Wszystkim managerom przygotowującym analizy biznesowe realizacji projektów bardzo dobrze znane są skróty ROI, NPV, czy IRR. Wszystkie one są związane z metodami liczenia opłacalności inwestycji (wszelkich inwestycji).

ROI - Return on Investment, zwrot z inwestycji
Jest to analiza ekonomiczna liczona w przedsięwzięciach inwestycyjnych, zazwyczaj określana mianem zwrotu z inwestycji. Jest to najczęściej stosowany pakiet zaawansowanych metod analitycznych sięgających do obszarów finansów, statystyki, matematyki i technologii, wykorzystywany w celu ograniczenia ryzyka towarzyszącego decyzji inwestycyjnej.
Ogólnie można powiedzieć, ze ROI wyrażamy wzorem:



Często stosowanym wzorem ogólnym jest także:




W praktyce jednak obliczenie ROI nie jest tak proste, gdyż wymaga wielowymiarowego zagłębienia się w wiele różnych, pozornie niezależnych składników takich, jak:
Produktywność;
Usługi;
TCO;
Klienci;
Zasoby;
EVI;
Analiza efektów ekonomicznych;
Analiza scenariuszy;
Itd.


Innymi typowymi metodami oceny inwestycji sÄ… dwie metody dyskontowania cash-flow:

EVA - Economic Value Added, ekonomiczna wartość dodana,
Współczynnik ten podaje, ile naprawdę zostanie inwestorom zysku po odjęciu pełnego kosztu. Z punktu widzenia księgowego EVA odnosi się do zysku rezydualnego (różnica pomiędzy zyskiem rezydualnym a klasycznym księgowym polega na tym, że obliczając zysk klasyczny uwzględniamy tylko koszt kapitału obcego, tymczasem zysk rezydualny jest wynikiem pozostałym po pokryciu zarówno kosztu kapitału obcego jak i kosztu kapitału własnego). Stąd ekonomiczną wartość dodaną możemy wyrazić wzorem:



gdzie
ATOP - zysk operacyjny po opodatkowaniu;
WACC - średni ważony koszt kapitału, którego określenie polega na tym, że szacuje się najpierw koszt kapitałów pochodzących z różnych źródeł finansowania. Następnie przeprowadza się kalkulację udziału każdego z nich w strukturze kapitału danego przedsiębiorstwa i wreszcie oblicza się średnią ważoną. Można powiedzieć, że WACC to:



gdzie
ki - koszt kapitału ze źródła i;
wi - udział kapitału ze źródła i w strukturze kapitału;
IC - zainwestowany kapitał;

NPV - Net Present Value, wartość bieżaca netto
Metoda ta pozwala nam określić jaka będzie oczekiwana wartość pieniężna zysku, bądź straty, po zdyskontowaniu wszystkich przyszłych oddziaływań finansowych w stosunku do stanu z dnia dzisiejszego i przy założeniu wymaganej stopy zwrotu.
Metoda NPV koncentruje się jedynie na przepływach pieniężnych, przedstawia bieżacą wartość przepływów pieniężnych netto zrealizowanych w całym okresie życia projektu inwestycyjnego.
Jednym z lepszych wzorów odzwierciedlających wartość NPV jest:



gdzie
EVA - ekonomiczna wartość dodana;
WACC - średni ważony koszt kapitału.

IRR - Internal Rate of Return, wewnętrzna stopa zwrotu
IRR to miara zyskowności przedsięwzięcia będąca stopą dyskontową zrównującą zaktualizowaną wartość przyszłych dochodów pieniężnych z wartością kapitału włożonego w przedsięwzięcie. Wyznaczając IRR zakłada się, że wpływy pieniężne są reinwestowane przy oprocentowaniu równym stopie zwrotu. Mówiąc inaczej wewnętrzna stopa zwrotu jest taka wartością stopy dyskontowej, przy której bieżaca wartość wpływów jest równa bieżącej wartości wydatków. Oznacza to, ze przy stopie zwrotu równej wewnętrznej stopie zwrotu wartość zaktualizowana netto jest równa zero. Wyznaczenie wewnętrznej stopy zwrotu polega więc na znalezieniu rozwiązania dla:



gdzie
NCFt - przepływy pieniężne netto w roku t;
Niestety analityczne rozwiązanie tego równania jest bardzo skomplikowane, więc najczęściej IRR wyznaczana jest metodą kolejnych przybliżeń. Metoda ta sprowadza się do obliczania wartości zaktualizowanej netto dla różnych poziomów stopy dyskontowej. Istota tej metody polega na znalezieniu takich dwóch wartości r1 i r2 (r1 < r2) stopy dyskontowej, dla których wartość NPV obliczona na podstaiw stopy r1 jest dodatnia i bliska zeru oraz wartość NPV obliczona na podstawie stopy dyskontowej r2 jest ujemna i bliska zeru.
Szacowanie następuje na podstawie wzoru interpolacyjnego:




gdzie

- dodatnia wartość NPV obliczona na podstawie stopy dyskontowej r1;

- ujemna wartość NPV obliczona na podstawie stopy dyskontowej r2.

Przedsięwzięcie można zaakceptować, gdy IRR przekracza koszt oprocentowania kapitału. Zaleta stosowania IRR polega na uwzględnianiu zmienności dochodów pieniężnych związanych z danym okresem wpływu (stąd jest bardziej dokładna). Wadę stanowi niemożliwość porównania kilku projektów (i bezwzględnych wartości zysków, jakie mogą przynieść).
Często stosuje się także uproszczone wskaźniki róźnego typu jak np. okres zwrotu, który wyznacza liczbę lat, w ciągu których nastąpi całkowity zwrot zainwestowanej kwoty. Analiza tego parametru ułatwia ocenę ryzyka projektu i jego płynności, a tym samym wybór najbardziej korzystnego spośród wielu. Ocena jest tym lepsza, im krótszy okres zwrotu (świadczy o mniejszym ryzyku, lepszej płynności i wyższej stopie dochodu).

---