Cze艣膰 II Teorie lokalizacji przemys艂u (Cd.)
Teoria lokalizacji (wprowadzenie)
Teoria lokalizacji zosta艂a sformu艂owana i rozwini臋ta w celu wyja艣nienia i prognozowania przestrzennej organizacji r贸偶nych kategorii dzia艂alno艣ci gospodarczej.
Teoriami sw贸j mikro- i makroekonomiczny sens
W uj臋ciu przedmiotowym teoria lokalizacji dotyczy trzech poziom贸w analitycznych
Teorie lokalizacji mo偶na rozpatrywa膰 poziom贸w 2 aspektach: poznawczym i normatywnym
Teoria lokalizacji powsta艂a i rozwija艂a si臋 w spos贸b kumulatywny (pocz膮tki A. Smith, D. Ricardo, ale za pierwsz膮 teori臋 sensu stricte uznaje si臋 teori臋 J.H. von Thunena - 1826r.)
Teoria lokalizacji przemys艂u rozwija艂a si臋 w prawie zupe艂nej izolacji od g艂贸wnego nurtu ekonomii
Az do lat 40 XX wieku autorami znacz膮cych traktat贸w byli ekonomi艣ci niemieccy (Thunen, Launhardt, A.Weber, Predohl, Losch)
Podstaw膮 teorii lokalizacji jest stwierdzenie, 偶e koszty produkcji i dochody zak艂adu zale偶膮 od jego polo偶enia
Na powy偶szych wykresach wida膰 d膮偶enie do maksymalizacji zysk贸w. W pierwszym przypadku przez produkcj臋 po najni偶szych kosztach i sprzeda偶y za wysoka cen臋 (kt贸ra jest sta艂a, a zmieniaj膮 si臋 jedynie koszty np. produkcji.
Na drugim wykresie wida膰, i偶 przy sta艂ych kosztach zmiana ceny mo偶e powodowa膰 wzrost zysk贸w ale tez nie w niesko艅czono艣膰 gdy偶 jak produkt b臋dzie zbyt drogi konsument si臋gnie do konkurencji.
Przestrzenna organizacja produkcji rolnej - teoria Joanna H. Thunena
Autor poszukiwa艂 racjonalnego pod wzgl臋dem ekonomicznym uk艂adu sfer rolniczych wok贸艂 miasta bed膮cego rynkiem zbytu dla produkt贸w rolnych. Uk艂ad taki zdaniem autora teorii powstaje gdy ka偶dy kawa艂ek ziemi jest uzytkowany w taki spos贸b i偶 daje najwi臋ksz膮 rent臋 czyli zysk.
Autor wprowadzi艂 na pocz膮tku rozwa偶a艅 szereg za艂o偶e艅 upraszczaj膮cych
Thunen wykaza艂 偶e w warunkach okre艣lonego przez te za艂o偶enia najci臋偶sze i najmniej trwa艂e produkty rolne b臋d膮 produkowane najbli偶ej rynku oraz 偶e odleg艂o艣ci od rynku w jakich wytwarzanie danego typu produkt贸w b臋dzie zyskowne, kszta艂towa膰 si臋 b臋dzie w spos贸b odwrotnie proporcjonalny do owych cech produkt贸w (wagi i nietrwa艂o艣ci). W rezultacie powstana koncentryczne w stosunku do rynku strefy r贸偶nych typ贸w gospodarki rolnej
Celem autora by艂o g艂贸wnie wykazanie powstania w takich przypadkach pewnego typu renty (nadwy偶ki) przychod贸w ze sprzeda偶e nad kosztami transportu wynikaj膮cej wy艂膮cznie z korzy艣ci po艂o偶enia blisko rynku
W formie matematycznej teoria ta wygl膮da nast臋puj膮co: R=E(P-a)-Efd gdzie R-wielko艣膰 zmienna renty ekonomiczne na jednostk臋 powierzchni, d-jedyna wielko艣膰 zmienna oznaczaj膮ca odleg艂o艣膰 od rynku. Oraz warto艣ci sta艂e dla poszczeg贸lnych produkt贸w, reprezentuj膮ce odpowiednio: E -zbiory z jednostki powierzchni, P-ceny rynkowe, a-koszt produkcji oraz f- stawki przewozowe.
Lokalizacja przedsi臋biorstwa przemys艂owego wg teorii Alfreda Wezera (!!!)
Pierwszym teoretykiem kt贸ry zaja艂 si臋 problemem optymalnej lokalizacji by艂 W. Launhardt (1882). Jego kontynuatorem by艂 A. Weber (teoria lokalizacji przemys艂u 1909)
Weber w swojej pracy opar艂 si臋 na 5 za艂o偶eniach (jakich?)
Weber jako pierwszy wprowadzi艂 i sformu艂owa艂 poj臋cie czynnika lokalizacji
Autor wyr贸偶ni艂 3 czynniki wyznaczaj膮ce lokalizacj臋 zak艂ad贸w przemys艂owych: czynnik gruntu(?) pracy i korzy艣ci aglomeracji