Wyróżniamy następujące rodzaje genów: - transpozony – „wędrujące geny” - geny modyfikatory – to geny, które wpływają na stopień przejawienia się innego genu - geny supresorowe – to dominujące geny znoszące działanie innych genów nieallelicznych - geny kumulatywne (wielokrotne) – to geny o niewielkich efektach indywidualnych, współdziałające ze sobą w wytworzeniu jednej cechy ilościowej - geny plejotropowe – to geny wpływające na więcej niż jedną cechę - geny podzielone – to geny, które zawierają odcinki niosące informację genetyczną (egzony) i odcinki pozbawione informacji (introny) - geny hipostatyczne – to geny, których działanie jest tłumione - geny epistatyczne – to geny, które hamują działanie genów z innej pary alleli - geny nakładające się – to geny, które wykorzystują tą samą sekwencję nukleotydów do kodowania różnych łańcuchów polipeptydowych (występują u wirusów) - geny regulatorowe – to geny, które kontrolują działanie genów struktury – włączają lub wyłączają ich aktywność - geny struktury – te geny kodują określone enzymy lub są niezbędne przy syntezie białka |
- onkogeny – geny odpowiedzialne za powstanie raka - geny subletalne – to genu upośledzające - geny zmutowane - geny letalne – geny śmiercionośne - geny recesywne – to geny ujawniające się jedynie w stanie homozygotycznym - geny dominujące – to geny, które ujawniają się zarówno w stanie homozygotycznym, jak i heterozygotycznym. |
||
---|---|---|---|
Wybrane rodzaje genów
Kryterium podziału | Rodzaj genu | Definicja | Występowanie |
---|---|---|---|
bakterie | |||
Funkcja | strukturalny | gen, który koduje białka wchodzące wskład komórki (np. enzymy) | tak |
regulatorowy | gen, który kontroluje ekspresję innego genu | tak | |
homeotyczny | gen, który kontroluje różnicowanie się komórek i rozwój zarodkowy | nie | |
Struktura | ciągły | gen zawierający jeden ciągły obszar kodujący | tak |
nieciągły (podzielony) |
gen, który składa się z rozłącznych odcinków kodujących polipetyd (egzonów) przedzielonym odcinkami niekodującymi (intronami) | nieb | |
a W zasadzie dotyczy tylko organizmów wielokomórkowych; b istnieją nieliczne wyjątki. |