RYBOSOMY - składają się z dwóch podjednostek - dużej i małej.

Rybosomy prokariontów (70s) i eukariontów (80s) różnią się stałą sedymentacji

Prędkość opadania zależy od masy i powierzchni

Rybosomy - tam wiąże się matrycowy RNA, tRNA może odczytać informacje i rozpocząć syntezę polipeptydu z aminokwasów nić polipeptydowa

SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA

Szorstka - trójwymiarowa, kanaliki, osiadają rybosomy z matrycowym RNA, aby mogły ulec obróbce. Trwa ona dopóki nić nie wejdzie cała do siateczki.
Siateczka jest dynamiczna, rybosomy nie są przyczepione do niej na stałe.

Gładka - detoksykacja substancji, które dostały się do komórki, redukcja, utlenianie, modyfikacja lipidów.

Siateczka gładka nigdy nie będzie szorstka, a szorstka nie stanie się gładką.

APARAT GOLGIEGO diktiosom

Aparat Golgiego - stosy przylegających do siebie cystern, brak bezpośrednich kanałów połączeń.

Aparat Golgiego dzieli się na dwie części:

1. Wejściową - formowalnia części cis, skierowana w kierunku siateczki śródplazmatycznej

2. Wyjściową - odwrotnie, od siateczki do błony komórkowej, formowalnia części trans, sfera dojrzewania, sieć wyjściowa

Aparat Golgiego pełni kluczową funkcję w transporcie komórkowym.

Ściana komórkowa - sztywna i elastyczna, matriks zewnętrzny

Protoplast - komórka pozbawiona ściany

Po podziale następuje odtworzenie ściany komórkowej na obu komórkach potomnych.

Ściana pierwotna - może rozsuwać się wraz ze wzrostem komórki

Ściana wtórna - jest sztywniejsza, występuje u starszych komórek

Bakterie - ściana komórkowa z MUREINY

Rośliny - ściana komórkowa z CELULOZY (błonnik)

Grzyby - ściana komórkowa z CHITYNY

ŚCIANA - ochrona mechaniczna, enzymy, sieć z wielocukrów (wielocukry tworzą poprzeczne mostki łączące wiązki włókien celulozowych. Warstwy tych włókien przebiegają w ścianie komórkowej w różnych kierunkach, czyniąc ją wyjątkowo oporną na mechaniczne uszkodzenia), białka, wydzieliny, substancje odpowiedzialne za twardość lub elastyczność ściany.

Macierz pozakomórkowa (MP) (ściana komórkowa)- składa się z węglowodanów o konsystencji żelu i włóknistych białek. Głównym białkiem strukturalnym MP jest KOLAGEN, tworzący bardzo mocne włókna. Niektóre glikoproteiny w MP zwane FIBRONEKTYNAMI, uczestniczą w organizacji macierzy i pomagają komórkom się z nią wiązać. Fibronektyny wiążą się z białkowymi receptorami osadzonymi w błonach komórkowych.

INKRUSTACJA - wnikanie w ścianę wydzieliny (najczęściej LIGNINY) między włókna. Powoduje to zdrewnienie ściany.

ADKRUSTACJA - odkładanie się na powierzchni ściany substancji tłuszczowo - woskowych powstają KUTIKULE.

Ściana jest aktywna metabolicznie, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórki, to zewnętrzny matriks komórkowy.

SYMPLAST - cytoplazma komórek rośliny połączona za pomocą plasmodesm w jeden ciągły układ.

APOPLAST - układ tworzony głównie ze ścian komórkowych komórek roślinnych. W obrębie apoplastu odbywa się transport wody i soli mineralnych.

WSZYSTKIE KOMÓRKI MAJĄ WAKUOLE.

TONOPLAST - błona wakuoli, półprzepuszczalna

Wakuole mogą być trawiące, odżywcze.

WAKUOLE:

• duże (ok. 90% objętości komórki),

• w wielu wodniczkach znajdują się enzymy trawiące dostarczane tam cząsteczki, dlatego pod tym względem wakuole pełnią podobną rolę jak lizosomy,

• chłoną wodę, wywierając ciśnienie na ścianę komórki roślinnej i zapewniając jej tym samym jędrność (TURGOR),

• biorą udział w utrzymywaniu stałego pH cytoplazmy, magazynując nadmiar protonów,

• są miejscem przechowywania wielu związków produkowanych przez roślinę, np. barwników lub substancji zapachowych, występujących w kwiatach,

• zawierają substancje rozkładające toksyny, mogą wydalać

W komórkach zwierzęcych wakuole są czasem niezauważalne.

Rysunek 1: obraz komórki drożdży rozszczepkowych pod mikroskopem elektronowym. Wakuole są po części złote i zielone.

---