Podział wyrobiska ze względu na przeznaczenie:
poszukiwawczo-rozpoznawcze
udostępniające (sztolnie, szyby, szybiki, przecznice)
przygotowawcze (chodniki główne, poziome, piętrowe, wybierkowe, dowierzchnie, pochylnie, upadowe)
wybierkowe
Podział wyrobisk ze względu na kształt:
wyrobiska korytarzowe (szyby, szybiki, sztolnie, przecznice, chodniki)
wyrobiska komorowe (podszybia, róże komory np. maszynowe, elektryczne)
otwory wiertnicze
wyrobiska wybierkowe
Sztolnia-podziemne wyrobisko poziome mające wyjście bezpośrednio na powierzchnię ziemi, przeznaczone do celów komunikacyjnych i wentylacyjnych między podziemnym złożem, a powierzchnią ziemi. Udostępnienie sztolni stosuję się w terenach górzystych przy stromym zaleganiu pokładów.
Przecznica- poziome wyrobisko korytarzowe udostępniające, wydrążone w skałach płonnych do szybu poprzecznie do linii rozciągłości złoża.
Przekop- wyrobisko korytarzowe udostępniające, wydrążone w skałach płonnych od przecznicy równoległe do rozciągłości pokładów.
Chodniki- główne wyrobiska korytarzowe prowadzone poziomo lub prawie nie mające bezpośrednio wyjścia na powierzchnię ziemi. Drążone są w złożu i dają urobek będący kopaliną użyteczną (np. chodniki węglowe)
Dowierzchnią - jest każde pochyłe wyrobisko korytarzowe łączące dwa lub więcej punktów znajdujących się na różnych poziomach, wydrążone mniej więcej równolegle do linii nachylenia pokładu.
Dowierzchnię dostosowaną do transportu w niej urobku nazywa się:
pochylnią - jeżeli urobek opuszczany jest z góry w dół
upadową - jeżeli urobek jest wyciągany z dołu do góry.
Do wyrobisk przygotowawczych zalicza się:
chodniki podstawowe
chodniki piętrowe (nadścianowe, podścianowe)
pochylnie polowe
Podział chodników i pochylni ze względu na przeznaczenie:
przewozowe
transportowe
dojazdowe
wodne
podsadzkowe
Wyrobisko wybierkowe- są to wyrobiska w których dokonuje się ostatecznego wybierania kopaliny użytecznej i której powstają w wyniku tego wybierania. Służą jedynie do wybierania kopaliny, dlatego po jej wybieraniu ulegają likwidacji.
Zabierki- są to górnicze wyrobiska wybierkowe powstające przy wybieraniu pokładu krótkimi odcinkami szerokości do 10 m i długości równej odległości między chodnikami filarowymi lub dowierzchniami, przy czym przodek posuwa się zawsze od calizny w stronę zrobów. Rozróżnia się zabierki krótkie długości do 40m i zabierki długie, których długość przekracza 40 m.
Komory- stanowiące górnicze wyrobiska wybierkowe podobne są do zabierki, lecz mają znacznie większe wymiary poprzeczne. Prowadzenie oraz utrzymanie wyrobisk komorowych jest możliwe przy bardzo mocnych stropach, dlatego też rzadko stosowane jest w górnictwie węglowym często natomiast przy wybieraniu złóż soli i rud metali.
Wyrobisko ubierkowe- powstaje w wyniku wybierania odcinka złoża ograniczonego dwoma chodnikami lub pochylniami równoległymi -czołem przodka usytuowanym prostopadle (rzadziej przekątnie) do kierunku chodnika.
Ściana - stanowi wyrobisko ubierkowe długości większej od 40m. W polskim górnictwie węglowym ściany są najczęściej stosowane, ich długość wynosi przeważnie 100 do 200m, ale bywają też dłuższe.
System eksploatacji - sposób w jaki kopalnia jest wybierana ze złoża. W skład każdego systemu eksploatacji wchodzą geometria systemu eksploatacyjnego oraz wszystkie elementy procesu technologicznego wraz z robotami pomocniczymi.
Noga- pas calizny grubości 2 do 5m , który pozostawia się czasowo lub na stałe pomiędzy wyrobiskami wybierkowymi.
Podsadzka częściowa- różni się od częściowego zawału tylko tym, że odległość pasów podsadzkowych ustala się tak, aby w przestrzeniach między tymi pasami nie następował zawał stropu bezpośredniego (mała grubość stropu bezpośredniego, tylko ubierkowy system eksploatacji)
Podsadzka pełna- całkowite wypełnienie przestrzeni poeksploatacyjnej materiałem dostarczonym z zewnątrz, tj. kamieniem lub ciekłej tj piasku z wodą czyli podsadzki hydraulicznej.
Podsadzkę hydrauliczną, ze względu na jej małą ściśliwość, stosuję się przy stropach bardzo mocnych lub dla ochrony powierzchni, gdy prowadzi się wybieranie pod ważnymi obiektami lub zbiornikami wodnymi, które mogłyby zagrażać kopalni.
UROBK 1.B 2.C 3.B 4.B 5.C 6.C 7.A 8.C 9.B 10. 10.C 11.C 12.A 13.A 14.C 15.A 16.A 17.B 18.C 19.A 20.A 21.A 22.C 23.C 24.A 25.B |
CHODIK 1.A 2.B 3.C 4.A 5.B 6.B 7.C 8.C 9.B 10.B 11.A 12.C 13.B 14.C 15.B 16.C 17.B 18.C 19.B 20.C 21.C 22.C 23.A 24.C 25.C |
GÓRN. 1.C 2.A 3.B 4.C 5.C 6.A 7.A 8.B 9.B 10.B 11.A 12.B 13.B 14.B 15.B 16.B 17.B 18.B 19.C 20.A 21.C 22.A 23.C 24.C 25.B |