Grupa B Imię i nazwisko ucznia..................................................... Numer z dziennika........................... Klasa .....................
LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW............................. OCENA.......................

Zadanie 1 (8 pkt)

Połącz znaczenie z ich pojęciem, dopisując do cyfry właściwą literę.

1. Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego.							a. Normanowie
2. głagolica będąca przekształconą wersją alfabety słowiańskiego.							b. feudalizm
3. przywilej nadawany przez władcę wasalom, który wyłączał ich ziemie spod kontroli urzędników królewskich oraz pozwalał na im na sprawowaniu sądów, ściąganie danin i podatków.							c. kanonizacja
4. większa wspólnota składająca się z kilku opól, posiadało jedną kulturę, swoje bóstwa, wspólnych przodków, własne zwyczaje oraz wybierało na okres wojny wodza (księcia lub wojewodę).							d. plemię
5. ogłoszenie przez papież jakiejś osoby świętym.							e. kasztelan
6. naczelnik grodu mianowany przez księcia polskiego oraz był mu bezpośrednio podporządkowany.							f. cyrylica
7. średniowieczny układ stosunków społecznych, opartych na powiązaniach i zależnościach lennych.							g. immunitet
8. lud nazywany Wikingami; zamieszkiwali tereny Skandynawii; w IX w. przeprowadzali łupieżcze wyprawy na terenie całej Europy.							h. I Rzesza
1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.		8.
h	f	g	d	c	e	b		a

Zadanie 2 (5 pkt)

Poniżej podano fakty. Przyporządkuj fakty do odpowiednich dat.

układ w Verdun - rozpad monarchii Karola Wielkiego; Zjazd Gnieźnieński; koronacja władcy Niemiec Ottona I na cesarza; koronacja Karola Wielkiego na cesarza; chrzest Franków za panowania Chlodwiga
Lp.	Data	Wydarzenie
1. 2. 3. 4. 5.	496 r. 800 r. 843 r. 962 r. 1000 r.	chrzest Franków za panowania Chlodwiga koronacja Karola Wielkiego na cesarza; układ w Verdun - rozpad monarchii Karola Wielkiego koronacja władcy Niemiec Ottona I na cesarza Zjazd Gnieźnieński

Zadanie 3 (8 pkt)

Połącz nazwisko z informacją, dopisując litery do cyfr.

1. Justynian Wielki		a. prorok, któremu Bóg-Allah objawił swoją wolę; jego nauki i działalność zapoczątkowały istnienie nowej wiary - islamowi.
2. Omar		b. książę, czwarty władca państwa Polan z dynastii Piastów; dzięki podbojom podporządkował sobie wszystkie plemiona polskie stając się tym samym pierwszym władcą Polski; w 966 r. przyjął chrzest i zapoczątkował chrystianizację Polski.
3. Mieszko II		c. książę, władca polski (1034-1058), syn Mieszka II, w 1038 został pozbawiony władzy przez możnych i usunięty z kraju; powrócił do Polski w 1039 r. dzięki pomocy udzielonej przez cesarza Henryka III; udało mu się odzyskać poszczególne dzielnice kraju (Małopolskę, Mazowsze, Pomorze Gdańskie, Śląsk) i ponownie zjednoczyć kraj; jego panowanie charakteryzuje się ponowną odbudową struktur administracyjnych państwa; przeprowadził reformę wojska, w której podstawę stanowili osadzeni na ziemi rycerze, którzy mieli obowiązek stawić się na żądanie władcy wraz z uzbrojeniem nabytym na własny koszt.
4. Henryk II		d. cesarz Bizancjum, który panował w VI w.; wybitny wódz, prawodawca, namiestnik boży, uważany za równy apostołom; podbił Italię, północno-zachodnią Afrykę, południową Hiszpanię i Sycylię.
5. Mahomet		e. biskup Pragi; został wysłany przez Bolesława Chrobrego z misją chrystianizacją do Prus, gdzie poniósł męczeńską śmierć; jego zwłoki zostały wykupione przez Chrobrego i umieszczone w katedrze gnieźnieńskiej; papież Sylwester ogłosił go świętym.
6. Św. Wojciech		f. cesarz niemiecki, następca Ottona III; był przeciwnikiem Bolesława Chrobrego z którym prowadził wojny w latach 1002-1018; w wyniku wojen polsko-niemieckich Cesarstwo Niemieckie utraciło na rzecz Polski Milsko i Łużyce; sprzeciwiał się koronacji Chrobrego na króla Polski.
7. Kazimierz Odnowiciel		g. władca polski w latach (1025-1034), syn Bolesława Chrobrego; w wyniku najazdu Niemiec i Rusi w 1031 r. utracił władzę w Polsce, a rządy przejął jego przyrodni brat Bezprym; w 1032 r. odzyskał władzę, ale został zmuszony do zrzeczenia się korony królewskiej i zaakceptować utratę przez Polskę Milsko i Łużyc oraz Grodów Czerwieńskich.
8. Mieszko I		h. przywódca Arabów po śmierci Mahometa, nosił tytuł kalifa, który był jednocześnie przywódcą religijnym i politycznym; podbił terytoria należące do Persji i Bizancjum, m.in. Palestynę, Syrię, Egipt, Mezopotamię i część Azji Mniejszej.
1.	2.		3.	4.	5.	6.	7.	8.
d	h		g	f	a	e	c	b

Zadanie 4 (6 pkt)

Poniższe stwierdzenia przedstawiają przyczyny i skutki wielkiej schizmy wschodniej. Postaw lite­rę „P” przy stwierdzeniach prawdziwych i literę „F” przy tych, które są nieprawdziwe.

1) Na terenach wschodnich obrzędy religijne odprawiano w języku greckim.

2) W zachodniej Europie językiem obrzędowym w Kościele był język grecki.

3) Spór pomiędzy Rzymem a Konstantynopolem dotyczył pochodzenia Matki Boskiej.

4) W XI w. miała miejsce rywalizacja pomiędzy patriarchą Konstantynopola a biskupem Rzymu (papieżem) o prymat w świecie chrześcijańskim.

5) Bezpośrednią przyczyną schizmy było zamknięcie w Konstantynopolu przez patriarchę bizantyńskiego kościołów w obrządku łacińskim.

6) Skutkiem schizmy był podział chrześcijaństwa na dwa wyznania: prawosławie (rzymskokatolickie - zachodnie, łacińskie) i katolicyzm (wschodnie, greckie).

1	2	3	4	5	6
P	F	F	P	P	F

Zadanie 5 (1 pkt)

Poniżej w ramce są podane obrzędy i zwyczaje Kościoła katolickiego i Kościoła prawosławnego. Wybierz przykłady dotyczące Kościoła prawosławnego i wpisz je do pustej ramki.

nie uznają dogmatu o nieomylności papieża; uznają dogmat o nieomylności papieża; chrzest poprzez pokropienie wodą; tradycja kulturalna oparta na języku łacińskim; Duch Święty pochodzi od Ojca; nie uznają zwierzchnictwa papieża, którego uważają jedynie za biskupa Rzymu; uznają zwierzchnictwo papieża; dużą rolę odgrywa kult (obrazów) ikon, relikwii, świętych i Matki boskiej, zakazane jest natomiast oddawanie czci rzeźbom, a także udzielanie odpustów; nie uznawanie Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny; komunia jest udzielona tylko w jednej postaci - chleba; chrzest poprzez zanurzenie; na czele kościoła stoi patriarcha Konstantynopola; komunia jest udzielona pod dwiema postaciami - chleba i wina; Duch Święty od Ojca i Syna; grecka tradycja kulturalna; uznawanie Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny;

Kościół prawosławny

nie uznają dogmatu o nieomylności papieża; nie uznają zwierzchnictwa papieża, którego uważają jedynie za biskupa Rzymu; Duch Święty pochodzi od Ojca; dużą rolę odgrywa kult (obrazów) ikon, relikwii, świętych i Matki boskiej, zakazane jest natomiast oddawanie czci rzeźbom, a także udzielanie odpustów; nie uznawanie Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny; chrzest poprzez zanurzenie; na czele kościoła stoi patriarcha Konstantynopola; komunia jest udzielona pod dwiema postaciami - chleba i wina; grecka tradycja kulturalna;

Zadanie 6 (6 pkt)

Uzupełnij tekst. Odpowiedzi są podane w ramce.

jałmużna, modlitwa, Mekka, post, pielgrzymka, publiczne wyznanie wiary,

Według Koranu każdy pobożny muzułmanin powinien przestrzegać pięciu podstawowych zasad, tzw. filary islamu. Pierwszą z nich dotyczy publicznego wyznania wiary: „Nie ma Boga oprócz Allacha, a Machomet jest jego wysłannikiem”. Druga to modlitwa, którą pobożny muzułmanin zwrócony w stronę Mekki odmawia co najmniej 5 razy dziennie. Trzecim obowiązkiem jest jałmużna, czyli świadczenie pomocy ubogim. Czwarty filar islamu stanowi post w miesiącu ramdan. Wówczas nie wolno od wschodu do zachodu słońca jeść, pić, palić ani współżyć płciowo. Piątym podstawowym obowiązkiem każdego muzułmanina jest odbycie pielgrzymki do Mekki, przynajmniej jeden raz w życiu.

Zadanie 7 (2 pkt)

Wykonaj polecenia.

a) W ramkach opisane są obszary, które wchodziły w skład monarchii Karola Wielkiego. Na mocy układu w Verdun (843 r.) zostały podzielne pomiędzy wnuków Karola Wielkiego. Przyporządkuj opisane obszary z imionami władców, którzy panowali na tych terytoriach. Odpowiedzi wpisz przy odpowiednich numerach rzymskich. Odpowiedzi są podane w ramce.

Lotar, Karol Łysy, Ludwik Niemiecki

I. II. III.

I. Karol Łysy II. Ludwik Niemiecki III. Lotar

b) Na mapie konturowej zaznaczone są numerami państwa, które powstały na mocy układu w Verdun. Wpisz przy odpowiednich numerach nazwy tych państw, które powstały po 843 r. W ramce podane są odpowiedzi.

Królestwo Włoch z Lotaryngią, Niemcy (Królestwo Wschodnio-Frankijskie), Francja (Królestwo Zachodnio-Frankijskie)

I. Francja (Królestwo Zachodnio-Frankijskie)

II. Królestwo Włoch z Lotaryngią

III. Niemcy (Królestwo Wschodnio-Frankijskie)

Zadanie 8 (1 pkt)

Odpowiedz na pytanie. Jakie były skutki podziału monarchii karolińskiej?

• koniec istnienia monarchii karolińskiej,

• utrata znaczenia władzy cesarskiej, a w końcu jej zupełny zanik,

• powstanie na terenie Europy Zachodniej nowych państw.

Zadanie 9 (1 pkt)

Wymień pierwsze państwa słowiańskie.

1) Państwo Wielkomorawskie, 2) Księstwo Czeskie, 3) Serbia i Chorwacja, 4) Ruś Kijowska.

Zadanie 10 (6 pkt)

Mapa konturowa przedstawia granice Polski za panowania Bolesława Chrobrego. Wykonaj następujące polecenia.

a) Zaznacz na mapie literą „A” miejscowość, gdzie utworzono w Polsce w 1000 r. arcybiskupstwo.

b) Zaznacz na mapie literami „B” miejscowości, gdzie w 1000 r. utworzono w Polsce nowe biskupstwa.

c) Zaznacz na mapie literami „ML” Milsko i Łużyce.

d) Zaznacz na mapie literą „C” Grody Czerwieńskie.

e) Zaznacz na mapie literą „T” kraje, które udało się na krótki czas opanować Bolesławowi Chrobremu.

f) Zaznacz na mapie literą „W” miejsce, które było celem misji chrystianizacyjnej św. Wojciecha.

Zadanie 11 (2 pkt)

Odpowiedz na pytanie.

a) Kiedy miał miejsce Zjazd Gnieźnieński. Jakie podjęto decyzję na Zjeździe Gnieźnieńskim?

• Zjazd Gnieźnieński miał miejsce w Gnieźnie w 1000 r.,

• podarowanie przez Ottona III księciu polskiemu diademu cesarskiego oraz kopii włóczni św. Maurycego (symbol władzy królewskiej),

• wyrażenie zgody na koronację Bolesława Chrobrego,

• utworzenie metropolii w Gnieźnie, której podlegały trzy nowe biskupstwa (obok istniejącego wcześniej biskupstwa misyjnego w Poznaniu) - w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu, które podlegały jedynie zwierzchności papieża.

b) Jakie znaczenie miał Zjazd Gnieźnieński?

• potwierdzenie przez Ottona III i papieża niezależności kościoła polskiego od arcybiskupstwa w Magdeburgu.

• poprzez zgodę cesarza na koronację Bolesław Chrobrego potwierdzała niezależność księcia polskiego jako suwerennego władcy.

PUNKTACJA

- 13 - ndst

14 - 23 - dop

24 - 34 - dst

35 - 41 - db

42 - 46 - bdb

C

ML

B

B

B

A

Y

X

Konstantynopol

środkowa cześć monarchii karolińskiej tzw. Królestwo Italii i Lotaryngii (północne Włochy, Lotaryngia, tereny dzisiejszej Belgii i Holandii), gdzie ludność posługiwała się językiem włoskim; otrzymał tytuł cesarski oraz zwierzchność nad starszymi braćmi.

zachodnia cześć monarchii karolińskiej (Francja), którą zamieszkiwała ludność zromanizowaną posługująca się językiem francuskim.

wschodnia cześć monarchii karolińskiej (Niemcy), którą zamieszkiwała ludność posługiwała się językiem germańskim.

T

T

T

W

---