ważne

1)Cechy materiałów narzędziowych:

- duza twardość, zdecydowanie wieksza od twardości materialu obrabianego

- duza wytrzymałość na sciskanie, skrecanie, zginanie i rozciaganie

- duza udarność

- odporność zmeczeniowa

- zachowanie właściwości skrawanych w wysokich temp

- odporność na szoki termiczne i mechaniczne

- dobra przewodność cieplna

- mala rozszerzalność cieplna

- odporność na zuzycie: scierne adhezyjne, dyfuzyjne i chemiczne

- stabilność krawędzi skrawającej

- jednorodność właściwości materialu w odrebie jednego ostrza, jak i calej serii

- względnie niska cena w porównaniu do jego możliwości skrawanych

2)0bróbka elektroerozyjna- polega na usowaniu z przedmiotu obrabianego określonej warstwy materialu w wyniku impulsowych wyładowań elektrycznych. Wyladowania te powstaja miedzy elektrodami oddzielonymi warstwa dielektryka, po osiągnięciu natężenia pola elektrycznego o dostateczne dużej wartości. Jedna z elektrod jest przedmiot obrabiany a druga narzedzie.Za pomoca tej metody obrabia się materialy: utwardzone stale stopowe i narzędziowe, wegliki spiekane metali, stopy tytanowe, kompozyty o osnowie metalowej, materialy ceramiczne i diamenty polikrystaliczne

3) Sposoby wpływania na kształt wiórów:

- łamacze i zwijaczewiorow (odpowiednio uksztaltowana powierzchnia, natarcie lub nakładany lamacz wiora)

- rozdzielacze wiora (stosowane np w przeciągaczach, wiertłach lufowych)

- drgania wymuszone (skrawanie wibracyjne)

- parametry skrawania

- material obrabiany (np. stale automatowe)

4) Pogłębianie jest operacja majaca na celu powiekszenie średnicy wczesniej wywierconego otworu na pewnej jego długości lub wykonania pow przynależnych do otworu. Rozroznia się pogłębienia: walcowo czolowe, czolowe, stozkowe, specjalnych powierzchni

5) Mocowanie frezow- koncowka wrzeciona, wpust, potrzymka, sruba, kamienie zabierakowe, pierścienie dystansowe, tulejka prowadzaca, wpust, sruba mocujaca, chwyt stozkowy, sruba, tulejka redukcyjna

W przwazajacej większości frezarek stosuje się końcówki wrzecion z gniazdem stozkowym o zbieznosi 7:24, służącym do osadzenia trzpieni frezarskich i chwytow frezow trzpieniowych. Stozek w gnieździe wrzeciona sluzy do środkowania trzpienia który jest mocowany sruba przechodzaca przez wrzeciono. Moment obrotowy zas przenoszony jest przez kamienie zabierakowe umieszczone na pow czolowej końcówki wrzeciona. Zamocowanie frezu powinno być takie, żeby sily działające na frez dociskaly go do wrzeciona.

6) Przeciąganie jest sposobem obrobki skrawaniem, gdzie naddatek na obróbkę zdejmuje się wieloostrzowym narzędziem zwanym przeciągaczem. Ostrza jego sa tak ukształtowane ze kazde nastepne jest wyższe lub szersze względem poprzedniego w kierunku prostopadłym do długości przeciągacza o grubości warstwy skrawanej h_D. Przeciąganiem wykonuje się powierzchnie zewnętrzne plaskie, plaskie wzajemnie prostopadle, złożone z odcinkow krzywoliniowych oraz typowe pow otworow, do których należy zaliczyc kolowe, wielorowkowe z rowkami prostokątnymi i ewolwentowymi, wielokątne- najczęściej kwadratowe i sześciokątne oraz powierzchnie o zarysie szczególnym.

Zaletami tego sposobu obrobki sa: duza wydajność, duza dokładność obrobki, przeciętnie w 7-8 klasie, mala chropowatość obrobionych powierzchni Ra=5-1,25μm, duza powtarzalność kształtów i wymiarow, koszt narzędzia na jedna operacje

7) Wady i zalety gladzenia- gladzenie jest scierna obrobka wykanczajaca, stosowana w celu poprawienia dokładności kształtu i wymiarow oraz uzyskania odpowiedniej jakosi warstwy wierzchniej. W obróbce tej ruch GL obrotowy wykonuje narzedzie, które najczęściej także wykonuje ruchy posuwowe posuwisto-zwrotne. W porównaniu ze szlifowaniem odznacza się ono: wieksza liczba jednoczesnie skrawających ziaren sciernych, mniejszymi o ok. 2 rzedy prędkościami skrawania, kilkunastokrotnie mniejsze naciski powierzchniowe, znacznie mniejsze temp skrawania, korzystny rozklad naprężeń ściskających, możliwość uzyskania mniejszych chropowatości Ra=0,02μm, gladzenie jest obrobka bardzo wydajna, dokladna, a przy tym nie wymagajaca drogich i skomplikowanych obrabiarek.

8) Mocowanie przedmiotow na tokarkach może się odbywac:

- w uchwytach (samocentrujących 2,3,4,rozszczekowych i niesamocentrujacych 4 szczekowych)

- w uchwycie z podparciem w kle

- w klach

- na trzpieniach (stalych i rozprężonych)

-na tarczach tokarskich

- w tulejach zaciskowych

- w przyrządach specjalnych

9) Rozwiercanie- stosuje się , gdy chodzi o zwiekszenie dokładności wymiarowo- kształtowej otworow wierconych i gdy chropowatość powierzchni nie miesci się w zakresie od Ra= 0,32-5μm

Rozroznia się: rozwiercanie wstępne (z uzyciem rozwiertaka wstępnego w celu uzyskania otworu o dokładności od IT6-IT9 i chropowatości Ra= 2,5-5μm lub gdy otwor musi być ponownie rozwiercany w celu osiągnięcia jeszcze lepszej dokładności wymiarowo-ksztaltowej. Rozwiercanie wykańczające- za pomoca rozwiertaka wykanczaka w celu uzyskania otworu o dokładności IT6- IT9 i chropowatości Ra<2,5μm.

10) Obróbka udarowo-ścierna jest to sposób obrobki luznym ścierniwem którym praca skrawania, kruszenia i ścierania wykonuja ziarna scierne naciskane lub uderzane okresowo przez narzedzie w kształcie, który ma być odwzorowany w materiale obrabianym. Mechanizmy oddziaływania marerialu podczas obrobki udarowo-ściernych: bfezpośrednie oddziaływanie udarowe; pośrednie oddziaływania udarowe; miotanie ziarn ściernych; odtaczanie ziarn ściernych

11.Narost?

NAROST jest to klinowa warstwa materiału obrabianego, powstającego na ostrzu, w określonych granicach prędkości skrawania i zrywania z niego cyklicznie z częstotliwością od kilku do kilkuset herców.

Przyczyny powstawania narostu:

-duże współczynniki tarcia na powierz. Roboczych ostrza

-sile zjawiska adhezji między materiałem obrabianym, a ostrzem (wysoka tem., duże naciski powierzchniowe, powinowactwo miedzy materiałem ostrza i obrabianym, czyste fizycznie i chemicznie powierzchnie kontaktowe)

-umocnienie materiału w wyniku silnych odkształceń plastycznych.

Narost może przyczyniać się do:

-zwiększenie chropowatości obrabianej powierzchni,

-pogorszenie dokładności dokładności obróbki,

-zmniejszenie sił skrawania,

-zwiększenie wytrzymałościowego zużycia zmęczeniowego ostra,

-ochraniać ostrze przed zużyciem ściernym i dyfuzyjnym.

Ograniczenie tworzenia narostu:

-stosowanie powierzchniowo aktywnych cieczy obróbkowych,

-stosowanie na ostra powłok zmniejszających powinowactwo adhezyjne z materiałem obrabianym zmniejszające współczynnik tarcia,

-zmianę zakresu prędkości skrawania.

12.Sposoby wyk onywania gwintów?

-nacinanie nożem(pojedyńczym, wielokrotnym-grzebieniowym, obwiedniowym-toczenie obwiedniowe),

-nacinanie gwintownikiem(gwinty wewnętrzne),

-nacinanie narzynką(gwinty zewn.),

-nacinanie głowicami gwinciarskimi

-frezowanie(frezem pojedynczym lub wielokrotnym),

-nacinanie głowicami frezowymi,

-szlifowanie(ściernicą pojedyńczą lub wielokrotną).

13.Okres trwałości ostrza?

Określa się liczbę operacji technologicznych wykonanych części maszynowych lub długością drogi skrawania.

Źródła zmienności trwałości ostrza:

-zmiany własności materiału ostrza

-rozrzut twardości materiału obrabianego w różnych dostawach

-drgania układu OUPN

-zróżnicowana charakterystyka WW, zwłaszcza jej twardość.

14.Na czym polega wyważanie dynamiczne ściernicy?

Odbywa się bezpośrednio na szlifierce, a służą do tego metody i urządzenia o działaniu hydraulicznym i mechanicznym.Wyważanie(wyrównoważanie)dynamiczne polega na sprowadzeniu głównej osi bezwładności na oś obrotu ściernicy.

15Wiórkowanie?

Specjalna metoda obrobki wykańczającej kół zębatych walcowych w stanie miękkim, polegająca na wykorzystaniu zjawiska poślizgu na zębach.Wiórkownik moż mieć kształt zębatki prostoliniowej, koła zębatego lub ślimaka.

Wyróżniamy 2 metody wiórkowania:

a)równoległa wiórkownik wykonuje ruch obrotowy dookoła osi y, ustawionej pod kątemψ względem osi z .Koło zamocowane jest w kłach i napędzane wiórkownikiem,obracająć wokół osi z.

b)skośna-przedmiot obrabiany jest dodatkowo odchylony względem osi z o kąt odchyleniaφką skrzyżowania osi x pod którym jest ustawione obrabiane koło jest mniejszy, dlugość skoku jest mniejsza, co jest zaletą tej metody.

16.Po co się używa powłok ochronnych na ostrza?

Głównym celem jest ograniczenie zużycia ostrza przez:

-zmniejszenie współczynnika tarcia strefie kontaktu narzędzia

-zwiększenie twardości

-stworzenie bariey cieplnej

-ogranicenie dyfuzji

-zmniejszenie zmian chemicznych w warstwach wierzchnich ostrza.

17.Obróbka elektrochemiczno-ścierna?

Stanowi połączenie roztwarzania elektrochemicznego z konwencjonalnymi obrobkami ściernymi.

W procesie roztwarzania elektrochemicznego wytrącają się sole, wodorotlenki i gazy, tworząc warstwę przyelektrodową o dużej oporności,zmniejszają przepływ prądu.Powoduje to zmniejszenie dyfuzji jonów metalu do elektrolitu, czyli roztwarzania elektrochemicznego. Narzędzie ścierne usuwa w sposób mechaniczny warstwę trzyelektrodową,zwiększając wydajnośc obrobki.

18.Metody wykonywania stożków na tokarkach?

-nożami kształtowymi

-z urzyciem skręconych sanek narzędziowych

-z przesuniętym konikiem

-za pomocą linału

-za pomocą toczenia kopiowego

-za pomocą układu CNC i interpolacji liniowej

19.Bilans cieplny w skrawaniu?

Bilans cieplny można określić wzorem:

Q=Qsh+Qγ+Qα=Qw+Qn+Qp+Qa

Qsh-ciepło wytworzone w strefie odkształceń plastycznych,równoważne energii tego odkształcenia i dekohezji materiału zużywanej na tworzenie wiora

Qγ-ciepło wytworzone w skutek tarcia wióra o powierzchnię natarcia ostrza oraz wtórne ścinanie

Qα-ciepło wytworone w wyniku tarcia powierzchni przyłożenia ostrzao materiał obrabiany.

Strumień ciepla Q jet odprowadzany ze strefy skrawania przez przewodzenie, konwekcję i promieniowanie i odbierane przez wiór(Qw)narzędzie(Qn), przedmiot (Qp) oraz emitowane do atmosfery (Qa)

20.Wygładzanie?

Przeprowadza się na specjalnych pojemnikach wypełnionych przedmiotami obrabianymi i środkami ściernymi.Pojemnikom nadaję się określone ruchy, które powodują wzajemne przemieszczenie się środków ściernych i przedmiotów

Wygładzanie stosuję się jako:

-obróbkę wstępną-ma na celu odtłuszczenie, oczyszcznie i wygładzenie powierzchni przeznaczonej do lakierowania lub powlekania galwanicznego.

-obróbkę wykańczającą-ma na celu uzyskanie dużej gładkości powierzchni, połysku, stępienie ostrych krawędzi, usuwnie zadziorów, oczyszczenie części kutych, odlewów.

W procesie wygladzania stosuję się również środki chemiczne które znacznie przyspieszają proces obróbki

Wygładzanie jest procesem długotrwałym i może trwać nawet kilka godzin.

21. Rola płynów w obróbkach skrawaniem

- chłodzenie

- smarowanie

- wypłukiwanie wiór ze strefy skrawania

- zabezpiecza przed korozją (obrabiane części i obrabiarkę)

- zmniejszenie zużycia narzędzi

- zmniejszenie sił skrawania

- poprawa (zmniejszenie) chropowatości

- zwiększenie wytrzymałości zmęczeniowej części obrabianej

- ogranicza zanieczyszczenia pyłowe

Korzystny wpływ stosowania cieczy obróbkowych:

-zwiększenie intensywności odprowadzania ciepła ze strefy skrawania pozwalające obniżyć temperaturę o 10-15 %; - odbieranie ciepła powodujące zmniejszenie odkształceń układu OUPN, -zmniejszenie tarcia ostrza o materiał skrawany powodujący zmniejszenie oporów skrawania, zużycia narzędzia i chropowatości ; - zmiana stanu plastycznego materiału obrabianego zmieniająca jego skrawalność ; -zmniejszenie zjawiska adhezji pomiedzy narzędziem i materiałem obrabianym sprzyjające zwiększenia trwałości narzędzia, zmniejszeniu narostu, i chropowatości obrabianej powierzchni; -ułatwienie usuwania wiórów, produktów ścierania ostrza oraz pochłaniania pyłów; penetracja mikroszczelin powodująca rozluźnianie powierzchniowe,

Niekorzystny wpływ stosowania cieczy obróbkowych

- szoki termiczne ostrza, ; -zanieczyszczenia przedmiotu, obrabiarki i otoczenia; -konieczność stosowania układów chłodzących, w poszczególnych obrabiarkach, lub instalacji ogólno wydziałowych; -konieczność stosowania układów odsysających pary i aerozole powstające w trakcie obróbki, -mogą wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka; -bardzo kosztowna utylizacja płynów obróbkowych,

22. Frezowanie i kształtowanie kół zębatych

Frezowanie obwiedniowe - głównym ruchem roboczym jest ruch obrotowy modułowego frezu ślimakowego. Przedmiot obrabiany obraca się wokół własnej osi, wykonując ruch podziałowy. Kolejny ruch- posuwowy frezu- odbywa się równolegle do osi obrabianego przedmiotu.

Frezowanie kształtowe- wykonujemy na frezarce wspornikowej poziomej za pomocą frezów tarczowych, które wcinają się we wręby międzyzębne przy zagłębianiu odpowiednim do głębokości wrębu i ruchu posuwowym stołu. Stosuje się także frez modułowy palcowy, który pracuje prostopadle do osi nacinanego koła zębatego, a ruch posuwowy stołu jest równoległy do osi koła zębatego.

Struganie według kopiału- polega na przesuwaniu narzędzia wraz z saniami narzędziowymi według kopiału.

Dłutowanie metodą Fellowsa- dłutowanie za pomocą narzędzia o kształcie koła zębatego

23. Wady i zalety narzędzi składanych

- możliwość szybkiej wymiany części roboczej

- niższe koszty narzędziowe przypadające na obrobiony materiał

- możliwość wymiany narzędzia bez konieczności ustawienia narzędzia na wymiar

- możliwość stosowania do jednej oprawki płytek wieloostrzowych

- brak naprężeń lutowniczych w ostrzu

- możliwość ograniczenia wielkości ostrzalni

24. Dogładzanie oscylacyjne, pogłębianie.

Dogładzanie oscylacyjne- obróbka zapewniająca dużą gładkość powierzchni obrobionej; narzędzia ścierne (osełki), dociskane z niewielką siłą do powierzchni obrabianej, wykonują złożone ruchy, w tym 1 ruch oscylacyjny (drgania o amplitudzie do kilku mm, o częstości do 2-3 tys. drgań na min.)

Pogłębianie- stosuje się w celu powiększenia średnicy wcześniej wywierconego otworu na pewnej jego długości lub wykonania powierzchni przynależnych do otworu. Rodzaje: walcowo- czołowe, czołowe, stożkowe, specjalnych powierzchni.

25. Struganie- stosowane głównie do obróbki płaszczyzn. Ruch skrawający może wykonywać narzędzie (struganie poprzeczne stosowane przy małych obrabianych powierzchni) lub obrabiany przedmiot (struganie wzdłużne stosowane przy dużych długościach obrabianych powierzchni).

Zalety - możliwość osiągania stosunkowo dużej dokładności mieszczących się w granicach 7-8 klasy ; dobre efekty technologiczne podczas obróbki elementów długich ; możliwość obróbki powierzchni trudnodostępnych, łatwość przezbrajania obrabiarki do kolejnych zadań

Wady - mała wydajność, spowodowana istnieniem ruchu jalowego, , ograniczenie prędkości skrawania, spowodowane uderzeniowym charakterem pracy, , duże zapotrzebowanie mocy

26. Opisać jedną z metod wiercenia głębokich otworów.

Wiertła składane- służą do wiercenia otworów o śr 45-170mm oraz dł. 5*d i większej. Wiertło modułowe składa się: uchwyt narzędzia, przedłużenie, reduktor, głowica wiertarska, kasety, wymienne płytki ostrzowe i wiertło centrujące.

27. Zdefiniować twardość i strukturę ściernicy.

Twardość w zakresie 7-10 w skali Mohsa, struktura ziarna ściernego, którego krawędzie i naroża mają właściwości ostrzy skrawających. Ze względu na pochodzenie dzielimy je na naturalne i syntetyczne.

28. Wymienić materiały narzędziowe do obróbki wiórowej

Stale: węglowe, niskostopowe, szybkotnące

Węgliki spiekane: wolframowe, cermety

Ceramika narzędziowa: tlenowa, azotowa, mieszana salon

Materiały super twarde: diament (nat. i syntet.), azotek boru

29. Mechanizm zużycia się ostrzy

Zużycie ostrza to zaistniałe zmiany geometryczne związane lub niezwiązane z ubytkiem materiał. Rodzaje zużycia:

-Mechaniczne (ścierne; wytrzymałościowe: wyszczerbienia, wykruszenia, wyłamania, pęknięcia)

-Adhezyjne

-Dyfuzyjne

-Cieplne

-Chemiczne

Przyczyny:

-Wys. temp. Skrawania

- B.duże naciski jednostkowe

- względne przemieszczanie się materiału

30. Szlifowanie bezkłowe- występuje, gdy przedmiot nie jest mocowany za pomocą kłów, ani w uchwycie, lecz opiera się o podtrzymkę lub boczne listwy prowadzące. Dociskany jest do tarczy ściernej za pomocą tarczy prowadzącej. Zalety: Duża wydajność, mała chropowatość, duża dokładność wymiarowa, możliwość automatyzacji. Wady: Możliwość kopiowania się błędy półfabrykatu, możliwość powstawania graniastości powierzchni obrotowych.

31. Sposoby wykonywania stożków na tokarkach.

-szerokimi nożami z katem przystawienia glownej krawędzi skrawającej rownym Polowie kata wierzcholkowego stozka.

-przy obroconych sankach narzędziowych gdy tworzące SA krótsze niż całkowity przesuw sanek

-przy przesunieciu osi konika, wykonuje się stozki o niewielkiej zbieżności]

-z uzyciem linialu kopiowego, stozki dlugie zewnętrzne i wewnętrzne o kacie wierzcholkowym do 40 st.

-z zastosowaniem sterowania numerycznego kształtowego

32. Metoda ubytkowa scierna

Metoda ubytkowa scierna jest odmiana obrobki w której usuwanie naddatku materialu odbywa się za pomoca narzedzi sciernych, lub luznych ziaren. Ziarna o nieoznaczonej geometrii maja nieregularne kształty, wiele krawędzi i wieszcholkow. Podczas obrobki sciernej poza wiorowym usuwaniem naddatku, występują także sprężyste i plastyczne odkształcenia materialu.

33. Okres trwałości narzędzia

Trwałość narzędzia Tc, jest to wielkość charakteryzujaca w sposób bezpośredni czas skrawania lub pośrednio liczbe wykonanych operacji, względnie długości drogi skrawania do chwili osiągnięcia kryterium stepienia. Trwałość narzędzia wyrazona czasem nazywamy okresem trwałości narzędzia.

Czynniki mające wpływ na trwałość narzędzia: -rodzaj i stan materiału obrabianego, materiał ostrza, parametry skrawania, warunki skrawania, geometria ostrza,

34. Obrobka elektrochemiczno-scierna

Obrobki te stanowia polaczenie roztwarzania elektrochemicznego z konwencjonalnymi obrobkami sciernymi. W procesie roztwarzania wytracaja się sole, wodorotlenki i gazy tworząc wartswe trzyelektrodowa o dużej oporności, zmniejszaja przeplyw pradu. Powoduje to zmniejszenie dyfuzji jonow metalu do elektrolitu. Narzedzie scierne usuwa w sposób mechaniczny wartswe trzyelektrodowa, zwiększając wydajność obrobki.

35. Jakimi cechami powinien charakteryzowac się material narzędziowy?

Material narzędziowy, najczęściej sa to stale szybkotnące, wegliki spiekane, oraz stale narzędziowe. Materialy te charakteryzuja się dobra twardością, ok. 65HRC i odpornością na scieranie w temperaturach do ok. 600 stopni. Wymagana jest od nich bardzo duza odporność na odkształcenia plastyczne na goraco i zimno, odporność na obciążenia dynamiczne, stabilność struktury i własności w zakresie temperatur pracy, dobre przewodnictwo cieplne, mala rozszerzalność cieplna, odporność na zmeczenie cieplne oraz na utlenianie i korozyjne oddziaływanie obrabianego materialu.

36. Scieranie bezkłowe.

W scieraniu bezkłowym przemiot nie jest mocowany ani w klach ani w uchwycie lecz opiera się o podtrzymke lub/i boczne listwy prowadzace oraz dociskany jest do tarczy sciernej za pomoca tarczy prowadzacej. Zalety scierania bezkłowego - duza wydajność, możliwość łatwej automatyzacji. Wady scierania bezkłowego - możliwość kopiowania bledow półfabrykatu, możliwość powstawania graniastości powierzchni obrotowych.

37. Proces zuzycia ostrza.

Zuzycie ostrza to zaistniale zmiany geometryczne, związane lub niezwaizane z ubytkiem materialu, zmiany właściwości wywolane odkształceniami, temperatura, chemicznymi działaniami osrodka współpracującego. Przyczyny zuzycia się ostrza - wysoka temperatura, bardzo duze naciski jednostkowe, względne przemieszczanie się materialu obrabianego i ostrza.

Stępienie ostrza - jest to taki stan wywołany zużywaniem się ostrza, w którym nastąpiła taka utrata jego właściwości skrawnych, że dalsze skrawanie bez przywrócenia mu tych właściwości, nie może być kontynuowane.

38. Materialy narzędziowe

Materialy narzędziowe odzialywuja w sposób decydujący zarówno na wydajność i koszt obrobki jak i na jakość przedmiotow obrobionych oraz dokładność wymiarowa i cechy uzytkowe. Z materiałów narzędziowych wyróżniamy: stale narzędziowe, stale szybkotnące, wegliki spiekane, cermetale, ceramike narzedziowa, materialy supertwarde.

39. Ruchy

skrawania

Ruchy przygotowawcze -związane z ruchem dostawiania, przysuwania lub ustawiania narzędzia lub przedmiotu

-ruchy podstawowe - są konieczne do procesu skrawania , dzieli się je na ruchy główne i posuwowe

-ruch główny - jest wzajemnym ruchjem narzędzia i przedmiotu, który bez ruchu posuwowego powoduje skrawanie tylko jednej warstwy materialu podczas jednego tylko obrotu Lub jednego skoku obrabianego narzędzia lub przedmiotu. Ruch główny jest więc warunkiem oddzielania się warstwy materiału od przedmiotu obrabianego

Ruch posuwowy - jest ruchem względnym przedmiotu i narzędzia, który wraz z ruchem głównym powoduje skrawanie kolejnych warstw materiału w sposób ciągły lub skokowy. Ruch posuwowy zapewnia więc ciągłość oddzielania materiału od powierzchni przedmiotu.

40. Technologiczne parametry skrawania

Prędkość skrawania Vc - jest chwilową prędkością rozpatrywanego punktu stycznośći krawędzi skrawającej z przedmiotem obrabianym - wyraża długość drogi, jaki ten punkt przebywa w jednostce czasu;

Głębokość skrawania ap - odległość między powierzchnią obrobioną i obrabianą w danym przejściu

41. Geometryczne parametry skrawania -

- warstwa skrawana warstwa materiału obrabianego usunięta podczas jednego działania części roboczej narzędzia skrawającego

- nominalne pole przekroju poprzecznegowarstwy skrawanej Ad -pole przekroju warstwy skrawanej w płaszczyźnie wymiarowania przekroju poprzecznego warstwy skrawanej Pdw rozpatrywanej chwili (Ad = ad*fz*sin(fi)

-szerokość nominalna warstwy skrawanej bd - odległość między dwoma skrajnymi punktami krawędzi skrawającej głównej czynnej, określona w płaszczyźnie wymiarowania przekroju poprzecznego warstwy skrawanej Pd w danej chwili

42. Stale narzędziowe

-mala segregacja węglików ; dobra obrabialność ; dobra podatność na obróbkę plastyczną ; dobra hartowność ; mała wrażliwość na przegrzania ; mała skłonność do odwęglania; mała podatność do odkształceń w procesie obróbki cieplnej; mała wrażliwośc do odpuszczania podczas szlifowania

43. siły skrawania

-rodzaj i stan materiału obrabianego( twardość, wytrzymałość, stan warstwy wierzchniej) ; materiał ostrza; parametry skrawania, geometria ostrza(kąty natarcia,, przystawienia,przyłożenia, promień zaokrąglenia naroża, ukształtowanie powierzchni natarcia) ; chłodzenie, nierównomierny naddatek, niestabilna praca

44 Rodzaje drgań

-swobodne - powstają wówczas, gdy na układ nie działa żadna siła wymuszająca, a stan równowagi został naruszony pojedynczym impulsem, np. uderzenie narzędzia w materiał obrabiany; - wymuszone - gdy na układ działa zewnętrzne obciążenie o charakterze zmiennym, np. błędy przekładnie zebatych, luzy w łożyskach wrzeciona, nierównomierność rozłożenia naddatku, nieciągłośc powierzchni obrabianej, drgania zewnętrzne przenoszone przez podłoże; - samowzbudne - SA to niezanikające drgania, jakie wykonuje układ, na który nie działa żadna zewnętrzna siła wymuszająca, .- drgania parametryczne - występują w.ówczas, gdy w czasie obróbki zmieniają się parametry układu technologicznego, np. sztywnośc, masa,

Drgania w obróbce skrawaniem mogą : zwiększać chropowatość powierzchni; zmniejszać trwałość narzędzia; zmniejszać wydajność obrabiarek, pogarszać stan techniczny obrabiarek; wywoływać hałas,

Sposoby mogące spowodować zmniejszenie drgań układu OUPN : zwiększenie sztywności obrabiarki, zmniejszenie lub skasowanie nadmiernych luzów ; stosowanie kłów o dużej sztywności;. Zmniejszenie sztywności narzędzi; zmniejszenie luzów i zwiększenie siły zamocowania narzędzi przedmiotów obrabianych, ; stosowanie podtrzymek dla wiotkich przedmiotów ; stosowanie tłumików drgań ; zmiana parametrów skrawania poza te, w których wystepują drgania samowzbudne ; stosowanie prowadnic tocznych w obrabiarkach.

45 . Rodzaje obróbek

Obróbka zgrubna - ma na celu usunięcie zewnętrznych warstw materiału, w których zawarte są wady powierzchniowe, błędy wykonania półfabrykatu, i błedy jego zamocowania na obrabiarce. Drugim celem obróbki zgrubnej jest zapewnienie w miarę równomiernych naddatków na dalszą obróbke

-obróbka kształtująca ma za zadanie ukształtować przedmiot zgodnie z wymogami konstruktora podanymi na rysunku

-obróbka wykańczająca zazwyczaj niektórych już tylko powierzchni i często poprzedzana jest obróbką cieplną - chemiczną przedmiotu

46. co decyduje o doborze narzędzi, warunków skrawania?

-rodzaj materiału i jego właściwości mechaniczne, -stan powierzchni surowych, -wielkość naddatków i równomierność ich rozłożenia, -wymiary, sztywnośc, sposób i pewność zamocowania, -jakość dotycząca dokładności wymiarowo-kstałtowej, -jakości warstwy wierzchniej po obrobce

Dane związane z obrabiarką

-wymiary powierzchni roboczej, -możliwości uzyskiwania

Określonych dokładności, -stan techniczny, -podatność na odkształcenia sprężyste, -możliwości powstawania drgań samowzbudnych, -wielkość i rodzaj gniazd do mocowania narzędzi, -maksymalny zakres oraz liczba możliwych do nastawienia stopni prędkości obrotowych wrzecion i posuwów, -maksymalny moment i moc napędu głównego, - maksymalna wartość siły przenoszonej przez mechanizmy posuwowe, -sprawność układu napędowego

47. Toczenie

Toczeniem nazywamy taki rodzaj obróbki skrawaniem, w którym ruch główny, obrotowy o prędkości Vc wykonuje przedmiot obrabiany napędzany od wrzeciona obrabiarki, a ruchy posuwowe o prędkości Vf wykonują najczęściej jednoostrzowe narzędzia, zwanymi nozami tokarskimi.

Odmiany kinematyczne toczenia -wzdłużne, skosne, poprzeczne i panowanie, kształtowe, powierzchni kulistych, sterowane numerycznie

48. Do najważniejszych zadań tokarki uniwersalnej należy :

-zamiana energii elektrycznej na mechaniczna, która jest realizowana za pomocą silnika elektrycznego, -przekzanie energii z silnika w strefę skrawania za pomocą łańcucha kinematycznego, składającego się z sprzęgła, hamulca, skrzynki prędkości, przekładni pasowej, odroczki i wrzeciona, -zapewnienie odpowiedniej prędkości obrotowej przedmiotowi obrabianemu, -nadanie ruchów roboczych i pomocniczych narzędziu, -zapewnienie dokładności wzajemnych przemieszczeń narzędzia i przedmiotu obrabianego, -wzajemne połączenie poszczególnych układów OUPN, zapewnienie chłodzenia strefy skrawania i tych węzłow kinematycznych obrabiarki, gdzie wydziela się duzo ciepła, atabilna i bezawaryjna praca, -możliwość łatwego recyklingu obrabiarek.

49 Obrabiarki CNC

Automatyczna realizacja pracy obrabiarki, -automatyczna realizacja czynności, które zapewniają układy sterowania : interpolacja liniowa i kołowa toru narzędzia, zapewnienie stałej prękości skrawania, i posuwu dla zmieniającej się średnicy toczenia i krzywoliniowego toru narzędzia, realizacja cykli obróbkowych podczas gwintowania, uwzględniania wpływu promienia zaokrąglenia naroża ostrza na wymiary obrabianego przedmiotu, symulacja procesu obróbkowego na ekranie monitora, sprawdzanie kolizyjności w przestrzeni obróbkowej, sygnalizowanie wszelkich możliwych awarii i nieprawidłowośći pracy obrabiarki, pomiar położenia i przemieszczenia suportów, samoczynna zmiana pozycji gniazd w głowicach narzędziowych, samoczynna wymiana narzędzi pomiędzy magazynem narzędziowym a głowicą narzędziową, transport wiórów ze strefy skrawania do pojemnika na zewnątrz obrabiarki, mocowanie przedmiotów we wrzecionie przechwytującym, nadzorowanie pracy obrabiarki, stanu narzędzi i procesu skrawania, pomiar narzędzi, określanie korekcji i wprowadzanie do układu sterowania obrabiarki, współpraca z zewnętrznymi urządzeniamim służącymi do zasilania obrabiarki w przedmioty i narzędzia takimi jak : urządzenia transportowe, manipulatory, ; wspólpraca z systemami kontroli jakości, możliwość wczytywania, pisania i korygowania programów sterujących praca obrabiarki, współpraca z zsytemami informatycznymi przedsiebiorstwa

50. Obróbka na wiertarko-frezarkach

Wiertarko - frezarki są przeznaczone przede wszystkim do obróbki przedmiotów o dużych wymiarach i nieregularnych kształtach, w warunkach produkcji jednostkowej i małoseryjnej. Można na nich wiercić, pogłębiac, rozwiercać, nacinać gwinty, zewnętrzne i wewnętrzne, toczyć - wytaczać powierzchnie walcowe zewnętrzne i wewnętrzne oraz czołowe , jak również frezowac obwodowo i czołowo

51. Wiercenie

4 podstawowe odmiany kinematyczne wiercenia: 1 ruch główny i posuwowy wykonuje narzędzie, a przedmiot obrabiany znajduje się w spoczynku; 2 ruch główny wykonuje przedmiot obrabiany, a narzedzie ruch posuwowy wokół własnej osi - do głębokich otworów i na tokarkach; 3 ruch główny wykonuje narzędzie, a ruch posuwowy realizowany jest przez przedmiot obrabiany; 4 oba ruchy, główny i posuwowy wykonuje przedmiot obrabiany, przy nieruchomym narzędziu, metoda rzadko stosowana

52 wiertarki

Wykonuje się na nich otwory do średnicy 100 mm, dzielą się na małe, średnie, ciężkie +>stołowe, stojakowe, promieniowe, wielowrzecionowe, rewolwerowe, agregaty wiertarskie, współrzędnościowe, do głębokich otworów,

53 frezowanie

Frezowanie to sposób obrobki w którym wieloostrzowe narzędzie, zwane frezem wykonuje ruch główny obrotowy, a a ruchy posuwowe wykonuje najczęściej przedmiot obrabiany na stole frezarki. Frezowaniem obwodowym można uzyskac 10 kl dokładności, a Ra=2,5, a frezowaniem czołowym 8 kl. Dokładności i Ra=0,63. Cechami charakterystycznymi frezowania jest cykliczność pracy ostrzy, zmienność przekroju warstwy skrawanej,

54 odmiany frezowania

Obwodowe, współbieżne - gdy dobry stan techniczny obrabiarki, materiał obrabiany szybko się umacnia, wymagana jest mała chropowatość powierzchni po obróbce, przeciwbieżne - wystepują wady i utwardzenia w warstwie wierzchniej półfabrykatu, w przypadki bardzo twardych materiałów, siły skrawania nie spowodują oderwania przedmiotu od stołu frezarki

Czołowe, obwiedniowe

55 Metody przecinania materiałów

Ubytkowe : na tokarce, piła ramowe, pila tarczowa, piła taśmowa, anodowo-mechanicznie, elektro-erozyjnie, tarczami ściernymi, strunami ściernymi, strumieniami o wysokiej energii (wody, wodno-ścierna, strumieniem plazmy, acetylo-tlenowo, laserowo)

56. Zalety i wady frezowania gwintów:

-bardzo duża wydajność predestynuje tę obróbkę do produkcji wilkoseryjnej i masowej, -małe czasy maszynowe w porównaniu z toczeniem, -małe czasy pomocnicze, -pólautomatyczna praca obrabiarek, -małe wymagania odnośnie kwalifikacji operatora, mały koszt narzedzi w porównaniu z głowicami gwinciarskimi, -mozliwość nacinania gwintów dochodzących do dna otworów, możliwość otrzymania położenia początku gwintu WADY: ograniczone wymiary długości nacinanego gwintu, duże czasy przygotowawczo-zakończeniowe , mała dokładność nacinanego gwintu

57. szlifowanie gwintów

Szlifowanie wzdłużne o pojedynczym zarysie, - duża dokładność, przedmiot z gwintem ma małą sztywność szlifowanie wzdłużne ściernicą o zarysie wielokrotnym- w przypadku przedmiotów sztywnych, mają 5-7 zarysów z łagodnym ścięciem od strony wejścia, szlifowanie ściernicą o zarysie wielokrotnym - w przypadku, gdy gwint znajduje się blisko osadzenia , kołnierza.

58 wgniatanie gwintów

Zalety- stosunkowo łatwe obrabianie metali trudnoobrabialnych, możliwość stosowania ponad 2-krotnie większych prędkości gwintowania, kilkakrotnie wieksza trwałość narzędzia , kilkakrotnie wieksza wytrzymałość narzędzia na skrecanie, wyższa o 15-60% wytrzymałość gwintu na ścinanie i o 30-505 twardość warstwy wierzchniej gwintu, wysoka dokładność wymiarowa - kształtowa gwintu, i mniejsza chropowatość gwintu, brak wiórów, możliwość wygniatania gwintów podczas montażu WADY - konieczność stosowania specjalnych oprawek z osiową i promieniową kompensacją położenia gwintów, koniecznośc wykonywania w większej dokładności otworów pod gwint, większe opory gwintowania, konieczność stosowania specjalnych olejów, zmniejszających tarcie

59 . obróbka ścierna

Obróbką ścierna nazywamy takie sposoby obróbki skrawaniem, w których proces dokonywany jest za pomocą narzędzi o nieokreślonej liczbie krawędzi skrawających i o nieokreślonym kształcie, które zamieniają warstwe skrawana na wióry lub pył trodno dostrzegalny gołym okiem, cechy charakterystycznie - tylko część ostrzy skrawa lub rysuje powierzchnie trąc o nia, rozmiary warstwy skrawanej na jedno ostrze są bardzo małe, ujemne, o dużych wartościach, kąty natarcia na poszczególnych krawędziach, duże prędkości skrawania, duża energochłonność procesu,

60 gładzenie

Gładzenie (honowanie) jest ścierną obróbką wykańczającą, stosowaną w celu poprawienia dokładności kształtu i wymiarów, oraz uzyskania odpowiedniej jakości warstwy wierzchniej, .w obróbce tej ruch głowny obrotowy wykonuje narzędzie, które najczęściej wykonuje ruchy posuwisto - zwrotne. W porównaniu ze szlifowaniem odznacza się ono: wieksza liczbą jednocześnie skrawających ziaren ściernych , -mniejszymi o około 2 rzedy prędkościami skrawania, - kilkunastokrotnie mniejsze naciski powierzchniowe, -znacznie mniejsze temperatury skrawania, -korzystny rozkład naprężeń ściskających, -mozliwość uzyskania mniejszych chropowatości, -gładzenie jest obróbka wydajna, dokładną, a przy tym nie wymagającą drogich i skomplikowanych obrabiarek narzędzia: głowice jedno i wieloosełkowe, trzpienie z tulejami lub segmentami ściernymi o dużej powierzchni roboczej, -trzpienie stalowe z galwanicznie nałożoną warstwą ścierną

61, docieranie

Sposób obróbki wykańczającej, który umozliwia uzyskanie powierzchni o najmniejszej chropowatości, oraz największej dokładności wymiarowo-kształtowej, Rolę ostrzy skrawających spełniają luźne ziarna ścierne zmieszane płynami lub smarami półstałymi w postaci , znajdujące chwilowe oparcie w materiale docieraka, charakterystyczne dla tego typu obróbki jest to, że występuje nieznaczny przyrost temperatury przedmiotu, nie ma mechanicznego odkształcenia przedmiotu spowodowanego siłami zamocowania i skrawania, .Rozróżnia się docieranie reczne, maszynowe, maszynowo-ręczne

rodzaje docieraków - 1.o mniejszej twardości niż twardośc materiału obrabianego i zawiesiną ścierną złożoną z mikroproszków węglika krzemu, elektrokorundu, węglika boru lub diamentu w cieczy oleistej, docierak zbroi się w ziarna ścierne następuje mikroskrawanie 2. Docierakiem twardym (stal hartowana i szkło), i pastą ścierną z miękkim materiałem sciernym, jak tlenek chromu lub tlenek żelaza, ; substancje powierzchniowo czynne wchodzące w skład proszku powodują powstawanie cienkiej warstewki tlenku metalu na obrabianej powierzchni, , którą łatwo usunąć za pomocą miękkich ziarn => obróbka wykańczająca

62 polerowanie

Polerowanie jest obróbką wygładzająca mającą na celu : zmniejszenie chropowatości powierzchni , zwiększenie wartości estetycznej wyrobu, poprawienie wytrzymałości zmęczeniowej wyrobu, zwiększenie odporności korozyjnej, POLEROWANIEM nie poprawia się dokładności wymiarowo-kształtowej przedmiotów, narzędzia maja postać tarcz polerskich lub taśm sciernych, i bywaja wykonywane z filcu, skór, wojłoku płótna materiałem sciernym może być węglik boru, tlenek chromu, tlenek żelaza, tlenek aluminium kreda oraz diament nosnikami w pastach polerskich są : parafina stearyna, wazelina, łój, wosk, stosowane są także dodatki w postaci nafty, emulsji olejowych, wody

63. obróbka strumieniowo ścierna

Sposób obróbki luźnym ścierniwem metodą kinetyczną i polega na tym, że w strumieniu gazu lub cieczy o dużej prędkości są unoszone rozpędzone ziarna ścierne. Znajduje zastosowanie w przypadkach, gdy nie ma wymagan co do dokładności wymiarowo - kształtowej (odkuwki, odlewy). Jest operacją poprzedzającą nałożenie powłok ochronnych, ze względu na bezkierunkowość i mikrochropowatość powierzchni, Stosuje się elektrokorund i weglik krzemu.

64 obróbka elektrochemiczna ścierna

Połączenie roztwarzania elektrochemicznego z konwencjonalnymi obróbkami ściernymi. W procesie roztwarzania elektro chemicznego wytrącaja się sole, wodorotlenki, i gazy tworząc warstwe przyelektrodowa o dużej oporności, zmniejszają przepływ prądu. Powoduje to zmniejszenie dyfuzji jonów metalu do elektrolitu, czyli roztwarzania elektro chemicznego. Narzędzie scierne usuwa w sposób mechaniczny warstwe przyelektrodową, zwiększając wydajność obróbki.

65 obróbka anodowa-ścierna

Połączenie obróbki elektro erozyjnej , elektrochemicznej i ściernej. Ten rodzaj obróbki jest przeznaczony do wydajnego przecinania trudno obrabialnych materiałów.

66 obróbka laserowa

Sposób erozyjnego kształtowania przedmiotów, który jest oparty na zasadzie wykorzystania energii światła, czyli fotonów.dzieki dużej koncentracji mocy wiązki laserowej można topić i odparowywać wszystkie znane materiały zastosowania : wycinanie elementów z blach i innych materiałow; -obróbka wnetrz roboczych form, kokili, i matryc; - hartowanie powierzchni narzedzi roboczych do obróbki plastycznej, ; - nanoszenie warstw o specjalnych właściwościach na powierzchnie pracujące w trudnych warunkach, ; - wspomaganie procesów obróbki skrawaniem , np. frezowania czy toczenia, ograniczenia : trudna do kontrolowania strefa wpływów ciepła, trudności z określeniem głębokości penetracji materiałów,

67 obróbka jonowa

3 zasadnicze odmiany : trawienie jonowe - w ktorej do usuwania powierzchniowej warstwy materiału wykorzystuje się energię kinetyczną jonów gazów, chemicznie biernych, reaktywne trawienie jonowe (jonowo chemiczne), w której do usuwania powierzchniowej warstwy materiału wykorzystuje się zarówno energie kinetyczna jonów gazów, chemicznie aktywnych, jak i energię ich chemicznych reakcji z atomami lub cząsteczkami obrabianego materiału trawienie plazmowo - chemiczne - w którym do usuwania powierzchniowej warstwy materiału zachodzi dzieki reakcjom chemicznym miedzy jonami i rodnikami gazu chemicznie aktywnego oraz atomami obrabianego materiału z jednoczesnym tworzeniem związków lotnych

1)Cechy materiałów narzędziowych

2)0bróbka elektroerozyjna-

3) Sposoby wpływania na kształt wiórów:

4) Pogłębianie

5) Mocowanie frezow

6) Przeciąganie

7) Wady i zalety gladzenia-

8) Mocowanie przedmiotow na tokarkach

9) Rozwiercanie-

10) Obróbka udarowo-ścierna