różnica między ekologią a ekologista
ekolog specjalista w dziedzinie ekologii, gł. ochrony środowiska; osoba zajmująca się ochroną naturalnych zasobów Ziemi.
Ekologista to pejoratywny termin określający osoby, które w sprawach ekologii wypowiadają się bez zrozumienia tematu. Potępiają np. przemysł petrochemiczny, jednocześnie kupują napoje w jednorazowych plastikowych butelkach bo to jest wygodniejsze.
Gdzie wystepuje tajga
Tajga, lasy borealne - borealne lasy szpilkowe występujące w północnej części Ameryki Północnej (Kanada), Europy oraz Azji w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej.
DRYF GENETYCZNY
Dryf genetyczny opisuje zmiany frekwencji genów nie wynikające z doboru, mutacji czy migracji osobników, ale z czystego przypadku. Można go zdefiniować jako utratę alleli danych genów w populacji przez przypadkowe łączenie się gamet w procesie rozmnażania Rola dryfu genetycznego jest większa im mniejsza jest populacja.
4.Różnice miedzy drapieżnictwem a symbioza
Drapieżnictwo - sposób odżywiania się zwierząt, polegający na wykorzystaniu jako pokarm ciała innego zwierzęcia i w odróżnieniu od pasożytnictwa prowadzący do śmierci ofiary. Jest jedną z form oddziaływań antagonistycznych, korzystną dla drapieżnika, a niekorzystną dla ofiary; może mieć charakter międzygatunkowy lub wewnątrzgatunkowy (kanibalizm).
Symbioza - zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm). W nowszym podejściu, ze względu na częste trudności w dokładnym ustaleniu bilansu strat i zysków współżyjących organizmów, niektórzy naukowcy symbiozą nazywają każde trwałe współżycie organizmów, także pasożytnictwo. Jest to uzasadnione m.in. dlatego, że w niektórych układach charakter współżycia może zmieniać się w czasie i jeden z symbiontów może w pewnych okresach czerpać więcej korzyści, stając się pasożytem i doprowadzając do upośledzenia lub śmierci drugiego symbionta.
przykłady symbiozy:
1. słoń + bąkojad (słoń pozbywa się pasożytów ze skóry, bąkojad je zjada)
2. ukwiał + pustelnik (krab pustelnik ma miękki odwłok i chowa go do pustej muszli ślimaka, na muszli osiada ukwiał, dzięki krabowi jest przenoszony z miejsca na mijesce),
3. termity + pierwotniaki (pierwotniaki pomagają termitom w rozkładzie celulozy)
4. Krowa, koza,owca+ bakterie w przewodzie pokarmowym (przeżuwacze mają strawiony pokarm- możliwe trawienie błonnika, witaminy wytwarzane przez mikroorganozmy, bakterie mają optymalna temp. środowisko beztlenowe, pokarm)
5. Kolibry, owady + rośliny kwiatowe (zwierze dostaje pokarm- nektar, kwiat zapylony)
6. Mrówki + grzyby (mrówki "uprawiają" grzyby w mrowisku, mają stały dostęp do źródła pokarmu, grzyby korzystają z pożywki z rozdrobnionych przez mrówki liści)
7. Ryba Malacocephalus + bakterie świecące w specjalnych gruczołach ryby (ryba korzysta z organów świecących, bakterie mają dobre warunki rozwoju)
8. Kręgowce + pierwotniaki i bakterie w przwodzie poarmowym (kręgowiec korzysta z wit. z grupy B wytwarzanych przez mikroorganizmy, mikroorganizmy korzystają z niestrawinych resztek pokarmu)
Sukcesja pierwotna, a wtorna.
Sukcesja pierwotna - sukcesja ekologiczna rozpoczynającą się od zasiedlenia terenu dziewiczego, np. nagich skał, lawy, nowej piaszczystej wydmy. Powierzchnia nagiego gruntu, pozbawiona swojej pierwotnej roślinności na skutek pożaru, powodzi czy zlodowacenia, nie pozostaje długo bez roślin i zwierząt. Szybko jest kolonizowana przez rozmaite gatunki, które następnie modyfikują jeden lub więcej czynników środowiskowych. Ta modyfikacja środowiska może z kolei umożliwić osiedlenie się następnych gatunków.
Sukcesja wtórna - sukcesja, której punktem wyjścia jest ekosystem zmieniony przez człowieka - np. półnaturalny albo sztuczny. W Polsce taką sukcesję najczęściej możemy zaobserwować na terenach porolnych, przede wszystkim polach i łąkach ugorowanych z powodu słabej gleby. Sukcesja wtórna zmierza do odtworzenia się naturalnego zbiorowiska charakterystycznego dla lokalnych warunków środowiskowych. Jej stadia są zazwyczaj nieco odmienne od występujących w trakcie sukcesji pierwotnej, inny jest bowiem jej punkt startowy. Sukcesja wtórna prowadzi do prawie całkowitego odtworzenia się ekosystemów o dość prostej strukturze - zarówno przestrzennej jak i pokarmowej.
W większości przypadków jednak nie następuje całkowite odtworzenie się ekosystemu identycznego z tym przed zniszczeniem ponieważ:
następuje nieodwracalna zmiana składu gatunkowego biocenozy wskutek wyginięcia pewnych gatunków albo wprowadzenia się nowych
nastąpiła zmiana warunków środowiska fizykochemicznego wskutek działalności człowieka
ekosystem był bardzo złożony, wtedy w większości przypadków ekosystem się nie odtwarza
Reguła Bergmana - jedno z praw w ekologii.
W myśl reguły Bergmana osobniki tego samego gatunku żyjące w niższych temperaturach osiągają większe rozmiary ciała, niż osobniki żyjące w temperaturach wyższych. Mają one wówczas mniejszy stosunek powierzchni ciała do masy, co pozwala im na mniejszą utratę ciepła.
6. Art. 91. Organami w zakresie ochrony przyrody są:
1) minister właściwy do spraw środowiska;
2) wojewoda;
3) starosta;
4) wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Siedlisko
Siedlisko (habitat, obrazowo określany jako "adres ekologiczny") - zespół czynników abiotycznych (klimatyczno-glebowych), które panują w określonym miejscu, działających na rozwój poszczególnych organizmów, ich populację lub całą biocenozę.
7, Introdukcja (łac. introductio - wprowadzenie, wstęp) - w biologii termin oznaczający zamierzone wprowadzanie nierodzimych gatunków roślin i zwierząt pochodzących z innych geograficznie regionów, jako nowego elementu danej biocenozy w celu ich hodowli i uprawy.
Negatywnym przykładem introdukcji było sprowadzenie przez człowieka na kontynent Australii królika, wróbla oraz opuncji, a także sprowadzenie do Polski z terenów Syberii rośliny (byliny) barszczu Sosnowskiego w celu jej dalszej hodowli na paszę, a która okazała się bardzo szkodliwa w warunkach polskich dla ludzi i zwierząt.
Wyróżnia się introdukcję bezpośrednią polegającą na tym, że gatunek przywieziony z innego kontynentu da się uprawiać pod warunkiem zachowania tych samych warunków klimatycznych - oraz introdukcję pośrednią, wymagającą wykonania prac hodowlanych (np. krzyżowania przywiezionych gatunków z gatunkami uprawianymi na danym terenie).
8, Holarktyka (gr. hólos `cały' + arktikós `północny') zool., geogr. najbardziej obszerna kraina zoograficzna obejmująca swoim zasięgiem Palearktykę - Europa z płn. wybrzeżem Afryki i Azja Płn. oraz Nearktykę - Ameryka Północna
9, Ekton jest to strefa przejściowa między różnymi zespołami biotycznymi, np. lasem i łąką, brzegiem jeziora i plażą . W skład ekotonu prócz organizmów przenikających do niego z biocenoz graniczących ze sobą, wchodzą także gatunki charakterystyczne, znajdujące tu optymalne warunki bytu - stąd liczebność gatunków i osobników bywa tu większa niż w biocenozach otaczających. Zjawisko to znane jest jako tzw. efekt styku
10, ekonomiczny poziom zwalczania szkodników
11, Art. 95. Organami opiniodawczo-doradczymi w zakresie ochrony przyrody są:
1) Państwowa Rada Ochrony Przyrody, działająca przy ministrze właściwym do spraw środowiska;
2) wojewódzka rada ochrony przyrody, działająca przy wojewodzie;
3) rada naukowa parku narodowego, działająca przy dyrektorze parku narodowego;
4) rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych, działająca przy dyrektorze parku krajobrazowego lub dyrektorze zespołu parków krajobrazowych.
12, mutualizm, protokopercja
Mutualizm - jedna z interakcji protekcjonistycznych między populacjami, charakteryzująca się obopólnymi korzyściami (symbioza) o takim stopniu, który praktycznie wzajemnie uzależnia istnienie obu populacji.
Przykłady:
przeżuwacze i ich bakterie jelitowe,
mikoryza - współpraca roślin naczyniowych z grzybami,
rośliny bobowate i bakterie asymilujące azot,
storczyki i grzyby,
termity i ich fauna jelitowa (wiciowce rozkładające celulozę).
Protokooperacja - (in. mutualizm fakultatywny) oddziaływanie międzygatunkowe w przyrodzie, polegające na współpracy dwóch populacji odnoszących wzajemne korzyści, lecz mogących żyć także samodzielnie. Protokooperacja jest rodzajem symbiozy przygodnej (nieprzymusowej). Często występuje okresowo. Przykładem protokooperacji jest związek jamochłonów (ukwiały) z krabami pustelnikami. Na muszlach pustelników żyją przytwierdzone różne jamochłony. Ułatwiają one krabom maskowanie się i pełnią funkcję obronną, otrzymując w zamian niedojedzone resztki pokarmu pustelnika. Jednak ani pustelnik, ani jamochłon nie są ściśle zależne od swego partnera. Podobnie sprawa ma się z mrówkami i mszycami. Wydzielina mszyc jest spożywana przez mrówki, które z kolei chronią mszyce przed np. biedronkami. Innymi słowy, protokooperacja to współżycie korzystne, lecz niekonieczne.
13, BIOLOGIA KONSERWATORSKA- bada wpływ człowieka na różnorodność biologiczna i wskazuje sposoby zapobiegania wymierania gatunkow
14, iedy kożystniejszy jest duży obszar chroniony niż kilka małych
15, metoda ułatwiania (sukcesja)
16, 60.Co to jest „efekt krawędzi" i jakie ma znaczenie dla ochrony przyrody?
efekt krawedzi to gatunki ktore sa na krawiedzi zasiegu i sa one bardzo zagrozone wyginieciem i kurczeniem sie tego siedliska. Nalezy zmniejszyc efekt krawedzi poprzez laczenie obszarow
17, metody pomiaru różnorodności genetycznej:
-elektroferaza
-liczba alleli przypadających na jeden gen polimorficzny
-liczba % genów polimorficznych w ogolnej liczby genow populacji
- liczba % genów polimorficznych przyoadajacych na jednego osobnika
18, Zagrożenia jakie niesie ze sobą nielegalny handel zwierzętami [edytuj]
Głównym zagrożeniem jest zmniejszanie populacji zwierząt, co może doprowadzić do ich wyginięcia. Poza tym zwierzęta skazywane są na cierpienia zarówno podczas podróży, jak i w dalszym życiu (szanse na to, że małpka znajdzie właściciela umiejącego zaspokoić jej potrzeby są nikłe). Zagrożeniem jest także to, że zwierzęta mogą przenosić choroby zakaźne i pasożyty (przed oddaniem do sklepu nikt ich nie bada).
19, dyrektywy uni
Dyrektywą Siedliskową
Dyrektywą Ptasią
20, Reguła Liebiga-Shelforda głosi, że zarówno niedobór jak i nadmiar czynnika koniecznego dla życia może stanowić ograniczenie funkcjonowania organizmu. Rozkład tych warunków nie zawsze jest symetryczny, optimum nie musi znajdować się po środku tego przedziału. Warunki optymalne dla pewnych funkcji organizmu nie muszą być takimi dla innych funkcji .
21, krainy florystyczne Afryki
Większość obszaru, poza północną częścią kontynentu, należącą do krainy palearktycznej, tworzy krainę etiopską.
22, Efekt wąskiego gardła (ang. bottleneck - szyjka butelki) jest jednym z mechanizmów neutralnych ewolucji. U podłoża efektu wąskiego gardła leży kataklizm, katastrofa (np. choroba, susza, powódź itp.). Liczebność populacji po katastrofie zmniejsza się, a zatem zmienia się pula genowa populacji (osobniki, które przetrwały kataklizm nie mają wszytkich genów tworzacych pulę genową całej populacji, a na pewno nie w tych samych proporcjach). Wąskie gardło powoduje zmniejszenie różnorodności genetycznej oraz zmianę frekwencji alleli.
Nisza ekologiczna ("zawód") - pozycja danego gatunku, jaką zajmuje on w biocenozie. Obejmuje czynniki (np. światło, pokarm, miejsce), o które dany gatunek konkuruje z innymi gatunkami w biocenozie.
Określa znaczenie i rolę danego gatunku w ekosystemie, tj. sposób przetwarzania energii (miejsce w łańcuchu pokarmowym), zachowania się, wpływ na środowisko i zależności od innych gatunków. Rodzaje nisz ekologicznych:
przestrzenna (siedlisko, występowanie danego organizmu),
troficzna (pokarm, zaspokajanie potrzeb),
fizjologiczno-przystosowawcza (czynności, oddziaływania).
Nisze ekologiczne:
sąsiadujące,
zachodzące na siebie,
rozdzielne.
Sukcesja autogeniczna są to zmiany sukcesyjne, zapoczątkowane przez czynniki wewnętrzne, które zachodzą pomiędzy biocenozą a czynnikami abiotycznymi. Sukcesja pierwotna jest to proces, w którym organizmy pionierskie zajmują nowe środowiska, jak dotąd nie zajmowane przez żadną inną biocenozę. Gatunki pojawiające się jako pierwsze muszą umieć korzystać z ubogich zasobów dostępnych w nowym środowisku. Jednak ich obecność zmienia środowisko przygotowując je dla kolejnych stadiów sukcesji. Podłoże zostaje wzbogacone o materię organiczną, biogeny i związki azotowe. Takie warunki sprzyjają wkraczaniu kolejnych gatunków, które są bardziej rozwinięte i wygrywają konkurencję o siedlisko. Sukcesja pierwotna prowadząca do powstania biocenozy leśnej jest niewątpliwie procesem długotrwałym i trwa często kilkaset lat. Sukcesja wtórna to proces odbudowywania się biocenozy, która uległa zniszczeniu. Zniszczenia mogą mieć charakter antropogeniczny, jak i abiotyczny np. pożar, powódź. W przypadku sukcesji wtórnej charakterystyczne jest to, iż gatunki pionierskie bardzo szybko zasiedlają nowy teren i szybciej też są zastępowane przez silniejsze organizmy, stanowiące kolejne stadium sukcesji.
W sukcesji allogenicznej przemiany są zapoczątkowywane przez czynniki zewnętrzne, środowiskowe. Czynniki te możemy podzielić na dwie zasadnicze grupy: długotrwałe i krótkotrwałe. Za czynniki długotrwałe możemy uznać np. zmiany klimatyczne związane z następującymi po sobie zlodowaceniami. Przykładem zmian krótkotrwałych może być nagromadzenie się osadów po powodzi. Takie krótkotrwale działające czynniki mogą zakłócić proces sukcesji lecz po pewnym czasie zwykle następuje powrót na utarty szlak.
29. Jakie są idealne kształty i wielkość obszaru chronionego? Od czego zależy jego
wielkość?
Najlepszy jest kształt zbliżony do kulistego , bo jest najmniejsza proporcja do krawędzi i wpływ efektu brzegowego. Wielkość rezerwatu- im większa tym lepiej. Trzeba się zastanowić jaka jest najmniejsza wielkość żywotna- czy on zdoła się utrzymać i czy zdołają się utrzymać chronione populacje. Wykazano, że im większy obszar chroniony, tym lepiej utrzymują się drapieżniki ( w Ameryce pn). musi być także zaprojektowana sieć rezerwatów, a między nimi korytarze.
Ochrona obszarowa
W jej skład wchodzą: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe oraz obszary chronionego krajobrazu.
CZŁOWIEK A ŚRODOWISKO
Środowisko przyrodnicze, w którym żyje człowiek, jest jago naturalnym miejscem na Ziemi. Człowiek jako żywy organizm jest częścią przyrody. Jego życie zależy od warunków panujących w środowisku przyrodniczym. Człowiek wywiera równocześnie na niego znaczny wpływ. Przyroda dostarcza człowiekowi miejsca do jego bytowania, miejsca do odpoczynku, pokarmu i pożywienia, wielu surowców naturalnych, z których może korzystać, jak również wielu zasobów przyrody, dzięki którym może istnieć. W miejscach najbardziej zasobnych zakłada swoje osady, miasta, ponieważ potrafi wykorzystać różnorodność krajobrazu i dostosować ja do swoich potrzeb. Człowiek nauczył się z tego korzystać, lecz nie zawsze w sposób racjonalny i zgodny z naturą istnienia.
Dzisiaj człowiek wpływa na środowisko na wiele sposobów. Przeobraża je wedle własnych wyobrażeń często niszcząc to, co w nim unikatowe, niepowtarzalne. Buduje osiedla i fabryki, wydobywa kopaliny, poszukuje złóż ropy i gazu.
Specjacja, w biologii: proces powstawania gatunków. Wyróżnia się specjację właściwą, filetyczną i przez introgresję. Specjacja właściwa polega na zwiększaniu liczby gatunków przez wyodrębnienie się ich z gatunku już istniejącego, który zanika lub istnieje nadal. Specjacja filetyczna nie prowadzi do wzrostu liczby gatunków, gdyż jest to przekształcenie się jednego gatunku w inny. Specjacja przez introgresję (rzadki przypadek) zachodzi wtedy, gdy z dwóch istniejących gatunków powstaje jeden.
Degradacja ekosystemu, pogorszenie się (uproszczenie) stanu środowiska przyrodniczego głównie jako efekt działalności człowieka - różnych form antropopresji.
Degradacja ekosystemu przejawia się zubożeniem składu gatunkowego ekosystemu, pogorszeniem jego poszczególnych elementów (np. powietrza, wody, gleby, rzeźby terenu, krajobrazu itp.), także zmniejszeniem naturalnej regulacji liczebności populacji i aktywności biologicznej ekosystemu. W jej wyniki w strukturze i funkcjonowaniu całego ekosystemu następują niekorzystne zmiany, czego skutkiem jest obniżenie odporności i homeostazy, a w efekcie produktywności ekosystemu. Całość tych zmian prowadzi z reguły do jego zniszczenia.
Przyczyny degradacji [edytuj]
Do czynników inicjujących degradację należy zwykłe przydeptywanie podłoża, wycinanie lasów, budowa wielkich zapór wodnych, sztuczne podgrzewanie zbiorników, zanieczyszczenie środowiska jak i całkowita intoksykacja gleby i wody - zakres i liczba ich jest ogromna. Duże znaczenie ma tutaj wzrost liczby ludności i związane z nim osadnictwo oraz urbanizacja. Ponadto rozwój działalności gospodarczej powoduje wzrost stężeń zanieczyszczeń, który w znacznym stopniu przekracza możliwości samokompensacji ekosystemu.
Do naturalnych czynników degradujących ekosystemy zaliczamy m.in. powodzie, pożary, zmiany klimatyczne.
Zapobieganie degradacji [edytuj]
Ponieważ degradacja ekosystemu może spowodować całkowite wyginięcie życia biologicznego w środowisku (może jeszcze dojść do zastąpienia obecnej biocenozy nową, mamy wtedy do czynienia z wtórną sukcesją ekologiczną), często zaś bardzo trudne lub niemożliwe jest przywrócenie stanu wyjściowego, coraz częściej więc zmierza się do zapobiegania degradacji poprzez odpowiednie ustawodawstwo ochrony przyrody oraz promuje się racjonalne metody rekultywacji ekosystemów już zdegradowanych.
Zasada Shelforda - koncepcja mówiąca, że zarówno niedobór, jak i nadmiar różnych czynników wpływa na organizm limitująco. Prawo to określa możliwość rozwoju populacji. Możliwość bytowania organizmów określają dwie wartości, tzw. ekstrema działającego czynnika: minimum i maksimum. Zakres między minimum a maksimum nazywamy zakresem tolerancji. Wyróżniamy podział ze względu na tolerancyjność:
eurybionty - organizmy charakteryzujące się dużą tolerancją względem danego czynnika środowiska
stenobionty - charakteryzujące się mniejszą tolerancją:
polistenobionty
mezostenobionty
oligostenobionty