PODSTAWY SIECI KOMPUTEROWYCH
ZAJCIA SEMINARYJNE
MODEMY
ukasz Drozdenko
Grupa III, semestr 6
1999/2000
Modem jest urzdzeniem zapewniajcym transmisj danych cyfrowych przez linie analogowe. Nazwa pochodzi od zlepku skrótów MOdulacja/DEModulacja, opisujcych zasad dziaania.
Rodzaje modemów.
Modemy mona podzieli na:
akustyczne
bezporednie
wewntrzne;
zewntrzne;
Modemy akustyczne s to urzdzenia które nie byy doczane bezporednio do linii, lecz miay form nakadki na suchawk telefoniczn, a do transmisji danych wykorzystyway mikrofon i goniczek.
Modem bezporedni doczany jest do linii poprzez tradycyjne zcze telefoniczne RJ11 - umoliwia to zautomatyzowanie i uproszczenie czynnoci zwizanych z prac i obsug modemu.
Ogólna zasada dziaania.
Przesyany z komputera sygna cyfrowy zostaje wykorzystany do zmodulowania fali nonej, bdcej nonikiem informacji. Dane odbierane przez modem, po przefiltrowaniu i pozbyciu si zakóce, s demodulowane i przeksztacane do postaci cyfrowej, a nastpnie przesyane do komputera.
Rodzaje stosowanej modulacji
Sygna sinusoidalny definiowany jest przez trzy podstawowe parametry - amplitud, czstotliwo i faz. Kady z nich mona wykorzysta do kodowania informacji - mona go modulowa.
ASK - Amplitude Shifting Keying. Modulacja amplitudowa polegajca na zmianie (najczciej skokowej) amplitudy sygnau o okrelonej, staej czstotliwoci. Modulacja czua na najpopularniejsze czynniki zakócajce w liniach klasycznych. Dla zapewnienia transmisji dwukierunkowej full-duplex stosuje si róne czstotliwoci nonej dla kadej ze stron poczenia.
FSK - Frequency Shifting Keying. Modulacja czstotliwoci - stosuje dwie róne czstotliwoci sygnau dla oznaczenia poziomów sygnau cyfrowego. Standardowo kada ze stron ma okrelon czstotliwo sygnau dla jedynki i zera logicznego.
PSK - Phase Shifting Keying. Modulacja fazy - polega na zmianie fazy sygnau w zalenoci od stanu sygnau. Sposób na osignicie full-duplexu jak przy ASK.
Stwierdzono, e najlepsze wyniki mona osign, czc ze sob kilka metod modulacji sygnau. W zwizku z tym powstay modulacje czce w sobie modulacje ASK i PSK. Takie sposoby modulowania sygnau nazwano modulacjami M-wartociowymi.
Ich idea dziaania polega na zmianie sposobu kodowania - nie koduje si pojedynczych bitów, lecz ich okrelone kombinacje.
Przykadowo modulacja DPSK (Differential PSK) koduje dwójki bitów, co przy czstotliwoci nonej rzdu 600 Hz, daje moliwo przesania 1200 bitów w czasie 1 sekundy. Kadej z moliwych kombinacji dwójek bitowych odpowiada inne przesunicie fazy:
00 |
0o |
|
90 o |
|
180 o |
|
270 o |
Dalsz modyfikacj modulacji DPSK jest modulacja QAM (Quadrature Amplitude Modulation), stanowica poczenie modulacji DPSK i modulacji ASK. Koduje ona czwórki bitowe, stosujc jednoczenie zmian fazy i amplitudy sygnau. Zapewnia prdko do 9600 bps.
Dodatkow modyfikacj jest TCM (Trellis Coded Modulation) czyli kodowanie kratowe, polegajce na zastpieniu czwórek bitów, kombinacjami piciu bitów. Wprowadzana jest nadmiarowo, lecz zmniejsza si ilo bdów, poniewa mona wyeliminowa (jako bdne) niedopuszczalne kombinacje bitów.
Kodowanie nadmiarowe - posiada mechanizmy kontroli, polegajce na przesyaniu oprócz danych równie bitów kontrolnych. Koduje od 4 do 7 bitów, pozwalajc na uzyskanie prdkoci 7200 do 14400 bps.
Baud i bit na sekund.
Baud okrela rzeczywist prdko przesyania danych (ilo zmian sygnau na sekund), nie uwzgldniajc kodowania przesyanych danych. Prdko podawana w bitach na sekund uwzgldnia prdko podawan w baudach i sposób kodowania. Np. dla prdkoci 2400 baud i modulacji QAM, osiga si prdko 9600 bps.
Techniki zwikszajce prdko.
Dalsze zwikszanie iloci kodowanych bitów przestao by efektywnym sposobem na zwikszenie prdkoci transmisji danych. Zaczto wic poszukiwa innego rozwizania. Badania poszy w kierunku powikszenia czuoci ukadów nadawczo - odbiorczych, przez co mona by osign moliwo zastosowania mniejszych skoków amplitud przy modulacji kwadraturowej, oraz w stron wykorzystania specjalizowanych ukadów procesorów sygnaowych DSP do celów transmisji.
Zwikszenie czuoci moe dziaa poprawnie dla linii pozbawionych zakóce, jednak linie rzeczywiste s dalekie od ideau.
Zastosowanie procesorów DSP, pozwolio na uycie techniki kasowania echa (echo cancelation), przez co mona byo zrezygnowa z oddzielnych czstotliwoci dla transmisji w poszczególnych kierunkach. Kady modem wycina z odebranego sygnau to, co sam nada, i zajmuje si demodulacj reszty sygnau. Pozwolio to poszerzy pasmo sygnau i osign prdkoci 16800, 19200, 28880 i 33600 bps, zalenie od mocy obliczeniowej DSP.
Protokoy i standardy.
Organizacj standaryzujc protokoy transmisji modemowej bya CCITT (Comite Consultatif International Telegraphique et Telephonique), obecne ITU. Wprowadzia ona nastpujce standardy protokoów
SYMBOL |
OPIS |
PRDKO[bps] |
V.17 |
Standard komunikacji faksowej |
14400 |
V.21 |
Standard pocze |
300 |
Bell 103 |
Amerykaska wersja V.21 |
300 |
V.22 |
Standard pocze |
1200 |
Bell 212A |
Amerykaska wersja V.22 |
1200 |
V.22bis |
Zawiera V.21 i V.22 |
2400 |
V.25bis |
Standard sterowania modemem |
|
V.27ter |
Standard faksmodemów |
4800 |
V.29 |
Standard komunikacji faksowej |
9600 |
V.32 |
Zawiera V.21 V.22 i V.22bis |
9600 |
V.32bis |
Zawiera V.32 |
14400 |
V.32terbo |
Rozszerzenie V.32bis |
19200 |
V.34 |
Zgodny w dó z V.32bis |
28800 |
V.42 |
Korekcja bdów |
|
V.42bis |
Kompresja danych |
|
V.FC |
Standard opracowany przez Rockwella |
28800 |
V.34+ |
Standard pocze |
33600 |
V.90 |
Standard pocze, wymaga wsparcia ze strony central tel. |
56600/33600 |
V.8 |
Standard negocjacji poczenia |
|
ZyXEL |
Standard firmy ZyXEL |
19200 |
PEP |
Standard firmy Telebit |
23000 |
HST |
Protokó firmowy US Robotics |
16800 |
Class 1 |
Standard komend faksowych |
|
Class 2 |
Nowszy standard komend faksowych |
|
Class 2.0 |
Rozwinicie Class 2 |
|
Class 3 |
Standard komend faksowych |
|
Protokó V.90
Jest to protokó asymetryczny, ukierunkowany na obsug internetu, pozwalajcy w teorii osign w jednym kierunku prdko do 56600 bps.
Zasada jego dziaania polega na zapewnieniu transmisji „od” modemu z prdkoci tak jak przy protokole V.34+ (33600bps) i obsudze teoretycznego transferu 56600bps w kierunku „do” modemu. Aby byo to moliwe, naley zapewni wsparcie ze strony centrali telefonicznej i providera internetowego.
Centrala telefoniczna musi by central cyfrow, a modemy dostpowe musz by poczone z providerem przy uyciu czy cyfrowych. Poczenie to jest zazwyczaj realizowane z prdkoci 64000bps (kana ISDN). Rónica pomidzy prdkociami (8000bps) wynika z koniecznoci konwersji sygnau cyfrowego na analogowy.
Eliminacja bdów, kompresja danych.
S dwie techniki eliminacji bdów. Pierwsza polega na zastosowaniu protokoów transmisji stosujcych kontrol poprawnoci. Druga polega na sprztowym (przez modem) podziale danych na bloki, wyliczaniu ich danych kontrolnych (bit parzystoci lub suma kontrolna CRC). Bloki takie mog by te sprztowo kompresowane. Protokoy takie opracowane zostay przez firm Microcom i znane s pod nazw MNP (Microcom Network Protocol).
MNP 2-4 |
Techniki korekcji bdów i redukcji nadmiarowoci |
|
Kompresja + MNP 2-4 |
|
MNP 5 z lepsz kompresj |
|
MNP 7 o moliwoci zmiany prdkoci zalenie od stanu linii |
Protokoy takie wprowadzia równie CCITT. S to V.42 - korekcja bdów i V.42bis - korekcja i kompresja.
Zastosowanie mechanizmów korekcji (podzia na bloki, we wntrzu których mona usun bity startu i stopu) powoduje wzrost przepustowoci o maks. 20% w stosunku do modemu bez korekcji.
Sprztowa kompresja (deklarowany poziom kompresji 4:1) zapewnia dalsze zwikszenie przepustowoci. Dla efektywnego wykorzystania modemu, cze szeregowe powinno by od niego 4 razy szybsze.
Techniki zmiany prdkoci transmisji (fallback i fallforward) polegaj na zmniejszaniu szybkoci poczenia w razie pogorszenia si jego jakoci, i powikszaniu jej w przypadku polepszenia si jakoci poczenia.
Fazy nawizywania poczenia.
Modem „podnosi suchawk” i po sprawdzeniu stanu zajtoci linii generuje sygnay konieczne do wybrania numeru telefonicznego.
Modem zdalny (odlegy) odbiera wezwanie, modem inicjujcy powiadamia go o zamiarze poczenia si z nim. Modem zdalny odpowiada na wezwanie.
Modemy rozpoczynaj negocjacje sposobu (protokou) wymiany danych. Dla protokoów starszych ni V.34 modem inicjujcy wysya do zdalnego informacj o najwyszym swoim trybie transmisji. Modem zdalny odpowiada potwierdzajc moliwo transmisji. Jeli brak jest odpowiedzi, modem inicjujcy przesya informacj o kolejnym, niszym trybie. Standard V.34 wprowadza inn metod negocjacji - modemy nawizuj poczenie na szybkoci 300 bps, po czym modem inicjujcy wysya do zdalnego list obsugiwanych przez siebie standardów. Modem zdalny odbiera j i usuwa z niej standardy nieobsugiwane przez siebie, po czym odsya j. Nastpnie oba przeczaj si na najwyszy ze wspólnych trybów i rozpoczynaj transmisj testow, w celu ustalenia parametrów poczenia, koniecznych do zaprogramowania ukadów DSP. Po wynegocjowaniu odpowiednich parametrów transmisji, modemy przystpuj do waciwej transmisji.
Po zakoczeniu transmisji modem inicjujcy powiadamia o tym modem zdalny i „odkada suchawk”.
Modemy na cza sztywne.
Modemy tego typu pracuj z zaoenia na liniach w których nie ma komutacji pocze, w zwizku z czym zbdna staje si cz konieczna dla sprawdzania stanu linii, wybierania numerów itp. Jednoczenie linie sztywne nie s ograniczane przez pasma przenoszenia central telefonicznych, co umoliwia wykorzystanie szerszego pasma transmisyjnego. Modemy takie czsto osigaj wic prdkoci rzdu 115000bps (maks. prdko transmisji portu RS232 na ukadzie UART16650), cho na odlegociach rzdu 1-3 km. Czsto jednak modemy na cza sztywne maj duo mniejsze prdkoci, rzdu 28800 - 33600bps, ze wzgldu na suszne spostrzeenie, e w przypadku dostpu staego, prdko nie ma znaczenia nadrzdnego.