1 Grupa A PEŁNE ŚREDNIOWIECZE2

Grupa A Imię i nazwisko ucznia .................................................................... Numer z dziennika..................... Klasa ...............
LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW............................. OCENA.......................

Zadanie 1 (6 pkt)

Połącz znaczenie z ich pojęciem, dopisując do cyfry właściwą literę.

obszar, który otrzymywał we władanie najstarszy książę piastowski w okresie rozbicia dzielnicowego; sprawowanie władzy w tej dzielnicy uprawniało do rządzenia na całym terytorium Polski.					a. rozbicie dzielnicowe
była to organizacja szlachty i miast pruskich, których działalność była skierowana przeciw Krzyżakom.					b. Korona Królestwa Polskiego
akt wydany przez władcę, był przeznaczony wyłączenie dla szlachty; w dokumencie tym monarcha zrzekał się z części swoich praw oraz ograniczał zakres swojej władzy na rzecz stanu szlacheckiego.					c. izba poselska
okres w historii Polski, kiedy państwo było podzielone na dzielnice pomiędzy synów i następców Bolesława Krzywoustego; okres ten cechuje brak jakiejkolwiek władzy centralnej, która roztaczałaby swoją władzę zwierzchnią nad obszarem całej Polski.					d. dzielnica senioralna
termin, który określał, że państwo przestało być własnością dziedziczną panującej dynastii, jak w czasach monarchii patrymonialnej tylko stanowiło dobro wszystkich jej mieszkańców; wszystkie instytucje państwa są suwerenne wobec władzy monarchy; władca posiadał pełną suwerenność w stosunku do innych monarchów.					e. przywilej szlachecki
jeden z organów sejmu walnego; w jego skład wchodzili przedstawiciele szlachty wybierani na sejmikach ziemskich (zjazdach prowincjonalnych).					f. Związek Pruski

Zadanie 2 (12 pkt)

Poniżej podano fakty. Przyporządkuj fakty do odpowiednich dat. Odpowiedzi są podane w ramce.

koronacja Wacława II na króla Polski; bitwie pod Chojnicami; wielka wojna z Zakonem Krzyżackim; koronacja Władysława Łokietka na króla Polski; przywilej w Koszycach; bitwa pod Grunwaldem; unia w Horodle; podbój Rusi Halickiej; pierwszy najazd Tatarów na Polskę; podbój Pomorza przez Bolesława Krzywoustego; okres rozbicia dzielnicowego; koronacja Bolesława Śmiałego na króla Polski;

Lp.

Data

Wydarzenie

10.

11.

12.

1076

1122

1138-1320

1241

1300

1320

1349

1374

1409-1411

1410

1413

1454

........................................................................................................................................................................

Zadanie 3 (9 pkt)

Połącz nazwisko z informacją, dopisując litery do cyfr.

1. Bolesław Krzywousty			a. władca Polski w latach 1079-1102; prowadził politykę ugodową w stosunku do cesarstwa i Czech; za jego panowania duże wpływ na rządzenie państwem uzyskał palatyn (wojewoda) Sieciech; w wyniku buntu możnych został zmuszony wygnać Sieciecha i dokonać podziału państwa pomiędzy swoich dwóch synów.
2. Władysław Łokietek			b. władca Wielkopolski, który w 1295 r. został koronowany na króla Polski; w 1296 r. został zamordowany przez zabójców nasłanych przez Brandenburgię.
3. Ludwik Węgierski			c. pierwszy władca polski z dynastii Jagiellonów, panujący w latach 1385-1434; uzyskał koronę Polski w wyniku postanowień unii polsko-litewskiej w Krewie; za jego panowania Polska odniosła wielkie zwycięstwo w wojnie z Zakonem Krzyżackim.
4. Władysław Jagiełło			d. Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego; poległ podczas bitwy pod Grunwaldem.
5. Ulrich von Jungingen			e. biskup krakowski, pierwszy kardynał Polski; w okresie panowania Władysława Jagiełły miał ogromny wpływ na rządy w państwie; dzięki poparciu możnowładztwa małopolskiego doprowadził do szybkiej elekcji i koronacji 10-letniego syna Jagiełły Władysława; doprowadził do zawarcia unii polsko-węgierskiej, która spowodowała, że Władysław stał się władcą Polski i Węgier; po śmierci Władysława Warneńczyka, nowy władca Kazimierza Jagiellończyka odsunął biskupa krakowskiego od wpływów na rządzenie państwa.
6. Władysław Herman			f. trzeci władca Polski z dynastii Jagiellonów panujący w latach 1447-1492, najmłodszy syn Władysława Jagiełły; za jego panowania Polska pokonała Zakon Krzyżacki w wojnie trzynastoletniej oraz odzyskała Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i michałowską przyłączyła do Polski Malbork, Sztum, Elbląg oraz biskupstwo warmińskie.
7. Zygmunt Oleśnicki			g. władca Polski w latach 1320-1333; jego koronacja na króla Polski była uważana za koniec rozbicia dzielnicowego.
8. Przemysł II			h. władca Polski w latach 1102-1138; w wyniku wygnania starszego brata Zbigniewa w 1107 objął władzę nad całą Polską; w 1109 r. pokonał wojska cesarskie i czeskie, które interweniowały zbrojnie w sprawie Zbigniewa; rozkazał uwięzić i oślepić swojego starszego brata, za co arcybiskup gnieźnieński nałożył na niego klątwę; dzięki pokucie utrzymał swoją władzę; w 1119 podbił Pomorze Wschodnie, a w 1122 Pomorze Zachodnie; pod koniec swojego życia uregulował sprawę sukcesji władzy po jego śmierci oraz dokonał podziału państwa na dzielnice pomiędzy jego synów.
9. Kazimierz Jagiellończyk			i. władca Polski z dynastii Andegawenów panujący w latach 1370-1382; był siostrzeńcem Kazimierza Wielkiego.

Zadanie 4 (5 pkt)

Postaw literę „P” przy stwierdzeniach prawdziwych i literę „F” przy tych, które są nieprawdziwe.

Za panowania pierwszych Jagiellonów dokonywano elekcji króla Polski.
Wybrany w elekcji król z dynastii Jagiellonów zobowiązywał się przed szlachtą i duchowieństwem, że zachowa całość terytorium Polski oraz będzie przestrzegać praw i przywilejów nadanych szlachcie.
Zasada elekcyjności wzmacniała władzę królów polskich z dynastii Jagiellonów.
Król Władysław Jagiełło w zamian za zapewnienie jego córkom następstwa tronu zgodził się na wydanie przywileju, który zmniejszał wielkość podatków z 12 do 2 gr od łanów chłopskich.
Przywileje szlacheckie wzmocniły pozycję szlachty w państwie oraz umożliwiły jej wpływanie na decyzje państwa w takich sprawach jak polityka zagraniczna (wojna i pokój) i polityka gospodarcza.

Zadanie 5 (1 pkt)

Jaka sytuacja została przedstawiona w ramkach? Wpisz nazwy w odpowiednich ramkach. Odpowiedzi są podane poniżej.

polityka wewnętrzna Kazimierza Wielkiego; unia w Horodle; unia w Krewie;
jedną z przyczyn tej unii było zagrożenie krzyżackie, Wielki Książe Litewski Jagiełło zobowiązał się do odzyskania dla Polski utraconych ziem, Jagiełło i Litwa mieli przyjąć chrzest, warunkiem istnienia unii miało być małżeństwo Jagiełły z władczynią Polski Jadwigi.
Litwa utrzymała odrębność polityczną, obydwa państwa łączyła osoba władcy, który miał być wybierany na wspólnych zjazdach Litwinów i Polaków, obydwa narody (szlachta polska i bojarzy litewscy) mogły decydować o wspólnej polityce Polski i Litwy, na katolickich bojarów litewskich rozciągnięto przywileje szlachty polskiej, czego symbolem było przyjęcie 50 rodów litewskich do jej herbów.
wznoszenie zamków warownych wzdłuż granicy państwa („zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”), zwiększenie dochodów skarbu, które pochodziły z: podatków od gruntów, opłat od miast, ceł z majątków królewskich, m.in. żup (kopalni soli), handlu na szlakach prowadzących do Morza Czarnego do Zachodniej Europy przez Ruś Halicką, skodyfikowanie prawa dla Wielkopolski i Małopolski wydając tzw. Statuty wiślicko-piotrkowskie, utworzył oddzielne sądy dla każdego z stanów społecznych: szlachta podlegała sądom ziemskim, mieszczanie - sądom miejskim, chłopi - ławie wiejskiej, utworzenie sądu królewskiego na Wawelu, w którym można było wnieść apelacje od wyroków sądowych niższej instancji, założenie w Krakowie Akademii Krakowskiej w celu zapewnienia państwu kadry wykształconych prawników, regulacja prawa dotycząca Żydów - zapewniło ono im bezpieczeństwo osobiste, samorząd i swobodną działalność handlową, wzrosło ich wpływy gospodarcze ponieważ zdominowali działalność kredytową (lichwę), a także dzierżawę różnych opłat państwowych, np. ceł.

Zadanie 6 (3 pkt)

Odpowiedz na pytania.

1. Jakie były przyczyny wielkiej wojny z Zakonem Krzyżackim?

..................................................................................................................................................................................................................................

2. Jakie były postanowienia pierwszego pokoju w Toruniu?

0x08 graphic
3. Na mapie konturowej zaznacz literą X Żmudź, natomiast literą Y ziemię dobrzyńską?

Zadanie 7 (3 pkt)

Na mapie konturowej są zaznaczone granice Polski w okresie panowania króla Kazimierza Wielkiego. Zaznacz literą X ziemie, które zostały przyłączone do Polski przez Kazimierza Wielkiego, natomiast literą Y terytorium, które zostało zhołdowane przez ostatniego władcę z dynastii Piastów.

0x08 graphic