-budzenie niechęci do innych osob.
3. delegramityzacja- utrwalony jest negatywny stosunek do niepełnosprawnych(przepis)utrudniający prace w określonym zawodzie.
4. Segregacja - fizyczne izolowanie osoby niepełnosprawnej. Utrudnianie dostępu dla osob niepełnosprawnych do osob sprawnych.
5. eksterminacja-biologiczne wyniszczenie
Rehabilitacja wg. Hulka - to złożony proces,któregogłonym zadaniem jest rozwijanie maksymalnych zdolności do wykonywania podstawowych codziennych zajec przygotowanie do pracy zawodowej,oraz stworzenie korzystnych warunków do kontaktow z otoczeniem fizycznym i ze środowiskiem społecznym. W procesie tym stosuje się odpowiednie srodkipsychologiczne,medyczne,pedagogiczne,zawodowe i tchniczne.
Rehabilit. - trchniczma,zawodowa. Przywrócenie do możliwie pelnegozycia osoby niepełnosprawnej,głuchej,niewidomej,kalekiej,uposledzonej umysłowo. Brak możliwości przywrócenia do normy.Toogoł działań redukyjnych(redukcji psychicznych)zawodowej w celu przystosowania do normalnego zycia w społeczeństwie.Osiągniecie pewnego poziomu,który jest dostępny w sferze bilogicznej.
Rewalidacja-przywrocenie do pelnej normy osoby niepełnosprawnej w ujęciu chorej niedostosowanej społecznie.jest to obszar oddziaływan pedagogicznych terapeutycznej.resocjalizacyjnej,korekcyjnej.to zabiegi pedag-lecznicze przygotowujące jednostke odchylona od normy do udziału w normalnym zyciu.. Zadaniem pedagoga jest rewalidacja.
Działanie kompensacyjne - 1. Kompensacja brakow-brak lub dysfunkcja danego zmysłu. Nad kompensacja-osoba niepelnosprawna może dazyc do wyrównania.
2. korygowanie zaburzen-usuwanie wad ogranizmu
3.usprawnianie-scisly związek z kompensacja
4.dynamizowanie-aktywizujace działanie,motywowanieosob niepełnosprawnych do wysiłku,aly wydostać się z tej niepelnej sprawności.
Autorewalidacja- przegiega na 3 poziomach -
1.emocjonalny- Dostosowanie osobie niepełnosprawnej emocji. W życiu człowieka potrzebne są pozytywne inegatywne. Nacisk na pozytywne, wtedy radzi sobie bardziej z negatywnymi, na dłużej mobilizują. , 2.behawioralnym-Zachowania. Od najprawdopodobniej po najbardziej skomplikowane (prospołeczne) dają więcej satysfakcji osobom niepełnosprawnym, ułatwiają nawet kontakt społeczny, zwiększają poczucie własnej wartości, pewności siebie.
3. świadomościowym- Przejawia się jak osoba niepełnosprawna mówi, i co mówi o sobie i o otaczającym świecie. Ten poziom ma zwiększoną samoświadomość. Ma to pomóc w zmniejszeniu lęku. (można się dowiedzieć jego uczuć - rysunki, odpowiedź pisemna).
4 fazy dochodzenia do akceptacji dziecka-
1 . faza szoku
2.faza kryzysu emocjonalnego
3 faza pozornego przystosowania
4faza konstruktywnego przystosowania się
Rodzaje miłości-
1.poświęcająca się-przygniatajacadziecko,jest wyręczane, jest mało zaradne
2.milosc wstydliwa-kocham cie, ale się ciebie wstydzę
3.przebojowa-ma sluzyc przez zakładanie fundacji by sluzyla dla innych.
4.milosc z oddali-rodzice starają się zapewnić dziecku wszystko co najlepsze i uciekają w prace
5.zracjonalizowana
6.miłośc własna-to ja jestem wazna, matka i ojciec dowartosciowuja się
7.milosc rozumna-tak kieruje rodzicami by zapewnić dziecku dalsze funkcjonowanie w społeczeństwie.
Kategorie stosunku
-stosunek właściwy
- st.zbyt łagodny
- st. Zbyt surowy
-st obojętny
Rodzaje wsparcia -
1.wsparcie informacyjne
2.ws.instrumentalne-instrumenty,którymi rodzice mogą się kierowac
3. ws.emocjonalne-rodziny,bliskich
4.ws. socjalno-uslugowe-wspolfinansowaniesprzetu rehabilitacyjnego.
Surdopedagogika-surdos-gluchy- 20% dzieci i 30%doroslyc ma problemy ze słuchem.Oosby te nazywamy głuchoniemy=głuchy. Nie kazda osoba glucha jest niema.
Głuchą jest osoba-ktorej ubytki słuchu nie pozwalają na naturalny rozwój mowy.Stopnie głuchoty określone sa za pomocą diagnozy medycznej-audiograficznej-audiograf-pokazujestopien głuchoty.
Klasyfikacja dysfunkcji słuchu-
-lekki ubytek słuchu-20-40decybeli
-umiarkowany ubytek słuchu-41-70decybeli
-znaczny ubytrj słuchu-71-90decybeli
-glebokiubytrk słuchu-powyzej 91 decybeli
Trzy rodzaje głuchoty-
1.prelingwalna-wrodzona przed nabyciem zdolności mowy
2.interlingwalna-dziecko zaczelouczyc się mowy,ale nie opanowalo jej pod względem gramatyki
3.postlingwalna-utrata sluchynastapila po opanowaniu mowy.
Kategorie:
-osoby,które mogą opanować mowa werbalna w zniekształconej formie np.agramatyczny
-mogą naucza się mowy ustnej, ale tylko w warunkach nauczania specjalnego
-osoby głuche utracilysluch po opanowaniu mowy ustnej
-miejsce uszkodzenia narządu słuchu.
Miejsce uszkodzenia narzadusłuchu-
1 głuchota przewodzeniowa
2-g.odbiorcza-uszkodzenie ucha wewnętrznego i nerwu słuchu
3.g.dziedziczna-nie musi pokazywać się w każdym pokoleniu
4.g.nabyta-plodowa-wirusy ciążowe,zatrucia,czynniki toksyczne)wyniki chorob-zachowyzakaznenp.swinka.
Tyflopedagogika- po co czł. Wzrok?
-orientacja i poznawianie rzeczywistości
-samodzielnosc - przekaz. Informacji
%bodzcow odbierane przez zmysły-84-90 - wzrok
11%sluch ;. 3.5 - węch, 1,5 -dotyk, 1 -smak
Wzrok-
Należy do telezmyslów- możliwe jest odbieranie bodzcow z odleglosci, ujmuje cała sytuacje zmysłowa- jednoczesne odbieranie wielu cech,bardzowazny dla orientacji i poruszania się.
Ososby-
Niewidome, słabo widzące z dysfunkcja wzroku
Na narząd wzroku składają się
- gałki oczne-w niej receptory wzrokowe
-czopki
-preciki
-miesnieumozliwiajace ruch gałek ocznych
-nerwy wzrokowe- łacza gałkę oczna z ośrodkiem wzroku w korze mózgowej w placie potylicznym
-powieki
Ruchy gałek ocznych 70 ruchow na s- POZIOME,PIONOWE,ROTACYJNE.
Gałka oczna-kula, 2.5cm,osadzona woczodole wyłożonym tkanka tłuszczowa. Zdanie-odbieranie,przetwarzanie i dostarczanie obrazu.
Rogowka-tkanka łaczna,bogatoukrwiona,wrazliwa na dotyk,brak naczyń krwionośnych.
Komora przednia oka- przepuszczanie swiatła,odpowiednie ciśnienie gałek,odżywianie soczewki.
Tęczówka-rozszerzenie zrenicy,umozliwia przechodzenie swiatła tylko przez zrenice,posiada melaninę
Kolor oczu zależy od ilości pigmentu-niebieskie-mało, brazowe-duzo,zrenica-otwor
Soczewka-dwustronnie wypukla,zdolność kurczenia się i rozciągania soczewki,akomodacja.
Ciało szkliste - galaretkowatasubstancja,nadaje sztywność gałce,substancja przezroczysta
Leki przeciwdepresyjne + wzrost ciśnienia ciała szklistego = jaskra.
SiATKOWKA- Wnętrze jamy oka,funkcja-transformacja energii świetlnej na impulsy nerwowe
Niedotlenienie-slepota
Retinopatia- uszkodzenia siatkówki-nie da się leczyc cukrzyca, nadciśnienie tętnicze,odwarstwienie siatkówki od naczyniówki - proces bezbolesny,brakzwiastunow jedynie błyski i mroczki,które może dopracować mozg.
Komorkiswiatłoczułe w siatkowce-
-czopki-w centrum siatkówki,widzenie w dobrym oświetleniu,obraz kolorowy. Rejestuja 3 barwy-zielen,błękit,czerwnien.
-preciki-grube i wąskie widzenie w półmroku,obraz nieostry i czarno-biały,obrzeza siatkówki.
Daltonizm-slepota na barwy.
Pole widzenia-
-w poziomie -w zakresie kata 150st. Jednym okiem,w zakresie kata 200 obuocznie
-wertykalnie(w pionie)-120
-widzenie steoretypowe-trojwymiarowe
-widzenie nocne -w słabym oświetleniu
-widzenie barw
Oosbyniewodome-urodziły się bez zdolności widzenia lub stracily zdolność do 5-7r.z(brak pamięci wzrokowej)
Osoby ociemniałe-straciły wzrok po 5.rz., osoby słabo widzące
-osoby szczatkowidzace- bardzo duza.lecz nie całkowita utrata wzroku,odróżnianieswiatła od ciemności,ograniczone pole widzenia 60-30%
Ostroscwzroku-Snellena
V=1- gdy widzimy przedmiot
V=0.1 gdy znak widzoczny z 50 m osoba widzi z 5m
6 stopni uposledzenia ostrości wzroku-
-lekki do 0.3
Umiarkowany - powyżej - 0.3
Znaczny-ponizej o.o5
Prawie całkowity-ponizej o.o3
Całkowity.
2/25 l ub 2/10 lub ograniczone pole widzenia z 30 % bez względu na ostrość wzroku.
Zaburzenia pola widzenia-
-rownomierne- koncentryczne
-widzenie lunetowe-jak przez dziurke od klucza
-połowiczne-wypada prawa lub lewa połowa widzenia.
-uszkodzenia wysepkowe-ciemneplamy,mroczki,czasem dopowiada je mozg.
Uszkodzenie widzenia barw-
-monochromatyzm-widzenie bez kolorow,biel,czerwien i szarość
-daltonizm-zaburzenie jakiejś części wodzenia, więcej mężczyzn nic kobiet.
Zaburzenie widzenia obuocznego-zez-odrebne ramy widzenia
-widzenie jednoznaczne
Czynniki powodujące-
-genetyczna, dziedziczna- wysoka krotkowzrocznosc, zanik nerwu wzrokowego
- w zakresie płodowym,choroby matki w okresie ciąży-choroby weneryczne,zatrucia,rozyczka,odra.
-nabycie przez rozne choroby-jaskra,zacma,nowotwory,zwyrodnienie siatkówki-choroby wzroku
Przyczyny : zatrucia(narkotyki,alko),niedobor witaminy A,urazymechaniczne,urazytermiczne,urazy chemiczne(żrące substancje),choroby z wysoka goraczka
Przyczyny niedowidzenia-
-wady refrakcji-zacma,stany po operacji zacmy
-zez,niedowiczenie
-jaskra i inne choroby wzroku
-zmiany chorobowe dna oka
-wady budowy oka
-mechaniczne uszkodzenia oka
Wady
1.-krotkowzrocznosc-odchylenia w budowie .odległosc miedzy przednia czescia dna oka a soczewka,atylniaczesciaoka,gdzie oglądamy przedmiot z bliska.Korygowanie-soczewki ujemne,wklęsłe.
2.--nadwzrocznosc-niewłasciwe funkcjonowanie soczewki lub odchylenia w budowie,odległość miedzy soczewka a siatkowka jest zbyt mała.Widzenie nieostre zarówno z bliska jak i z daleka.
3.- niezborność lostygmatyzm-rogowka lub soczekwa w swoim obwodzie,promienie przechodzą przez rogowke,soczewke i na siatkowce tworzy obraz w roznych miejscach.
Zez- brak koordynacji ruchow gałek ocznych. Miesnie, ustawienie z jednej części gałek jest nieodpowiednie-zakłocenie-powstawanie obrazu trójwymiarowe.powstaje w dzieciństwie
Czynniki wpływające na jakość widzenia-
Swiatło,odległość z jakiej widzimy,ogolny stan zdrowia,motywacja do widzenia
3 grupy czynnikow- .
1 mozliwosc wzrokowa
1 predyspozycje indywidualne
3
Czynniki zewnętrzne-manipulacje podczas rehabilitacji
-oswietlenie-indywidulane potrzeby
-przestrzen-odległosc oko-przedmiot
-czas-wolniejsze postrzeganie dziecka z dysfunkja wzroku, kontrast, barwa.
Oligofrenopedagogika- oligo-mały
Osoby niesprawne intelektualnie stanowią najwieksza liczne grupy.najdluzejczekaly na specjalistyczna opieke.osoy z roznymuposledzeniem intelektualnym.
Niedorozwoj umysłowy 1968r zmiana klasyfikacji1 stycz - miedzynarodowa kwalifikacja przyczyn niedorozwoju -
1.norma
2rozwoj nizszy niż przeciętny
3znaczny
4umiarkowany
5wysoki
Przed 68- ociezałoscumysłowa,debilizm,imbecylizm,idiotyzm.
Kryterium do teog był rozwój mowy-
-umbecyle-mowa zniekształcona,mentna
-debilizm-normalna,skromnyzasobslow.
Kryterium edukacyjne-na ile osoba jest zdolna do przyswajania wiedzy-
-dzieci niewychowalne-głeboie
-dzieci prawie niewychowalne-czegos można nauczyć
-wychowalne,ale nie nauczalne-problemt z opanowaniem wiedzy-
-wyuczalne-lekkiniedorozwo
Stern test inteligencji - średnia norma testu jest sto, zas norma odchylenia 15
-100-85 - dziecko w normie intelektualnej
-84-70-nizszy niż przeciętny
-69-55-lekki poziom uszkodzenia umysłowego
-54-40-umiarkowany stopienuposledzenia umysłowego
-39-25-znaczny poziom upos. Umysl
25 - głęboki topien
Za osobę upośledzoą uważa się taką osobę - DSN4- prof. Janusz Kostrzewski- niedorozwoj umysłowy charakteryzuje istotnie nizszy niż przeciętny ogolny poziom funkcjonowania intelektualnego,któremu towarzyszy ikstotne ograniczenie w zakresie funkcjonowania przystosowawczego przynajmniej dwóch spośród nastepujacych zdolności wychowawczych:
-porozumiewania się, troski o siebie,sprawnościspoleczno-interpersonalnych,korzystania ze srodkow zabezpieczenia emocjonalnego,kierowaniasobą,zdolnościszkolnych,wykorzystywaniapracy,organizacji czasu wolnego,troski o zdrowie i bezpieczesntwo
Kryterium-
a.srednia norma testu inteligencji b.zachowania przystosowawcze c.wiek - 18r.z
Oligofrenia-niedorozwoj umysłowy od dzieciństwa,albourodzenia.Utrzymanie rozwoju mózgu
Otenpienie-słabniencie,rozkładprocesowkorowych,osob dotychczas sprawnych.
89- osoby z uposledzeniem w stopniu lekkim- dorośli nie przekraczają normy 12 letniego dziecka zas dojrzałość 17
6 %-uposledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym-intelekt 8 l.spolecxzny -10,problemy z rozwojem mowy
3.5-sposób znaczny-intelekt - 6l,społeczny-7-8
1.5- głęboki-intelekt i społ-3 lata
U 41% nie potrafimy przewidzieć jakie sa przyczyny
12%-przyczyny uposledzenia umysłowego
10%-urazy mechaniczne
26-zaniedbania srodowiskowe brak stymulac
Magłorzata Kościelska-patologizacja problemu -
1 etap wstępny—zanim ludzie będą rodzicami, warunki srodowiskowe, biologiczne,wyposazenie genetyczne rodzicow,
Zapłodnienie-wirusowe zakarzenia,kontakt psychiczny dziecka z matka,momrnt porodu
2 negstywne sprężenie zwrotne-ciag interakcji o charakterze zwrotnym. Reakcje rodzicow na informacje o uposledzeniu dziecka.
3 usztywnienie procesowpatologocznych- przyczynia się rodzina ponieważ może czerpać korzyści z zastanego problemu.dostrzeganieroznicy miedzy sobą a innymi.
Trisomia 21 genu- Down
1866 L. Down opisał przypadki osob o charakterystycznym wyglądzie-osoba z downem-osoba niska,duzagłowa,oczyskośne,centkowaneteczowki,osoby krótkowzroczne lub z zezem. Cecha charaktrystyczna-duze wargi i jezyk,niedorozwijjader,nied.narzadowpłciowych,większość ma wade serca
Ryzyko wzrostu wraz ze wzrostem wieku matki-
Trisomia 18chromosomu-Edwards- mała czaszka,niedomogi w budowie i układzie serca. 10%przezywa 1r.z
T.13 chromosomu-Patau-rodza się z rozszczepieniem warg.3/4umier aprzed 1r.z zas te które przezyły maja głęboki niedorozwij układu kostnego.
PAS alkoholowy zespół płodowy -1972 - raport na temat toksycznych skutkow alkoholu na płod - zaburzenia rozwoju zaleza od intensywności picia, ale rozwniez od okresu, w którym kobieta pije do 1m. pod koniec ciąży mniejsze znaczenie dla zaburzen dziecka. Charakterystyczny wygląd-mały rozmiar ciała,drobność w budowie,małagłowa,niskiwzrostOczy głęboko osadzone,nos wydaje się być zadarty,krotki nisko osadzony. Gornaczesc wargi jest odstajaca od dolnej,broda i przedbrodekmałe,brak koordynacji ruchy,zmniejszenie pola widzenia,anomalie w budowie serca,nerek.słabe dostosowanie społeczne.
Myślenie- myslenie konkretno-wyobrazeniowe.zaburzoneejstmyslenieabstrakcyjne.nipewnosc własnych sadow-duza konkretność
Mowa-słownik bierny bogatrzy niż słownik cyznny.Wyrazistoscmowy-nieprawidłowa,wadypartykulacji,obnizonaciekawość,dociekliwość
Pamiecligivzna-słabo wykształcowna,pamięć mechaniczna -dobra.maławrazliwosc na uczucia.
ADHD- Objawy
1 u niemowląt-płytki,zaburzonysen,trudnozasypiają,łatwo się budza
2.przedszkole-aktywnosc bezcelowa,zainteresowaniasa zmienne, krótkotrwałe
3po przedszkolu-brak dyscypliny,przeszkadzają,cyrywajasię,jest często nie lubiane przez inne dzieci,obnizona tolerancja na stres,ryzykowne zachowania. W rzeczywistości sa to dzieci,które maja problem z hamowaniem swoich zachowan ryzykownych.
Diagnoza-stawia psychiatra,albonurolog.
Dsn4-kliniczne kryteria ADHD-przez co najmniej pol roku wystepuje 6 zachowan
1.czeste nerwowe ruchy stop i nog,rak-niemoznosc usiedzenia na miejscu
2 z trudem zostaje się na miejscu gdy jest to wymagane
3z trydnoscia oczekuje na swoja kolej w grach,lub innych możliwości w grupie
4czesto wyrywa się z odpowiedzia zanim zostanie sformułowane pytanie
5Ma problemy ze spokojnym bawieniem się
6 często jest nadmiernie gadatliwe
7czesto przerywa,lub przeszkadza innym,wtraca się do zabaw innych dzieci
8 często angazuje się w aktywność niebezpieczna,nieuwzglednia możliwych konsekwencji
9łatwo rozprasza się pod wpływem bodzcow zewnętrznych
10 ma problemy z dostosowaniem się do podanych kolejno instrukcji
11 ma problemy z wykonaniem,dokończeniem codziennych zadań
12ma problemy z utrzymaniem uwagi,często przerzuca się z jednej niezakończonej czynności do drugiej
13 często wydaje się nie sluchac tego co mowia do niego inni
14czesto gubi rzeczy potrzebne do wykonania pracy
Zburzenie pojawia się przed 7r.z.Wykluczone sa zaburzenia psychologicznez reguły zanika w okresie dojrzewania. Dzieci te nie maja nadmiaru emocji,reagują szybciej niż mysla. Jest to zaburzenie neurologiczne z powodu braku neutrotransmiterow-neurony równowagi w mózgu,zaburzonarownowaga miedzy dopamina a noradrenalina. Dopamina-przetwarzamy,otwarzamyinformacje,zdolność koncentrowania się na jendym bodźcu, noradrenalina-brak zagrozenia-brak odczuwania,niedobor serotoniny-kontroluje nastroj,prawidłowy sen
3 podtypy ADHD-
1 przewaga zaburzen koncentracji uwagi-dzieci uchodzą z amniejzdolne,nieradza sobie z nauka,nie rozumieją polecen,częściejwystepuje u dziewcząt,często diagnozowane jak dzieci dyslektyczne,nie sprawiają kłopotu-nauczyciel poza zainteresowaniem
2. nadpobudliwość psychoruchowa-brak kłopotu ze zdobywaniem wiedzy,lecz problem z dyscyplina. Nuczyciele nie dostrzegają ich zdolności,maja wysoki iloraz inteligencji-nauczyciele tego nie widza.Lubia zabawy ruchowe,lecz dzieci spokojne nie chcą się z nimi bawic
3.nasilone objawy niepokoju ruchowego-wystepujenajczęściej.klopoty w nauce bo nie potrafią się skupic, Charatkeryzuje je niemoznosc usiedzenia na miejscu,niezrozumienia zadań które maja wykonać.Brak terapii-zaburzenia daleko idące w przyszłość-konsekwencje utrudnia rozwój społeczny,emocjonalne-uciekanie w alkoholnarkotyki,depresja,proby samobójcze.
Brak specyficznej terapii wiaze się z 3 krotnym zwiększeniem zaburzenlenkowych, z 5krotnym zwiekszeniuemzab. Depresji.
Autyzm -rozległe zaburzenie rozwojowe. Zaburzenie charakteryzujące się anomaliami w celach społecznych,komunikowaniusię,i stereotypowymi zachowaniami,zaburzeniekontaktowmiędzyludzkich.i amplitudy zainteresowan i zdolności. W chromosomie 8 i 13 u blizniat zauważono autyzm. To zaburzenie empatii
Objawy-
Niezwykle reakcje na otoczenie, na dźwięk,zapach,dotyk,swiatło, często dzieci sanadpobudliwe,zaburzeniamowy-zroznicowany wzorzec rozwiju mowy. Prawidłowy rozwój i nagle regres-płynne mowienie, ale brak rozumień ia tego co mowiainni,wystepujapowtorzenia, mowia o sobie w 3 osobie, konkretność w wypowiedzi,nie rozumienie przecznosci,problem z nawiązaniem przyjazni,deficytsympatii,dziwnezabawy.nie potrafią bawiąc się wchodzić w role kogos innego,
Kiedys autyzm uważano za chorobę,jelsi się z tego nie wyrasta jest to uposledzenieumysłowe.Nieodwracajlna zmiana w funkcji mózgu,zmieniają się tylko zachowania.
3 podgrupy autystycznego spektrum zaburzenwg.L.Wing
1 osoby dystansujące się,unikającefaktowspolecnzych, rzadko nawiazuja kontakt wzrokowy
2 osoby nieco bardziej spontaniczne, ale niedazace do kontakow,zabawa mniej schematyczna
3 osoby usiłujące w sposób spontaniczny nawiazackontakt,ale nie potrafią przyjąć perspektywy rozmowcy.
Zroznicowanie ze względu na poziom inteligencji-
-głebokieuposledzenietzw idioci
- osoby w normie intelektualnej
Zroznicowanie ze zwgledu na zdrowie-często wystepuja padaczki
Sawantyczni idioci-osoby o szczególnych zdolnościach np. liczenie o k10 autystykow
Mogą to być zdolności-
Manualne-ukladania,zakładanie
- muzyczne-rozpoczynaja utwory
- pamięciowe-daty,książki
- wizualne-zapamietac budynek
- malarskie-wczesne dojrzewanie
Koncepcje inteligencji wielorakiej - wg.Garderazrodlo istnienia roznych inteligencji
1.inteligencjajezykowa-ujawia się u poetow
2.inteligencja matematyczno-logiczna
3 intelig. Przestrzenna- zdolność tworzenia zmysłowych modeli
4 muzyczna
5. cielesno-kinestetyczna-rozwiazywanieproblemów z wykorzystaniem własnego ciala
6 interpersonalna- zdolność tworzenia obrazu samego siebie i wykorzystania tego
7 interpersonalna- zdolność zrozumienia innych ludzi i współpracy
8 przyrodnicza- zdolność do rozpoznania organizmow
DSN4-podrecznik z kryteriami diagnostycznymi-
1- jakościowe zaburzenia we wzajemnych interakcjach społecznych
-znaczenie zaburzenia z zachowaniach niewerbalnych, kontakt wzrokowy,mimika,postawaciała,gesty,ważne konteksty społeczne.
-umiejetnosc dla danego poziomu rozwoju odpowiedniego nawiązywania kontaktu z rówieśnikami
-brak spontanicznego dążenia do udziału z zabawie, brak checi do wspoldzialania z innymi
-brak swiadomosci-fizycznej obecności, lub uczuc innych ludzi
2 jakosciowe zaburzenia werbalnej i pozawerbalnej komunikacji
-opozniony,albo całkowity brak rozwoju mowy
-brak umiejetnosciinicjowania,kontrolowanieroznychosob z doskonale rozwinieta mowa
- mowa uzywana w sposób stereotypowy - powtarza się często jezykcharatkerystyczny dla danej osoby
- brak odpowiednich dla danego poziomu rozwoju spontanicznych zabaw, naśladowania roznych czynności
3.ograniczone,powtarzające się stereotypowe modele zachowania,zainteresowan i aktywności
-powtarzanie zachowan np. jednego lub więcej stereotypowych i ograniczonych wzorow nieprawidłowych w swojej sile i zakresie
- sztywne trzymanie się niefunkcjonalnych procesow lub rytuałow
-stereotypowe i powtarzalne się manieryzmy ruchowe,trzepotanie palcami, rękami
-uparczywe zainteresowanie niektórymi przedmiotami
- musi być co najmniej bez objawow przed 9r.z
Terapia-
-leczenie farmakologiczne, wczesne podjecie terapii jest ważne,metody specyficzne i niespecyficzne,dzieci autystyczne z problemami komunikacyjnymi-Shopler-najlepsze rezultaty w pracy rodzicami chorego dziecka. Rodzice powiini być głównymi terapeutam,udzialaja pomocy i szkola innych rodziców
Profil psychoedukacyjny-identyfikacja i określenie poziomu umiejetnosci chorego dziecka.
Terapia mowy jako największy cyznnik terapii.
Holding-metoda wyuczonego kontaktu,cel-przywroceniewiezi emocjonalnej z niektormi osobami
Wymuszony kontakt,nacisk na ciało np.matki jest to b.skuteczna metoda doprowadzania dziecka do kontaktu wzrokowego
-analiza behavioralna(ABA) - bodziec-reakcja bezpośredni kontakt codzienny pomiar umiejetnosci.wazne by metoda nauczania była powtarzalna- muzykoterapia,rytmika,metoda integracji sensorycznej,dogoterapia.brak lekarstwa na autyzm
Porownanie dziecka autystycznego i upośledzonego umysłowo
Wyglad zewnętrzny-
Aut-sprawia wrazenieinteligentnego,ładne harmonijne rysy twarzy.
Upośledzone-nieproporcjonalne
Rozwój fizyczny-
Aut-szczuple z niedowaga,zaburzeniasnu,nietypowa motoryka
Up-otyłosc,nadmiernyapetyt,zaburzeniahormonalne,wmiaresprawne,kiwanie się z boku na bok,rpzwoj ruchowy dobry
Wrazliwosc-
Aut-szczegolnawrazliwosc lub jej brak,dodawanie sobie bodzcownp.robienie hałasu
Up-brak działań z dostatecznym ujmowaniem
Percepcja-
Aut-wielki szum,pełnekolory,gdy za dużo jest bodzcowbudza one lek,udawanie głuchoty by odciąć się od swiatA,ZABURZONA PERCEPCJA wzrokowa,ograniczony kontakt wzrokowy
Up-powolne dostrzeganie bodzcow,spostrzeganie często prawidłowe
Mowa-
Aut-mowa zaburzona często bez modulacji,brakmimini,nie używanie mowy w celach komunikacyjnych,brak możliwości komunikowania swoich potrzeb,często nie uzywaja 1os,chrzakaja.
up-pojeciaubogie,mysleniesytuacyjne,brakmyslenia abstrakcyjnego
Pamięć-
Aut-często fenomenalna,często nie ma związku z syt
Up-pamięcmechaniczna.trudnosc z zapamiętywaniem,trudność w zapamiętaniu np. piosenki
Uwaga-
Aut-często rozproszona lub obsesyjnie skupiona na czyms
Up-słaba
Emocje-
Aut-b.intensywna,szczególnieleki,wpadanie w panikę z powodu drobnych zmian w otoczeniu.brak empatii i przywiązania do rodzicow
Up-rpzwoj opóźniony i zaniżony poziom.czestonadpobudliwość,lekkośćemocjonalna-duze przywiązanie.
Rozwój społeczny-
aut-zaburzony,odrebnosczachowan,nietypowezabawy,brak wyobrażania sobie rol społecznych
n -brak smaodzielnosci,silna potrzeba kontaktu,akceptacjiitd