Sprawozdanie finansowe to ustrukturyzowane przedstawienie sytuacji finansowej i efektywności finansowej danej jednostki.\

Cel: dostarczenie informacji na temat sytuacji finansowej, efektywności finansowej oraz przepływów środków pieniężnych jednostki w sposób i w takiej formie aby informacje te były pomocne przy podejmowaniu decyzji przez szeroki krąg użytkowników.

Koncepcje kapitału

1. Koncepcja finansowa - kapitał jest utożsamiany z z kapitałem własnym. Zysk jest wypracowany wówczas gdy wartość kapitału własnego na koniec okresu jest nie mniejsza niż jego wartość na początku danego okresu

1. Model efektywnościowy - podstawowa funkcja sprawozdawczości to rzetelny pomiar rentowności uzyskany w danym okresie obrachunkowym. Najważniejszy jest rachunek zysków i strat

2. Model majątkowy - podstawowa funkcja sprawozdawczości to rzetelny pomiar kapitału własnego. Najważniejszy jest bilans.

2. Koncepcja produkcyjna - kapitał stanowi zdolność produkcyjną jednostki. Zysk jest wypracowany wówczas gdy zdolność produkcyjna kapitału na końcu danego okresu jest nie mniejsza niż zdolność produkcyjna na początku okresu

Przygotowanie sprawozdania rocznego musi być poprzedzone czynnościami:

1. Klasyfikowanie, ujęcie i wycena składników sprawozdania finansowego (str.13)

2. Przeprowadzenie inwentaryzacji aktywów i pasywów

3. Uzgodnienie stanów księgowych ze stanami rzeczywistymi

Ujęcie

Ujęcie danej pozycji w sprawozdaniu finansowym może nastąpić gdy:

- spełnia definicję kategorii

- pozycja prawdopodobnie wpłynie na pozyskanie określonych korzyści dla jednostki

- pozycji tej można przypisać wiarygodny koszt lub wartość

Wycena

To proces zmierzający do ustalenia kwot pieniężnych w jakich składniki sprawozdania mają zostać ujęte i wykazane w bilansie oraz rachunków zysków i strat

1. Wycena bieżąca - dokonuje się w momencie wprowadzenia danego składnika do systemu ewidencji księgowej

Składnik jest wyceniany bieżąco :

- po cenie nabycia w odniesieniu do składników nabytych - cena nabycia obejmuję cenę zakupu danego składnika aktywów bez podlegającego odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego. W skład ceny nabycia wchodzą: cena zakupu, pozostałe koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do obrotu (transport, załadunek)

- po koszcie wytworzenia w odniesieniu do składników wytworzonych - Wycena ta zawiera koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem(wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania przetworzenia inne koszty) oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem produktu (zmienne pośrednie koszty produkcji oraz ta część stałych pośrednich kosztów produkcji które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystywaniu zdolności produkcyjnych.

- wg ceny sprzedaż netto lub przez ustalenie tzw. wartości godziwej dla składników otrzymanych nieodpłatnie lub których wartość jest niemożliwa do ustalenia po cenie nabycia lub koszcie wytworzenia

2. Wycena bilansowa - sposób wyceny opiera się na wartości godziwej ( kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej)

1. Wycena rynkowa

2. Koszt historyczny - cena nabycia lub koszt wytworzenia pomniejszony o umorzenia i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości

Zasady wyceny:

1. Zasada kosztu bieżącego aktywa wycenia się w wartości równej kwocie którą należałoby zapłacić w razie nabywania takiego samego lub równoważnego składnika aktywów w chwili obecnej

2. Zasada wartości możliwej do uzyskania - aktywa wycenia się w wartości równej kwocie pieniężnej którą w chwili obecnej można by uzyskać zbywając dany składnik aktywów w normalnej zaplanowanej transakcji

3. Zasada wartości bieżącej - aktywa wycenia się w zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych netto, które dana pozycja, wg przewidywań wypracuje w toku działalności gospodarczej

Inwentaryzacja

- służy ustaleniu rzeczywistych wartości poszczególnych składników aktywów i pasywów

- określeniu rozbieżności między stanem faktycznym stwierdzonym podczas inwentaryzacji a stanem wykazywanym w księgach rachunkowych

Cechy jakościowe SF:

- zrozumiałość - prezentowanie wszystkich danych w sposób zrozumiały

- przydatność

- wiarygodność - wierne odzwierciedlenie, przewaga treści nad forma, neutralność, ostrożność, kompletność

- porównywalność - dane zawarte powinny być mierzone w tych samych warunkach, tymi samymi metodami wyceny, na podstawie identycznych „algorytmów”

Inne: - jawność i ogólna dostępność

- bezbłędność

- sprawdzalność

- jawność

Postępowanie analityczne można przeprowadzić w ujęciu:

1. Metodologicznym

- sformułowanie celu analizy

- kategoryzacja informacji źródłowej

- analiza indeksów struktury i dynamiki

- analiza wskaźnikowa

- badania przyczynowe

- wnioski końcowe

2. Czasowym

-analiza retrospektywna

- badania prospektywne

3. Problemowym

- Sformułowanie celu analizy

- analiza płynności

- badania rentowności

- ocena sytuacji majątkowo-kapitałowej

- inwestycje finansowe i rzeczowe

- wycena wartości firmy

Ocena płynności finansowej

- ocena przyszłej i aktualnej sytuacji płatniczej firmy

- zasygnalizowanie zagrożeń dla wiarygodności płatniczej firmy w perspektywie krótko- i długookresowej

- przygotowanie racjonalnych podstaw informacyjnych do podejmowania decyzji dotyczących zarządzania pieniądzem w firmie

Płynność jest to zdolność przedsiębiorstwa do terminowej spłaty zobowiązań krótkoterminowych

1. Statyczna analiza płynności - Bilans, charakter retrospektywny

2. Dynamiczna analiza płynności -rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych

- badania retrospektywne - ocena dotychczasowej dynamiki sytuacji płatniczej przedsiębiorstwa

- badania prospektywne - określenie kierunków rozwoju sytuacji płatniczej firmy w perspektywie krótko- i długo terminowej

Ryzyko ogólne:

1. Ryzyko operacyjne - niepewność utrzymania płynności w obszarze działalności operacyjnej ze względu na nieprzewidywalną zmienności strumieni pieniężnych

2. Ryzyko finansowe - ryzyko, że przedsiębiorstwo utraci kontrolę nad działalnością finansową z powodu nadmiernych wydatków na spłatę rat kapitałowych i odsetek z tytułu wcześniej zaciągniętych kredytów, pożyczek

3. Ryzyko inwestycyjne - zagrożenie że przedsiębiorstwo może mieć trudności z realizacją swoich przedsięwziąć inwestycyjnych

RETROSPEKTYWNA STATYCZNA ANALIZA PŁYNNOŚCI

1. Analiza zadłużenia krótkoterminowego

Czynności wstępne:

- klasyfikacja zobowiązań krótkoterminowych

- wyliczenie indeksów struktury i dynamiki zobowiązań krótkoterminowych

- ocena zobowiązań przeterminowanych

Indeksy i wskaźniki:

• Indeks udziału zobowiązań krótkoterminowych w pasywach ogółem

Zobowiązania krótkoterminowe/pasywa ogółem

• Indeks udziału zobowiązań krótkoterminowych w zobowiązaniach ogółem

Zobowiązania krótkoterminowe/zobowiązania ogółem

• Wskaźnik relacji zobowiązań krótkoterminowych do zobowiązań długoterminowych

Zobowiązania krótkoterminowe/ zobowiązania długoterminowe

Indeksy zobowiązań przeterminowanych:

• Indeks udziału zobowiązań przeterminowanych w zobowiązaniach krótkoterminowych

• Indeks udziału zobowiązań przeterminowanych w zobowiązaniach ogółem

2. Analiza płynności aktywów obrotowych

Ma na celu przeprowadzenie oceny czy stan najważniejszych grup majątku obrotowego tj. zapasów, należności, inwestycji krótkoterminowych w tym poziom środków pieniężnych są właściwie dostosowane do skali aktywności gospodarczej a także czy poszczególne składniki aktywów obrotowych są odpowiednio płynne.

Część stała aktywów obrotowych:

Wykazuje pewne cechy aktywów trwałych - ponieważ okres związania części stałej w ujęciu wartościowym przekracza 12 miesięcy.

Część zmienna aktywów obrotowych:

Fluktuacje wartości aktywów mogą mieć charakter przypadkowy bądż wykazywać pewne regularności

1. Podział aktywów obrotowych ze względu na ich płynność

Zbycie aktywa obrotowego może nastąpić:

- w sposób naturalny po zakończeniu rutynowego cyklu operacyjnego działalności przedsiębiorstwa

- w trybie doraźnym przez próbę natychmiastowej zmiany danego składnika na gotówkę

Ze względu na ewentualną możliwość zmiany na pieniądz aktywa obrotowe dzielimy na:

- zbywalne natychmiastowo - najbardziej płynne środki obrotowe (inwestycje krótkoterminowe)

- zbywalne naturalnie, zgodnie z cyklem obrotu środków przedsiębiorstwa - należności terminowe oraz normatywne zapasy wyrobów gotowych zbywalne na rynku

- zbywalne z trudnościami -najmniej płynne, zapasy wyrobów gotowych nieznajdujące nabywców, zapasy półfabrykatów i materiałów do produkcji, należności sporne i przeterminowane.

Klasyfikacja bilansowa aktywów obrotowych:

- aktywa obrotowe (I stopień płynności) - inwestycje krótkoterminowe

- aktywa obrotowe (II stopień płynności) - należności krótkoterminowe

- aktywa obrotowe (III stopień płynności) - zapasy oraz krótkoterminowe czynne rozliczenia międzyokresowe

2. Należności krótkoterminowe

Zadania bilansowej analizy należności krótkoterminowych:

- klasyfikacja należności a następnie ich ocena w ujęciu bezwzględnym

- analiza względna należności z wykorzystaniem metod analizy wskaźnikowej

- badanie należności przeterminowanych

Należności krótkoterminowe możemy klasyfikować ze względu na:

a) rodzaj jednostki od której należą się pieniądze

- od jednostek powiązanych

- od pozostałych jednostek

b) tytuł należności

- z tytułu dostaw i usług (należności handlowe)

- z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych oraz innych świadczeń

-inne

Analiza wskaźnikowa należności krótkoterminowych:

1. Indeks udziału należności krótkoterminowych w aktywach ogółem

2. Indeks udziału należności krótkoterminowych w aktywach obrotowych

Analiza względna należności przeterminowanych

1. Indeks udziału należności przeterminowanych w należnościach krótkoterminowych ogółem

2. Indeks udziału należności nieściągalnych w należnościach krótkoterminowych ogółem

3. Zależności między aktywami obrotowymi a zobowiązaniami krótkoterminowymi

1. Rachunek płynności

- na jego podstawie można określić czy w badanym okresie przedsiębiorstwo wykazuje zdolność do regulowania zobowiązań krótkoterminowych

2. Ocena kapitału obrotowego netto

- sprawdzenie czy jest spełniona złota zasada bankowa (czy terminy związania aktywów odpowiadają terminom wymagalności pasyw, które te aktywa finansują.

Kapitał obrotowy netto=aktywa obrotowe-zobowiązania krótkoterminowe

Kapitał obrotowy netto=kapitał stały- majątek trwały

Kapitał obrotowy netto zwany też kapitałem pracującym jest ot ta część kapitałów stałych która jest wykorzystywana do finansowania majątku obrotowego

Zbyt duży kapitał netto oznacza nadmierne zaangażowanie kapitałów długoterminowych w finansowanie operacyjnej działalności przedsiębiorstwa

Ujemny kapitał obrotowy netto oznacza że część majatku trwałego firmy jest finansowane zobowiązaniami krótkoterminowymi.

Poziom kapitału obrotowego netto jest miarą ryzyka operacyjnego, wskaźniki:

- kapitał obrotowy netto / aktywa ogółem

- kapitał obrotowy netto / aktywa obrotowe

3. Analiza inwestycji handlowej

Inwestycja handlowa brutto = operacyjne aktywa obrotowe

Inwestycja handlowa netto = operacyjne aktywa obrotowe netto

Każde obniżenie inwestycji handlowej netto jest korzystne dla przedsiębiorstwa:

- uwalnia kapitał obrotowy netto, który można przeznaczyć np. na sfinansowanie aktywów trwałych

- zmniejsza zapotrzebowanie na kredyty obrotowe co powoduje obniżenie kosztów finansowych

Zmniejszenie inwestycji handlowych może nastąpić przez:

- Zmniejszenie inwestycji handlowych brutto czyli poziomu zapasów i należności

Podwyższenie zobowiązań handlowych

4. Analiza wskaźnikowa płynności w ujęciu bilansowym

Ogólna postać bilansowego statycznego wskaźnika płynności=

Aktywa obrotowe_{i(i-ta postać aktywów obrotowych)} / zobowiązania krótkoterminowe

Wskaźnik I stopnia - wskaźnik płynności środków pieniężnych

Inwestycje krótkoterminowe / zobowiązania krótkoterminowe

Wskaźnik II stopnia - wskaźnik szybki

Inwestycje krótkoterminowe + należności krótkoterminowe / zobowiązania krótkoterminowe

Inna postać:

Wskaźnik szybki = aktywa bieżące - zapasy / zobowiązania bieżące

Wskaźnik szybki jest najważniejszy gdyż ilustruje zdolność przedsiębiorstwa do szybkiej regulacji swoich zobowiązań przez upłynnienie aktywów obrotowych

Jeżeli firmie zależy na podwyższeniu wartości wskaźnika szybkiego to może to zrobić doraźnie na koniec roku obrachunkowego wstrzymując się od zakupów wymagających natychmiastowych wypłat

Wskaźnik III stopnia - wskaźnik płynności bieżącej

Określa możliwości firmy do regulowania bieżącego zadłużenia pokazując krotność zabezpieczenia spłaty zobowiązań krótkoterminowych przez aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe

Inna postać:

Aktywa bieżące/zobowiązania bieżące

RETROSPEKTYWNA DYNAMICZNA ANALIZA PŁYNNOŚCI

Cel badań - ocena dotychczasowych tendencji zmian sytuacji płatniczej przedsiębiorstwa:

- określenie czy przedsiębiorstwo generuje nadwyżkę pieniężną i czy jej wielkość jest adekwatna do skali prowadzonej działalności gospodarczej

- zidentyfikowanie, które rodzaje działalności przedsiębiorstwa (operacyjna, inwestycyjna, finansowa) generują pieniądz a która działalność jest konsumentem pieniądza w wymiarze netto

- zbadanie cyklu operacyjnego przedsiębiorstwa a zwłaszcza prawidłowości relacji między poszczególnymi etapami cyklu konwersji gotówki

Badanie obejmuje przede wszystkim analizę rachunku przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej.

Obejmuje zagadnienia:

- rachunek przepływów pieniężnych czyli ocena dynamiki struktury przepływów pieniężnych w okresach minionych

- przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

- cykl operacyjny i cykl środków pieniężnych

- wskaźniki obrotowości długości cyklu

- wypłacalności, które obejmuje

- analizę poziomu zadłużenia

- ocenę możliwości obsługi długów.

1. Rachunek przepływów pieniężnych

Przez analizę Cash flow uzyskamy odpowiedzi na pytania:

- jaką nadwyżkę pieniężną wygenerowała jednostka w kresie sprawozdawczym

- jakie formy działalności przedsiębiorstwa generowały pieniądz a jaki ten pieniądz traciły

- jaki jest udział czynników wewnętrznych (zysk netto, amortyzacja) i zewnętrznych (emisja papierów dłużnych i udziałowych, kredytów) w zasileniu firmy gotówką

- czy przedsiębiorstwo racjonalnie gospodarowało wypracowaną nadwyżką pieniężną.

Analiza rachunków przepływów pieniężnych jest ważnym sposobem szczegółowej oceny ryzyka ( operacyjnego finansowego i inwestycyjnego) prowadzenia działalności gospodarczej

W rachunku przepływów pieniężnych obowiązuje zasada kasowa czyli ujmowane są rzeczywiste wydatki związane ze zwrotem środków i wpływy pieniężne z tytułu zasilania zewnętrznego.

Relacje między zmianami w bilansie a przepływani pieniężnymi:

Przepływy pieniężne po stronie aktywów = przepływy pieniężne po stronie pasywów.

W ujęciu retrospektywnym badanie Cash flow dotyczy przede wszystkim dynamiki oraz struktury podstawowych kategorii ekonomicznych wykazywanych w sprawozdaniu ( salda strumieni pieniężnych dla poszczególnych form działalności, bilansowa zmiana środków pieniężnych.

Str. 205

2. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Aby wyznaczyć Cash flow bezpośrednio dokonuje się zestawienia operacyjnych wpływów pieniężnych oraz operacyjnych wydatków pieniężnych

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej = operacyjne wpływy pieniężne - operacyjne wydatki pieniężne

W rachunku przepływów pieniężnych sporządzonym metodą pośrednią przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej ustala się na podstawie tzw nadwyżki finansowej:

Nadwyżka finansowa = zysk netto + amortyzacja

Ostateczny wzór na obliczanie przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej :

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej = nadwyzka finansowa +- korekty bilansowe +- korekty wynikowe

Wstępna analiza powinna polegać na ocenie zmian bezwzględnych w kształtowaniu się tej kategorii pieniężnej. Zarówno wpływy jak i wydatki są poddawane szczegółowej analizie aby ocenić czy zmniejszenie wydatków wynika ze spadku aktywności operacyjnej czy też jest skutkiem oszczędności.

Dodatnie przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej można uznać za pozytywny sygnał gdyż świadczą o zdolności przedsiębiorstwa do uzyskiwania nadwyżki pieniężnej z działalności podstawowej. Saldo dodatnie może wystąpić gdy sprzedaż jest dokonywana tylko za gotówkę a do produkcji wykorzystuje się wcześniej zgromadzone zapasy lub materiały zakupione z odroczoną płatnością.

Przedsiębiorstwo może tracić pieniądz na działalności operacyjne jedynie w fazie inicjacji, rozruchu gdy tworzy zapasy wyrobów gotowych a sprzedaż jest niewielka ze względu na konieczność zapoznania się potencjalnych odbiorców z ofertą produktową firmy.

Badanie salda stanowi jeden z ważnych etapów oceny ryzyka gospodarczego.

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej bada się w sposób bezwzględny, porównując ich wartość w poszczególnych latach i na tej podstawie identyfikując tendencje rozwojowe.

Celem analizy wskaźnikowej jest zbadanie:

-czy na tle posiadanych aktywów jednostka jest wystarczająco sprawna w zakresie generowania przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, w porównaniu z innymi okresami lub podmiotami gospodarczymi

-czy struktura strumieni pieniężnych z działalności operacyjnej jest prawidłowa

-czy przyszłe zasoby pieniężne jednostki gospodarczej będą wystarczające w kontekście przewidywanego zapotrzebowania

Analiza wskaźnikowa przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej:

- indeksy struktury przepływów pieniężnych

-wskaźniki wydajności pieniężnej

- wskaźniki wystarczalności środków pieniężnych

Indeks udziału zysku netto = zysk netto/ przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Indeks udziału amortyzacji = amortyzacja/ przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Wskaźniki wydajności gotówkowej informują o relacjach między wielkością generowanych przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej a tymi kategoriami ekonomiczno-finansowymi które charakteryzują rozmiar działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorstwo.

Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku = przepływu pieniężne netto z działalności operacyjnej / aktywa ogółem

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży = przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej / przychody ze sprzedaży netto

Wśród wskaźników badających relację nadwyżki pieniężnej do zobowiązań wyróżniamy:

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę zobowiązań ogółem = przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej/zobowiązania ogółem

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów długoterminowych = przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej/zobowiązania długoterminowe

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę zobowiązań krótkoterminowych = przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej/zobowiązania krótkoterminowe

Do wskaźników badających zależność między przepływami pieniężnymi netto a najważniejszymi wydatkami zaliczamy

Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej = przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej / (spłata zobowiązań ogółem + wypłata dywidend + zakupy majątku trwałego)

Str 215

3. Cykl operacyjny środków przedsiębiorstwa można rozłożyć na elementy składowe do których zaliczamy

- cykl obrotu zapasami

-cykl płacenia zobowiązań

-cykl ściągania zależności

3a. Cykl środków pieniężnych zwany też cyklem konwersji gotówki netto lub cyklem kapitału obrotowego netto. Jest to czas, który upływa od momentu spłaty zobowiązania za dany materiał lub usługę czyli wydatku pieniężnego, do momentu wystąpienia wpływu pieniężnego, czyli zapłacenia przez odbiorcę należności za partię towaru, w ramach której rozliczany jest dany materiał lub usługa. Cykl środków pieniężnych zwany jest cyklem „od gotówki do gotówki”, jest to czas który dzieli moment wydania pieniędzy na zakup składnika majątku obrotowego od momentu, kiedy te pieniądze wracają do przedsiębiorstwa w rezultacie transakcji sprzedaży wyrobu gotowego.

Długość cyklu środków pieniężnych = długość cyklu obrotu zapasami + długość cyklu ściągania należności - długość cyklu płacenia zobowiązań.

Analiza cyklu środków pieniężnych w ujęciu bezwzględnym powinna obejmować

- wyliczenie składowych długości cyklu środków pieniężnych także w formie wskaźników obrotowości.

- zbadanie czy relacje między poszczególnymi fazami cyklu są prawidłowe zwłaszcza między cyklem należnością cyklem zobowiązań

- sprawdzenie czy istnieje możliwość skrócenia długości cyklu środków pieniężnych

Ogólna postać długości cyklu = i-ty składnik cyklu operacyjnego / (przychody ze sprzedaży lub koszty operacyjne ) * 365 dni

Ogólna postać wskaźnika obrotowości = (przychody ze sprzedaży lub koszty operacyjne )/ i-ty składnik cyklu operacyjnego

Długość cyklu = 365 dni/ wskaźnik obrotowości

Dla należności :

Wskaźnik obrotowości należności operacyjnych = przychody ze sprzedaży / przeciętny stan należności operacyjnych

Długość cyklu należności operacyjnych = przeciętny stan należności operacyjnych/ przychody ze sprzedaży *365 dni

Wskaźnik DSO który mierzy liczbę dni sprzedaży w ramach cyklu działalności operacyjnej za które przedsiębiorstwo do tej pory nie otrzymało gotówki

DSO = nalezności operacyjne na koniec kwartału / średnia dzienna sprzedaż

Dla zapasów:

Wskaźnik obrotowości zapasów = koszty operacyjne / przeciętny stan zapasów

Długość cyklu zapasów = 365 / wskaźnik obrotowości zapasów

Dla krótkoterminowych zobowiązań operacyjnych:

Wskaźnik obrotowości krótkoterminowych zobowiązań operacyjnych = koszty operacyjne / krótkoterminowe zobowiązania operacyjne

Długość cyklu płacenia krótkoterminowych zobowiązań operacyjnych= krótkoterminowe zobowiązania operacyjne/ koszty operacyjne * 365 dni

DPO = krótkoterminowe zobowiązania operacyjnena koniec kwartału / średnie dzienne koszty operacyjne

Wskaźnik pozycji kredytowej obrazuje synchronizację tempa spłaty zobowiązań z tempem likwidacji należności

Wskaźnik pozycji kredytowej = należności handlowe / zobowiązania handlowe

Szczegółowa analiza wskaźników obrotowości powinna wskazać na ten składnik majatku obrotowego, zwłaszcza w grupie zapasów i należności, który nie jest właściwie wykorzystany

5. Analiza wypłacalności

1. analiza poziomu długu - statyczna bilansowa

2. analiza obsługi długu - dynamiczna

Badanie zdolności firmy do likwidacji swoich płatności długoterminowych powinno być przeprowadzone w ramach analizy wypłacalności.

W analizie wypłacalności poza bilansem rachunkiem zysków i strat i rachunkiem przepływów pieniężnych źródłem informacji są noty objaśniające gdzie można znaleźć zestawienia dotyczące:

- podziału zobowiązań długoterminowych wg terminu spłaty

- wykazu grup zobowiązań zabezpieczonych na majątku firmy

- zobowiązań warunkowych w tym również udzielonych gwarancji i poręczeń

Ad. 1 Poziom długu

Głównym zadaniem statycznej bilansowej analizy wypłacalności zwanej też analizą poziomu długu jest określenie wielkości i struktury zadłużenia długoterminowego przedsiębiorstwa

Mierniki poziomu zadłużenia :

Wskaźnik ogólnego zadłużenia = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem

Wskaźnik zadłużenia względem kapitału własnego = zobowiązania ogółem / kapitał własny

Wskaźnik zadłużenia długoterminowego = zobowiązania długoterminowe / kapitał własny

Wskaźnik kapitałowy = aktywa ogółem/ kapitał własny

Wskaźnik dźwigni kapitałowej = kapitał obcy / kapitał własny

Ad.2 Zdolność do obsługi długu

Możliwości terminowego regulowania zobowiązań wobec kredytodawców oceniane są w ramach dynamicznej analizy wypłacalności będącej badaniem dotychczasowej zdolności firmy do obsługi długu.

Wskaźnik zagrożenia wypłacalności = przychody ze sprzedaży / zadłużenie ogółem

Wskaźnik pokrycia obsługi długu z nadwyżki finansowej = zysk netto + amortyzacja / rata kredytu + odsetki

Wskaźnik pewności kredytowej = zysk netto + amortyzacja / zadłużenie długoterminowe

Wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych = zysk brutto + odsetki = EBIT / odsetki

PROSEPKTYWNA DYNAMICZNA ANALIZA PŁYNNOŚCI

W analizie prospektywnej sprawdza się przede wszystkim czy spodziewane wpływy i wydatki nie zagrożą płynności przedsiębiorstwa lub nie spowodują nadpłynności.

Wyniki prospektywnej analizy płynności są wykorzystywane przy podejmowaniu krótkoterminowych decyzji finansowych dotyczących :

- strategii finansowania aktywów obrotowych

- pożądanego poziomu gotówki

- zasad zarządzania zapasami

- polityki ściągania należności

1. Relacje między aktywami obrotowymi a zobowiązaniami krótkoterminowymi

Cel to dostarczenie kierownictwu firmy przesłanek umożliwiających racjonalny wybór strategii finansowania aktywów obrotowych

Przedsiębiorstwo ma do wyboru następujące strategie:

- zachowawczą

Przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia maksymalnego poziomu kapitału obrotowego netto tak aby jak największa część aktywów obrotowych była finansowana kapitałem stałym

- umiarkowaną

Część stała aktywów obrotowych jest finansowana kapitałem stałym a część zmienna aktywów obrotowych - zobowiązaniami krótkoterminowymi. W tym wypadku kapitał obrotowy netto jest równy wartości części stałej aktywów obrotowych

- agresywną

Poziom kapitału obrotowego netto jest świadomie utrzymywany na poziomie ujemnym a wskaźnik pozycji kredytowej jest minimalizowany. Ujemny kapitał obrotowy netto oznacza, że całość aktywów obrotowych a także część aktywów trwałych jest finansowana zobowiązaniami krótkoterminowymi.

Przy określaniu porządanego poziomu kapitału obrotowego netto w ramach studiów przed podjęciem decyzji o wyborze strategii finansowania aktywów obrotowych dla poszczególnych wariantów decyzji należy ocenić :

- koszt kapitału, który zostanie zaangażowany do finansowania aktywów obrotowych

- ryzyko utraty płynności

Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy netto = spodziewany poziom aktywów obrotowych - spodziewany poziom zobowiązań handlowych

Znajomość zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto oraz przewidywanej wielkości kapitału stałego umożliwiają określenia jaka część zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto będzie musiała być pokryta przez odsetkowe zobowiązanie krótkoterminowe .

2. Gotówka

Szybko zbywalne aktywa obrotowe . prospektywna analiza krótkoterminowa gotówki dostarcza informacji do racjonalnego zarządzania środkami pieniężnymi:

- określenia właściwego poziomu środków pieniężnych w firmie mając na uwadze skalę działalności gospodarczej

- racjonalizacji cyklu operacyjnego w tym cyklu konwersji gotówki w celu zmniejszenia kosztów finansowania tego cyklu

- określenie sposobu zasilania firmy w pieniądz, względnie deponowania nadwyżek pieniężnych

Preliminarz zwany też budżetem gotówkowym lub planem kasowym jest krótkoterminowym planem wpływów i wydatków pieniężnych z wykazaniem stanu gotówki na początek i na koniec okresu objętego preliminarzem

W prospektywnej analizie płynności preliminarz pro forma można wykorzystać do

- określenia nadwyżki pieniężnej w działalności operacyjnej niezbędnej do utrzymania poziomu gotówki w ustalonych granicach

- zaplanowania zapotrzebowania na dodatkowy pieniądz jeśli z kalkulacji analitycznych wynika, że poziom gotówki może spaść poniżej dolnej granicy bezpieczeństwa

- wskazania kierunków inwestowania nadwyżki pieniężnej jeżeli poziom gotówki przekroczy górną granicę bezpieczeństwa

Wskaźniki wystarczalności gotówkowej

Wskaźnik wystarczalności gotówkowej = spodziewane wpływy gotówkowe / spodziewane wydatki gotówkowe

Wskaźnik pokrycia zobowiązań natychmiast wymagalnych= krótkoterminowe aktywa finansowe / zobowiązania krótkoterminowe płatne w ciągu najbliższych 3 m-cy

Wskaźnik dziennego dyspozycyjnego pieniądza = gotówka / planowane dzienne wydatki pieniężne

Specyficzny miernik płynności wyznacza okres w którym firma jest w stanie obronić swoje płynności jedynie sprzedając najbardziej płynne aktywa

3. Zapasy

Podstawą analizy retrospektywnej zapasów są:

- wyniki oceny retrospektywnej

- prognoza sprzedaży

- określone koncepcje decyzyjne kierownictwa firmy dotyczące sposobów sterowania zapasami

Głównym zadaniem prospektywnej analizy zapasów jest określenie spodziewanych tendencji zmian poszczególnych kategorii zapasów zwłaszcza materiałów i produktów gotowych

Polityka utrzymywania wysokich zapasów surowców minimalizuje ryzyko perturbacji produkcyjnych z powodu braku surowców. Pozytywnym efektem wysokich zapasów jest dobra płynność produkcji oraz możliwość pełnego wykorzystania zdolności wytwórczych

Koszty związane z utrzymaniem wysokiego poziomu zapasów:

- koszty operacyjne utrzymania zapasów

- koszty wynikające z naturalnych ubytków lub starzenia się zapasów pod względem fizycznym i ekonomicznym

- koszty finansowe (zamrożenie środków finansowych)

Modele do ustalenia optymalnych stanów zapasów:

- POQ

- EPQ

- najczęściej stosowane metody heurystyczne

W niektórych przypadkach można przeprowadzić analizę typu what if czyli co by było gdzyby , polegającą na ocenie hipotetycznych strat i zysków związanych ze zmianą dotychczasowej polityki zarządzania zapasami.

4. Należności

Wyniki prognozy należności wrza z rezultatami analizy retrospektywnej pozwalają na opracowanie założeń polityki zarządzania należnościami. Do głownych celów polityki zaliczamy:

- zdynamizowanie sprzedaży przez oferowanie klientom atrakcyjnych warunków regulacji należności

- przyśpieszenie tempa likwidacji należności

Na podstawie przyjętych zasad udzielania kredytów kupieckich oraz dotychczasowej historii rozrachunków z odbiorcami należy przeprowadzić klasyfikację klientów zewględu na ich rzetelność płatniczą. Wyniki tej klasyfikacji zostaną wykorzystane do ustalenia szczegółowych warunków przyznawania kredytu kupieckiego poszczególnym klientom. W ramach polityki kredytowej ustala się także wielkość upustów jakich można udzielic klientom płacącym gotówką lub zamawiającym dużą partię towarów.

Polityka windykacji okresla sposoby zapewniające ściągalność należności przedsiębiorstwa w windykacji kluczowym zagadnieniem jest minimalizacja kosztu ściągania należności.

5. Zobowiązania krótkoterminowe

Prospektywna analiza zobowiązań krótkoterminowych ma na celu określenie poziomu i struktury zobowiązań krótkoterminowych w dającej się przewidzieć przyszłości biorąc pod uwagę spodziewane zapotrzebowanie na finansowanie krótkoterminowe.

Kredyty krótkoterminowe są udzielane przedsiębiorstwu w formie

- kredytu otwartego będącego w rzeczywistości zezwoleniem banku na tolerowanie debetu na rachunku bankowym firmy - kredyt odnawialny

- kredytu kasowego polegającego na incydentalnym zasileniu przedsiębiorstwa gotówką - kredyt w zasadzie nie odnawialny a jego spłata następuje z pierwszych wpływów dokonanych na rachunek bankowy firmy.

Krótkoterminowe papiery dłużne są to krótkoterminowe dłużne instrumenty finansowe służące do finansowania bieżących potrzeb przedsiębiorstwa. KPD SA sprzedawane przez emitentów celem pozyskania krótkoterminowego kapitału obcego.

W określonych sytuacjach przedsiębiorstwo może zatrzymać środki pieniężne uzyskując odroczenie spłaty swoich zobowiązań przez złożenie weksla u wierzyciela

Płynność finansowa w perspektywie długookresowej

W perspektywie długoterminowej podstawowym zadaniem analizy płynności jest zbadanie na podstawie prognozy przepływów pieniężnych czy przedsiębiorstwu nie grozi bankructwo z powodu niewypłacalności.

Gdy dysponujemy odpowiednio wiarygodnymi przewidywaniami rozwoju sytuacji finansowej przedsiębiorstwa wówczas możemy sporządzić sprawozdanie finansowe pro forma czyli prognozę bilansu rachunku zysku i strat. Zagrożenie bankructwem prognozuje się także prze badanie długoterminowych trendów wybranych wskaźników oraz wyliczenie wartości pewnych funkcji tych wskaźników w postaci modeli dyskryminacyjnych. Modele te pozwalają na analizę zależności między wartościami wybranych wskaźników finansowych a ryzykiem opóźnienia spłaty kredytu z powodu utraty płynności przez przedsiębiorstwo.

1

---