Sprawozdanie z tkanek roślinnych i zwierzęcych
„Inżynieria Środowiska”
1 rok, 2 semestr
Obserwacja włosków martwych –tkanka okrywająca- na przykładzie fiołka.
Za pomocą żyletki przecięłam fragment liścia fiołka i naniosłam go na szkiełko podstawowe a następnie zakropiłam wodą i przykryłam szkiełkiem nakrywkowym. Zaobserwowaliśmy pod mikroskopem włoski martwe.
Obserwacja włosków wydzielniczych – tkanka wydzielnicza – na przykładzie rozmarynu i geranium.
Za pomocą żyletki przeciąć fragment rozmarynu i rozdrobnić, nanieść próbkę na szkiełko podstawowe, zakropić wodą a następnie przykryć szkiełkiem nakrywkowym.
To co zaobserwowaliśmy przedstawia rysunek:
Fragment geranium przecięliśmy żyletką, nanieśliśmy próbkę na szkiełko podstawowe, zakropiliśmy wodą a następnie przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym.
To co zaobserwowaliśmy pod mikroskopem przedstawia poniższy rysunek:
Obserwacja sklereidów – tkanka wzmacniająca – na przykładzie owocu gruszy.
Owoc gruszy przecięliśmy za pomocą żyletki, a następnie rozdrobniliśmy. Umiejscowiliśmy próbkę na szkiełku podstawowym i zakropiliśmy wodą, a następnie przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym. Obserwowaliśmy próbkę pod mikrsopem.
Obserwacja włókien – tkanka wzmacniająca-na przykładzie korzenia imbiru.
Za pomocą żyletki przecięliśmy fragment korzenia imbiru, a następnie rozdrobniliśmy. Nanieśliśmy próbkę na szkiełku podstawowym, zakropiliśmy wodą a następnie przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym. Zaobserwowaliśmy je pod mikroskopem.
Obserwacja tkanki miękiszowej: miękisz wodny ( aloes), miękisz powietrzny (wywłócznik), miękisz spichrzowy (ziarniak pszenicy).
Za pomocą żyletki przecięliśmy fragment liścia aloesu, rozdrobniliśmy. Nanieśliśmy próbkę na szkiełko podstawowe, a następnie przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym.
( podobnie postąpiliśmy ziarniakiem pszenicy)
Ziarniak pszenicy jest to owoc suchy, niepękający, w którym następuje zrastanie owocu z łupiną nasienną. W budowie ziarniaka wyróżniamy: owocnie , bielmo zewnętrzne oraz bielmo środkowe.
Obserwacja tkanki przewodzącej (drewna i łyka) na przykładzie rozmarynu.
Za pomocą żyletki przecięliśmy fragment mały rozmarynu, nanieśliśmy go na szkiełko podstawowe i zakropiliśmy wodą. Przykryliśmy próbkę szkiełkiem nakrywkowym.
Opisy:
Tkanka przewodząca- tkanka roślinna, w której odbywa się transport wody wraz z rozpuszczonymi w niej substancjami do wszystkich części roślin, zbudowana jest z niejednorodnych komórek. Dzieli się ją na :
Ksylem(drewno) – przewodzi wodę z solami mineralnymi od korzeni do wszystkich organów roślinnych, w funkcji tej wyspecjalizowały się dwa rodzaje elementów drewna: cewki (tracheidy), charakterystyczne dla paprotników i roślin nagonasiennych i naczynia (tracheje), występujące u okrytonasiennych. Cewki są to komórki zwężone na końcach a wydłużone na ukośnych ścianach poprzecznych, które są zgrubiałe, mają różne zgrubienia np. spiralne, pierścieniowate. Dojrzałe cewki to komórki martwe, służące do przewodzenia wody i soli mineralnej. Nadają organom roślinnym sztywność i mechaniczną wytrzymałość. Oprócz powyższych elementów drewna wyróżniamy również;
Włókna drzewne- są rozmieszczone w drewnie pojedynczo lub grupami, pełnią funkcję wzmacniającą.
Miękisz drzewny- jedyne żywe komórki drewna pełniące funkcję spichrzową.
Łyko-przewodzi asymilaty z liści w głąb rośliny i składa się z rurek sitowych, nazywane sa one członami rur sitowych. Są to komórki żywe o celulozowej ściennie i wydłużonym kształcie. Wnętrze wypełnia duża wakuola, dojrzałe człony rurek sitowych nie posiadają jądra komórkowego. Na poprzecznych ścianach występują tzw. Sita. Przez sita przechodzą pasma cytoplazmy, łączące rurki sitowe ze sobą. Komórki przysitowe występują u roślin okrytozalążkowych, komórki przyrurkowe ściśle przylegają do rurek sitowych. Oprócz powyższych elementów łyka wyróżniamy również:
Miękisz łyka- występuje między elementami łyka, może pełnić funkcje spichrzowe.
Włókna łyka- martwe komórki, pełnią funkcję wzamcniającą.
Elementy łyka: Elementy drewna: Rodzaje zgrubień ściany wtórnej naczyń;
Tkanka wzmacniająca- tkanka roślinna, której zasadniczą funkcją jest ochrona rośliny przed rozerwaniem lub złamaniem.
Wśród tkanek wzmacniających rozróżniamy:
1) kolenchymę (zwarcicę) - zbudowaną z żywych komórek o nierównomiernie zgrubiałych ścianach komórkowych, występującą w intensywnie rosnących częściach roślin,
2) sklerenchymę (twardzicę) -zbudowaną z martwych komórek o równomiernie zgrubiałych ścianach komórkowych, występującą w już wyrośniętych organach rośliny.
Tkanka miękiszowa- jednorodna tkanka roślinna, która wypełnia znaczną część organizmów roślin. Zbudowana z żywych, zwykle dużych (0,05 – 0,5 mm) i cienkościennych komórek, o ścianach celulozowych, rzadko drewniejących, z dużą wakuolą otoczoną cytoplazmą. Protoplast jest mało wyspecjalizowany. Charakterystyczną cechą miękiszu jest występowanie przestworów międzykomórkowych. Komórki miękiszu zachowują zdolność do podziałów i odróżnicowania, dzięki czemu odgrywają istotną rolę w zjawiskach regeneracyjnych.
Miękisz jest tkanką występującą we wszystkich częściach ciała rośliny i wchodzi w skład wszystkich tkanek złożonych. Tkanki miękiszowe pełnią w roślinie zasadnicze czynności fizjologiczne przemiany materii, uczestniczą w fotosyntezie, oddychaniu, osmozie, transpiracji, gromadzą także substancje zapasowe i wodę. Mimo że miękisz zbudowany jest z cienkościennych komórek, w stanie turgoru pełni jednak w roślinach istotną funkcję mechaniczną.Ze względu na strukturę tkanki wyróżnia się:
miękisz asymilacyjny (chlorenchyma) – występuje w liściach i łodygach, zawiera chloroplasty (ciałka zieleni, zawierające zielony barwnik chlorofil), w nim zachodzi fotosynteza,
miękisz palisadowy – odmiana chlorenchymy u roślin okrytonasiennych dwuliściennych,
miękisz gąbczasty – odmiana chlorenchymy u roślin okrytonasiennych dwuliściennych i jednoliściennych,
miękisz wieloramienny – odmiana chlorenchymy u roślin nagonasiennych,
miękisz powietrzny (aerenchyma) – tworzy przestrzenie wypełnione powietrzem, co zmniejsza ciężar rośliny (występuje np. u roślin wodnych).
Ze względu na kryterium pochodzenia wyróżnia się miękisz pierwotny, powstający z merystemu pierwotnego oraz miękisz wtórny, powstający z merystemu wtórnego.
Ze względu na pełnione funkcje wśród tkanek miękiszowych wyróżnia się:
miękisz spichrzowy – pełni funkcję magazynującą, gromadzi materiały zapasowe (skrobia, tłuszcze, białka); występuje w organach spichrzowych roślin, np. w owocach, nasionach i korzeniach,
miękisz wodny (miękisz wodonośny) – magazynuje wodę, występuje szczególnie u sukulentów,
bielmo (endosperm) – przechowuje substancje zapasowe (np. skrobię lub tłuszcze) w nasionach roślin okrytonasiennych,
miękisz zasadniczy – wypełnia przestrzenie między innymi tkankami w roślinie.
Obserwacja włosa ludzkiego oraz sierści psa.
Nanieśliśmy mały fragment włosa ludzkiego na szkiełko podstawowe, zakropiliśmy wodą i przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym.
Sierść psa – fragment- nanieśliśmy na szkiełko podstawowe, zakropiliśmy wodą a następnie przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym.
Obserwacja pióra.
Fragment pióra nanieśliśmy na szkiełko podstawowe i zakropiliśmy wodą. Następnie przykryliśmy szkiełkiem nakrywkowym.
Obserwacja erytrocytów – na przykładzie ssaków i płazów.
Obserwacja tkani chrzęstnej – na przykładzie żaby.
Obserwacja mięśnia poprzecznie prążkowanego – na przykładzie konia.
Opisy:
Włos-nitkowaty, zrogowaciały, wyspecjalizowany twór naskórka, występujący wyłącznie u ssaków, na powierzchni ich skóry, zbudowany z twardej, spoistej keratyny. Włosy znajdują się na całej skórze, z wyjątkiem wewnętrznej strony dłoni, warg, podeszw i powierzchni zgięć stawów. Włosy wyrastają z zagłębień skóry tworzących kanał, zwany mieszkiem włosowym. Do tego kanału uchodzą przewody gruczołów łojowych. Włosy pełnią rolę termoregulacyjną (zob. sierść) i ochronną.
Włos składa się z:
łodygi,
korzenia,
opuszka (cebulki),
ujścia torebki włosowej (por skórny),
gruczołu łojowego,
otoczki włosa,
mięśnia przywłośnego,
częśćłączno-tkankowa torebki włosowej,
brodawki włosa.
Podstawowym składnikiem włosa jestkeratyna; w pigmencie włosa znajduje się barwnik zwany melaniną, który nadaje kolor włosom, tłuszcze oraz związki mineralne.
Keratyna wytwarzana jest w naskórku i zbudowana m.in. ze związków siarki i azotu. Chroni naskórek przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Melanina nadaje kolor włosom i skórze. Rozróżniamy dwa rodzaje barwnika: ziarnisty i rozproszony. Ziarnisty nadaje włosom ciemny odcień, a rozproszony jasny. Im więcej we włosach barwnika rozproszonego tym włosy są jaśniejsze. Melanina nie rozpuszcza się w wodzie, natomiast rozpuszcza się w stężonych kwasach i zasadach.
Pióro-twory nabłonkowe pokrywające ciała ptaków, a w czasach prehistorycznych niektórych dinozaurów, przede wszystkim z grupy teropodów, zwłaszcza celurozaurów. Podobnie jak łuski u gadów, pióra zachodzą na siebie dachówkowato. Wyrastają z brodawek skórnych zbudowanych z komórek mezodermalnych, w których formują się najpierw pióra puchowe (embrionalne), a następnie pióra ostateczne (penna).
Pióro ptaka składa się z elastycznej osi stanowiącej punkt przyczepu jednopłaszczyznowej chorągiewki w której wyróżniana jest chorągiewka zewnętrzna) i wewnętrzna. Górna część osi pióra, o przekroju czworokątnym, nosi nazwę stosiny i zbudowana jest z kory i rdzenia . Dolna – o przekroju owalnym – znajdująca się poniżej chorągiewki, nazywana dudką, jest zanurzona w skórze. Wewnętrzna część dudki zbudowana z delikatnych łuseczek rogowych nosi nazwę duszy. Chorągiewki pióra składają się z promieni (rami) wyrastających z obydwu stron stosiny. Od promieni tych wyrastają z kolei na dwie strony promyki, które łączą się ze sobą delikatnymi haczykami.
Opis elementów morfotycznych krwi:
Elementy morfotyczne krwi – upostaciowane składniki krwi, będące albo żywymi komórkami (leukocyty), wyspecjalizowanymi komórkami o ograniczonym metabolizmie (erytrocyty), bądź fragmentami komórek (trombocyty). Elementy morfotyczne krwi są wytwarzane w układzie krwiotwórczym, który obejmuje głównie szpik kostny czerwony, a także węzły chłonne, śledzionę, migdałki, grasicę. Muszą być stale wytwarzane; u człowieka długość ich życia wynosi od kilku godzin do kilku lat.
Wyróżnia się:
Erytrocyty-krwinki czerwone, nazywane inaczej erytrocytami lub czerwonymi ciałkami, są to krwinki wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym. Są grubości około 2 mikrometra i średnicy 7,5 mikrometra. Widziane z boku mają kształt biszkopta, co zwiększa ich powierzchnię. Przed wydostaniem się do krwi tracą jądro komórkowe. Żyją około 120 dni.Erytrocyty transportują głównie tlen, który zabierają z płuc i przenoszą do narządów ciała, ale także dwutlenek węgla, który transportowany jest z komórek do płuc głównie w osoczu krwi. Po tym okresie niszczone są w tzw. układzie siateczkowośródbłonkowym, głównie w śledzionie. Następuje przy tym odłączenie części hemoglobiny zwanej hemem, oraz rozerwanie pierścienia hemowego, który zmienia się w biliwerdynę. U człowieka większość biliwerdyny przekształca się w bilirubinę, która razem z kwasem glukuronowym w wątrobie, zostaje sprzężona, a następnie wydzielona razem z żółcią poza ustrój. U mężczyzn liczba krwinek czerwonych w 1 mm3 krwi wynosi około 5,4 mln, a u kobiet około 4,8 mln. Każdego dnia ulega rozpadowi około 7,5 g hemoglobiny, tyle samo też jej powstaje.
Trombocyty-Płytki krwi nazywane są inaczej krwinkami płytkowymi lub trombocytami. Są to małe fragmenty cytoplazmy oderwane od wielkich komórek szpiku nazywanych megakariocytami. Długość ich średnicy wynosi od 2 do 4 mikrometrów. Biorą one udział w procesie krzepnięcia krwi-zawierają one duże ilości serotoniny, która obkurcza naczynia krwionośne. Krwinki te gromadzą się w miejscach uszkodzeń naczyń, gdzie "przyczepiają" się do uszkodzonej ściany naczyniowej, a następnie uwalniają serotoninę. Substancja ta powoduje lokalny skurcz ściany naczyniowej, co zmniejsza krwawienie. Zapoczątkowuje ona tworzenie włókienek białkowych, czopując ranę. W utworzoną wcześniej "sieć" wpadają krwinki tworząc skrzep, który po wyschnięciu przemienia się w tzw. strup i umożliwia rozpoczęcie procesu odbudowy uszkodzonych tkanek. 1 mm3 krwi powinien zawierać około 300 000 płytek.
Leukocyty-krwinki białe, nazywane są inaczej leukocytami. 1 mm³ krwi powinien zawierać około 4000-11000 leukocytów.Duże zapasy ich są stale gromadzone w szpiku kostnym, śledzionie i węzłach chłonnych, skąd wyrzucane są do krwi pod wpływem odpowiedniego impulsu. Będąc w krwi mogą zwiększyć swą liczbę nawet dziesięciokrotnie. Po wpływem odpowiednich bodźców może także zwiększyć się wytwarzanie krwinek białych. Krwinki białe dzielą się pod względem wyglądu i budowy na kilka rodzajów: granulocyty, limfocyty i monocyty.
Największą grupę stanowią granulocyty. Ich nazwa pochodzi od zawartości licznych ziarnistości w cytoplazmie. Można je podzielić na:
obojętnochłonne;
kwasochłonne;
zasadochłonne.
Obojętnochłonne stanowią 50-70% wszystkich krwinek białych. Kwasochłonne stanowią 1-4%, a zasadochłonnych jest 0,4%. Jądro małych granulocytów jest w kształcie podkowy lub pałeczki. Potem, w miarę dojrzewania jądra, staje się wielopłatowe (segmentowane). Granulocyty wytwarzane są w szpiku kostnym. Komórki obojętnochłonne po "wejściu" do krwi przebywają w niej około 7 godzin, żyją około 30 godzin. Wiele z nich opuszcza ustrój przewodem pokarmowym. Granulocyty obojętnochłonne mogą przedostać się do tkanek, poprzez ścianę naczyń włosowatych. Ten samoistny proces nazywany jest diapedezą. Następuje on pod wpływem pewnych związków chemicznych powstających w zakażonych tkankach. Te granulocyty otaczają ciała obce (m.in. ciała obce) usiłując je zniszczyć. W ognisku zakażenia pojawia się płyn zwany ropą. Złożony on jest z milionów fagocytów. W przebiegu zakażenia ustroju bakteriami liczba granulocytów zwiększa się, ponieważ mobilizują się one do krwi poprzez czynnik zakaźny. Granulocyty dzielą się na:
bazofil;
neutrofil;
eozynofil.