PODATKI
Podatek to pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne i bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publicznoprawnych (np. samorządów).
Obowiązkowa służba wojskowa - przykład podatku nie pieniężnego
RODZAJE PODATKÓW
Ze względu na kryterium podmiotowe podatki dzieli się na:
Podatki majątkowe i podatki od praw majątkowych
Podatki od przychodów
Podatki od dochodów
Podatki od wydatków
Ad. 1. Jeżeli na skutek nałożenia podatku następuje uszczuplenie majątku, to wówczas taki podatek określa się mianem podatku realnego, jeśli jednak źródłem podatku jest dochód z majątku, to taki podatek nazywa się podatkiem nominalnym.
AD. 2. Podatki od przychodów płaci się związku z działalnością gospodarczą i osiąganymi z tego tytułu przychodami. Przez ich konstrukcję, stawki i sposób pobierania są podatkami silnie cenotwórczymi. Podatki od przychodów są w rzeczywistości pokrywane z dochodów podatników, w ostateczności dochodów gospodarstw domowych.
Ad. 3. Podmiotem opodatkowania jest dochód, najczęściej dochód z pracy i dochód z prowadzenia działalności gospodarczej. Podatki od dochodów są bardziej korzystne dla podatnika niż dla władz publicznych. Istnieje możliwość manipulowania podstawą opodatkowania przez zawyżanie kosztów.
Ad. 4. Podatki od wydatków są typowymi podatkami od konsumpcji, jednak zakres ich stosowania jest ograniczony, w porównaniu np. z podatkami od przychodów, które również związane są z konsumpcją. Przedmiotem opodatkowania są wydatki ponoszone na zakup dóbr luksusowych (np. futra, jachty, samochody) i dóbr, które tradycyjnie uważa się za domenę skarbu państwa (sól, alkohol, zapałki, a ostatnio także paliwa płynne). Przykładem takich podatków jest akcyza.
Państwo nie jest w stanie wytwarzać dochodów, natomiast dochody te są niezbędne do finansowania prowadzone przez instytucje publiczne działalności. Oznacza to, że państwo musi w szczególny sposób zaspokajać popyt na pieniądz.
Popyt państwa na pieniądz może być zaspokojony przez:
Przymusowe sięganie do dochodów innych podmiotów
Zaciaganie pożyczek
Polityka państwa w zakresie przejmowania dochodów musi spełniać szereg warunków, np.: jawność i stabilność zasad ingerowania w dochody, sprawiedliwe rozłożenie ciężarów publicznych, oszczędne gospodarowanie środkami publicznymi.
RODZAJE DOCHODÓW PUBLICZNYCH
Wpływy publiczne - wszystkie środki pieniężne zasilające rachunkami władz publicznych (rządowych i samorzadowych).
Dochody publiczne przyjęte przez państwo oznaczają definitywne, czyli bezzwrotne, zasilanie finansowe władz publicznych źródłem tych dochodów są dochody innych podmiotów.
Rodzaje dochodów:
Daniny publiczne
Dochody publiczne z majątku i praw majątkowych
Pozostałe dochody
Daniny publiczne - podmiot ponoszący ciężar daniny publicznej nie otrzymuje w zamian żadnego bezpośredniego świadczenia (podatek, akcyza, cło itp.).
Dochody publiczne z majątku i praw majątkowych są rezultatem zaangażowania majątku (np. skarbu państwa, majątku komunalnego) w procesy gospodarcze.