Patofizjologia narządowa
Choroby układu krążenia
Choroby naczyń krwionośnych – miażdżyca
Miażdżyca – ateroscleroza, ateroma to złóg – masy lipidowe otoczone mięśniówką gladką – z kolagenem tworzy blaszkę miażdżycową. (arteriosclerosis to zwapnienie tętnic np. przy zaburzeniach tarczycy – nadmierna mobilizacja wapnia z kości przez PTH). W patologii wapń ujawnia się jako stwardnienie tętnic, pogrubienie skóry, stwardnienie serca, a nie zaburzenia czynności serca.
Choroba miażdżycowa tętnic – łagodna choroba magazynowa lipidów
- choroby naczyń u zwierząt rzadko
-choroba Rainauda – tylko ludzie – głównie kobiety, końce palców SA blade szczególnie w zimnej wodzie. Unerwienie sympatyczne z NA, parasympatyczne z Ach. W samej opuszce brak unerwienia parasympatycznego jest tylko sympatyczne – blade opuszki.
Miażdżyca – progresywna, chronicznie zapalna choroba dużych tętnic, z blokowaniem światła naczyń i dalszymi konsekwencjami w formie ostrych procesów zapalnych i zaburzeń mózgu - udary, zawałów. Duże tętnice – im niżej tym mniej zmian. W dużych tętnicach jest duże ciśnienie.
Arteroskleroza u: psów, świń, bydła
Psy – domowy tryb życia, niewłaściwa dieta dla zwierzęcia mięsożernego. Szczególnie wysokorasowe, źle odżywiane w stosunku do trybu życia. Odkładanie w tętnicach wieńcowych. Tętnice nerkowe, wyjątkowo na terenie mózgu.
Świnie – często zmiany w tętnicach macicznych
Bydło – krowy starsze w naczyniach wymienia
Koty są w miarę oporne, ale zdarzają się przypadki i u nich.
charakterystyczne zmiany:
Aktywacja śródbłonka do wytwarzania cząsteczek adhezyjnych ICAM1 i VCAM1 – początek ich ekspresji -> do komórek śródbłonka są przyciągane monocyty i limfocyty T.
Żeby śródbłonek ekspresjonował musi być podwyższona frakcja aterogenna LDL.
Czynnik mechaniczny – nadciśnienie – stres ścinania w dużych tętnicach. Jeśli na komórki płaskie działa stres ścinania zaczynają się robić wielościenne – odchylają się i śródbłonek zaczyna ekspres jonować cząsteczki adhezyjne. Ponieważ jest odchylenie komórek, to łatwo tworzą się złogi.
Monocyty w t. infima, monocyty stają się makrofagami z receptorami żernymi – pochłanianie utlenionych LDL – powstają komórki piankowe.
Rozwój zapalenia – oprócz makrofagów SA limfocyty Th1 z TCR – jeśli dostana się to t. infima i ekspres jonują TCR. Podawanie Ag TCR blokuje receptory i miażdżyca się nie rozwija – szczepionka na miażdżycę. Limfocyty Th zaczynają wytwarzać cytokiny prozapalne. Każde zapalenie jest wtedy, kiedy komórki zapalne zaczynają ekspresjonować cytokiny prozapalne czyli IL1,6,12,18, IFN, TNFalfa. Zapalenie powoduje, że zmiany są supresjonowane i miażdzyca się nie ujawnia.
Niekontrolowane zapalenie – zakrzepica, zmiany trombotyczne – rozwój trombozy.
Pasma tłuszczowe w t. infima – złogi cholesterolu pochodzące z LDL.
Jeśli złóg jest mocny nie ma problemu, ale jeśli dochodzi do trombozy pojawiają się zmiany.
Ważne – nadmiar lipoprotein frakcji LDL. LDL zawiera lipoproteiny – kompozyty lipidowe z białek i tłuszczów. Ważna zawartość apolipoproteiny – APOB – jest proaterogenna.
Makrofagi w t. infimie pojawiają się masowo.
Rola limfocytów B – zapoczątkowują wytwarzanie przeciwciał –
W złogu – różne lipidy, które SA antygenami – obecne tam limfocyty B wytwarzają przeciwciała przeciwko nim. Jeśli brak przeciwciał- nie ma kontroli zapalenia.
FC – komórka piankowa – monocyty pochodzą ze szpiku lub pośrednio – druga pula monocytów ze śledziony. Monocyty dają początek dwóm liniom makrofagów (przeciwzapalne M2, zapalne M1). Monocyty w t. infima jeśli ekspres jonują określone białka są zapalne lub niezapalne. Do t. infima dostają się tylko makrofagi zapalne. W miejscu zawałowym ekspres jonowane są cytokiny prozapalne. Ekspresja cytokin CX3CL1 to one przyciągają monocyty p/zapalne - produkcja VEGF zapoczątkowuje rozwój naczyń pozawałowo i TGFbeta zapoczątkowuje tworzenie naczyń.
Układ nerwowy wpływa na ekspresje monocytów ze szpiku. NA uwalniania w zakończeniach sympatycznych w kości pobudza mobilizację monocytów.
Każde miejsce zawałowe sprzyja kolejnej aterosklerozie. Po zawale monocyty-makrofagi predysponują to samo miejsce do takich samych zmian zawałowych.
t. infima u ludzie inaczej niż u zwierząt zawiera komórki mięśniowe. Zwierzęta są oporne na miażdżycę, bo nie maja w t. infima komórek mięśni gładkich.
W t. adventitia w zdrowym naczyniu mogą być tylko fibroblasty i Mastcells.
W miażdżycy pojawiają się komórki układu immunologicznego zapalne.
W powstawaniu komórek piankowych ma znaczenie przenoszenie komórek mięśniowych do t. infima. Pod koniec zapalenie makrofagi wytwarzają tissue facotr zapoczątkowuje proces krzepnięcia – zakrzepy.
Utlenienie frakcji LDL nie jest warunkiem miażdżycy, tylko zwiększona ilość LDL.
Na komórkach piankowatych ekspres jonowane SA receptory TNR i specyficznych białek. Taka komórka piankowa może przyjąć różne formy – jeśli dołączy się aktywność z VLDL z osocza to APOC3 w komórce piankowatej zwiększa aktywność tych komórek.
Złóg może zostać rozwiązany – jeśli cholesterol zostanie przekazany w formie HDL i trafi do osocza
Duża aktywność zapalna – obecne frakcje LDL oddają HDL na frakcję VLDL i powstaje LDL jeśli jest białko CETP.
CETP jest antygenem – jeśli podaje się przeciwciała można hamować miażdżycę (szczepionka).
Fatty streak = pasma tłuszczowe
HDL – cholesterol ochronny i paraoksonazę – chroniącą przed utlenianiem frakcji LDL.
VLDL ma białko APOC3 silnie prozapalne.
VLDL – bardzo mało w osoczu, ale ma bardzo silny obrót – dostarcza tłuszcz na obwód z wątroby. Bydło ma bardzo mało VLDL dlatego jest predysponowane do stłuszczenia wątroby – nie ma co wynosić tłuszczu z wątroby.
Psy mają bardzo dużo HDL i mało LDl – nie SA predysponowane do miażdżycy.
Świnka morska chomik, świnia – zwierzęta modelowe dla miażdżycy u ludzi.