Klasyczna teoria organizacji
wg Prof. B.R. Kuca (`Zarządzanie doskonałe” 1999) to T. Kotarbiński był twórcą klasycznej teorii organizacji, i że takie określenie organizacji zainspirowało J. Zieleniewskeigo do pogłębienia przedstawionej niżej definicji:
Organizacja to całość składająca się części, które przyczyniają się do jej powodzenia
Wg A.K. Koźmińskiego („Zarządzanie teoria i praktyka” PWN 2000) oraz jednego z autorów (Mirosław Dyrda) słownika ”Człowiek w organizacji” to właśnie J. Zieleniewski definiuje organizację jako całość, której składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości. Przy czym powodzenie należy rozumieć jako realizację misji, jaką organizacja ma do spełnienia w otoczeniu, albo inaczej, co ma mu do zaoferowaniu.
Cechy charakterystyczne każdej organizacji to posiadanie celu lub celów, programów lub sposobów realizacji celów, środków do realizacji celów, przywódców lub kierowników
J. Zieleniewski zauważył, że pojęcie organizacji funkcjonuje w trzech znaczeniach:
rzeczowym: jest to rzecz wyodrębniona z otoczenia , całość złożona ze współdziałających części, charakteryzująca się cechą zorganizowania i ukierunkowania na osiąganie określonych celów
atrybutowym: organizacja jest traktowana jako cecha ludzkiego (jednostkowego, zespołowego) działania; powiązanie części w jedną całość i ich uczestnictwo jest podstawową cechą, atrybutem organizacji
czynnościowym: to działalność polegająca na organizowaniu; tu należy przede wszystkim dostrzec organizację jako proces przygotowujący do powstania całości organizacyjnej w znaczeniu rzeczowym i ujęciu dynamicznym
Organizacja w znaczeniu rzeczowo atrybutowym to celowy system, którego sposób uporządkowania polega na tym , że poszczególne części współprzyczyniają się do osiągnięcia celu całości.
Jako podstawowe podsystemy organizacji najczęściej wyodrębnia się: (L. Krzyżanowski)
podsystem celów i wartości określający misję, jaką organizacja spełnia na zewnątrz, czyli w otoczeniu, w którym działa i do wewnątrz czyli wobec uczestników
podsystem psychospołeczny, który zawiera uczestników organizacji ich motywacje, postawy, wartości, kulturę oraz więzi społeczne występujące między nimi
podsystem struktury, który obejmuje formalne zasady podziału zadań, uprawnień, informacji oraz władzy i odpowiedzialności w organizacji
podsystem techniczny, w którego skład wchodzą stosowane w organizacji technologie, umiejętności techniczne, maszyny, urządzenia, budynki i ich wyposażenie
podsystem zarządzania. który obejmuje mechanizmy koordynacji i uzgodnienia pozostałych podsystemów w procesach podejmowania decyzji.
Systemowy charakter organizacji, czyli pewien poziom wewnętrznej spójności i wzajemnego dostosowania części oznacza, że zmiana w jednym z podsystemów powinna wywołać zmiany dostosowawcze w pozostałych.