Krótka historia zmian nauki Świadków Jehowy
„Wszystko badajcie, a co szlachetne zachowujcie” (1 Tes 5:21)
PRZEDMOWA
Niniejsza książka ma na celu przedstawienie krótkiej historii zmian nauki Świadków Jehowy oraz ukazanie mechanizmów ich działania. Mamy nadzieje, iż praca ta umocni wiarę ewangelicznie wierzących chrześcijan oraz zachęci szukających prawdy do dalszego wysiłku w celu jej poznania. Zamiarem autora było nie tylko przedstawienie historii zmian nauki świadków Jehowy, ale i obrona wartości ewangelicznych. Książka nie wyczerpuje w całości podejmowanego tematu ze względu na jej ograniczony charakter. Mamy nadzieję, że pozycja ta uporządkuje wiedzę osób skrzywdzonych przez Organizację Świadków Jehowy, a innym pozwoli na zrozumienie ich błędów i przygotuje do merytorycznych dyskusji. Książkę tę można polecić wszystkim gorliwie szukającym prawdy, zarówno Świadkom Jehowy, jak i chrześcijanom. Jednym „otworzy oczy" innym pozwoli uniknąć wewnętrznego rozdarcia. Zaletą tej pracy jest prosty i zrozumiały dla Czytelników bez wykształcenia teologicznego język. Jesteśmy przekonani, że pozycja ta spotka się z życzliwym przyjęciem Czytelników. W miejscu tym chciałbym podziękować ks. dr Andrzejowi Perzyńskiemu za okazaną pomoc, liczne uwagi i spostrzeżenia, które pozwoliły uniknąć wielu potknięć i niejasności. Wyrazy szczególnej wdzięczności należą się wydawnictwu „Kompas II" które profesjonalnie przygotowało te pozycję do druku. Zapraszamy do lektury!
SŁOWO DO ŚWIADKÓW JEHOWY
Pozycja ta powstała również z myślą o Tobie. Wiemy, że zabrania Ci się czytania książek i opracowań nie związanych z wydawnictwem Organizacji Świadków Jehowy. Jeśli jednak uczciwie poszukujesz prawdy, to podejmij wyzwanie i przeczytaj ją. Rozsądny człowiek nie odrzuca tego, czego nie zna i nie uprzedza się. Zapraszamy Cię do lektury i polemiki, w duchu miłości Chrystusowej.
l. METODY EWANGELIZOWANIA
I. PRZYCZYNY SUKCESÓW ŚWIADKÓW JEHOWY
Świadkowie Jehowy choć często lekceważeni, nie są - jakby mogło się pozornie wydawać - mało znaczącym ruchem religijnym o ograniczonym zasięgu oddziaływania. Członkowie Organizacji obecni są w niemal wszystkich krajach świata, a w Polsce stanowią trzecie pod względem liczebności wyznanie. Nie jest sprawą prostą określić czym jest Organizacja Świadków Jehowy. Wiadomo, że służy Akcyjnemu Towarzystwu Strażnica, do którego należy około 400 akcjonariuszy. Oni to czerpią zyski z działalności wydawniczej. Literaturę wykupują szeregowi członkowie, rozprowadzając ją później po domach. Dwutygodnik „Strażnica” nr. 1 ze stycznia 2000 r. ma nakład 22.398.000 egz. i ukazuje się w 132 językach miesięcznie tj. 45.000.000 egz. co rocznie daje blisko 540.000.000 egz. Inne pismo, które od 1996 r. wydawane jest jako dwutygodnik „Przebudźcie się” wychodzi w nakładzie 20.000.000 egz. i ukazuje się w 83 językach. Rocznie, osiąga nakład blisko 450.000.000 egz. Oba wyżej wymienione pisma rocznie wydawane są w ilości ponad 900.000.000 egz. Jeśli dodać do tego jeszcze inną literaturę, jak np. „Człowiek poszukuje Boga” - 15.000.000, w 32 językach (do 1999 r.), „Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata”, w 18 językach (również pismem Braille'a), od sierpnia 1950 r. do 1994 r. - 81.500.000, to można dostrzec skalę problemu.
Aktualnie jest na świecie blisko 6.000.000 świadków Jehowy, a wraz z rodzinami liczba ta wynosi ponad 14.000.000, w 233 krajach. Początki Organizacji na ziemiach polskich były skromne: Jak informuje jedna z ich publikacji, w maju 1910 r. odbyło się spotkanie z Charlesem Russellem w Warszawie, w którym uczestniczyło „około 20 osób”, a „otrzymane zachęty wzbudziły taki entuzjazm, że trzech braci zgłosiło się do pracy pionierskiej”. Z innych źródeł wiemy, że we wspomnianym spotkaniu wzięło udział 12 osób z całej Polski, a zaledwie 3 osoby podjęły się kolportażu wydawnictw „Strażnicy”. Dzisiaj w Polsce jest ich około 124.000. Rocznie przechodzi do Świadków Jehowy około 7.000 osób, głównie katolików. Zdaniem świadków Jehowy ubogi był 1999 r. bo tylko 4.070 osób przystąpiło do Organizacji.
Należałoby postawić pytanie: co powoduje, że posiadają trzecie miejsce pod względem liczby wyznawców w Polsce po Kościele Rzymsko-Katolickim i Prawosławnym? Odpowiedzi jest co najmniej kilka. Są bardzo aktywni, ponieważ każdy z nich zobowiązany jest poświęcić minimum 10 do 12 godzin miesięcznie na głoszenie, z którego składa szczegółowy raport w zborze. W roku 1999 członkowie sekty w Polsce poświęcili na chodzenie „od domu do domu” blisko 14.500.000 godzin i zorganizowali ponad 40.000 tzw. „studiów biblijnych” z osobami zainteresowanymi ich wiarą. Tę samą pracę prowadzą w ponad 230 krajach świata, gdzie codziennie odbywają się domowe studia biblijne.
Świadkowie Jehowy są ciągle szkoleni na temat najskuteczniejszego przekazywania „ewangelii”. Innym atutem jest ich odpowiednie zachowanie: uprzejmość, serdeczność, życzliwość, które są jedynie przynętą i zachętą. Sprawne posługiwanie się Biblią oraz popieranie swych wywodów cytatami także robią wrażenie na rozmówcy i wzbudzają zaufanie. Podobnie jak schludnie ubrany i uśmiechnięty świadek. Pomagają im w tym starannie opracowane książki i kolorowe czasopisma rozdawane bezpłatnie. Płacą za nie sami wyznawcy.
Treścią ich są aktualne problemy życia rodzinnego i codziennego, a pseudonaukowy język, świeży i atrakcyjny czyni z nich „jedną z najgroźniejszych sekt w Polsce”. Świadkowie wykorzystują też słabą znajomość zasad wiary wyznawców innych denominacji. Jednak największym ich atutem jest moc propagandowa i materialna. „Świadków Jehowy obowiązuje dziesięcina od dochodu, datki do trzech skrzynek w zborze a także datki przy okazji zgromadzeń okręgowych i kongresów (...) Organizacja wywiera również nacisk psychiczny, by oddawano biżuterię, papiery wartościowe, zrzekano się nieruchomości na rzecz Towarzystwa itp.”.
W nauce Świadków istnieje problem częstych zmian teologii. Niniejsze opracowanie oparte jest na najnowszych publikacjach Towarzystwa Strażnica, wydanych do użytku wewnętrznego jak i ogólnodostępnych, a przeznaczonych do prowadzenia „pracy misyjnej” i nauczania.
Aby naukę Świadków właściwie zrozumieć i ocenić należy porównać ją ze źródłem wiary i skierować się do Słowa Bożego: „Wszelkie Pismo, od Boga natchnione [jest] i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości - aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu” (2Tm.3,16).
II. KRÓTKA HISTORIA ZMIAN NAUKI ŚWIADKÓW JEHOWY
Pojawienie się Świadków Jehowy nie było nagłe. Byli oni jedną z gałęzi ruchu religijnego zwanego adwentyzmem. Twórcą adwentyzmu był baptysta William Miller (1782-1849), amerykański farmer ze stanu Nowy Jork. Ogłosił on w roku 1818, że ustalił datę powtórnego powrotu Jezusa i zbliżającego się końca świata. Wskazał na 1843 r. Po wielkim rozczarowaniu wyznaczył kolejną datę na 22 października 1844 r. Kiedy i ta data zawiodła Miller przyznał się do błędów. Rok ten uważa się za powstanie kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Po śmierci Millera ruch adwentystyczny (millerowski) podzielił się na trzy ugrupowania.
Z jedną z takich grup zetknął się założyciel dzisiejszych Świadków Jehowy Charles Russell. Miało to miejsce w 1874 r.
1.1. Charles Taze Russell (1852-1916)
Jego rodzice byli prezbiterianami. W wieku 9 lat stracił matkę. Karol (Charles) dużo rozmyślał o losie matki po śmierci. Myśli o tym, że matka może być w piekle nie dawały mu nigdy spokoju. W wieku 18 lat przeżywa kryzysy wiary, co przejawia się w częstej zmianie wyznań religijnych. Zostaje kongregacjonalistą, działaczem YMCA, interesuje się religiami Wschodu, a od 1868 r. jest sympatykiem adwentystów z Ruchu Okrzyku Północy. W 1870 r. spotyka wędrownego kaznodzieję-adwentystę, Jonasa Wendella, który przekonuje Russella o odrzuceniu nauki o istnieniu piekła i nieśmiertelności duszy, a także o idei bliskiego przyjścia Chrystusa. Później nauki te będą stanowić fundament wierzeń i nauki Świadków Jehowy. Od 1870 r. zaczyna wraz z pięcioma osobami samodzielnie rozważać Biblię. Wzorem adwentysty Georga Storssa (1796-1879) starał się obliczyć datę końca świata uwzględniając wymiary piramidy Cheopsa, a w 1876 r. Nelson H. Barbour („Adwentyści Powtórnego Przyjścia") przekonuje go o niewidzialnej obecności Chrystusa od roku 1874. Russell uważa (do 1881 r.), że Chrystus będzie widzialny i później będzie ukazywał się ludziom. Wyznacza tzw. „Dzień Jehowy", czyli czas od 1874 do 1914 r. - 40-letni okres żniw zakończony nadejściem Królestwa Chrystusa i rozbiciem „Królestwa Pogan". W 1878 r. spodziewa się, że wraz ze swoimi sympatykami pójdzie do nieba, aby potem oświadczyć, że w tym właśnie roku, 1 lipca zaczęło się zmartwychwstanie klasy niebiańskiej.
W 1879 r. powstaje czasopismo, „Strażnica Syjonu i Zwiastowania Obecności Chrystusa". Nadal oczekuje zabrania do nieba, oraz przywrócenia Izraela jako narodu w Palestynie. W „Wykładach Pisma Świętego" (Tom II-VI, wyd. 1889-1904) naucza, że wymiary piramidy Cheopsa potwierdzą jego wyliczenia dotyczące końca świata, prorokuje też o pojawieniu się przeciwników krzyża. Członkowie zarejestrowanej w 1884 r. Organizacji Syjońska Strażnica Towarzystwo Traktatowe, noszą na znak poświęcenia znaczek przedstawiający krzyż w koronie (do 1936 r., kiedy to kolejny przywódca J.F. Rutherford zabrania noszenia tego symbolu).
W 1896 r. następuje zmiana nazwy Organizacji na Strażnica Towarzystwo Biblijne i Traktatowe. W „Strażnicy" z 15.IX.1910 r. uważa się, że jego „Wykłady Pisma Świętego" nie tylko porządkują Biblię, ale też bez nich nie można jej zrozumieć. Spodziewa się, że w 1914 r. upadną wszystkie struktury świata i kościołów. Nastąpi zmartwychwstanie umarłych, świętych Starego Testamentu, oraz zabranie badaczy do nieba (pierwszy raz oczekiwał tego w 1878 r.). Potem przesuwa terminy na lata 1915 i 1918.
Aż do 1913 r. zwolennicy Russella nie posiadali oficjalnej nazwy. Określano ich jako „ludzi brzasku tysiąclecia", „ludzi Strażnicy", czy też od nazwiska przywódcy russellitami. W roku 1913 Russell nadał ruchowi nazwę Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma Świętego.
Russell umiera 31 października w 1916 r. w pociągu w drodze powrotnej po serii wykładów „Świat się pali". Na nagrobku umieszczono mu napis „Anioł Laodycejski", nawiązując do fragmentu z Apokalipsy 3,14 („Aniołowi Kościoła w Laodycei napisz: To mówi Amen, Świadek wierny i prawdomówny, Początek stworzenia Bożego"), a obok grobu umieszczono miniaturę piramidy Cheopsa.
Russell kazał wykreślić niektóre fragmenty z Pisma Świętego, które nie zgadzały się z jego nauką. A oto wykaz niektórych z nich (teksty pochodzą z Biblii Warszawskiej (BW), Wydanie I, Warszawa 1975).
Mk.16:9-20: „I powstawszy z martwych wczesnym rankiem, w pierwszy dzień tygodnia, ukazał się najpierw Marii Magdalenie, z której wypędził siedem demonów. Ona poszła i oznajmiła to tym, którzy z nim przebywali, a którzy się smucili i płakali. Lecz oni, gdy usłyszeli, że żyje i że się jej ukazał, nie uwierzyli. A potem ukazał się w innej postaci dwom z nich, gdy szli do wsi. Oni też wrócili i opowiedzieli pozostałym, ale i tym nie uwierzyli. Na koniec ukazał się jedenastu uczniom, gdy siedzieli u stołu, i ganił ich niewiarę i zatwardziałość serca, że nie uwierzyli tym, którzy go widzieli zmartwychwskrzeszonego.
I rzekł im: Idąc na cały świat, głoście ewangelię wszystkiemu stworzeniu. Kto uwierzy i ochrzczony zostanie, będzie zbawiony, ale kto nie uwierzy, będzie potępiony. A takie znaki będą towarzyszyły tym, którzy uwierzyli: w imieniu moim demony wyganiać będą, nowymi językami mówić będą, węże brać będą, a choćby coś trującego wypili, nie zaszkodzi im. Na chorych ręce kłaść będą, a ci wyzdrowieją.
A gdy Pan Jezus to do nich powiedział, został, został wzięty w górę do nieba i usiadł po prawicy Boga. Oni zaś poszli i wszędzie kazali, a Pan im pomagał i potwierdzał ich słowo znakami, które mu towarzyszyły".
Łk.22,43: „I ukazał mu się anioł z nieba, umacniając go".
Łk.23,34: „A Jezus rzekł: Ojcze, odpuść im, bo nie wiedzą, co czynią. A przy dzieleniu się jego szatami rzucali losy".
J.5,25: „Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, zbliża się godzina, owszem już nadeszła, kiedy umarli usłyszą głos Syna Bożego i ci, co usłyszą, żyć będą".
1P.2,5: „I wy sami jako kamienie żywe budujcie się w dom duchowy, w kapłaństwo święte, aby składać duchowe ofiary przyjemne Bogu przez Jezusa Chrystusa".
2P.1,1: „Szymon Piotr, sługa i apostoł Jezusa Chrystusa, do tych, którzy dzięki sprawiedliwości Boga naszego i Zbawiciela Jezusa Chrystusa osiągnęli wiarę równie wartościową co i nasza".
Jk.5,16: „Wyznawajcie tedy grzechy jedni drugim i módlcie się jedni za drugich, abyście byli uzdrowieni. Wiele może usilna modlitwa sprawiedliwego".
Ap.5,3: „I nikt w niebie ani na ziemi, ani pod ziemią nie mógł otworzyć księgi ani do niej wejrzeć".
Ap.5,13: „I słyszałem, jak wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i w morzu, i wszystko, co w nich jest, mówiło: Temu, który siedzi na tronie, i Barankowi, błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc na wieki wieków".
Russell odrzucał tradycję Kościoła i świadectwa wiary Ojców Kościoła, ale bronił Ariusza odrzucającego naukę o Trójcy. Negował też spowiedź, modlitwy za umarłych, sakrament chrztu i kapłaństwa. Sprzeciwiał się nauce o nieśmiertelności duszy i zaprzeczał istnieniu piekła. Mianem „Babilonu" określił kościoły chrześcijańskie a „Antychrystem" - papieża. Przyjął ideę millenaryzmu. Uczył, że Bóg jest jeden i ma na imię Jehowa-Ojciec. Jezus był człowiekiem a po śmierci na krzyżu zmartwychwstał, otrzymując naturę boską, niższą od Jehowy. Duch święty nie jest osobą, lecz energią, którą posługuje się Jehowa. Biblia jest podstawą nauki Russella, ale korzysta także ze źródeł pozabiblijnych, np. jak już wspomniano obliczał koniec świata
Według długości korytarzy piramidy Cheopsa. Wyróżniał kilka etapów Bożego Planu Zbawienia, dzieląc świat na okresy:
Pierwszy świat, to okres od grzechu Adama i Ewy do potopu. Ludzie i Aniołowie nie wywiązali się ze swoich zadań.
Drugi świat, to obecny zły świat. Dzieli się on na:
2.1. wiek patriarchów - od Noego do Jakuba syna Izaaka i jest to czas zainteresowania się pojedynczymi osobami,
2.2. wiek żydowski - od Jakuba do upadku Jerozolimy i jest to czas zainteresowania się jednym narodem,
2.3. siedem czasów pogan - od upadku Jerozolimy do 1914 r.,
2.4. okres łaski dla Żydów - do 33 r. tzn. do ukrzyżowania Jezusa,
2.5. wiek ewangelii, tu Bóg powołuje stadko 144.000 wybranych,
2.6. „czas żniwa", lub inaczej zwany też „Dniem Jehowy", od 1874 r. tzn. niewidzialnego powrotu Chrystusa do 1914 r.
2.7. 1914 - to rok porwania do nieba Badaczy Pisma Świętego i koniec istnienia „Babilonu" (wszelkiej religii).
Trzeci świat - od roku 1914, „Wiek Tysiąclecia", to czas restytucji.
Ludzi Russell dzieli na trzy klasy:
1 klasa - w niebie; świętych poświęconych małe stadko 144.000, oraz wielki tłum wg Ap.7,9, który uzna Chrystusa w Dniu Jehowy i dołączy do „stadka".
2 klasa - to mieszkańcy ziemi. A restytucja, to czas odnowy dla ludzi, którzy nie posłuchali Russella. Jednak będąc pod kierunkiem sprawiedliwych Starego Testamentu, mają czas na poprawę.
3 klasa - to unicestwienie (niebyt, nieistnienie, nicość), dla ludzi z drugiej klasy oznacza to „śmierć drugą", bowiem po okresie 1000 lat nie poprawili się.
Do śmierci K. Russella Badacze Pisma Świętego „studiowali" jego sześciotomowe „Wykłady" a „Strażnica", ukazująca się od 1879 r., odgrywała tylko pomocniczą rolę. Radykalna zmiana nastąpiła dopiero, kiedy nowy prezydent Rutherford nakazał pilne studiowanie „Strażnicy" (od roku 1922). Pierwsze wydanie „Strażnicy Syjonu i Zwiastowania Obecności Chrystusa" w 1879 r. wychodzi w nakładzie 6.000 egz. W 1904 r. wzrasta do 25.000 egz., a w 1943 wynosi już 50.000. W roku 2000 nr 1 ze stycznia ukazał się w nakładzie 22.398.000 egz., w 132 językach.
Ruch Badaczy zbudowany był z grup luźno powiązanych ze sobą, a każda z nich była niezależna i wybierała spośród siebie Starszych. Zbory nie podlegały żadnej władzy centralnej. Dopiero następca Russella, Rutherford z tego luźno powiązanego ze sobą ruchu uczyni prężną organizację, „karnie zorganizowaną, religijną dyktaturę".
1.2. Joseph (Judge) Franklin Rutherford (1869-1942)
Pochodził z rodziny baptystów. Z badaczami zetknął się w 1894 r. i rychło wstąpił w ich szeregi, a od 1907 r. był adwokatem i radcą prawnym Towarzystwa Strażnica. Dnia 6 stycznia 1917 r. wybrany został na nowego przywódcę Badaczy. Zmienia niektóre z nauk Russella. Wyznacza koniec świata na 1918 r., a rok 1914 wyznaczający jego kres uważa za dzieło szatana. „Założenie Królestwa w Palestynie prawdopodobnie nastąpi w roku 1925, w dziesięć lat później, aniżeli obliczaliśmy początkowo". Zdaniem Rutherforda to biskup Rzymu siedzi na białym koniu, wg Ap.6,2 (dzisiaj świadkowie uważają, że jest nim Jezus). W połowie 1918 r. za występowanie przeciw pełnieniu służby wojskowej zostaje skazany na 20 lat więzienia. Po złożeniu kaucji w wysokości 10.000 dolarów wychodzi na wolność, stając się „męczennikiem za wiarę" („Strażnica" z 1919 r. podaje, że kosztowało to 80.000 dolarów, inne źródła podają, że wykupił się za sumę 20.000 dolarów). Swym wyznawcom wskazał na teksty biblijne rzekomo mówiące o jego cierpieniu i misji: „Zaprawdę powiadam wam: Postawi go nad całym swoim mieniem" (Mt.24,47); „Lecz przed tym wszystkim podniosą na was swe ręce i będą was prześladować. Wydadzą was do synagog i do więzień oraz z powodu mojego imienia wlec was będą do królów i namiestników" (Łk.21,12).
Dokonuje też zmian instytucjonalnych (zaprowadza „teokrację", wprowadza funkcję „Starszego zboru", mianowanego przez Brookłyn) i doktrynalnych twierdząc, że „duch zmarłego Russella wszedł w niego" .
W 1920 r. całkowicie zrywa z nauką poprzednika. W 1922 r. Rutherford zabrania swobodnej dyskusji na zebraniach a „Strażnicę" zaopatruje w tzw. „pytania berjońskie" (od Berei, wg Dz.17,10n gdzie: „codziennie badali Pisma, czy istotnie tak jest") rzekomo inspirowane przez Boga. W ten sposób wyeliminował „Wykłady" Russella. Wyznacza w 1922 r. datę końca świata na rok 1925 oraz zapowiada zmartwychwstanie Abrahama, proroków Starego Testamentu i koniec świata. Ogłasza też, że Chrystus króluje w niebie od 1914 r. (wcześniej mówiono o roku 1878), a w 1918 r. przyszedł na inspekcję odrzucając chrześcijaństwo. Naucza, że Eliaszem wg Mt.11,14 („A jeśli chcecie przyjąć, to on jest Eliaszem, który ma przyjść") są jego zwolennicy pouczający narody od 1919 r. (Russell uczył, że Eliaszem jest Chrystus, oraz zwolennicy Russella od l wieku po nar. Chr. do 1874 r.). Szatan ma swoją organizację na Ziemi, ale Jehowa od 1922 r. posługuje się też Badaczami na Ziemi i w niebie.
„Ohydą spustoszenia" (wg Mt.24,15: „Gdy więc ujrzycie na miejscu świętym ohydę spustoszenia, którą przepowiedział prorok Daniel - kto czyta, niech rozważa", BW) jest Liga Narodów (następnie ONZ), a wcześniej Russell uczył, że „ohydą spustoszenia" jest papiestwo. Od roku 1922 wprowadza się głoszenie „od domu do domu", (wcześniej Russell drukował swoje kazania za pośrednictwem 2.000 gazet, jako ogłoszenia płatne, docierając w ten sposób do 15.000.000 czytelników tygodniowo). W 1923 r. wprowadza naukę o „jasnym świetle" tzn. tygodniowo wyznacza podział na owce i kozły (wg Mt.25,31-46). Obowiązuje ona do 15.X.1995 r. Do 1923 uczył za Russellem, że podział ten ma być po Armagedonie, w 1000-leciu.
Wprowadza zakaz posiadania brody (obowiązujący do dziś), usuwa krzyż zastępując go palem męczeństwa, zakazuje posługiwanie się obrazami świętych, znosi święta religijne, wprowadza zakaz obchodzenia imienin a patriotyzm jest „wymysłem Szatana". Odrzuca obliczenia Russella oparte na wymiarach piramidy Cheopsa jako „dzieło Szatana". Niespełnione proroctwo roku 1925 kwituje słowami: „Cóż, ośmieszyłem się". Podaje też informację, że do pełnej liczby 144.000 brakuje jeszcze 50.000 członków. Armagedon ma być wojną Jehowy (Russell uczył zaś, że „jakąś rewolucją społeczną"). W latach 1926-1929 naucza, że używanie w nazwie imienia Bożego pochodzi od Szatana (a w 1931 r. nada Badaczom Pisma Świętego nazwę Świadkowie Jehowy). Naucza, że 1918 r. zaczęło się niewidzialne zmartwychwstanie klasy niebiańskiej (Russell mówił o 1878 r.). Od roku 1927 „Niewolnikiem wiernym i roztropnym" (wg Mt.24,45: „Któż jest tym sługą wiernym i roztropnym, którego pan postawił nad swoją służbą, żeby na czas rozdawał jej żywność?") jest nie Russell, lecz klasa niebiańska (tzn. 144.000), zwana później „Kanałem Jehowy" oraz „Kanałem umożliwiającym zrozumienie Biblii". Dokonuje zmian w „służbie polowej". Od 1925 r. kolporterzy już nie mają prawa do pobierania procentu od ilości sprzedanej literatury, lecz całość dochodów muszą odprowadzać do centrali. Nakazuje też pracę w niedzielę na rzecz Towarzystwa, które uważa się za Organizację Bożą Teokratyczną. Wszystkie inne, polityczne, religijne są pod władzą Szatana (w przyszłości kolejny prezydent N. Knorr określi Organizację jako Społeczeństwo Nowego Świata).
Od 1928 r. naucza, że reszta z klasy niebiańskiej (ze 144.000) nie będzie zabrana do nieba przed Armagedonem (Russell nauczał, że do nieba pójdą zanim nastąpi Armagedon). Swoje nauki Rutherford czerpał od ducha, którego Bóg wysłał do niego z „Konstelacji Plejad" . „Władze", (wg Rz.13,1: „Każdy człowiek niech się poddaje władzom zwierzchnim; bo nie ma władzy, jak tylko od Boga, a te, które są, przez Boga są ustanowione", BW), to Jehowa i Jezus (ale tylko do 1962 r.). Chrystus wraca na Ziemię w 1914 r. (Russell mówił o 1874 r.). Wprowadza zakaz przyjmowania szczepionek (który obowiązuje do 1952 r.), ale chwali transfuzję krwi (Russell też się nie sprzeciwiał). Od stycznia 1932 r. (w wydaniu ang. od 15.X. 1931 r.) z okładki „Strażnicy" usuwa krzyż. W roku 1931 r. na zjeździe w Columbus (Ohio) Rutherford zmienia nazwę ruchu na Organizację Świadków Jehowy. Jest to już kolejna zmiana nazwy, począwszy od roku 1884: Stowarzyszenie Strażnicy Syjońskiej, 1896 Strażnica Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, w 1909 r. zmiana nazwy na Stowarzyszenie Trybuny Ludów, aby w 1913 r. przyjąć nazwę Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego. Wprowadza chrzest dla klasy Ziemskiej (1934 r.), zakazując jej spożywanie chleba i wina podczas Wieczerzy Pańskiej (wg Ap.7,9: „Potem ujrzałem: a oto wielki tłum, którego nie mógł nikt policzyć, z każdego narodu i wszystkich pokoleń, ludów i języków, stający przed tronem i przed Barankiem. Odziani są w białe szaty, a w ręku ich palmy"), „drugie owce" to klasa niebiańska, potem zmienia na ,,klasę ziemską". Ogłasza, że mężowie Starego Testamentu są też Świadkami Jehowy. Członkom poleca, aby powstrzymywali się od zakładania rodzin i płodzenia dzieci do czasu Armagedonu, który nadejdzie (ma to być kwestią miesięcy). Już w 1938 r. „Strażnicę" można było czytać w dwudziestu językach, (obecnie w 130, w ponad 230 krajach). Swoje przemówienie nagrał na 100.000 płyt odtwarzanych w miejscach publicznych np. parkach. Odrzuca naukę Russella o „wielkim tłumie", który dołączyć miał do „małego stadka" w Dniu Jehowy. Umiera w 1942 r. w Kalifornii, w rezydencji nazwanej Beth Sarim („Dom książąt"), zbudowanym dla mających zmartwychwstać proroków Starego Testamentu.
1.3. Nathan Homer Knorr (1905-1977)
Kolejnym prezydentem Organizacji, wybranym 13 stycznia 1942 r. przez akcjonariuszy Towarzystwa Strażnica został były członek Kościoła Reformowanego Nathan Knorr. Począwszy od jego kadencji wszystkie publikacje Organizacji ukazują się anonimowo, rzekomo jako wyraz pokory. W rzeczywistości jednak pozwala to uniknąć odpowiedzialności, gdy po raz kolejny nie spełnią się „proroctwa”.
Tworzy „ciało kierownicze", kilkunastoosobową elitarną grupę „namaszczonych" Świadków Jehowy - „Kanał Jehowy". Przegląda wszystkie artykuły i decyduje o ich ostatecznym kształcie oraz treści, a „Strażnica" staje się przekaźnikiem czystych prawd biblijnych od Jehowy. Systematyczne jej studiowanie pozwala przebywać
„w raju duchowym". Ważną datą dla rozwoju organizacji jest założenie w 1943 r. „Biblijnej Szkoły Strażnicy" - Gilead, gdzie szkoli się przyszłych „misjonarzy". Do 1992 r. wyszkolono 6.500 studentów ze 110 państw.
W zborach wprowadza obowiązek uczenia sztuki przemawiania i dyskutowania. Dzięki tym zmianom liczba Świadków Jehowy wzrasta w 1963 r. do 1.000.000 członków. Potwierdza przyjście Chrystusa na 1914 r.
(a nie jak Russell na 1874 r.). Wyznawcy Kościoła rzymsko-katolickiego już nie są „braćmi w Chrystusie", lecz sektą. W roku 1944 zmienia zasady członkostwa w Towarzystwie. Liczba ta nie może przekraczać 500 osób. Od 1 lipca 1945 r. wprowadza zakaz transfuzji krwi, w odróżnieniu od Rutherforda, który „zachwalał dobrodziejstwa transfuzji krwi". Zapowiada, że zakończenie II Wojny Światowej „przejdzie" w Armagedon.
W sierpniu 1950 r. w języku angielskim wydaje „Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata". Do 1994 r. przetłumaczono ją na 18 języków świata, a łączna liczba wydrukowanych i rozprowadzonych egzemplarzy przekroczyła 81.500.000. Przekład ten, oficjalnie obowiązuje na zebraniach od roku 1997. Przywraca śpiewanie pieśni na zebraniach (zlikwidowane przez poprzednika w 1938r.). Naucza, że Abraham, Dawid i inni mężowie Starego Testamentu zmartwychwstaną po Armagedonie a nie przed, jak uczył wcześniej, i będą sprawować władzę wraz z nadzorcami Świadków Jehowy. W zborach tworzy Komitety Sądownicze, które mogą karać członków poprzez np. zakaz modlitwy na zebraniu lub wykluczenie. Wcześniej Rutherford krytykował taki sposób sprawowania władzy. Wprowadza też nowe kryteria przynależności do grona 144.000. Żeniąc się w 1953 r. znosi zakaz zawierania związków małżeńskich i posiadania dzieci, wprowadzonego przez Rutherforda w roku 1938. Uznaje pierwszy chrzest w innym wyznaniu, zakazując chrztu już ochrzczonych. Zaprzestaje nadawania wykładów radiowych. W 1961 r. wydaje całą „Biblię Nowego Świata" (Stary i Nowy Testament). Wg nowej nauki, „władza" z Rz.13,1 („Każdy człowiek niech się poddaje władzom zwierzchnim; bo nie ma władzy, jak tylko od Boga, a te, które są, przez Boga są ustanowione", BW) to władza świecka a nie Jehowa czy Jezus (jak ogłosił Rutherford w 1929 r.). Babilonem są tu już wszystkie religie świata nie tylko chrześcijaństwo. Natomiast taniec jest elementem „pogańskich obrzędów płodności".
W 1966 r. naucza, że w 1975 r. upływa 6.000 lat od stworzenia świata i sugeruje nadchodzący Armagedon, upadek „Wielkiego Babilonu". Zakazuje dokonywania przeszczepów ludzkich tkanek (zakaz został odwołany w 1980 r. przez jego następcę F. Franza). Wskutek tych wszystkich zmian, zakazów i ograniczeń w latach 1948-1968 około 200.000 osób porzuca Organizację Świadków Jehowy. Knorr zmienia więc taktykę.
Odrzuca agresywne wystąpienia radiowe, zastępując je kulturalnymi wizytami domowymi („od drzwi do drzwi"). Organizuje duże kongresy, gdzie podkreśla się jedność i dyscyplinę Świadków Jehowy, manifestuje wiarę. W roku 1969 „poprawia" wersję Nowego Testamentu (ponownie w 1985 r.) i w miejsce słowa „Pan" (Kyrios) umieszcza samowolnie imię „Jehowa", i to aż 237 razy. Od 1971 r. zmienia naukę ogłoszoną przez Rutherforda stwierdzając, że proroctwo Daniela (Dn.8:14) mówiące o 2.300 wieczorów i poranków to okres
od 1938 r. do 1944, a nie 1926 r. do 1932 r. (wcześniej Russell uczył o okresie od 454 r. przed Chr. do 1846 r. po Chr.). Krytykuje kontynuowanie nauki na wyższych uczelniach, grę w szachy i warcaby, a palących tytoń nakazuje wykluczyć ze zboru. Podobnie osoby zatrudnione w instytucjach zajmujących się grami hazardowymi. Pochwala i zachęca Świadków Jehowy do sprzedawania majątków w oczekiwaniu na Armagedon, w 1975 r. (był to już 18-ty koniec świata zapowiadany przez nich). A kiedy „Dzień Jehowy" nie nadchodzi, winę zrzuca na „misjonarzy" podwyższając im miesięczną liczbę godzin głoszenia
(do 150 godz. pionier specjalny, 100 godzin pionier, a 75 do 100 pionier wakacyjny).
Organizację opuszcza w tym czasie 1/3 członków (ponad 700 000). Podczas kadencji Knorra, w 1943 r. wydano pierwszy podręcznik wiary pt.: „Prawda was wyswobodzi!". Chronologia biblijna utworzona przez Rutherforda zapowiadała koniec świata na 1972 r. Knorr ustala zaś „koniec" na 1975 r. W 1946 r. Knorr opublikuje książkę pt. „Niech Bóg będzie prawdziwy". W 1952 r. ukazuje się ona w ilości 20.000.000 egz.,
w tłumaczeniu na 54 języki świata (przy liczbie 200.000 Świadków Jehowy). Następną jest pozycja z 1958 r. pt. „Od raju utraconego do raju odzyskanego". Najdłużej studiowano podręcznik pt. „Prawda, która prowadzi do życia wiecznego" z 1968 r. (wydany w nakładzie 107.000.000 egz., w 117 językach). Zapowiadał on koniec świata na 1975 r. Knorr umiera 8.VI.1977 r., ale o jego śmierci członkowie powiadomieni są dopiero w „Strażnicy" z 15.X. Miejsce jego zajmuje dotychczasowy wiceprezydent, 84-letni F. W. Franz, pełniący tę funkcję od 1945 r. Był on głównym „twórcą" (tłumaczem) przekładu Starego Testamentu wydanego w roku 1950.
1.4. Frederick W. Franz (1893-1992)
Został wybrany na prezydenta 22.VI.197 r. Pochodził z rodziny katolicko-luterańskiej, potem został prezbiterianinem. Przerywa studia po zapoznaniu się z wykładami Russella. Spodziewał się, że w 1914 r. zostanie zabrany do nieba. W 1982 r. wydaje podręcznik pt.: „Będziesz mógł żyć wiecznie w raju na ziemi”. Do 1995 r. został wydany w nakładzie 62.000.000 egz., w 115 językach. W 1984 r. zapowiada zbliżający się Armagedon (wg Ps.90,10: „Życie nasze trwa lat siedemdziesiąt, a kiedy sił stanie lat osiemdziesiąt") - 70 lat życia człowieka + 1914=1984 r. Kiedy mija ten czas, robi korektę (75 lat + 1914=1989 r.). Następnie proponuje uwzględnić 80 + 1914 r. W sumie było ich już 2057. Wprowadza funkcję „nie ochrzczonego głosiciela", włączając przyszłych członków do głoszenia.
Naucza, że Wielki Jubileusz z Kpł.25,10 („Każdy z was powróci do swej własności i każdy powróci do swego rodu") nastąpi zanim przeminie pokolenie z 1914 r., później zaś stwierdził, że rozpoczął się on w 33 r. po narodzeniu Chrystusa. (Russell mówił o 1874 r., a Rutherford o 1925 r., Knorr natomiast uczył o roku 1975). Zmienia też naukę o zmartwychwstaniu mieszkańców Sodomy i Gomory - twierdził on, że nie zmartwychwstaną (1990 r.). Wcześniej, bo od 1984 r., wierzył w ich zmartwychwstanie (Russell natomiast nie). Nowe nauki, tzw. „teraźniejsze prawdy" są poddawane głosowaniu przez „namaszczone" Ciało Kierownicze, „Kanał Jehowy". O „prawdzie" decyduje 2/3 głosów członków Ciała Kierowniczego (liczba ta obecnie wynosi 12 osób). A książka pt. „Wspaniały finał Objawienia bliski" wydana w 1988 r. do roku 1993 osiągnęła nakład 15.700.000 egz., w 48 językach. Zmarł mając 99 lat 22.XII.1992 r., a o jego śmierci członkowie zostali poinformowani dopiero 15.III.1993 r. Jego zastępcą zostaje M. G. Henschel, wiceprezes „Strażnicy".
1.5. Milion G. Henschel (ur. 1920)
Był osobistym sekretarzem Knorra. Nowy prezydent wydał nowy podręcznik wiary pt. „Wiedza, która prowadzi do życia wiecznego" (1995 r.), w nakładzie 6.000.000 egz. Następuje zmiana taktyki pozyskiwania nowych członków. Unika się kontrowersyjnych tematów (Trójca, dusza, piekło, krzyż), pomija się nauki o „tym pokoleniu" (wg Mt.24,34: „Zaprawdę powiadam wam. Nie przeminie to pokolenie, aż się to wszystko stanie"), tak ważnej dla poprzednika (1914 r. + 70 lat życia).
Henschel wprowadza reformę doktrynalną. Już młodzież zapoznawana jest z tym co wolno, a co jest zakazane. Utworzono listę zakazów wraz z uzasadnieniami. Młodzieży poświęcono 2 podręczniki pt. „Twoja młodość - korzystaj z niej jak najlepiej” i „Pytania młodych ludzi - praktyczne odpowiedzi” (wydane w 42 językach,
od 1989 r. do 1994 r. łączny nakład wyniósł 17.788.000 egz.).
ZAKOŃCZENIE
W pierwszym rozdziale niniejszej pracy staraliśmy się zapoznać Czytelnika z metodami działania i powodami, dla których członkowie organizacji odnoszą tak duże sukcesy w pozyskiwaniu nowych wyznawców. W rozdziale tym przedstawiono również sposoby nawiązywania kontaktów z wyznawcami innych denominacji.
W rozdziale drugim prezentującym zmiany nauki Świadków Jehowy, przedstawiono rozwój w teologii od początków Stowarzyszenia Badaczy Pisma Świętego po dzień dzisiejszy. Szczegółowo potraktowano wszystkich prezydentów, ponieważ każdy z nich, indywidualnie decydował o teologii i kształcie ruchu, nierzadko sprzecznej z nauką swego poprzednika (zakaz: noszenia brody, tańca towarzyskiego, posiadania dzieci, transfuzji krwi, przeszczepu, ustalanie różnych terminów końca świata). Uwzględniono przemiany oraz porównano poglądy założyciela z obowiązującymi obecnie. Mamy tu do czynienia z wysiłkiem umysłu ludzkiego, który zmierza do takiej interpretacji, która zmienia styl życia swoich wyznawców (głoszenie od domu do domu, kupowanie i następnie bezpłatne rozdawanie literatury, zrywanie kontaktów rodzinnych i towarzyskich itd.).
BIBLIOGRAFIA
B.a., Rocznik Świadków Jehowy 1994, Nowy Jork 1994.
E. Bagiński, Świadkowie Jehowy. Pochodzenie, historia, wierzenia, Kraków 1997.
E. Bagiński, Siewcy kąkolu, Kraków 1998.
E. Bagiński, Świadkowie Jehowy od wewnątrz, Kraków 1999.
Bednarski W., W obronie wiary. Pismo Święte a nauka Świadków Jehowy, innych sekt i wyznań niekatolickich, Gdańsk-Toruń 1977.
T. Kunda, Abyś nie wpadł w sidła złego!, Gdynia-Warszawa 1991.
T. Kunda, R. Kromplewski, Strzeżcie się fałszywych proroków, Ząbki 1996.
Z. Łyko, Nauki Pisma Świętego, Warszawa 1974.
Z. Marzec, Metody działania i przyczyny sukcesów Świadków Jehowy, Kraków 2000.
G. Pape, Byłem Świadkiem Jehowy, Warszawa 1991.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia, red. A. Jankowski, L. Stachowiak, K. Romaniuk, Poznań-Warszawa 1971.
H. A. Szczepańscy, T. Kunda, Pismo Święte przeczy nauce Świadków Jehowy, Ząbki 1996.
H. J. Twisselmann, Od Świadka Jehowy do Świadka Jezusa Chrystusa, Warszawa 1994.
PUBLIKACJE ŚWIADKÓW JEHOWY
B.a., Będziesz mógł żyć wiecznie w raju na ziemi, Nowy Jork 1990.
Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata, Nowy Jork 1994.
B.a., Niech Bóg będzie prawdziwy, b.m i r. w.
B.a., Prawda, która prowadzi do życia wiecznego, b. m. i r. w.
B.a., Pytania młodych ludzi - praktyczne odpowiedzi, Nowy Jork 1994.
B.a., Twoja młodość - korzystaj z niej jak najlepiej, Nowy Jork 1979.
B.a., Wiedza, która prowadzi do życia wiecznego, Nowy Jork 1995.
CZASOPISMA ŚWIADKÓW JEHOWY
„Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”
rocznik 1970 (nr 1-2)
1982 (nr 18)
1991 (nr 24)
1994 (nr 19)
1995 (nr 10)
2000 (nr 1-2)