PLANOWANIE
jako funkcja
zarządzania
Planowanie
oznacza, że
kierownicy z góry
obmyślają swoje cele i
działania oraz, że ich
działania są oparte na
jakiejś metodzie, planie
czy logice, a nie na
przeczuciu.
Planowanie
cztery główne działania
w procesie
zarządzania :
1.
Wyznaczenie celu
2.
Przydzielenie środków potrzebnych
do realizacji celów
3.
Sprawdzenie postępów w realizacji
celów
4.
Podjęcie działań korygujących
(jeśli postępy te są niedostateczne)
W planowaniu pierwszym krokiem
jest
wybór celów organizacji
.
Następnie określa się cele dla
każdej z jednostek i komórek
organizacji, jej filii, wydziałów itd.
Po wyznaczeniu celów ustala się
programy
ich systematycznej
realizacji. Oczywiście przy wyborze
celów i opracowaniu programów
szef organizacji bierze po uwagę ich
realność oraz to czy będą one do
przyjęcia dla innych kierowników
oraz dla pracowników organizacji.
Znaczenie planowania
w organizacjach.
Planowanie w organizacjach
jest
procesem ustalania celów i
wybierania środków do ich
osiągnięcia. Bez planów
menedżerowie nie wiedzieliby, w jaki
sposób skutecznie organizować ludzi i
zasoby. Mogłoby im nawet brakować
jasnej koncepcji, co właściwie
należałoby organizować.
Bez planu nie mogą świadomie
przewodzić innymi ani oczekiwać, że
inni podążą za nimi. Wreszcie bez
planu menedżerowie i ich podwładni
mieliby niewielką szansę osiągnięcia
swoich celów bądź też zorientowania
się, kiedy i jak schodzą z przyjętej
drogi. Kontrolowanie stałoby się więc
zajęciem bezprzedmiotowym. Aż
nazbyt często błędy w planowaniu
oddziałują na przyszłość całej
organizacji. Planowanie ma
podstawowe znaczenie.
Rodzaje
planów:
STRATEGICZN
E I
OPERACYJNE
-
różnice
Organizacjami
zarządza
się zazwyczaj za
pomocą dwóch
rodzajów planów:
planem strategicznym
lub planem
operacyjnym.
Różnią się one pod trzema
głównymi względami:
HORYZONT
CZASU
Dotyczą wielu lat, a
nawet dziesięcioleci
Często obejmują
jeden rok
ZAKRES
Wywierają wpływ na
działalność
organizacji w
szerokim zakresie
Zakres jest węższy i
bardziej
ograniczony
STOPIEŃ
SZCZEGÓŁOW
O- ŚCI
Formułowane są w
taki sposób, że
sprawiają wrażenie
uproszczonych,
ogólnikowych
stwierdzeń
Formułowane są w
sposób bardziej
szczegółowy
PLAN
STRATEGICZ
NY
PLAN
OPERACYJNY
PLANY
JEDNORAZOW
E I TRWALE
OBOWIĄZUJĄC
E
PLANY JEDNORAZOWE
•
Określają szczególne działania,
które prawdopodobnie nie będą
powtarzane w tej samej postaci w
przyszłości
Rodzaje planów
jednorazowych:
Programy
– obejmują
względnie duży zbiór
działań. Określają główne
etapy osiągnięcia celu,
jednostkę odpowiedzialną
za każdy etap i termin
wykonania każdego etapu.
Projekty
– są cząstkami
programów, mają
ograniczony zakres i
zawierają wyraźne
dyrektywy dotyczące
zadań i czasu.
Preliminarze finansowe
– obejmują
zestawienia środków finansowych
zarezerwowanych na określone
przedsięwzięcia w danym okresie,
decydują o przeznaczeniu środków
na alternatywne kierunki działania.
Przekroczenie preliminarza jest
wczesnym sygnałem, że działania
nie przebiegają zgodnie z planem.
Nadmierne wydatki mogą być
skutkiem złego planowania,
zmienionych warunków lub
wystąpienia innych
nieprzewidzianych i nieplanowanych
zdarzeń.
Plany trwale
obowiązujące
Plany te dotyczą działań, które
powtarzają się i można nimi
pokierować za pomocą jednej decyzji
lub ich zbioru.
PTO
oszczędzają czas
kierowników przeznaczony na
planowanie, gdyż w podobnych
sytuacjach postępuje się w sposób
konsekwentny i z góry ustalony.
Rodzaje planów
trwale
obowiązujących
:
Wytyczne polityki
– są ogólną
wskazówką przy podejmowaniu
decyzji, wyznaczają ich granice,
wykluczają decyzje zabronione. Są
najczęściej formułowane przez
naczelne kierownictwo by podnieść
efektywność organizacji, wyklarować
obraz firmy (np. unifikacja stroju
pracowników) lub zażegnać konflikt na
niższym szczeblu organizacji.
Procedury
– zawierają zbiór
szczegółowych instrukcji
dotyczących sposobu
wykonania serii czynności
realizowanych często lub
systematycznie.
Reguły
– mówią o
konieczności określonego
działania w danej
sytuacji, są
najkonkretniejszą formą
planów.
Proces
zarządzania
strategicznego
Identyfikacj
a strategii
Formułowanie misji przedsiębiorstwa
odpowiada na pytanie:
„
CO chcemy osiągnąć?
”
Kolejny etap zawiera proces
opracowania strategii firmy, która
zawiera się w pytaniu:
„
JAK chcemy to osiągnąć?
”
„
Co daje nam szanse na osiągnięcie
sukcesu, przewagi konkurencyjnej?
”
Identyfikacj
a strategii
STRATEGIA
jest programem
definiowania i
realizacji celów
organizacji
oraz
pełnienia jej misji
,
formułowanym przez najwyższe
kierownictwo.
Powinna ona ukazywać
logikę działań
koniecznych do osiągnięcia celów oraz
pozycję w stosunku do konkurentów
Identyfikacj
a strategii
Strategia
jest swego rodzaju hipotezą.
Strategia oznacza przemieszczenie się z
obecnego miejsca w kierunku
pożądanej, ale i niepewnej pozycji w
przyszłości.
Identyfikacj
a strategii
Strategia
oznacza, że firma decyduje się
skoncentrować najcenniejsze zasoby
,
uwagę i wysiłek swoich uczestników
na wybranym kierunku działania,
mając ograniczoną wiedzę o
możliwych uwarunkowaniach i
konsekwencjach.
Oznacza to szansę wysokich wygranych,
ale także
ryzyko
i koszty utraconych
możliwości
Proces
zarządzania
strategiczneg
o
Proces zarządzania
strategicznego
Zarządzanie strategiczne
– proces
zarządzania nastawiony na
formułowanie i wdrażanie
strategii, które zapewniają
doskonałe dostosowanie
organizacji do otoczenia i
osiąganie jej strategicznych celów.
Proces zarządzania
strategicznego
obejmuje cztery etapy:
1.Określenie celu
strategicznego
2.Opracowanie PLANU
strategicznego (STRATEGII)
3.Działanie zgodnie z
przyjętym planem
4.Kontrola osiąganych
wyników ze względu na
przyjęte cele.
1. CEL strategiczny
•
misja firmy - cele, funkcje, zadania, mierniki,
zasoby, oczekiwania i aspiracje, analiza SWOT
(mocne i słabe strony firmy, szanse i
zagrożenia otoczenia biznesowego)
•
wyznaczenie
kluczowych czynników sukcesu
(KCS), określenie pozycji strategicznej firmy
•
analiza strategiczna branży
•
ocena uzyskiwanych wyników (etap IV -
kontrola)
•
cykl życia produktu
2. PLAN strategiczny
kto?, co?, kiedy?, ile?,
kto?, co?, kiedy?, ile?,
jak?, z kim?, czym?
jak?, z kim?, czym?
•
wybór strategii
wybór strategii
•
harmonogramy prac
harmonogramy prac
•
budżety
budżety
•
zasoby
zasoby
•
zakres kompetencji
zakres kompetencji
3. Realizacja /
działanie
•
klasyczne funkcje kierownicze
(poziom operacyjny):
- planowanie operacyjne
- motywowanie
- koordynowanie
- kontrolowanie
4. Kontrola
•
Cele, założenia a
Cele, założenia a
rzeczywistość?
rzeczywistość?
•
System analiz i
System analiz i
raportowania
raportowania
(controlling)
(controlling)
•
Metody kontroli
Metody kontroli
•
Wskaźniki
Wskaźniki
MISJ
A
Proces zarządzania
strategicznego
Określ
CELE
Opracuj
STRATEGIĘ
DZIAŁAJ
zgodnie z
planem
SPRAWDZA
J wyniki!
Różne poziomy
strategii
Przy omawianiu strategii jest
przydatne rozróżnienie trzech
poziomów formułowania strategii:
•
Poziomu korporacji
(przedsiębiorstwa)
•
Poziomu jednostki gospodarczej
(operacyjnej)
•
Poziomu funkcjonalnego
Strategia na poziomie
korporacji
Strategię na poziomie korporacji
opracowuje naczelne kierownictwo
sprawujące nadzór nad interesami i
operacjami organizacji prowadzących
więcej niż jeden rodzaj działalności.
Na
tym poziomie poszukuje się odpowiedzi
na następujące pytania: Jakimi
rodzajami działalności firma powinna
się zajmować? Jakie są cele każdego
rodzaju działalności? Jak należy
rozdzielać zasoby, aby te cele osiągać
Strategia na poziomie
jednostki gospodarczej
Strategia na poziomie jednostki gospodarczej
dotyczy interesów i operacji określonego
rodzaju działalności. Na tym poziomie
poszukuje się odpowiedzi na taki pytania,
jak: W jaki sposób jednostka powinna
konkurować na swoim rynku? Jakie powinna
oferować wyroby albo usługi? Jakich
klientów chce obsługiwać? Jak będzie się
rozdzielać zasoby w obrębie jednostki? SJG
zmierza do ustalenia, w jaki sposób
jednostka powinna postępować na rynku,
jak powinna działać przy danych zasobach i
w warunkach panujących na rynku.
Strategia na poziomie
funkcjonalnym
Strategie na poziomie funkcjonalnym
wyznaczają ramy działania dla
kierowników funkcjonalnych, np. w
marketingu lub produkcji, w celu
wspólnej realizacji strategii jednostek
gospodarczych i strategii korporacji.
Tak więc strategie na poziomie
funkcjonalnym stanowią dopełnienie
ogólnej hierarchii strategii.
STRATEGIA KORPORACJI
PLANY OPERACYJNE
STRATEGIE JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH
STRATEGIE NA POZIOMIE FUNKCJONALNYM
BIBLIOGRAFIA:
1.J.Stoner, R.Freeman,
D.Gilbert, „Kierowanie”
wyd. PWE, W-wa 2001
2.R. Koch, „ Słownik
zarządzania i finansów”,
WPSB, Kraków 1997,
str.147
3.K. Obłój, „Strategia
organizacji”, PWE,
Warszawa 1998, str. 9.
PRACE WYKONAŁY:
KATARZYNA GUF
I
MARLENA
SEWERYN