Praktyczne zastosowania modelu zarządzania.
Zalecenia dla dowódcy:
Unikaj wyrażania własnej opinii jako pierwszy, jeśli interesuje Cię opinia innych.
Zachęcaj załogę do wyrażania własnych wątpliwości. Nie ignoruj żadnej opinii czy uwagi.
Kiedy podejmujesz decyzję, podaj krótkie uzasadnienie.
Otwarcie dziel się własnymi wątpliwościami (nie obawiaj się utraty autorytetu). Pozostali członkowie załogi mogą czuć się zaniepokojeni z tego samego powodu.
Jeśli chcesz wyrazić zdecydowaną opinię, zrób to w sposób zrozumiały i konkretny ale bez emocji. Unikaj autorytarnego tonu.
Przy podejmowaniu decyzji kieruj się logiką a nie emocjami.
Nie podejmuj pochopnie decyzji. Jeśli potrzebujesz więcej czasu, informacji etc., wstrzymaj się z ostateczną decyzją. Wyjaśnij sytuację pozostałym członkom załogi. Jest to oznaka profesjonalizmu w porównaniu z ciągłymi zmianami decyzji podejmowanymi jedynie po to, by nie okazać niepewności czy braku zdecydowania.
Unikaj zmiany własnego zdania dla uzyskania zgody i uniknięcia konfliktu.
Unikaj podejmowania decyzji na podstawie pertraktacji, głosowania, szukania rozwiązania zadowalającego wszystkie zainteresowane strony.
Traktuj powstałą różnicę zdań jako pomoc (inne alternatywy), nie zaś jako dodatkową trudność czy próbę podważenia twojego autorytetu.
W żadnym wypadku nie dopuszcza do powstania niebezpiecznych sytuacji celem wykazania własnej wyższości w zakresie zwierzchności, wiedzy czy umiejętności.
Nie stwarzaj atmosfery współzawodnictwa.
Nie okazuj agresji (złość, zły humor).
Staraj się stwarzać przyjemną atmosferę, nawet jeśli nie czujesz sympatii w stosunku do osoby, z którą pracujesz.
Chcąc wyrazić uznanie, podaj krótkie uzasadnienie. Unikaj częstego wyrażania uznania w stosunku do normalnego wywiązywania się z codziennych obowiązków. Pomniejsza to wagę twojego działania, może budzić zdziwienie lub rozdrażnienie u doświadczonych członków załogi.
W razie konieczności użycia krytyki, bądź konkretny i kulturalny. Nigdy nie krytykuj osoby, a jedynie czyjeś działanie, postawę etc.
Dbaj o rzetelne i rzeczowe informowanie pasażerów o sytuacji i zamiarach tak, by czuli się doinformowani, bezpieczni oraz nabrali zaufania do załogi, a w szczególności kapitana.
2. Cechy dobrego kapitana.
Profesjonalizm – umiejętność i wiedza muszą budzić zaufanie pozostałych członków załogi – budowanie autorytetu.
Umiejętność komunikowania się – ma duże znaczenie w procesie podejmowania decyzji, motywuje pozostałych członków załogi, wzbudza wzajemne zaufanie. Dobry kapitan najpierw słucha, potem ocenia. Ocena musi być wolna od emocji i osobistych uprzedzeń.
Umiejętność podejmowania decyzji – podejmowanie trafnych decyzji nie jest z reguły trudne w typowych sytuacjach przy dostępie do wszystkich potrzebnych informacji. Ma szczególne znaczenie w sytuacjach nietypowych, w deficycie czasu, przy braku odpowiednich danych. Opieranie się na wiedzy i doświadczeniu wszystkich członków załogi może mieć zasadnicze znaczenie.
Zdecydowanie – członkowie załogi mogą „wybaczać” podjęcie złej decyzji, ale z reguły nie zaakceptują bierności czy bojaźni kapitana.
Wytrwałość – proces awansu wymaga czasu i pracy. Optymiści są z reguły bardziej wytrwali, rzadziej się zniechęcają, potrafią mobilizować innych, lepiej sobie radzą w sytuacjach trudnych.
Poczucie odpowiedzialności – przekładanie odpowiedzialności za ludzi, samolot, dobre imię firmy ponad osobiste potrzeby.
Stabilność emocjonalna – kapitan musi umieć panować nad sobą, by umieć „panować” nad innymi. Cecha bardzo ważna w sytuacjach kryzysowych.
Entuzjazm – udziela się innym otwarte okazywanie niechęci degraduje motywacje pozostałych członków załogi.
Wizerunek – pozytywne nastawienie do innych, otwartość, szczerość, pomagają w integrowaniu zespołu. Nie bez znaczenia jest też wygląd zewnętrzny.
Etyka – etyczne postępowanie ma wpływ na budowanie autorytetu. Uczciwość, wywiązywanie się z zaciągniętych zobowiązań, umiejętność przyznawania się do błędu etc. dają wzór do naśladowania, ułatwiają współpracę budzą zaufanie.
Uznanie – „Najgłębszą zasadą ludzkiej natury jest potrzeba uznania” (Wiliam James – filozof).
Uczciwa i wyrażona ocena poszczególnych członków załogi. Dostrzeganie zalet, umiejętności, etc, oraz umiejętne wyrażanie uznania w stosunku do współpracowników.
Wrażliwość – Kapitan musi być świadomy swojego stanu psychofizycznego oraz jego wpływu na innych. Kapitan musi dostrzegać u siebie i innych zachowania odbiegające od normy i kierować zespołem ludzi biorąc ten fakt pod uwagę.
Umiejętność dostosowania się do sytuacji – elastyczność w działaniu jest konieczna, ponieważ:
- nie ma dwóch identycznych sytuacji,
- nie ma dwojga identycznych ludzi,
- zasady stosowane w innych bądź podobnych okolicznościach niekoniecznie rozwiążą aktualny problem.
Humor - zmniejsza stres. W przypadku konfrontacji z agresją czy złością należy postępować ostrożnie, by nie pogorszyć sytuacji. Budzi zainteresowanie, „ożywia”, motywuje.
3 Dobra praktyka pilota dowódcy.
Informacje
Pytaj członków załogi o opinie tylko wówczas, kiedy wszyscy dysponują takimi samymi informacjami.
Staraj się uzyskać jak najwięcej i jak najbardziej aktualnych informacji; czasami niepozorna, drugorzędna informacja może mieć wpływ na podjęte decyzje.
Posegreguj otrzymane informacje według ich ważności i wpływu na obraz sytuacji.
Porównanie opinii
Nie wygłaszaj swojej opinii jako pierwszy (oraz tonem nie znoszącym sprzeciwu), jeśli chcesz wysłuchać opinii innych członków załogi.
Słuchaj uważnie opinii innych członków załogi; nie ignoruj żadnego z przedstawionych wątpliwości.
Otwarcie przedstaw swoje wątpliwości, bo może okazać się, że inni też je mają.
Nie traktuj różnicy zdań jako chęci przeciwstawienia się tobie, różnica w wyrażanych opiniach winna wzbogacić dyskusję.
Decydowanie
Podejmując decyzje kieruj się logiką faktów i sytuacji, a nie swymi ambicjami, niechęciami lub emocjami.
Nie śpiesz się z podjęciem decyzji. Jeśli czas na to pozwala, podejmij ją „w ostatniej chwili”, ale na podstawie najświeższych informacji. Wcześniej powinieneś przemyśleć możliwe warianty.
Unikaj podejmowania decyzji drogą głosowania. Pamiętaj, że podstawą poprawnych decyzji są fakty, a nie osoby. Ważne jest „… CO powiedział, a nie… KTO powiedział”.
Zmieniaj raz podjętą decyzję na podstawie nowych faktów lub okoliczności, a nie na podstawie namów lub chęci doprowadzenia do kompromisowych uzgodnień.
Wygłaszaj swoją decyzję głosem spokojnym lecz pewnym, unikaj agresji, dyktatorskiego tonu i podkreślania swojej „władzy”.