„SPOSOBY FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW”

FINANSOWANIE → mobilizowanie kapitału niezbędnego do przeprowadzenia określonej czynności

i określonego działania gospodarczego.

PRZEDSIĘBIORSTWO → podmiot gospodarczy wyodrębniony pod względem ekonomicznym, organizacyjnym i prawnym, obejmujący jeden zakład produkcyjny, bądź większą ich liczbę.

Każde przedsiębiorstwo posiada majątek trwały oraz obrotowy, który jest niezbędny do prowadzenia bieżącej działalności gospodarczej.

Wydatki, które wiążą się ze sfinansowaniem poszczególnych składników majątku, mogą być finansowane

z dwóch podstawowych żródeł:

1. KAPITAŁÓW WŁASNYCH → pochodzą od samego przedsiębiorstwa, bądź jego akcjonariuszy/ udziałowców (np. nadwyżki finansowe wygenerowane w trakcie bieżącej działalności, czy też emisja akcji lub wpłaty od udziałowców.)

2. KAPITAŁÓW OBCYCH → pozyskiwane są z zewnątrz- z otoczenia, w którym funkcjonuje dane

przedsiębiorstwo.

W ramach tych dwóch podstawowych żródeł rozróżniamy szereg bardziej szczegółowych pozycji:

►

1. FINANSOWANIE WEWNĘTRZNE → są to środki właściciela/ właścicieli firmy inwestowane

w działalność w momencie jej zakładania, oraz nadwyżki finansowe wygenerowane przez firmę w trakcie bieżącej działalności. W przypadku firm jednoosobowych, spółek cywilnych występuje tu problem rozdzielenia środków posiadanych przez firmę od środków posiadanych przez właściciela. Dlatego za wewnętrzne żródła finansowania można tu uznać wszystkie sposoby finansowania, które nie angażują kapitału osób trzecich . Problem ten nie wysępuje w przypadku firm posiadających osobowość prawną. Za wewnętrzne źródła finansowania uznajemy tu środki wypracowane przez firmę w trakcie działalności, oraz tzw. Zobowiązania wewnątrzzakładowe.

2. FINANSOWANIE ZEWNĘTRZNE → to finansowanie metodą kredytową, które polega na czasowym,

z reguły odpłatnym korzystaniu ze środków pieniężnych będących własnością innych podmiotów gospodarczych.

►

KAPITAŁ DŁUGOTERMINOWY I KRÓTKOTERMINOWY:

Jedną z głównych różnic pomiędzy kapitałem własnym i obcym jest czas jaki został postawiony firmie do dyspozycji. Czas jest określony w przypadku kapitału obcego (długoterminowy lub krótkoterminowy). Kaptał własny jest natomiast udostępniony bezterminowo.

Podział źródeł finansowania:

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Kapitału własnego		Kapitału obcego
- wewnętrzne	- zewnętrzne	- długoterminowe	- krótkoterminowe
Wkład właścicieli	Pozyskiwanie nowego udziałowca (inwestora)	Kredyty (pożyczki bankowe)	Kredyty handlowe (kredyt kupiecki)
Zysk netto pozostawiony w firmie	Dopłaty wspólników	Leasing	Faktoring
Amortyzacja	Wejście na giełdę	Forfaiting	Pożyczki z sektora pozabankowego
	Pożyczki od rodziny, znajomych.	Franchising	Krótkoterminowe papiery dłużne
	Venture capital- fundusze wysokiego ryzyka	Emisja obligacji
		Dotacje i subwencje
		Poręczenia kredytowe

Dostępność żródeł finansowych ze wzg na wielkość i stadium rozwoju firmy:

Dostępność	Kredyt	Leasing	Faktoring	Venture Capital	Emisja akcji
Stadium rozwoju
Koncepcja przedsięwzięcia	-	-	-	+	-
Rozruch firmy	+	++	-	+	-
Mała firma	++	+++	++	++	-
Średnia firma	+++	+++	+++	+	+

- żródlo niedostępne

+ trudno dostępne

++ średnio dostępne

+++ łatwo dostępne

WKŁAD WŁAŚCICIELI → jest to wartosć środków gospodarczych, wniesionych do firmy przez właścicieli (udziałowców, akcjonariuszy, wspólników ) inwestowane w momencie zakładania firmy. W początkowej fazie rozwoju firmy, w przeważającej ilości przypadków, przedsiębiorca może liczyć głównie na zgromadzone przez siebie wcześniej oszczędności oraz ewentualne pożyczki od rodziny i przyjaciół.

ZYSK NETTO POZOSTAWIONY W FIRMIE → uważany jest za podstawowe źródło finansowania przedsiębiorstw. Jednostki generujące wysokie zyski podnoszą swoją niezalezność gospodarczą oraz zdolność kredytową, są postrzegane przez otoczenie jako pewne instytucie. Rozszerzają więc w ten sposób możliwości pozyskiwania dodatkowych zewnętrznych źródeł finansowania.

AMORTYZACJA (ODPISY AMORTYZACYJNE) → środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne

w trakcie ich użytkowania ulegają zużyciu (umorzeniu). Odpis amortyzacyjny jest rozłożony w czasie odzwierciedleniem ich zużyciu. Wydatki na nabycie środków trwałych są systematyczne, w ratach co miesiąc, co kwartał lub jednorazowo na koniec roku podatkowego, zaliczane do kosztów uzyskanie przychodu w postaci odpisów amortyzacyjnych.

POZYSKIWANIE NOWEGO UDZIAŁOWCA (INWESTORA) → pozyskiwanie nowego udziałowca / akcjonariusza / inwestora polega na wniesieniu, przez niego kapitału lub aportu, w zamian za objęcie udziałów / akcji danego przedsiębiorstwa. Nowy udziałowiec wzbogaca firmę o doświadczenie, swoje kontakty, pozyskanie dodatkowego wspólnika zmienia jednak strukturę właścicielską, może doprowadzić do rozproszenia kapitałów, wprowadzić nowe struktury zarządcze i decyzyjne w firmie.

DOPŁATY WSPÓLNIKÓW → dopłaty wspólników oznaczają dodatkowy kapitał, w zależności od formy organizacyjno-prawnej napływający do przedsiąbiorstwa w różnej postaci: wkładów, udziałów, wpłat za akcje, aportu, dotacji, wpłaty wpisowego czy wpłaty „agio” wspólników lub akcjonariuszy. Uzyskane kapitały powiększają płynność finansową przedsiębiorstwa. Wraz ze wzrostem majątku nie wzrastają zobowiązania, nie będą też musiały być płacone odsetki i zwrócony kapitał. Rośnie natomiast baza gwarancyjna wobec dłużników

i bezpieczeństwo firmy.

WEJŚCIE NA GIEŁDĘ → W kilku ostatnich latach obserwowano dużą poprwę na rynkach giełdowych. Wraz ze sporym apetytem na nowe emisje oznacza to, że rozwijające się firmy, które potrzebuja pieniędzy, mogą rozważać emisję akcji jako źródło finansowania. Wejście na giełdę oznacza sprzedaż akcji własnej firmy na jednym z rynków giełdowych. Ważne jest że pierwotna oferta publiczna nie jest zamknięciem dotychczasowej działalności- jest to dla przedsiębiorstwa początek nowego etapu wzrostu. Firmy zamierzające wejść na giełdę muszą mieć efektywne zarządzanie, dobrą historię działalności i znakomite perspektywy wzrostu. Główną zaletą wejścia na giełdę jest gotowy dostęp do funduszy. Może to także zwiększyć wiarygodność firmy i poprawić jej wizerunek. Właściciele biznesu i inni inwestorzy, tacy jak prywatni sponsorzy kapitałowi, zyskują też okazję do zrealizowania swych inwestycji. Są też niedogodności. Koszty związane z wejściem na giełdę mogą być duże. Wzrosną bieżące honoraria dla specjalistów, jako że będą potrzebni doradcy, mający dopomóc w poradzeniu sobie ze zwiększonym obciążeniem sprawami formalnymi. Konieczne będzie także przy prowadzeniu firmy uwzględnienie interesów akcjonariuszy - a zdarzy sie nieraz, że będą one odmienne.

POŻYCZKI OD RODZINY, ZNAJOMYCH → Od lat utrzymuje się tendęcja do budowania struktury finansowej, małych przedsiębiorstw na bazie osobistego majątku właściciela, jego rodziny czy przyjaciół.

VENTURE CAPITAL (FUNDUSZE WYSOKIEGO RYZYKA) → poszukują możliwości inwestowania

w przedsięwzięcia dobrze zarządzane, o pomyślnych perspektywach wzrostu. Inwestorzy ci zazwyczaj wchodzą w biznes realizowany w średnym okresie. W praktyce oznacza to trzy do pięciu lat, jakkolwiek mogą to być inwestycje na dużo dłuższy lub dużo krótszy okres. W przeciwieństwie do pożyczkodawców nie mają oni praw do odsetek ani do spłaty z określoną datą. Chcą jednak być współudziałowcami, a w niektórych wypadkach moga zażądać również częściowej kontroli nad przedsięwzięciem. Sposób ten wydaje się najodpowiedniejszy dla przedsiębiorstw przygotowujących się do wejścia na giełdę lub do sprzedaży a to dlatego, że inwestor musi zrealizować zwrot z inwestycji dzięki dobrze przemyślanej startegii wyjścia.

KREDYTY (POŻYCZKI BANKOWE) → Zaletą pożyczek jest to, że dotyczą ustalonej sumy i określonego czasu, wiadomo zatem ile trzeba będzie spłacać i jak długo Powinno to, w teorii znacznie ułatwić zarządzanie dostępnymi środkami. Poza tym tak długo jak trzeba będzie płacić odsetki od pożyczki to nie będzie potrzeby dzielenia się zyskiem lub udziałami firmy z innymi. Są również i niedogodności. Banki mogą być bardzo zainteresowane pozyskiwaniem nowych klientów ale na większość pożyczek nakładaja ostre reguły i warunki.

W niektórych przypadkach moga się nawet domagac różnego rodzaju zabezpieczeń. Może się więc pojawic konieczność ustanowienia zabiezpieczenia na majątku przedsiębiorstwa, bądź właściciela. Pożyczki bankowe

nie są zbyt elastyczne, może więc się okazać, że płaci się odsetki od kwoty, której nie wykorzystuje się. Spłaty pożyczki musza być regularne, co może utrudniać zarządzanie przepływani pieniężnymi, jeśli klienci nie płacą

w terminie.

Kredyty
Inwestycyjne:	Obrotowe:
w rachunku kredytu: przedsięwzięcia inwestycyjne, Project Finance, preferencyjne (podstawowe, branżowe, Młody Rolnik), termomodernizacyjne	wekslowe: dyskontowy, akceptacyjny	w rachunku kredytu: płatniczy, rewolwingowy, preferencje (skupowe, PFRON)	w rach. bieżącym: overdraft

LEASING → stanowi on formę finansowania inwestycji, polegającą na uzyskaniu prawa do użytkowania określonej rzeczy w zamian za ustalony czynsz, bez konieczności jej bezpośredniego zakupu. Istnieje wiele rodzajów i form leasingu. Najbardziej powszechne w praktyce gospodarczej to leasing operacyjny (bieżący)

oraz finansowy (kapitałowy)

Leasing operacyjny	Leasing finansowy
Okres umowy jest krótszy od okresu eksploatacji przedmiotu leasingu.	Okres umowy jest zbliżony do okresu ekonomicznego zużycia przedmiotu leasingu.
Koszty amortyzacji, konserwacji i remontów przedmiotu leasingu ponosi leasingodawca.	Koszty amortyzacji, konserwacji i remontów przedmiotu leasingu ponosi biorca, a jeśli ponosi je dawca to za dodatkową opłatą.
Opłaty leasingowe, składające się z cześci kpitałowej i odsetkowej, w całości zaliczane są do kosztów operacyjnych biorcy.	Część kapitałowa opłaty leasingowej jest pokrywana z zysku netto leasingobiorcy, zaś część odsetkowa zaliczana jest w ciężar kosztów operacyjnych biorcy.
Opłaty leasingowe nie pokrywają pełnej wartości przedmiotu leasingu.	Opłaty leasingowe pokrywają pełną wartość przedmiotu leasingu.
Przedmiot leasingu nie jest składnikiem aktywów leasingobiorcy.	Przedmiot leasingu nie jest składnikiemaktywów leasingobiorcy.
Podatek VAT naliczany jest wraz z każdą opłatą leasingową.	Podatek VAT naliczny jest jednorazowo, od pełnej wartości przedmiotu leasingu.
Możliwe jest odstąpienie od umowy przed jej wygaśnięciem.	Wcześniejsze odstąpienie od umowy wymaga zapłaty odszkodowania dawcy przedmotu leasingu.

FORFAITING → jest sposobem rozliczeń pomiędzy eksporterem a importerem. Polega na zbyciu przez eksportera wierzytelności o odroczonym terminie płatności, zabezpieczonym w formie weksla własnego importera lub traty (weksla trasowanego) akceptowanej przez importera.

FRANCHISING → umowa, na mocy której za określoną opłatą firma daje zezwolenie innej firmie na używanie własnego znaku handlowego. Termin ten oznacza również całokształt działań biznesowych przy prowadzeniu firmy, na które składają się: pomoc prawna, promocja marki, dostarczenie towarów, pomoc przy prowadzeniu interesów.

EMISJA OBLIGACJI → podobnie jak akcja jest papierem wartościowym. W przeciwieństwie jednak do akcji dającej prawo do udziału w majątku firmy, obligacja jest papierem dłużnym, narzędziem kredytu dla jej emitenta.

DOTACJE I SUBWENCJE → Przekazywane przez państwo są wysoce efektywnym kosztowo sposobem finansowania biznesu. Przydziela się je firmom na konkretny projekt, a nie w celu ogólnego rozwoju przedsiębiorstwa. Trzeba pamiętać, że pokrywają one tylko część kosztów - firma musi zatem sama zapewnić resztę pieniędzy. Większość dotacji jest udzielana w gotówce i płatna z dołu, po zakończeniu kluczowych etapów projektu. Największą ich zaletą jest to, że nie muszą być zwrócone, nie pociągają także za sobą odsetek.

PORĘCZENIA KREDYTOWE → poręczeń udzielają wypecjalizowane instytucje, zwane funduszami poręczeń kredytowych, których misją jest ułatwianie podmiotom gospodarczym dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania, a konkretnie kredytów bankowych na prowadzenie działalności gospodarczej.

KREDYTY HANDLOWE (KREDYT KUPIECKI) → to odroczenie terminu płatności, za dostarczone produkty czy usługi. Ryzyko stanowi tu groźba upadku odbiorcy przed uregulowaniem należności. Drugi problem

odnosi się do niedotrzymania ustalonych terminów spłaty. Praktyka jednak pokazuje, iz jest to jedno z najczęściej stosowanych źródeł finansowania.

FAKTORING → jego istotą jest odpłatne odstąpienie przez przedsiębiorcę swoich należności na rzecz faktoru, którym może być bank bądź inna instytucja finansowa. Faktor odkupuje należności od podmiotu za okresloną opłatą, przy czym jednocześnie finansuje przedsiębiorcę.

POŻYCZKI Z SEKTORA POZABANKOWEGO → W Polsce działalność pożyczkową mogą prowadzić m. in. regionalne agencje rozwoju, instytucjie mikropożyczkowe, fundusze pożyczkowe oraz fundacje. Jedną z takich instytucji jest Fundusz Mikro, oferujący komercyjne pożyczki małym przedsiębiorcom, którzy w związku

z niskim zapotrzebowaniem na środki, małym doświadczeniem czy też z brakiem dostatecznego zabezpieczenia

nie mieliby możliwości uzyskania kredytu bankowego.

KRÓTKOTERMINOWE PAPIERY DŁUŻNE → Emitowane w seriach dłużne imienne papiery wartościowe przedsiębiorstw, oferowane zarówno na rynku pierwotnym jak i wtórnym. Mogą mieć różne podstawy prawne,

a w związku z tym funkcjonować pod różnymi nazwami: bony komercyjne, handlowe, weksle komercyjne itd.

PODSUMOWANIE:

Wybór właściwego typu finansowania jest dla firmy niezmiernie ważny. Trzeba dogłębnie rozumieć, w jakim stadium rozwoju znajduje się przedsięwzięcie i na co są potrzebne pieniądze, zanim wybierze się którąś z opcji. Wiele zależy od tego, czy finansowane ma być uruchomienie biznesu, zakup majątku, rozwój firmy czy wyjście firmy z rynku.

„Czasy nie są łatwe... Tym niemniej inwestorzy nadal cenią firmy, które tworzą wartość dzięki uczciwości i ciężkiej pracy.”

Arthur Levitt Jr.

„Umiejętność odróżnienia jednego wyboru od innego w obecnym hałaśliwym środowisku inwestycyjnym, staje się bardzo trudna.”

Andrew Grove

---