" Wskaźnikowa wydajność wzrostowa białka - PER (Protein Efficiency Ratio). Określa przyrost masy ciała na 1 g spożytego białka, przy karmieniu 21-30-dniowych szczurów przez 6 tygodni testową dietą o zawartości białka 10-12% (tj. poniżej wielkości zapotrzebowania na wzrost) wzór= przyrost masy ciała/spożycie białka ogółem podczas testu Wskaźnik aminokwasu ograniczającego- CS metoda Blocka i Mitchella- zawartość aminokwasów egzogennych wyraża się jako stosunek aminokwasów badanej paszy do aminokwasów białka jaja kurzego ( białko standardowe). Aminokwas występujący w największtm niedoborze w porównaniu z białkiem jaja kurzego stanowi wskaźnik CS. CS=Ap/Aj *100% gdzie Ap- aminokwas paszy Aj- aminokwas jaja kurzego W tej metodzie zakłada się ze badane białko paszy jest wykorzystywane przez zwierzę w takim stopniu na jaki pozwala aminokwas ograniczający; zgodnie z prawem minimum jest to prawo Liebiega. Trawienie u zwierząt monogastrycznych:Różne zwierzęta mają różne przewody pokarmowe i mają różną czynność. U zwierząt monogastrycznychtrawienie występują poprzez gruczoły ślinowe, wątroba i trzustka. Pełnią ważna role w trawieniu pasz. Białko, włókno, tłuszcze, skrobia ulegają w przewodzie pokarmowym rozłożeniu na związki proste rozpuszczalne w wodzie, aby mogły wniknąć przez jelito do krwi i chłonki. Proces ten to trawienie i wchłanianie. Trawienie dzieli się na 3 procesy: mechaniczne (rozdrabnianie pokarmu, zmiażdżenie wymieszanie ze śliną pokarm), chemiczne (hydroliza, działanie enzymów), bakteryjne (przebiega dzięki enzymo bakteryjnym w jelicie grubym). 
1)Trawienie w jamie ustnej:mechaniczne, wymieszanie ze śliną Alfa-amulazy hydrolizującą skrobię. 2)Żołądek-magazynowany pokarm ułożony jest warstwami i wymieszany z sokiem żołądkowym, regulowany przez układ nerwowy i hormonaln: gastryna-przenika do krwi stymulując wydzielanie soku żołądkowego. W środowisku kraśnym pepsynogen przechodzi w pepsynę hydrolizującą białko. 3)Enzymy soku trzustkowego i jelitowego w jelicie cienkim, biorą w tym udział enzymy soku trzustkowego i jelitowego. Odczyn soku trzustkowego jest lekko zasadowy. Żółć zawiera sole potasowe, barwniki, cholesterol, śluz. Sole żółciowe są emulgatorami tłuszczów , aktywują liazę trzustkową. Enzymy to trypsyna, drymotrypsyna, habopepsyny typów a, b, c. Wszystkie enzymy potrzebują aktywatorów. Rozszczepiają one wiązania zewnątrz łańcucha pokarmowego. 4)Trawienie skrobii-ma początek w jamie ustnej, laktoza rozkładana jest przez laktezę do glukozy i galaktozy. Sacharoza jest rozkładana przez sacharozę. 5) Trawienie tłuszczy rozpoczyna się w jelicie cienkim, w jelicie grubym, pewna ilość trawiona jest dzięki bakteriom w nim bytujących. 
Trawienie składników pokarmowych u przeżuwaczy:Brak enzymów trawiennych, trawienie odbywa się przez wydzielanie enzymów przez bakterie i pierwotniaki. Trawienie u cieląt i jagniąt: Brak rozwiniętego żwacza, Pokarm przedostaje się do trawieńca przez zamkniętą rynienkę przełykową. Rynienka zamyka się gdy pobiera mleko. Jeżeli pije mleko z wiadra nie jest całkowicie domknięta i dostaje się do żwacza. Jest to niekorzystne, ponieważ dostaje się do żwacza część mleka i następuje fermentacja. Powoduje to choroby. Gdy piją wodę rynienka nie zamyka się ale nie jest szkodliwa. Zasiedlenie pierwotniakami następuje dopiero około 6 tygodnia . Dostateczna ilość bakterii i pierwotniaków jesy około 9 miesiąca. Trawienie u dorosłych: Ślina ma odczyn zasadowy pH od 8 do 8.6, jest spowodowany tym że w ślinie jest dużo węglowodanów sodu. Utrzymuje płyn żwacza na odpowiednim pH. Ślinianki przyuszne działają cały czas, natomiast u innych zwierząt działają tylko wtedy gdy pobierają pokarm. Ilość śliny stanowi 50-200 litrów na dobę, u owiec 10-15litrów. Po strawieniu pasz włóknistych następuje odbijanie, czyli wracanie spożytej paszy z górnej części żwacza do przełyku jamy gębowej.Stałe części są ścierane przy pomocy zębów trzonowych. Czas przeżuwania pokarmu zależy od spożytej paszy od 7 do 7,5 godz. Gdy pasza jest drobna proces trawienie skraca się do 2 godz. Gdy pasze treściwe powodują, iż w żwaczu wytwarza się kwas mlekowy który obniża pH do 5. Gdy taki odczyn utrzymuje się długo powoduje kwasicę żwacza. Przy takim pH giną pierwotniaki obniża się trawienie celulozy i ligniny. Ślina nie zawiera lafa amylazy enzymu rozkładającego skrobie ze śliną do żwacza trafia mocznik, który wytwarza się w wątrobie wraz z krwią dociera do ślinianek . Jest to ilość niebiałkowa, jest wykorzystane bialka bakteryjnego i stanowi 10%. U kuz gdy pokarm jest niskobiałkowey ilość mocznika zwracana jest do żwacza przez ślinę. Nie traci mocznika.Uzupełnia się samrecykling mocznika Mikroorganizmy żwacza:jest 60 gatunków bakterii, najwięcej jest nastawione na trawienie węglowodanów strukturalnych o charakterze proteolityczny, lipoproteiczną, które rozkładają białka i tłuszcze. Warunki do namnażania bakterii i pierwotniaków: warunki beztlenowe, odczyn pH 6,2-7(optimum dla bakterii celu litycznych, 6,7 pH do syntezy witamin z grupy B>6,4 do syntezy białka >6,8, temperatura 39,5 stopni Celsjusza , wilgotność 80-85 %, stabilizacja tych warunków przez 24-48 godz., mieszanie treści żołądka (żwacza) poprzez odbijanie i ruchy żwacza, stała wymiana płynów 6% na godz. Ilość pierwotniaków w żwaczu jest około 1miliona w mililitrze. Analiza weedeńska (5-copalcówka) na jej podstawie oznacza się wodę: popiół surowy, białko surowe, włókno surowe, tłuszcz surowy. Zawartość wody oznacz się met wagową (suszenie próbki w temp 105^o w ciągu 3-5 godz), destylacyjną, w bliskiej podczerwieni, pomiaru elektrycznej i chromatograficzną. Tłuszcz surowy- zalicza się tu wszystkie skł. rozpuszczalne w eterze etylowym lub naftowym. Oznacza się go met ekstrakcyjnymi polegającymi na wielokrotnej ekstrakcji i wagowym oznaczeniu jego zawartości bezpośrednio po uprzednim odparowaniu rozpuszczalnika użytego do ekstrakcji. Popiół surowy są to części nieorganiczne paszy, które zostają po spaleniu subst org. Zalicza się tu skł mineralne, i zanieczyszczenia nieorganiczne. Oznacza się to przez spalenie próbki w temp 550-600^oC. Subst organiczna ulega spaleniu a pozostałość to zw mineralne, zawartość oblicza się z różnicy między masą próbki przez i po spaleniu. Włókno surowe są to związki trudno strawne i rozpuszczalne, składa się z celulozy i zasadowo nierozpuszczalnej ligniny. Oznacza się wagowo poprzez jego pozostałość po gorącej hydrolizie w 5% kw siarkowym a następnie 5% ługu sodowym i przemyciu acetonem Związki azotowe (białko ogólne i właściwe) polega na oznaczeniu N met Kjeldahla. Mineralizacja paszy w stężonym kw siarkowym z dodatkiem utleniaczy. Pomiar ilości amoniaku uwalnianego z mineralizatu. Ilość stwierdzonego N x współczynnik – zawartość białka ogólnego. Oznaczenia białka właściwego wytrącanie polipeptydów 20% kwasem trójchlorooctowym lub solami metali ciężkich z roztworu i oznaczaniu N w wytrąconych białkach. Różnica między N ogólnego a N właściwego = azot niebiałkowy Strawność różnica pomiędzy ilością skł pokarmowego pobranych w paszy a ilością tych samych skł wydalonych w kale. Strawność pozorna wyliczona na podstawie założenia ze wszystkie skł pok znajdujące się w kale lub w treści pok pobranej przez przetokę są niestrawionymi skł pochodzącymi z paszy. Strawność rzeczywista uwzględnia się ze niektóre skł znajdujące się w kale nie pochodzą z paszy, lecz są skł metabolicznymi pochodzącymi z organizmu. Skł metaboliczne to złuszczone nabłonki przewodu pok, pozostałości śluzów, soków trawiennych. W celu określenia ilości skł metabolicznych w kale wyk się badania strawnościowe w których zwierzęta żywione są dawkami pozbawionymi danego skł pok np. dieta bezbiałkowa. Przyjmuje się wtedy ze białko znajdujące się w kale pochodzi całkowicie od zwierzęcia i będzie takie sama przy skarmianiu zwierzęcia. Wsp strawności rzeczywistej jest zawsze większy od wsp strawności pozornej. Różnica między strawnością pozorna a rzeczywistą jest tym większa im wiesza jest zawartość skł w paszy. Współczynnik strawności jest liczbą wskazująca w jakim stopniu składnik pokarmowy pobrany przez zwierzę został strawiony w jego przewodzie pokarmowym. Skł strawiony odpowiada skł wchłoniętemu z przewodu pok. Wsp strawności odnosi się go poszczególnych skł pokarm i mieści się w zakresie od 0-100% oznacza się go metodami in vivo i in vitro. Energia brutto EB oznacza ciepło spalania całej dawki pokarm spożytej przez zwierze. Energia strawna ES jest różnica energii brutto o energię która zostaje wydalona z kałem. Jest to część skł pok spożytego przez zwierzę która nie ulega strawieniu i zostaje wydalona z kałem. Trudno trawiące się związki to lignina, celuloza, woski, niektóre barwniki roślinne. Energia metaboliczna EM jest to cz energii pokarmu która stanowi różnicę między energią strawną a energią zawartą w niektórych produktach przemiany materii wydalonych głównie w moczu i gazach trawiennych. Energia netto EN dzieli się na energie netto bytowa i energie netto produkcyjna Energia produkcyjna (odłożona) jest wtedy kiedy suma wszystkich strat energii jest mniejsza od ilości energii pobranej przez zwierzę . to wtedy różnica ta zostaje odłożona i zwana jest energią produkcyjną Mierniki energetyczne pasz: jedn. Skrobiowa, jedn. jęczmienna skandynawska, jedn. owsiana, stosunek białkowo-energetyczny. jednostka skrobiowa wyraża wartość paszy w stosunku do wartości skrobi przyjętej za 100 lub za 1000. jest liczbą niemianowaną oznacza się ja w % lub w promilach. Jedn. owsiana to wartość odżywcza 1 kg owsa średniej jakości który podany dorosłemu wołu jako pasza ponadbytowa powoduje odłożenie w jego ciele 150g tłuszczu. W systemie tym przyjęto ze wartość energetyczna pasz (wart netto) będzie wyrażona za pomocą ilości kg owsa przyjętego za 1 jedn. Wg twórców tej jedn. zastosowanie owsa maiło większe uzasadnienie praktyczne w porównaniu ze skrobia. Ilości jedn. owsianych danej paszy oblicza się przez podzielenie wart skrobiowej rzeczywistej tej paszy przez 0,6. JO= wart skrob netto/0,6 Stosunek białkowo-ergetyczny skł pok pasz mogą być wtedy dobrze wykorzystane tylko wtedy gdy w dawce pok zachowany jest właściwy stosunek białka do energii przy odpowiedniej ilości skł min i witamin. Mierniki: stosunek odżywczy – stosunek białka ogólnego strawionego do sumy pozostałych strawnych skł JPM odpowiada energii netto (ENL=1700kcal) zawartej w 1 kg średniego ziarna jęczmienia podawanego krowie mlecznej w okresie laktacji jako pasza produkcyjna. Ta ilość energii może być wydzielona w postaci mleka lub odłożona w postaci rezerw tłuszczu JPŻ odpowiada energii netto (ENŻ=1820 kcal) zawartej w 1 kg średniego ziarna jęczmienia podawanego rosnącym zwierzętom jako pasza bytowa i produkcyjna. Aminokwasy endogenne – aminokwasy, które organizm może syntetyzować samodzielnie, w przeciwieństwie do aminokwasów egzogennych, które musi przyjmować systematycznie wraz z pożywieniem. zaliczamy do nich: Alanina Glicyna Aspargina Glutamina Seryna Cysteina Prolina Hydroksyprolina Arginina  Tyrozyna Aminokwasy egzogenne  – aminokwasy, których organizm nie może syntetyzować samodzielnie, więc muszą być dostarczane w pożywieniu, w przeciwieństwie do aminokwasów endogennych.Żywienie pokarmami ubogimi w niezbędne aminokwasy egzogenne może doprowadzić do zaburzeń chorobowych. Zaliczamy do nich: Lizyna Metionina Leucyna  Izoleucyna Histydyna Fenyloalanina Teroina Tryptofen Walina Cysteina (skrót: Cys) – organiczny związek chemiczny z grupy endogennych aminokwasów kodowanych, wchodzi w skład wielubiałek. Wraz z homocysteiną i metioniną tworzy grupę aminokwasów siarkowych (cysteina jest najprostszym z nich)^[3].