1
1
1
PASYWNA POLITYKA
RYNKU PRACY
2
Pasywna polityka rynku pracy
Zasiłki dla bezrobotnych (pierwsze w 1911 r.,
Wielka Brytania)
Świadczenia (z pomocy społecznej) dla osób
długotrwale bezrobotnych, które utraciły prawo
do zasiłku
Wcześniejsze emerytury dla osób w starszym
wieku, które utraciły pracę (Polska – świadczenia
i zasiłki przedemerytalne)
3
Cechy systemów w różnych krajach
Kto i po spełnieniu jakich warunków jest uprawniony
Przez jaki okres
Jaka jest wysokość zasiłku
4
Zasiłki dla bezrobotnych w Polsce
Uprawnieni
Podstawa prawna: Ustawa z 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Uprawnieni:
Wiek (18-60/65)
Staż (w okresie 18 mies. poprzedzających
rejestrację co najmniej 365 dni pracy za
przynajmniej minimalne wynagrodzenie)
Rejestracja (po 7 dniach)
Inne warunki
5
Zasiłki dla bezrobotnych w Polsce
Długość pobierania
6 miesięcy, gdy:
stopa bezrobocia w powiecie nie przekracza 150% przec.
stopy bezrobocia w kraju,
12 miesięcy, gdy:
stopa bezrobocia w powiecie przekracza 150% przec. stopy
bezrobocia w kraju,
wiek 50 lat i 20-letni okres uprawniający do zasiłku,
na utrzymaniu dziecko do 15 r.ż. i bezrobotny małżonek bez
prawa do zasiłku.
6
Zasiłki dla bezrobotnych w Polsce
Wysokość podstawowa
Od 1 I do 1 VI 2010 r.:
717 zł w pierwszych trzech miesiącach
563 zł w kolejnych miesiącach posiadania prawa do zasiłku
Obecnie:
742,10 zł w pierwszych trzech miesiącach
582,70 zł w kolejnych miesiącach posiadania prawa do
zasiłku
Zasiłki dla bezrobotnych w Polsce
Wysokość
80% podstawowej kwoty – do 5 lat stażu pracy
100% podstawowej kwoty - między 5 a 20 lat stażu
120% podstawowej kwoty – co najmniej 20 lat stażu
8
Porównanie „szczodrości” systemów
Stopa zastąpienia zarobków zasiłkiem – względna
wysokość zasiłku dla bezrobotnych
Odsetek osób bez pracy objętych PLMP – komu
zasiłek przysługuje i przez jaki czas
Stopa zastąpienia
W zależności od wysokości poprzednich zarobków
W pierwszym miesiącu pobierania zasiłku albo po
wielu miesiącach
Różne mierniki do porównań między krajami (np.
OECD albo Boeri&van Ours)
10
Wydatki na PLMP
Wg Eurostatu na programy pasywne rynku pracy
w 2008 r. wydano:
Na zasiłki i świadczenia dla bezrobotnych:
od 0,1% PKB na Słowacji do 1,8% PKB w Hiszpanii,
w Polsce 0,14% PKB.
Na wcześniejsze emerytury z powodów związanych
z rynkiem pracy
Najwięcej 0,7% PKB w Belgii, w Polsce ok. 0,2% PKB.
Wpływ zasiłków na rynek pracy
Rynek konkurencyjny:
aktywność zawodowa, min. płaca wymagalna,
podatki finansujące politykę rynku pracy.
Rynki niekonkurencyjne:
aktywność zawodowa biernych,
podatki (j.w),
długość pozostawania na bezrobociu,
poziom płac motywacyjnych.
11
12
Prywatne ubezpieczenia od utraty pracy
Pokusa nadużycia – pracownicy mniej unikają utraty
pracy i słabiej poszukują nowej, jeśli stracą
poprzednią.
Negatywna selekcja – większe uczestnictwo osób
z nieobserwowalnymi cechami zwiększającymi
prawdopodobieństwo bezrobocia.
Publiczny system jako lepsza alternatywa od
prywatnych ubezpieczeń od utraty pracy
Wyniki analiz empirycznych
Cechy systemu zasiłków a:
Stopa bezrobocia
Czas pozostawania na bezrobociu
Bardziej szkodliwe są zasiłki wypłacane długotrwale
niż zasiłki nawet wyższe, ale wypłacane krócej
Optymalny system
Zapewnia częściową ochronę przed ryzykiem utraty
pracy
Zmniejszająca się z czasem stopa zastąpienia
Łączenie ALMP i PLMP