TEMAT: WCZESNA I ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ.
Wczesna dorosłość.
Wiek 22 - 29 lat.
oderwanie się od rodziny.
zawarcie małżeństwa
przystosowanie się do partnera
wejście w rolę rodzicielską
rozpoczęcie pracy zawodowej (wdrożenie się do niej)
podnoszenie własnych kwalifikacji
konfrontowanie z rzeczywistością swoich marzeń do miejsca w świecie dorosłych
próba stworzenia kontaktu pomiędzy osobą doświadczoną, a niedoświadczoną(mentor=uczeń)
autonomia i niezależność kontra oczekiwania społeczne do zaangażowania się w życie społeczne.
Wiek 29 - 33 lat.
Ocena dokonanych wyborów życiowym zakończona kryzysem, gdy taka ocena jest negatywna.
Wiek 33 - 40 lat.
Skupienie się na jednej formie aktywności,
Zwiększanie swego autorytetu, niezależności i samowystarczalności
pozostanie w zgodzie z przyjętymi wartościami
uniezależnianie się od społecznych zakazów i nakazów.
Średnia dorosłość.
próba podejmowania samodzielnych stanowisk, funkcji kierowniczych.
próba utworzenia obowiązków społecznych
pomoc dzieciom w usamodzielnianiu się (emocjonalna zgoda na ich odejście - przystosowanie się do życia w „opuszczonym gnieździe)
opieka nad starzejącymi się rodzicami i pogodzenie się z oznakami zbliżającej się starości własnej ( pogarszanie się zdrowia i kondycji fizycznej)
Wiek 40-45 lat.
ocena przeszłości
integrowanie antagonistycznych tendencji: stary/młody, męski/kobiecy itp.
Wiek 45-50 lat.
zdobycie szczytu swoich możliwości
świadomość stylu spędzenia wolnego czasy, swych dążeń i planów zawodowych jak i rodzinnych.
syndrom pustego gniazda - to specyficzny stosunek rodziców (zwłaszcza matek) wobec dorosłego dziecka opuszczającego dom rodzinny, wyrażający się dążeniem do pozostawania w bliskości swego dziecka, utrzymywania z nim relacji na znanych dotychczas zasadach, bez uwzględniania zmian, jakie zaszły w życiu dziecka.
Wiek 50 - 55 lat.
Oszacowanie swoich osiągnięć
podjęcie próby zmian w nieudanych dziedzinach życia.
Wiek 56 - 60 lat.
Okres wykorzystania osiągnięć i zdobyczy ( realizacja ambicji z lat czterdziestych )
Integracja osobowości.
znalezienie równowagi między własną autonomią, a realizowanie podjętych zobowiązań i działaniami wynikającymi z poczucia odpowiedzialności.
akceptacja własnych ograniczeń bez rezygnacji zarazem z tego, co leży w sferze możliwości.
zachowanie poczucia własnej wartości.
pogodzenie się z rozbieżnością między swoimi marzeniami i planami, a rzeczywistymi osiągnięciami.
Zdolność do rozumowania postformalnego.
przejaw postępu zdobywania doświadczenia życiowego będącego udziałem osób dorosłych wyznaczających charakter dalszego rozwoju intelektualnego
podstawowe atrybuty ww. myślenia to jego relatywistyczny i dialektyczny charakter.
Rozwój krytycyzmu myślenia -wynika z decentracji wielości możliwych do przyjmowania punktów widzenia, przejawia się w myśleniu dorosłych zrozumieniu subiektywnego charakteru wiedzy - człowiek uświadamia są, że są różne rozwiązania problemu i na wiele pytań nie ma ostatecznych odpowiedzi.
Myślenie zgodne z zasadą dialektyki, czyli formułując kolejno tezę, antytezę i syntezę.
Umiejętność odkrywania problemów - chodzi tu problemy subiektywnie ważne, dzięki czemu może decydować, któe problemy warto podejmować.
Kształtowanie wiedzy eksperymentalnej - element poznawczy w dorosłości.
Osiąganie w określonej dziedzinie działania (związanej z pracą lub hobby) poziomu znawstwa czy mistrzostwa. Oznacza to opanowanie bogatej wiedzy i wielu specyficznych umiejętności, a także zdolności optymalnego organizowania informacji, dzięki czemu na bazie doświadczenia wie, które w kontekście danego zadania czy sytuacji są najlepsze. Te najlepsze działania na ogół wybiera automatycznie, co zwiększa szybkość jego pracy i uwalnia zasoby poznawcze (pozwalając na przykład jednoczesne zajmowanie się czymś innym ).
Mądrość - określenie osiągnięć rozwojowych w dorosłości.
Na charakterystykę człowieka mądrego składają się takie cechy jak:
a. ostrożność (wynikająca z relatywizmu myślenia)
b. zdolność kierowania własnym życiem na drodze odkrywania ważnych subiektywnie problemów
c. stawianie sobie wartych rozwiązania zadań, zdrowy rozsądek zdobyty dzięki doświadczeniu.
Tak rozumiana mądrość nazywa się mądrością pragmatyczną, by odróżnić ją od mądrości transcendentnej, która oznacza poczucie wewnętrznej wolności i dystansu wynikającego z wykroczenia poza „własne ja”, co może znamionować filozofię życiową człowieka w późnej dorosłości
Ciekawostka - 5 irracjonalnych przekonań typowych dla wieku średniego wg Rogera Goulda:
bezpieczeństwo może trwać wiecznie,
śmierć nie może zdarzyć się ani mnie, ani moim bliskim,
niemożliwe jest życie bez partnera,
nie ma alternatywy dla życia w rodzinie,
jestem niewinny.