Obszar chroniony – wydzielony geograficznie obszar, który objęty jest ochroną lub specjalnym zagospodarowaniem mającym na celu jego ochronę. Tworzony jest na terenie o ciekawym krajobrazie lub o dużych walorach przyrodniczych i podlega ochronie prawnej. W prawie wodnym obszar chroniony, to obszar o specjalnym użytkowaniu, wobec którego obowiązują wzmożone regulacje prawne, np. ujęcie wody pitnej, także obszar chroniony ze względów przyrodniczych.
Obszary chronione to jedna z form ochrony przyrody. Istnieje duża rozmaitość form i zakresu tej ochrony. W ścisłych rezerwatach przyrody wykluczona jest jakakolwiek ingerencja człowieka, a nawet często są one niedostępne dla turystów. W obszarach chronionego krajobrazu ludzie normalnie mieszkają, prowadzą działalność rolniczą i inną, ochrona sprowadza się tylko do wykluczenia niektórych form tej działalności, np. zakładania dużych kopalni odkrywkowych czy wielkich zakładów przemysłu ciężkiego.
Obowiązek ochrony przyrody reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody z późniejszymi zmianami[1]. Z kolei uwarunkowania dotyczące ochrony wód, w tym obszarów chronionych, reguluje prawo wodne[2].
Baza noclegowa – jeden z podstawowych elementów zagospodarowania turystycznego, w skład którego wchodzą różnego rodzaju obiekty noclegowe i urządzenia towarzyszące, pozwalające turystom na przebywanie poza miejscem stałego zamieszkania w warunkach zbliżonych do ich stałych upodobań. Charakter i struktura bazy noclegowej w znacznym stopniu zależą od uwarunkowań przyrodniczych oraz społeczno-ekonomicznych. Określenie spotykane również pod nazwą "Baza urlopowa" jako szczególny przypadek bazy noclegowej.
Bazę noclegową ze względu na okres jej wykorzystywania w ciągu roku dzieli się na:
całoroczną (obiekty świadczą usługi cały rok np. hotele),
sezonową (obiekty świadczą usługi w określonej części roku np. niektóre schroniska młodzieżowe funkcjonujące tylko w okresie wakacji).
Ze względu na dostępność bazę noclegową dzieli się na:
otwartą (obiekty przeznaczone dla wszystkich osób zainteresowanych pobytem, które posiadają dokument tożsamości i środki pieniężne pozwalające na zakwaterowanie),
zamkniętą (obiekty przeznaczone dla określonej grupy osób, które posiadają odpowiednie uprawnienia do korzystania z tego typu obiektów np. szpitale uzdrowiskowe).
Co decyduje o atrakcyjności turystycznej jakiegoś regionu?
Atrakcyjność turystyczna — właściwość obszaru lub miejscowości wynikająca z zespołu cech przyrodniczych lub pozaprzyrodniczych, która stanowi o zainteresowaniu ze strony turystów. O stopniu atrakcyjności turystycznej danego obszaru lub miejscowości decydują:
Atrakcja turystyczna oznacza obiekt lub wydarzenie będące przedmiotem zainteresowania ze strony turystów oraz przyciągające ruch turystyczny. Każdy obiekt lub wydarzenie będące atrakcją turystyczną wyróżnia się następującymi cechami:
przyciąga turystów,
posiada rdzeń (nucleus), czyli cechę wyróżniającą spośród innych obiektów lub wydarzeń,
posiada oznacznik (marker), czyli odpowiednie informacje o rdzeniu, dzięki którym turysta wie o istnieniu atrakcji (np. tablice informacyjne, opis w przewodniku lub innej publikacji).
1.Park Narodowy Północno –Wschodnia Grenlandia , 97,2 mln ha
2.Obszar chroniony Ar-Rub’al – Khali, Arabia Saudyjska, 64 mln ha
3.Obszar Chroniony Wysp Feniks (Phoenix Islands), 41 mln ha,
Kiribati
Narodowy Papahanaumokuakea 35mln ha
(Hawaje) USA
4.Morski Pomnik 5.Morski Park Wielka Bariera Koralowa, Australia, 34, 5 mln ha
6.Rezerwat Qiantang Chiny, ok 29,8 mln.ha
7.Morski Park Wyspa Macquarie, Australia, ok. 16 mln ha
8. Rezerwat Przyrody Sanjiangyuan, Chiny, 15,2 mln ha
9.Rezerwat Morski Galapagos, Ekwador, 13,3 mln.ha
10.Północna Strefa Ochrony Przyrody, Arabia Saudyjska. 10 mln ha
| Augustów | – | województwo podlaskie | 1993[3] | nizinne | |
|---|---|---|---|---|---|
| Busko-Zdrój | gmina Busko-Zdrój | województwo świętokrzyskie | 1922[4][5] | w 1922 r. jako uzdrowisko państwowe zostało uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej[4][6]; początkowa nazwa miejscowości Busk | nizinne |
| Ciechocinek | – | województwo kujawsko-pomorskie | 1922[4][5] | w 1922 r. jako uzdrowisko państwowe zostało uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej[4][6][7] | |
| Horyniec-Zdrój | gmina Horyniec-Zdrój | województwo podkarpackie | 1938[10][5] | w 1938 r. uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej | nizinne |
| Inowrocław | – | województwo kujawsko-pomorskie | 1922[4][5] | w 1922 r. uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej | nizinne |
| Iwonicz-Zdrój | gmina Iwonicz-Zdrój | województwo podkarpackie | 1928[11][5] | w 1928 r. uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej | |
| Krynica-Zdrój | gmina Krynica-Zdrój | województwo małopolskie | 1922[4][5] | w 1922 r. jako uzdrowisko państwowe zostało uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej[4][6] | górskie |
| Kudowa-Zdrój | – | województwo dolnośląskie | [5] | podgórskie | |
| Lądek-Zdrój | gmina Lądek-Zdrój | województwo dolnośląskie | [5] |
Ruch turystyczny to określenie przemieszczania się ludzi, które nie jest wymuszone przez czynniki zewnętrzne - ludzie zmieniają miejsce pobytu, swoje środowisko, rytmu życia dobrowolnie - bez przymusu. Ruch turystyczny odnosi się do określonego obszaru, kierunku, okresu w którym trwa, itp.
Obecnie w świecie obowiązuje podział ONZ WTO ruchu turystycznego:
dla celów wizyty,
na czas trwania pobytu lub podróży,
na miejsca zamieszkania turysty (region, kraj) i miejsca jego przeznaczenia,
użytych środków transportu,
oraz rodzajów obiektów noclegowych.
Agenda 21 (ang. Action Programme – Agenda 21) – Agenda 21 jest dokumentem programowym, który przedstawia sposób opracowania i wdrażania programów zrównoważonego rozwoju w życie lokalne. Dokument ten został przyjęty na konferencji "Środowisko i Rozwój" z inicjatywy ONZ w 1992 roku na II Konferencji w Rio de Janeiro. Jej polska wersja ukazała się w roku 1993 w opracowaniu "Dokumenty końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych Środowisko i Rozwój".
Turystyka alternatywna – rodzaj turystyki preferujący, w odróżnieniu od turystyki masowej, ścisły związek turystów ze społecznościami miejscowymi, wykorzystuje walory regionów recepcyjnych (nie budowlanych) oraz istniejącej zabudowy w taki sposób, aby w największym stopniu zachować środowisko przyrodnicze. Głównym celem jest poznanie kultury ożywionej lub nieożywionej, jak również historii, gospodarki i sposobu życia mieszkańców odwiedzanego kraju lub regionu.
W turystyce alternatywnej, w przeciwieństwie do wysokiego stopnia organizacji współczesnej turystyki masowej, preferuje się samodzielną organizację wyprawy i programowanie celów turystycznych przy niskim udziale niedużych biur podroży. Inną charakterystyczną cechą turystyki alternatywnej jest stosunkowo wysoki stopień trudności jej uprawiania. Powoduje to, że uczestnik tego typu turystyki powinien charakteryzować się odpowiednim przygotowaniem turystycznym oraz uczyć się podróżowania.
Agroturystyka – forma wypoczynku w warunkach zbliżonych do wiejskich. Może być połączona z pracą u osoby zapewniającej nocleg. Traktowana jako alternatywne do rolnictwa źródło dochodu mieszkańców wsi.
Ta forma masowej turystyki obejmuje różnego rodzaju usługi, począwszy od zakwaterowania, poprzez częściowe lub całodniowe posiłki, wędkarstwo i jazdę konną, po uczestnictwo w pracach gospodarskich. Polega na wykorzystaniu piękna krajobrazu wiejskiego i uatrakcyjnianiu gościom pobytu udziałem w codziennych zajęciach w gospodarstwie, w tradycyjnym rzemiośle artystycznym (np. haftowanie, szydełkowanie), w obrzędach ludowych oraz w przygotowywaniu potraw regionalnych, połączonym z wypiekiem chleba, wyrobem serów lub wędlin.
Agroturystyka to rodzaj turystyki wiejskiej, znanej w Polsce od dawna jako wczasy pod gruszą. Jest to forma wypoczynku u rolnika, w funkcjonującym gospodarstwie rolnym, gdzie można mieszkać, jadać wspólne posiłki z gospodarzami, uczestniczyć w wielu pracach polowych, obserwować jak na co dzień wygląda hodowla zwierząt i produkcja roślinna.
Celem Agroturystyki jest przeciwdziałanie wyludnieniu wsi i miejscowości górskich, wzrost dochodów ludności miejscowej, wytwarzanie wyrobów pamiątkarskich, wzrost atrakcyjności obszarów wiejskich, wyrażający się we wzroście cen gruntów, a przez to wartości terenów rolnych i wiejskich oraz rozwój infrastruktury wspierającej ekologiczne wzory turystyki.
12. CZYNNIKI DECYDUJĄCE O ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ.
- walory przyrodnicze
- walory wypoczynkowe – czyste powietrze, cisza, klimat
- walory krajoznawcze – zabytki, pamiątki historyczne
- zasoby infrastruktury turystycznej (noclegowej, żywieniowej, komunikacyjnej, towarzyszącej)
13. CZYNNIKI ROZWOJU RUCHU TURYSTYCZNEGO
- walory przyrodnicze i środowiskowe
- walory turystyczne – atrakcje turystyczne
- wzrost poziomu gospodarczego kraju
- siła nabywcza ludności
- rozwój komunikacji, cywilizacji, infrastruktury technicznej i turystycznej
- urbanizacja
- bezpieczeństwo
- motywacje podróży turystycznych
- obniżenie cen usług turystycznych
- wzrost zainteresowań (czynniki poznawcze innych kultur, obyczajów, itp.)
- pozytywne stosunki polityczne
- wzrastające dochody ludności
- czas wolny
- społeczeństwo psychologiczne, socjologiczne
- dobra turystyczne
- ochrona prawna klienta
14. SEZONOWOŚĆ RUCHU TURYSTYCZNEGO.
W Polsce klimat jest niesprzyjający dla rozwoju ruchu turystycznego. Sezon letni trwa od 70 – 72 dni (koniec czerwca do początku września, najdłużej trwa w Mielnie i w Świnoujściu – 75 dni, Gdynia – 70, Władysławowo – 46). Jeziora koniec maja połowa września (103 – wielkopolska, 72 – pomorskie [Charzykowskie], 60 – mazury). Natomiast zimowy od 40 dni na zachodzie do 150 – 200 w górach (zachód – 40-50, środkowa – 60-80, Mazury, Suwałki – ponad 100, góry 150 – 200). Istnieje możliwość rozszerzenia sezonów poprzez: różne terminy ferii zimowych, animacje wypoczynku, zwiększenie liczby środków komunikacji. Narciarstwo biegowe, śladowe – 10 cm pokrywy śnieżnej, nie mniej niż 20 cm zjazdowe.
Sezon morski: 21. VI (szczyt 5. VI/ 7. VIII) koniec 21. VIII/14.IX
Sezon na jeziora: 31. V/25. VI – 26. VIII/15.IXTurystyka morska to trwałe zjawisko społeczno-ekonomiczne, które obejmuje:
podróże oraz wypoczynek turystów krajowych i zagranicznych statkami, promami i jachtami, przewozy turystyczne żeglugi przybrzeżnej,
rejsy żeglarskie morskie i przybrzeżne turystów krajowych.
Turystyka morska jest to rodzaj turystyki obejmujący wycieczki pełnomorskie, żeglugę przybrzeżną, żeglarstwo, kajakarstwo oraz turystykę podwodną.
Turystyka morska to wszelkie przejawy ruchliwości turystycznej znajdującej swój wyraz w wycieczkach morskich na statkach wycieczkowych, specjalnie do tego celu przeznaczonych, lub na statkach liniowych, oferujących wycieczki w sezonach martwych, w uprawianiu żeglarstwa morskiego, traktowanego nie jako wyczyn sportowy, lecz forma spędzania czasu oraz w korzystaniu z wycieczek statkami żeglugi przybrzeżnej.
Kryteria podziału turystyki morskiej:
czas trwania (turystyka krótkookresowa i długookresowa)
odległość celów podróży (podróże morskie bliskie i dalekie)
miejsce pochodzenia turysty (turystyka morska krajowa i zagraniczna)
sposób uprawiania (turystyka morska kwalifikowana i niekwalifikowana; zorganizowana i niezorganizowana)
Formy turystyki morskiej:
wycieczki pełnomorskie,
żeglarstwo morskie,
pasażerska żegluga przybrzeżna,
żegluga promowa,
kajakarstwo,
turystyka podwodna.
35. TRANSPORT W TURYSTYCE:
- lotniczy
* do 11. 09. 2001 roku notowaliśmy wzrost udziału turystów w transporcie lotniczym. Po 11. 09. 2001 w związku z większymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa pasażerów i ubezpieczenia samolotów notujemy spadek zainteresowania, a nawet bankructwo np. SAS, Świteź, kłopoty Airlines. Do największych portów lotniczych w Europie należą: Londyn, Rzym, Paryż, Frankfurt, Zurych, Amsterdam, Budapeszt, Warszawa, Praga.
- morski
* rejsy lecznicze
* promowa
* żeglarstwo morskie
* krajoznawstwo
* odgrywa stosunkowo niewielka rolę w przewozach turystycznych. Popularność tej formy transportu stale maleje na korzyść komunikacji samochodowej i lotniczej. W rejonie Europy Północnej żegluga promowa odgrywa dużą rolę, są to połączenia głównie z państwami Skandynawskimi. Rodzaje transportu morskiego to: promy, wodoloty, poduszkowce. Do największych portów morskich zalicza się: Pireus (Grecja), Split, Genua, Barcelona, Marsylia, Dubrownik. Żegluga środkowa cieszy się większym uznaniem wśród turystów z uwagi na dużą atrakcję turystyczną oraz krótkotrwałość podróży. Armatorzy chcąc przyciągnąć turystów oferują na promach i statkach wyszukane usługi dodatkowe no.: pola golfowe, korty tenisowe baseny oraz zacumowują w atrakcyjnych turystycznie miejscach i są to tzw. miasteczka pływające.
- autokarowy
* autostrady, trasy szybkiego ruchu (Londyn, Paryż, Madryt, a wzdłuż nich cała infrastruktura gastronomiczno – hotelarska), sieci dróg (Amsterdam, Kolonia, Zurych). Sieć autostrad w europie Zachodniej rozwija się dynamicznie w stosunku do Europy wschodniej i Środkowej, autostrady tam są w większości płatne. Autostradom towarzyszy pełna infrastruktura odpłatna i nieodpłatna np.: parkingi, motele, stacje serwisowe.
Ogółem wyróżniamy w Polsce 6 rodzajów i 18 gatunków krajobrazów. Są one następujące:
1. Krajobraz nadmorski (gatunki: wydmowy, deltowy, lagunowy)
2. Krajobraz młodoglacjalny (gatunki: równin morenowych, pagórkowaty pojezierny, sandrowy pojezierny)
3. Krajobraz staroglacjalny (gatunki: równin denudacyjnych, wzgórz ostańcowych)
4. Krajobraz dolin i równin akumulacyjnych (gatunki: zalewowy, tarasowo – wydmowy, rzeczno – jeziorny)
5. Krajobraz wyżyn (gatunki: lessowy, węglanowy, krzemianowy)
6. Krajobraz gór (gatunki: równiny śródgórskie, piętro leśne dolne, leśne górne, subalpejskie, alpejskie)
Podaj i wyjaśnij określenie pojęć: chłonność turystyczna, pojemność turystyczna, przepustowość turystyczna, recepcyjność turystyczna
Chłonność turystyczna – jest to max liczba uczestników ruchu turystycznego, którzy mogą równocześnie przebywać na danym obszarze nie powodując dewastacji i degradacji środowiska naturalnego, a tym samym pogorszenia warunków wypoczywania.
Przepustowość turystyczna – chłonność turystyczna w odniesieniu do szlaku turystycznego.
Pojemność turystyczna – to pojemność bazy noclegowej (liczba miejsc noc.), gastronomicznej (liczba miejsc konsumpcyjnych, wydawanych posiłków) i towarzyszącej (liczba miejsc lub powierzchnia), określająca max liczbę uczestników ruchu turystycznego mogących równocześnie korzystać z poszczególnych urządzeń, nie przyczyniając się do zmniejszenia zakresu i poziomu podaży usług turystycznych oraz dezorganizacji życia społeczno – gospodarczego.
Recepcyjność turystyczna –
Wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem miejscowość turystyczna i region turystyczny
Miejscowość turystyczna – jednostka osadnicza (miasto, osiedle, wieś), która ze względu na walory turystyczne, infrastrukturę turystyczną i dostępność komunikacyjną stanowi punkt docelowy lub etapowy migracji turystycznych. W nich turystyka dominuje zarówno w gospodarce, jak i życiu społecznym.
Z uwagi na położenie w określonych jednostkach krajobrazowych miejscowości te dzielą się na górskie, nadmorskie, pojezierne itp.
Ze względu na rangę walorów turystycznych, stan zagospodarowania i dostępność komunikacyjną wyróżnia się w Polsce miejscowości turystyczne o znaczeniu międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym.
Ze względu na rodzaj walorów turystycznych i pełnione funkcje, a także rodzaj zagospodarowania turystycznego wyróżnia się wśród nich kilka typów:
miejscowości wypoczynkowe – wczasowe, zwane też wczasowiskami, wsie turystyczne
uzdrowiska – miejscowości o charakterze leczniczo – wypoczynkowym
miejscowości turystyki krajoznawczej
miejscowości turystyki tranzytowej – np. miejscowości przygraniczne
Dotychczas taką miejscowość mierzono ilością osób pracujących w turystyce. Francuscy uczeni stwierdzili, ze jeśli 70% ludności pracuje w usługach to jest to miejscowość turystyczna. Inny miernik to jeśli na 1 mieszkańca średnio przypada 0,5 osoby pracującej w usługach.
Region turystyczny – obszar pełniący funkcję turystyczną na zasadzie pewnej jednorodności cech środowiska geograficznego oraz wewnętrznych powiązań usługowych. Region turystyczny obejmuje na ogół obszary o wysokich walorach turystycznych i dobrze rozwiniętej infrastrukturze turystycznej i dostępności komunikacyjnej.
Stałym elementem regionu turystycznego jest podaż turystyczna (ruch turystyczny to element zewnętrzny). Region turystyczny posiada określony system organizacji przestrzennej, jest ściśle dostosowany do środowiska geograficznego i stosunków społecznych, np. Karpaty, wybrzeże Bałtyku. Regiony turystyczne:
mikroregiony – jeden lub kilka ośrodków powiązanych zależnościami
mezoregiony – to większe mikroregiony (z wieloma ośrodkami), dążą do kompleksowości obsługi turysty, turystyka ma tu silne powiązania z innymi sektorami gospodarki, np. przemysłem spożywczym, obejmuje tez tereny nieturystyczne, występuje tu różnorodność turystyki i usług, np. w Polsce Karpaty
makroregiony – to mezoregiony o zbliżonej specyfice, występuje tu kompleksowość usług turystycznych, jest tu zazębianie się różnych sektorów gospodarczych, mogą przekraczać granice, np. Karpaty, Alpy, wybrzeże Bałtyku
91. Scharakteryzuj zagospodarowanie turystyczne w regionach górskich.
Infrastruktura turystyczna na obszarach górskich ma odmienny profil i układ przestrzenny, bowiem występuje ‘gniazdowo’ i punktowo na obszarach górskich. Większość urządzeń związana jest z obsługą przyjezdnych w okresie sezonu zimowego (narciarstwo),rozbudowana jest siec kolejek liniowych , wyciągów turys. ,nartostrad , torów saneczkowych, lodowisk .W dużych stacjach dominują kolejki liniowe kabinowe i gondolowe, w małych dominują krzesełkowe i narciarskie, na obszarach górskich rozwinęła się tez siec schronisk i szlaków turystycznych, umożliwiających wędrówki w okresie lata i zimy.
Wyciągi narciarskie i turystyczne :
Lata 60-te: najwięcej we Włoszech (339 turys. 1200 nar.)
W Polsce ( 12 narciarskich)
Wyciągi narciarskie cechuje duża przepustowość, która decyduje o wielkości przyjazdów do poszczególnych miejscowości.
-Francja: 17 tys. osób /godz. (Chamoix)
-Austria:13,3 tys (Kitzbutel)
-Szwajcaria: 20 tys. (Davos)
-USA :15 tys. ( Aspen w Gorach Skalistych)
-Zakopane, Szczyrk- zdolność przewozowa wyciągów wahała się 2200 osób/godz.
92. Scharakteryzuj zagospodarowanie turystyczne w regionach nadmorskich.
Zagospodarowanie w strefie nadmorskiej ma wyraźny charakter liniowy. Rozwój kąpielisk prowadzi do łączenia się ich i przekształcenia w swego rodzaju ‘ciągi wypoczynkowe’. Zjawisko to występuje w wielu krajach europy i na świecie, np.: ciągi Heist-Knokke na belgijskim wybrzeżu M. Północnego, Brighton na kanale La Manche, Costa Brava, Mamaia-Mangalia w Rumunii, Złote Piaski- Bługaria, pas wybrzeża Atlantyku w stanie New Jersey 130 mil. Następuje nadmierny wzrost urządzeń turystycznych w wielu miejscowościach turystycznych np. Atlantic City( 1000 hoteli, ponad 20 mln. turystów rocznie)tam wytworzyła się strefa urbanizacji turystycznej czyli Leisureopolis.W krajach sportów wodnych dominują urządzenia portowe dla łodzi sportowych, żaglowych, motorowych.
99. Omów rolę transportu kolejowego w obsłudze ruchu turystycznego na świecie
W roku 1972 długość wszystkich linii klejowych na świecie wyniosła 1 200 000 km , czyli o 14% mniej niż przed wybuchem II wojny światowej (1938r.- 1 400 000 km). Największy udział w sieci kolejowej w skali światowej miały : USA –37%, Europa (bez ZSRR)-22% , ZSRR –11% , Azja bez ZSRR 10%, Ameryka Południowa 9% , Afryka 6% .
Od wielu lat obserwuje się ograniczenie trakcji parowej , przy systematycznym wzroście elektryfikacji lub trakcji spalinowej , i większą automatyzację urządzeń ruchu . Mimo tych akcji obserwuje się malejący udział kolei we obsłudze turystyki międzynarodowej . W roku 1972 zaobserwowano gwałtowny spadek udziału kolei , spowodowany otwarciem granic tych krajów z NRD , co znacznie zaktywizowało przyjazdy samochodami osobowymi i autokarami wycieczkowymi . W celu poprawy tej sytuacji, rozpoczęto modernizację kolei i tak na przykład w Europie Zachodniej , zaczęto budować pociągi auto-sypialne , składające się z wagonów sypialnych „kuszetek” , oraz wagonów towarowych , przystosowanych do przewozu samochodów osobowych. Pierwszy pociąg tego typu wprowadzono w roku 1955 na linii Londyn- Perth , dwa lata później takie pociągi kursowały we Francji (1957)
100. Omów rolę transportu drogowego w obsłudze ruchu turystycznego na świecie
W turystyce międzynarodowej główne znaczenie mają przewozy samochodowe. Gwałtowny rozwój komunikacji samochodowej , był spowodowany wzrostem produkcji samochodów osobowych , jak i stale rozwijaną i udoskonalaną siecią dróg kołowych. Sieci dróg towarzyszy rozwinięta infrastruktura , związana z obsługą osób podróżujących samochodami (np. zagospodarowane parkingi, motele , restauracje , bary, stacje benzynowe) Wraz z rozwojem podróży samochodami, coraz większą rolę zaczęły odgrywać mieszkalne przyczepy samochodowe . tzw. karawingi. W Europie pojawiły się w 1950 roku. Powszechna motoryzacja i intensyfikacja podróży sprawiły , że w roku 1950 zawarty został międzynarodowy układ ustalający projekt systemu głównych międzynarodowych dróg komunikacyjnych . Przystąpiono do rozbudowy autostrad. W Europie popularne były arterie o przebiegu południkowym . Londyn-Paryż-Bordeaux-Madryt , Londyn-Paryż –Lyon – Nicea , i szlaki biegnące równoleżnikowo Londyn- Haga- Hanower- Berlin – Warszawa – Moskwa , lub, Londyn- Wiedeń. Poważną rolę odegrały tunele drogowe oraz odpowiednio zagospodarowane przełęcze , ułatwiające podróżowanie przez tereny górskie.
101. Omów rolę żeglugi śródlądowej i morskiej w obsłudze ruchu turystycznego na świecie.
Ten typ podróży nie odegrał znaczącej roli w transporcie turystycznym . W większości krajów pasażerskie rejsy śródlądowymi drogami mają charakter lokalny lub sporadycznie są wykorzystywane przez turystów zagranicznych. Ten typ podróżowania odegrał dużą rolę w Związku Radzieckim , ale mimo to jej ogólny udział w przewozach osobowych i stopniowo maleje na rzecz przewozów samochodowych i lotniczych. 1950- obsłużono 16,5% ogółu obsłużonych przez wszystkie środki transportu. W 1960 –12,8% ,a w 1970 – 7,1% . Znaczenie dla turystyki zagranicznej mają również niektóre pasażerskie szlaki wodne USA , Francji, Austrii, RFN, Szwajcarii, Holandii . Ponadto wody śródlądowe wykorzystywane są również w wielu przypadkach dla zorganizowania rożnego rodzaju rejsów spacerowych i wycieczkowych stanowiących dużą atrakcję turystyczną. Wraz z rozwojem transportu lotniczego malało znaczenie tego środka transportu . transport morski, nie odgrywa już prawie większego znaczenia , bo już w 1963 roku podróżowało nim zaledwie 21% ogółu mieszkańców USA , zmierzających do Azji Południowo- Wschodniej i 17% na Bliski Wschód . Spadek zainteresowania, tym środkiem transportu spowodował zmniejszenie się rejsów . Inną formą morskich usług turystycznych świadczonych m.in. na rzecz ruchu turystycznego jest żegluga promowa . Jej Początki sięgnęły XIX wieku, lecz rzeczywisty okres rozwoju przypada na lata powojenne (po II wojnie światowej) Większość przewozów promowych przypada na Europę , przy czym najgęstszą sieć ma Bałtyk i Morze Północne , ( 200 połączeń) . Do najbardziej popularnych tras , należą:
RFN- Szwecja- Dania-Norwegia
Szwecja z Finlandią
Polskę ze Szwecją
Płw. Skandynawski z Wlk. Brytanią i Holandią
Poza Europą komunikację promową notuję się także w USA , Kanadzie, Nowej Zelandii, Japonii, Turcji. Aktualnie wprowadza się nowe technologię podróży pasażerskich za pomocą wodolotów i poduszkowców . W drugiej połowie lat 60-tych zaczęto stosować w komunikacji między Wielką Brytanią .
Do największych portów morskich należą:
Pireues
Kobe (Japonia)
Algeciras – Hiszpania
Nowy Jork
Barcelona
Marsylia
Dubrownik
102. Omów rolę transportu lotniczego w obsłudze ruchu turystycznego na świecie
104. Wymień i omów miary określające poziom rozwoju funkcji turystycznej miejscowości/regionu
L*100 L*100
Tf (t) = -------------------- ; Tf (t)= ---------------- Wg Barteje’a i Deferta
P Po + kL
Gdzie:
L- liczba turystycznych miejsc noclegowych
Po- liczba ludności stałej związanej na rzecz turystów
K- wskaźnik ludności zatrudnionej w usługach turystycznych
Wg Schneidera Wg Charvata
Liczba gości *100 liczba osobonoclegów *100
----------------------- -----------------------------------
liczba stałych mieszkańców liczba stałych mieszkańców
105. Udokumentuj zasadność nazywania działalności turystycznej ,,przemysłem turystycznym”
Przemysł turystyczny dotyczy bowiem wyłącznie strefy wytwarzania i obrotu dobrami i usługami turystycznymi(podaży)Obecnie dla określenia działalności związanej z obsługą ruchu turystycznego najczęściej używa się trzech określeń : przemysł turystyczny, przemysł podróżniczy , przemysł turystki. Znacznie częściej pojęcie przemysłu turystycznego odnoszone jest do całej strefy podaży turystycznej .Wysokie zyski , jakie czerpała gospodarka poszczególnych krajów czy regionów z racji obsługi turystów , sprawiły , że na przełomie XIX i XX w. w dział usług turystycznych zaczęto określać mianem ,,przemysłu turystycznego” .
W ,,leksykonie podróży , turystyki i hotelarstwa” S.S Medlik wyraża przekonanie , że pojęcie przemysłu turystycznego odnosi się do przedsiębiorstw i obiektów oferujących urządzenia i usługi dla turystów. Dlatego też , pojęcie przemysłu turystycznego należy traktować raczej jako określenie umowne , a nie konkretny dział gospodarki.
Sektor transportowy Sektor Zakwaterowania i wyżywienia
Statek - Kemping
Rower - Hotel
Samolot - Motel
Kolej - Kurort
Samochód - Pensjonat
tramwaj - Bary i restauracje
Sektor Zakupów Sektor działalności
sklepy z upominkami i pamiątkami - Rekreacja
sklepy miejscowe - Przyciąganie zwiedzających
sklepy przydrożne - Biznes i handel
ciągi sklepów - Rozrywka
Wydarzenia - Sport
Na podstawie dotychczasowych rozważań oraz przedstawionego schematu (patrz góra) , można stwierdzić , że turystyka jest wielkim przedsięwzięciem ekonomicznym, a przemysł turystyczny tworzy ogromna liczba różnorodnych przedsiębiorstw i organizacji. Wśród najważniejszych części składowych przemysłu turystycznego wymienia się:
biura i agencje podróżnicze
przedsiębiorstwa autokarowe
linie lotnicze
koleje i przedsiębiorstwa żeglugowe
wynajem samochodów
hotelarstwo
gastronomię
sektor konferencji i wystaw
departamenty i inne agencje rządowe
władze lokalne
przewodników i służby informacyjne
Zagospodarowanie turystyczne - oznacza działalność mającą na celu przystosowanie
danego terenu lub inaczej środowiska przestrzeni na potrzeby turystyki. Zagospodarowanie
ma na celu zaspokojenie następujących potrzeb:
- dotarcie do celu podróży,
- swobodnego poruszania się,
- odżywiania się,
- korzystania z urządzeń sanitarnych,
- noclegów.
Walory (zasoby) turystyczne - to zespół elementów środowiska naturalnego oraz elementów
poza przyrodniczych, które - wspólnie lub każde z osobna - są przedmiotem zainteresowania
turysty (decydują one o tzw. atrakcyjności turystycznej)
Miejscowość turystyczna - to jednostka osadnicza, która ze względu na walory turystyczne,
infrastrukturę turystyczną i dostępność komunikacyjną stanowi punkt docelowy lub etapowy
migracji turystycznych,
Region turystyczny - obszar charakteryzujący się walorami turystycznymi oraz
odpowiednimi do nich walorami recepcyjnymi, do którego kieruje się ruch turystyczny.
Ruch turystyczny - ogół przestrzennych przemieszczeń się ludzi, związanych z dobrowolną,
czasową zmianą miejsca pobytu, środowisk i rytmu życia. W odniesieniu do określonego
obszaru, kierunku okresu ze względu na przestrzenny charakter ruchu turystycznego można
traktować jako jedną z form migracji (sezonową, np. w przypadku cotygodniowych wyjazdów
rekreDostępność turystyczna – moŜliwość dojazdu środkami komunikacji do celu podjętej
podroŜy, a takŜe system połączeń komunikacyjnych, szlakow i wyciągow turystycznych
umoŜliwiających turyście odbywanie wycieczek w obrębie wybranego regionu
turystycznego do określonych miejsc.
Chłonność turystyczna – maksymalna liczba uczestnikow ruchu turystycznego, ktorzy
mogą rownocześnie przebywać na danym obszarze, w określonej jednostce czasowej, nie
powodując dewastacji i degradacji środowiska naturalnego, a tym samym pogorszenia
warunkow wypoczynku (w przypadku szlakow turystycznych pojęcie to zastąpione jest
terminem „przepustowość”).
Pojemność turystyczna – pojemność bazy noclegowej, gastronomicznej i
towarzyszącej, określająca maksymalną liczbę uczestnikow ruchu turystycznego
mogących rownocześnie korzystać z poszczegolnych urządzeń, nie przyczyniając się do
zmniejszania zakresu i poziomu podaŜy usług turystycznych oraz dezorganizacji Ŝycia
społeczno-gospodarczego.acyjnych do domków letniskowych).
Rejon turystyczny – jednostka przestrzenna niŜszego rzędu, ktorą moŜe tworzyć zespoł
miejscowości turystycznych powiązanych ze sobą wspolnym węzłem rozrządowym ruchu
turystycznego i bazą zaopatrzeniową.
Region turystyczny – obszar pełniący funkcję turystyczną na zasadzie pewnej
jednorodności cech środowiska fizyczno-geograficznego oraz wewnętrznych powiązań
usługowych. Region turystyczny charakteryzuje się walorami turystycznymi o wysokim
poziomie atrakcyjności, najczęściej przyrodniczymi, dysponujący bazą turystyczną
rozwiniętą w stopniu pozwalającym na właściwe zaspokojenie potrzeb przybywających
turystow i duŜym natęŜeniem ruchu turystycznego.
W pełni wykształcony region turystyczny działa za pomocą określonego systemu
organizacji przestrzennej, opierającego się na zespole urządzeń usługowych ściśle
dostosowanych do istniejących warunkow środowiska i stosunkow społecznych.
WyroŜnia się dwa podstawowe typy regionow turystycznych: metropolitalne i
peryferyjne.
Chłonność turystyczna
Pojęcie chłonności turystycznej w literaturze określane jest roŜnorodnie. Czasami autorzy
pojęcie to odnoszą zarowno do aspektow ekologicznych, jak i społecznych. Jednak
najczęściej pojęcie to w sposob jednoznaczny ma odniesienie tylko do środowiska
przyrodniczego.
Przez chłonność turystyczną rozumie się powszechnie zdolność środowiska przyrodniczego
do przyjęcia określonego obciąŜenia wywołanego przez ruch turystyczny przy zapewnieniu
optymalnych warunkow do wypoczynku oraz rownowagi biocenotycznej w środowisku
przyrodniczym. Chłonność turystyczna wskazuje moŜliwości uŜytkowania turystycznego
danego terenu (nie określa się konkretnej funkcji turystycznej i sposobu
zagospodarowania). Chłonność turystyczna jest uzaleŜniona od odporności poszczegolnych
ekosystemow występujących na danym obszarze na uŜytkowanie turystyczne. ZaleŜność
ta jest wprost proporcjonalna: im wyŜsza odporność tym wyŜsza chłonność danego terenu.
Chłonność turystyczną - wyraŜa się liczbą osob, ktora moŜe przypadać na jednostkę
powierzchni (1 hektar) - odnosi się, poza terenami przeznaczonymi do bezpośredniego
zagospodarowania turystycznego rownieŜ do:
1) powierzchni wodnych - jest to chłonność turystyczna wod,
2) terenow leśnych-jest to chłonność turystyczna lasow.
Pojemność turystyczna
Pojemność turystyczna jest to właściwość danego terenu wynikająca z odporności (jakości)
środowiska przyrodniczego oraz funkcji turystycznej i związanego z tym zagospodarowania
i uŜytkowania turystycznego. Pojemność turystyczna wyraŜona jest maksymalną liczbą
osob, ktore mogą jednocześnie realizować cele turystyczne bez obniŜania wartości
poszczegolnych elementow środowiska przyrodniczego i komfortu wypoczynku.
Przepustowość turystyczna
Przepustowość turystyczna to liczba osob mogących korzystać z tych samych walorow
turystycznych w warunkach optymalnego odbioru wraŜeń i swobody ruchu w odpowiedniej
jednostce czasu (godzina, dzień). Przepustowość turystyczna odnosi się głownie do
elementow liniowych zagospodarowania turystycznego (szlakow turystycznych) oraz
obiektow i elementow punktowych (muzeum, platforma widokowa).
Zagospodarowanie turystyczne – wynik działalności mającej na celu przystosowanie
przestrzeni na potrzeby ruchu turystycznego.
Zagospodarowanie turystyczne moŜna rozumieć dwojako:
· w ujęciu statycznym – jako stan wyposaŜenia regionu, obszaru czy miejscowości w
elementy infrastruktury turystycznej i paraturystycznej,
· w ujęciu dynamicznym – jako proces wyposaŜenia regionu, obszaru lub miejscowości
w elementy infrastruktury turystycznej oraz dostosowywania istniejących elementow
infrastruktury ogolnej do potrzeb przebywających tam turystow.
Miejscowości turystyczne pod względem znaczenia w turystyce podzielono na miejscowości
międzynarodowe, ogolnokrajowe i regionalne, natomiast pod względem charakteru
dominującego w nich ruchu turystycznego na miejscowości krajoznawcze, wypoczynkowe i
krajoznawczo-wypoczynkowe (T. Dochnalik, H. Nadworna).
W zaleŜności od połoŜenia, charakteru walorow turystycznych, rodzaju zagospodarowania i
pełnionych funkcji wyroŜnia się miejscowości turystyczne gorskie, nadmorskie, pojezierne itp.,
wczasowe, uzdrowiskowe, rozrządowo – zaopatrzeniowe, wsie turystyczne, stacje sportow
zimowych, miejscowości krajoznawcze.
Do miejscowości o charakterze krajoznawczym zalicza się miejscowości, ktore posiadają:
· walory środowiska przyrodniczego,
· walory dobr kultury (antropogeniczne),
· walory wspołczesnych osiągnięć człowieka.
W funkcji miejscowości krajoznawczej dominuje element zwiedzania (chęć poznania
krajoznawczego), w związku z czym w miejscowości o tym charakterze zwiedzający zatrzymuje
się stosunkowo przez niedługi okres czasu – od kilku godzin do kilku dni. MoŜliwość zwiedzania
tych miejscowości nie jest przewaŜnie ograniczona porą roku.
Do miejscowości o charakterze wypoczynkowym zalicza się miejscowości, ktore:
· dysponują walorami środowiska przyrodniczego,
· są wyposaŜone w odpowiednie urządzenia wypoczynkowe,
· posiadają odpowiednią dostępność komunikacyjną.
Miejscowości wypoczynkowe mogą spełniać swe funkcje sezonowo lub całorocznie. W
miejscowościach tych funkcja wypoczynku i regeneracji sił odgrywa dominującą rolę.
Miejscowości wypoczynkowe pełnią funkcję wypoczynku pobytowego lub świątecznego.