-Augustyński twórca Św. Augustyn urodzony w Tagoście żył na przełomie III \ IV w nawiązywał do filozofii Platona. Zwrócił uwagę na dwoistość świata (materialność i duchowość). Uważał ze dusza i ciało są wobec siebie antagonistyczne dusza jest uwięziona w ciele sądził ze poznanie zmysłowe jest niepewne. Filozof radził analizę swego świata wewnętrznego. Bóg tworzy świat z niczego, ale wszystko co powstało istnieje dzięki Bożej miłości. Bóg jest wartością najwyższą ,stanowi źródło prawdy i dobra. Bóg stworzył świat podtrzymuje go w spoczynku .Wszystko co stworzył Bóg jest dobre , zło nie istnieje realnie , jest brakiem dobra. Dzieje ludzkości to walka dwóch państw. Miłość według Św. Augustyna to najbardziej elementarne prawo i zadanie moralne człowieka. Dzieła Św. Augustyna : O państwie Bożym , Solilokwia, O nieśmiertelności duszy O trójcy Św. . -Tomizm twórca Św. Tomasz z Akwinu żył w XIII. Opierał swoją filozofie na Arystotelesie ,dzieli rzeczywistość na materie i formę ale podkreśla że pomiędzy dusza a ciałem niema konfliktu stanowią one jedność. Konfliktu niema również pomiędzy wiarą a rozumem, które prowadzą do Boga. Świat jest hierarchicznie uporządkowany, Bóg jest wieczny i niezmienny, przedstawił dowody na istnienie Boga. Św. Tomasz mowił , że poznanie nie jest Iluminacją ale ma charakter receptywny. Dzieła Św. Tomasza : Suma teologiczna nie jest wiezieniem dla duszy.
Charakter literatury anonimowość, symboliczność, antagonistyczność. Dwujęzyczność. Dwa rodzaje piśmiennictwa
Histografia- opisywanie historii (roczniki kroniki). Hagiografia zygoto pisarstwo żywoty świętych, typowy gatunek to legenda. Bogurodzica wiadomości wstępne pierwszy znany utwór poetycki w języku polskim , prawdopodobnie powstała w drogiej połowie XIII w lub w początku XIV w najstarszy zapis pochodzi z 1407 r. zawiera dwie zwrotki, rodzaj liryka, gatunek pieśń hymn religijny. Budowa stroficzna powtórzenia refren. Analiza i interpretacja utworu Podmiot liryczny zbiorowy, adresaci a strofie pierwszej Maryja, w drogiej Chrystus. Określenia Maryi Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja, Matko zwolena. Archaizmy Bogurodzicy- składniowy: Bogiem sławiena Maryja (sławiona przez Boga),- fonetyczne: kręciciel (Jan Chrzciciel) , sławiena (sławiona)
-Fleksyjne: zyszczy (pozyskać) ,spósci (ześle) -słowotwórcze: Bogurodzica ( rodzicielka Boga) - słownikowe: gospodzin (gospodarz), jąż (ktorą), przebyt (pobyt). Artystyczny kształt Bogurodzicy
-środki stylistyczne: apostrofy, rozkaźniki , paraleizmy antytezy. Forma Bogurodzicy hymn dynastyczny Jagiellonów, hymn państwowy, hymn bitewny rycerski (rycerze śpiewali ją idąc walczyć pod Grunwaldem, przed bitwą pod Warną. Lament świętokrzyski Niewiadomo czy jest to utwor samodzielny czy tez część zaginionej całości. Gatunek utworu lament lub plakt, gatunek średniowiecznej poezji który obejmuje żal po zmarłym i wzywający wszystkich do wspólnego cierpienia. Forma utworu monolog liryczny cierpiącej Matki Boskiej. Analiza i interpretacja utworu podmiotem lirycznym jest cierpiąca Matka Boska. Matka Boska zwraca się do Braci miłych zebranych. Skarży się na zabójstwo którego dokonano w Wielki Piątek. Św. Aleksy
Asceza - jest dobrowolnym wyrzeczeniem się dobór materialnych i ziemskich przyjemności. Ascetą jest ten, kto trenuje swoje ciało i duszę w znoszeniu trudów życia dzięki dobrej woli opanowuje namiętności i dąży w ten sposób do zbawienia.
Życie Ascety żyje w ubóstwie naraża swoje życie na niewygody , umartwia je. Niezdradza , że pochodzi z wysokiego rodu, czystość małżeńska. Św. Aleksy jako asceta Bogobojny, pokorny, Bóg i wiara w niego to najważniejsze w życiu wartości , życie w czystości seksualnej, umartwia swoje ciało skazując je na niewygody, dobra doczesne nie stanowią dla niego żądnej wartości, święty odwraca się od świata, święty unika rozgłosu sława nie stanowi dla niego żadnej wartości. Franciszkanizm - ufność i miłość do stwórcy, ludzi i świata, głeboka pokora, żarliwość religijna, dobrowolne ubóstwo, radość istnienia, radosna akceptacja świata, naśladowanie Jesusa, otwarta postawa wobec świata i ludzi, bratarski stosunek do przyrody. Motyw tańca śmierci
Forma utworu: dialog (rozbudowany)
Uczestnicy dialogu: Mistrz Polikarp, śmierć. Polikarp jest mędrcem , autor podkreśla ,że wobec śmierci nawet wielka wiedza niewiele znaczy. Wygląd śmierci: naga, płci niewieściej, szkaradna, przepasana chustą pozbawiona warg, przewraca oczyma, chuda, blada. Moralistyka utworu wskazuje na naganne cechy ludzi: Śmierć wskazuje na : nieuczciwych karczmarzy, kanoników i proboszczy którzy grzeszą opilstwem obżarstwem, nieuczciwych lekarzach i rozpustnych kobietach. Satyra jest to postawa autora wobec rzeczywistości polegająca na jej krytyce po przez ośmieszenie, karykaturę, przedstawienie rzeczywistości w innym zwierciadle.